คณะราษฎร

คณะราษฎร คือกลุ่มบุคคลที่ดำเนินการปฏิวัติในสมัยรัชกาลที่ 7 เพื่อเปลี่ยนแปลงการปกครองของประเทศไทย จากระบอบสมบูรณาญาสิทธิราชย์ เป็นระบอบประชาธิปไตย ในวันที่ 24 มิถุนายน พ.ศ. 2475

สมาชิกของคณะราษฎรมีทั้งสิน 102 คน แบ่งเป็นสามสาย คือ สายทหารบก นำโดย พ.อ. พระยาพหลพลพยุหเสนา สายทหารเรือ นำโดย น.ต. หลวงสินธุสงครามชัย และสายพลเรือนนำโดย หลวงประดิษฐ์มนูธรรม หรือปรีดี พนมยงค์

วัตถุประสงค์ของคณะราษฎรที่ได้ระบุในการประชุมครั้งแรก ในประเทศฝรั่งเศส เมื่อเดือนกุมภาพันธ์ พ.ศ. 2470 คือ การเปลี่ยนแปลงการปกครองจากระบอบสมบูรณาญาสิทธิราชย์ที่พระมหากษัตริย์ทรงมีอำนาจเหนือกฎหมาย มาเป็นระบอบประชาธิปไตยโดยมีพระมหากษัตริย์ภายใต้รัฐธรรมนูญ และมีเป้าหมายอีก 6 ประการคือ 1. รักษาความเป็นเอกราชของประเทศ 2. รักษาความปลอดภัยในประเทศ 3. ดูแลเรื่องเศรษฐกิจ โดยจัดทำโครงการเศรษฐกิจแห่งชาติ 4. ให้มีความเสมอภาค 5. ให้ราษฎรมีเสรีภาพที่ไม่ขัดต่อหลักการข้างต้น 4 ประการ 6.ดูแลเรื่องการศึกษา

สมาชิกคณะราษฎร

ดูบทความหลัก รายชื่อสมาชิกคณะราษฎร

สมาชิกคณะราษฎรแบ่งเป็นสามสายคือ สายทหารบก สายทหารเรือ สายพลเรือน โดยสมาชิกที่สำคัญในการก่อตั้งคณะราษฎร ในแต่ละสายได้แก่

• สายทหารบก: พระยาพหลพลพยุหเสนา (พจน์ พหลโยธิน), พระยาทรงสุรเดช (เทพ พันธุมเสน), พระยาฤทธิอัคเนย์ (สละ เอมะศิริ), พระประศาสน์พิทยายุทธ (วัน ชูถิ่น), และ หลวงพิบูลสงคราม (แปลก ขิตตะสังคะ)
• สายทหารเรือ: หลวงสินธุสงครามชัย, หลวงศุภชลาศัย, หลวงสังวรยุทธกิจ, และหลวงธำรงนาวาสวัสดิ์
• สายพลเรือน: หลวงประดิษฐ์มนูธรรม (ปรีดี พนมยงค์), หลวงศิริราชไมตรี (จรูญ สิงหเสนี), หลวงโกวิทอภัยวงศ์ (ควง อภัยวงศ์), ตั้ว ลพานุกรม, แนบ พหลโยธิน, ทวี บุณยเกตุ, และประยูร ภมรมนตรี

อ่านเพิ่มเติม

• การปฏิวัติสยาม พ.ศ. 2475

เอกสารอ้างอิง

• สมบัติ ธำรงธัญวงศ์. การเมืองการปกครองไทย: พ.ศ. 1762 - 2500. สำนักพิมพ์เสมาธรรม. พิมพ์ครั้งที่ 4. พ.ศ. 2549.