เลขโดดตรวจสอบ

ไฟล์:Doraeminmon039.jpg

ตัวเลขทางขวาสุดในเลขประจำตัวประชาชนไทยเป็นเลขโดดตรวจสอบ

เลขโดดตรวจสอบ (อังกฤษ: check digit) คือรูปแบบหนึ่งของการตรวจสอบด้วยส่วนซ้ำซ้อน (redundancy check) เพื่อการตรวจหาความผิดพลาด เป็นตัวเลขหนึ่งหลักซึ่งเทียบเท่าได้กับผลรวมตรวจสอบ (checksum) ซึ่งคำนวณมาจากตัวเลขหลักอื่น ๆ ในข้อความ เลขโดดตรวจสอบนิยมใช้กับรหัสตัวเลขหรือตัวอักษรขนาดยาวเช่น เลขในบัตรประจำตัวประชาชน บาร์โค้ด เลขบนบัตรเครดิต และหมายเลขของการลงทะเบียนต่าง ๆ

การตรวจสอบว่าชุดหมายเลขหนึ่ง ๆ ถูกต้องหรือไม่ คือการคำนวณตามสูตรที่กำหนดไว้ ถ้าเลขที่คำนวณได้ตรงกับเลขโดดตรวจสอบ แสดงว่าเป็นชุดหมายเลขที่ถูกต้อง สามารถยอมรับได้ (แต่จะมีในระบบหรือไม่ก็เป็นอีกประเด็นหนึ่ง) ข้อดีของเลขโดดตรวจสอบคือ สามารถป้องกันการปลอมแปลงชุดหมายเลขได้ในระดับหนึ่ง สามารถทำให้เข้ากับมาตรฐานของระบบอื่น แต่ข้อเสียคือหากสูตรที่คำนวณไม่รัดกุมหรือถูกเผยแพร่ในแหล่งสาธารณะ และตัวเลขที่ใช้แทนเลขโดดตรวจสอบก็มีจำนวนจำกัด อาจทำให้สามารถคาดเดาได้และแกะสูตรได้โดยง่าย