ฝากล่องเสียง

ฝาปิดกล่องเสียง หรือ ลิ้นปิดกล่องเสียง (Epiglottis)
ภาพภายในของกล่องเสียง มุมมองจากการส่องกล้องตรวจกล่องเสียง
รายละเอียด
คัพภกรรม	branchial arch คู่ที่ 4 และ 6
ตัวระบุ
MeSH	D004825
TA98	A06.2.07.001
TA2	3190
FMA	55130
อภิธานศัพท์กายวิภาคศาสตร์

ฝาปิดกล่องเสียง หรือ ลิ้นปิดกล่องเสียง (อังกฤษ: epiglottis) เป็นแผ่นกระดูกอ่อนชนิดอิลาสติกคาร์ทิเลจ (elastic cartilage) ที่คลุมด้วยเยื่อเมือก (mucus membrane) ติดอยู่กับโคนของลิ้น มีลักษณะเป็นแผ่นฝาปิดที่ขยับขึ้นลงได้ ฝานี้จะยื่นเอียงขึ้นด้านบนหลังลิ้นและกระดูกไฮออยด์ (hyoid bone)

กายวิภาคศาสตร์และหน้าที่

ฝาปิดกล่องเสียงทำหน้าที่ปิดทางเข้าของช่องเส้นเสียงหรือชุดสายเสียง (glottis) ซึ่งเป็นทางเปิดระหว่างสายเสียงแท้ (vocal folds)

ในตำแหน่งปกติ ฝาปิดกล่องเสียงจะเปิดขึ้นด้านบน แต่ขณะที่กลืนอาหาร กระดูกไฮออยด์จะยกตัวขึ้น ดันให้กล่องเสียง (larynx) เลื่อนขึ้น ทำให้ฝาปิดกล่องเสียงพับลงไปตำแหน่งแนวราบมากขึ้น ซึ่งจะป้องกันอาหารไม่ให้ตกลงไปในท่อลม (trachea) แต่ให้อาหารลงไปในหลอดอาหาร (esophagus) ซึ่งอยู่ด้านหลังกว่าแทน

ฝาปิดกล่องเสียงเป็นหนึ่งในสามโครงสร้างกระดูกอ่อนขนาดใหญ่ที่ประกอบขึ้นเป็นกล่องเสียง

ความสำคัญทางคลินิก

รีเฟล็กซ์ของฝาปิดกล่องเสียง

เส้นประสาทลิ้นคอหอย (glossopharyngeal nerve, CN IX) ส่งใยประสาทไปยังฝาปิดกล่องเสียงด้านบน ซึ่งให้เส้นประสาทนำเข้าของรีเฟล็กซ์ขย้อน (gag reflex) แขนงซุพีเรียร์ลาริงเจียลของเส้นประสาทเวกัส (superior laryngeal branch of the vagus nerve) ให้ใยประสาทไปยังฝาปิดกล่องเสียงด้านล่าง ซึ่งให้เส้นประสาทนำเข้าของรีเฟล็กซ์การไอ (cough reflex)

การติดเชื้อของฝาปิดกล่องเสียง

ในเด็ก ฝาปิดกล่องเสียงมักจะติดเชื้อจากแบคทีเรีย Haemophilus influenzae หรือ Streptococcus pneumoniae แม้ว่าภาวะนี้จะรักษาได้ง่าย แต่ก็นับเป็นภาวะฉุกเฉินทางการแพทย์เพราะหากไม่ได้รับการรักษา ฝาปิดกล่องเสียงจะบวมและปิดกั้นท่อลม (trachea) ทำให้เกิดการอักเสบทั่วร่างกาย (massive inflammation) ภาวะนี้เกิดขึ้นได้น้อยในประเทศที่มีการให้วัคซีนต่อเชื้อ Haemophilus influenzae (HIB)

ภาพอื่นๆ

• 
  กล่องเสียง
• 
  กล่องเสียงของม้า
• 
  กระดูกอ่อนของกล่องเสียง มองจากด้านหลัง
• 
  เอ็นของกล่องเสียง มองจากด้านหลัง
• 
  ภาพตัดแนวแยกหน้าหลังของกล่องเสียงและส่วนบนของท่อลม
• 
  ทางเปิดของกล่องเสียง มองจากด้านหลัง
• 
  กล้ามเนื้อของกล่องเสียง มองจากด้านหลัง
• 
  กล้ามเนื้อของกล่องเสียง มองจากด้านข้าง (ในภาพแผ่นด้านขวาของกระดูกอ่อนไทรอยด์ถูกตัดออก)
• 
  ภาพตัดกลางลำตัวของจมูก ปาก คอหอย (pharynx) และกล่องเสียง (larynx)

แหล่งข้อมูลอื่น

• Norman/Georgetown lesson11 (larynxsagsect)