ผลต่างระหว่างรุ่นของ "เขตพระนคร"
{{วิกิประเทศไทย}} |
ไม่มีความย่อการแก้ไข |
||
บรรทัด 226: | บรรทัด 226: | ||
[[Category:เขตพระนคร]] |
[[Category:เขตพระนคร]] |
||
[[Category:เขต|พระนคร]] |
|||
[[de:Phra Nakhon]] |
[[de:Phra Nakhon]] |
รุ่นแก้ไขเมื่อ 21:38, 1 มีนาคม 2549
|
เขตพระนคร | |
---|---|
การถอดเสียงอักษรโรมัน | |
• อักษรโรมัน | Khet Phra Nakhon |
แผนที่กรุงเทพมหานคร เน้นเขตพระนคร | |
ประเทศ | ไทย |
เขตปกครองพิเศษ | กรุงเทพมหานคร |
พื้นที่ | |
• ทั้งหมด | 5.536 ตร.กม. (2.137 ตร.ไมล์) |
ประชากร (2543) | |
• ทั้งหมด | 92.636 คน |
• ความหนาแน่น | 16,843 คน/ตร.กม. (43,620 คน/ตร.ไมล์) |
รหัสไปรษณีย์ | 10200 |
รหัสภูมิศาสตร์ | 1001 |
เขตพระนคร เป็น 1 ใน 50 เขตของกรุงเทพมหานคร เป็นศูนย์กลางของกรุงเทพฯ มีสถานที่สำคัญ ทั้งด้านวัฒนธรรม และการเมืองการปกครอง ตั้งอยู่เป็นจำนวนมาก
ที่ตั้งและอาณาเขต
ตั้งอยู่บนเกาะรัตนโกสินทร์ จึงจัดอยู่ในกลุ่มเขตรัตนโกสินทร์ ซึ่งเป็นบริเวณทิศตะวันตกสุดของฝั่งพระนคร มีอาณาบริเวณติดต่อกับเขตข้างเคียง ดังนี้
- ทิศเหนือ ติดต่อกับเขตดุสิต มีคลองผดุงกรุงเกษมเป็นเส้นแบ่งเขต
- ทิศตะวันออก ติดต่อกับเขตป้อมปราบศัตรูพ่ายและเขตสัมพันธวงศ์ มีถนนราชดำเนินนอกและคลองรอบกรุง (คลองโอ่งอ่าง) เป็นเส้นแบ่งเขต
- ทิศใต้ ติดต่อกับเขตคลองสานและเขตธนบุรี มีแนวกึ่งกลางแม่น้ำเจ้าพระยาเป็นเส้นแบ่งเขต
- ทิศตะวันตก ติดต่อกับเขตบางกอกใหญ่ เขตบางกอกน้อย และเขตบางพลัด มีแนวกึ่งกลางแม่น้ำเจ้าพระยาเป็นเส้นแบ่งเขต
ประวัติศาสตร์
เขตพระนคร เดิมมีฐานะเป็น อำเภอชนะสงคราม ขึ้นกับกรมนครบาล มีที่ว่าการอำเภอตั้งอยู่ที่ถนนจักรพงษ์ ติดกับวัดชนะสงครามด้านเหนือ
ในวันที่ 15 ตุลาคม พ.ศ. 2458 ได้มีประกาศยกเลิกอำเภอชั้นในแต่เดิมและตั้งอำเภอชั้นในขึ้นใหม่ 25 อำเภอ ได้แก่ อำเภอพระราชวัง อำเภอชนะสงคราม อำเภอสำราญราษฏร์ อำเภอพาหุรัด อำเภอจักรวรรดิ อำเภอสัมพันธวงศ์ อำเภอสามแยก อำเภอป้อมปราบศัตรูพ่าย อำเภอสามยอด อำเภอนางเลิ้ง อำเภอบางขุนพรหม อำเภอสามเสน อำเภอดุสิต อำเภอพญาไท อำเภอประแจจีน อำเภอประทุมวัน อำเภอบางรัก อำเภอสาธร อำเภอบ้านทะวาย อำเภอบางพลัด อำเภออมรินทร์ อำเภอหงสาราม อำเภอราชคฤห์ อำเภอบุปผาราม และอำเภอบุคคโล
ต่อมาในวันที่ 12 มีนาคม พ.ศ. 2471 รัชสมัยพระบาทสมเด็จพระปกเกล้าเจ้าอยู่หัว ได้มีการรวมพื้นที่อำเภอพาหุรัด อำเภอสำราญราษฏร์ อำเภอพระราชวัง อำเภอชนะสงคราม อำเภอสามยอด และอำเภอบางขุนพรหม เป็นอำเภอเดียวกัน เรียกว่า อำเภอพระนคร ตามประกาศยุบรวมอำเภอและกิ่งอำเภอในจังหวัดพระนครและธนบุรี ซึ่งในปี พ.ศ. 2515 ได้มีประกาศคณะปฏิวัติจัดระเบียบการปกครองในเขตนครหลวงใหม่ อำเภอพระนครจึงได้รับการเปลี่ยนแปลงฐานะเป็น เขตพระนคร กรุงเทพมหานคร
การแบ่งเขตการปกครอง
เขตพระนครแบ่งเขตการปกครองย่อยออกเป็น 12 แขวง (khwaeng) ได้แก่
1. | พระบรมมหาราชวัง | (Phra Borom Maha Ratchawang) | 2. | บวรนิเวศ | (Bowon Niwet) | ||
3. | วังบูรพาภิรมย์ | (Wang Burapha Phirom) | 4. | ตลาดยอด | (Talat Yot) | ||
5. | วัดราชบพิธ | (Wat Ratchabophit) | 6. | ชนะสงคราม | (Chana Songkhram) | ||
7. | สำราญราษฎร์ | (Samran Rat) | 8. | บ้านพานถม | (Ban Phan Thom) | ||
9. | ศาลเจ้าพ่อเสือ | (San Chaopho Suea) | 10. | บางขุนพรหม | (Bang Khun Phrom) | ||
11. | เสาชิงช้า | (Sao Chingcha) | 12. | วัดสามพระยา | (Wat Sam Phraya) |
สถานที่สำคัญ
เขตพระนครอยู่ทางฝั่งทิศตะวันออกของแม่น้ำเจ้าพระยา
ที่ทำการรัฐบาล
มีจำนวน 17 แห่ง ได้แก่
- กระทรวงกลาโหม
- กระทรวงมหาดไทย
- กระทรวงเกษตรและสหกรณ์
- กระทรวงพาณิชย์
- กระทรวงยุติธรรม
- กรมที่ดิน
- กรมข่าวทหารบก
- กรมเสมียณเงินตรา กระทรวงการคลัง
- กรมศิลปากร
- กรมแผนที่ทหาร
- กรมสวัสดิการทหารเรือ
- กรมพระธรรมนูญ (ศาลทหารกรุงเทพมหานคร)
- สำนักงานสลากกินแบ่งรัฐบาล
- สำนักอัยการสูงสุด
- หน่วยบัญชาการกำลังสำรอง
- ศาลาว่าการกรุงเทพมหานคร เลขที่ 173 ถนนดินสอ แขวงเสาชิงช้า เขตพระนคร
- ศาลรัฐธรรมนูญ เลขที่ 326 ถนนจักรเพชร แขวงวังบูรพาภิรมย์ เขตพระนคร
วัด
มีจำนวน 23 แห่ง ได้แก่
- วัดพระศรีรัตนศาสดาราม
- วัดพระเชตุพนวิมลมังคลาราม
- วัดสุทัศนเทพวราราม
- วัดราชบพิธสถิตมหาสีมาราม
- วัดบวรนิเวศวิหาร
- วัดมกุฏกษัตริยาราม
- วัดอินทรวิหาร
- วัดใหม่อมตรส
- วัดนรนารถสุนทริการาม
- วัดเอี่ยมวรนุช
- วัดราชนัดดาราม
- วัดเทพธิดาราม
- วัดตรีทศเทพ
- วัดราชบุรณะ
- วัดมหาธาตุยุวราชรังสฤษดิ์
- วัดมหรรณพาราม
- วัดปรินายก
- วัดทิพย์วารีวรวิหาร
- วัดชนะสงคราม
- วัดสังเวชวิศยาราม
- วัดสามพระยา
- วัดราชประดิษฐ์สถิตมหาสีมาราม
- วัดบุรณะศิริมาตยาราม(วัดศิริอำมาตย์)
มัสยิด
มีจำนวน 2 แห่ง ได้แก่
ศาลเจ้า
มีจำนวน 6 แห่ง ได้แก่
โบราณสถานและสถานที่สำคัญต่าง ๆ
- พระบรมมหาราชวัง
- พิพิธภัณฑ์สถานแห่งชาติ
- ศาลหลักเมือง
- โรงละครแห่งชาติ
- อนุสาวรีย์ทหารอาสา
- สนามหลวง
- สะพานสมเด็จพระปิ่นเกล้า
- สะพานพระปกเกล้า
- พระแม่ธรณีบีบมวยผม
- อนุสาวรีย์ประชาธิปไตย
- เสาชิงช้า
- ป้อมพระสุเมรุ
- ป้อมพระกาฬ
- พระราชวังสราญรมย์
- สนามไชย
- คลองคูเมือง ได้แก่ คลองคูเมืองเดิม (คลองหลอดและคลองตลาด) คลองรอบกรุง (คลองบางลำพูและคลองโอ่งอ่าง) และคลองผดุงกรุงเกษม
- ท่าราชวรดิฐ
- ลานพลับพลามหาเจษฎาบดินทร์
- โลหะปราสาท (วัดราชนัดดาราม)
- ปฐมพระบรมราชานุสาวรีย์เฉลิมพระเกียรติ (สะพานพระพุทธยอดฟ้า)
- พระบรมราชานุสรณ์ พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวอานันทมหิดล (ภายในบริเวณวัดสุทัศน์ ฯ)
- อนุสาวรีย์พระบรมวงศ์เธอ กรมพระจันทบุรีนฤนาถ (หน้ากระทรวงพาณิชย์)
- อนุสาวรีย์สมเด็จพระบวรราชเจ้ามหาสุรสิงหนาท (หน้าวัดมหาธาตุ ฯ)
- อนุสาวรีย์พระเจ้าบรมวงศ์เธอ กรมหลวงราชบุรีดิเรกฤทธิ์ (หน้ากระทรวงยุติธรรม)
- อนุสาวรีย์พระเจ้าบรมวงศ์เธอ กรมพระยาดำรงราชานุภาพ (หน้ากระทรวงมหาดไทย)
- อนุสาวรีย์หมู (ถนนราชินี ริมคลองคูเมืองเดิม)
- หอภูวดลทัศนัย (ใกล้หน่วยบัญชาการกำลังสำรอง)
- ตึกรามแบบตะวันตก เช่น หน่วยบัญชาการกำลังสำรอง อาคารริมถนนราชดำเนินกลาง ถนนหน้าพระลาน
- วัดมหรรณพาราม (โรงเรียนประถมศึกษาแห่งแรกของไทย)
- กำแพง และ ประตูนคร (ตรงข้ามวัดบวรนิเวศวิหาร)
- พระบรมราชานุสาวรีย์พระบาทสมเด็จพระนั่งเกล้าเจ้าอยู่หัว (รัชกาลที่ 3)
- ประตูฝรั่ง (ถนนแพร่งสรรพศาสตร์)
- หอศิลป์ ถนนเจ้าฟ้า
- ศูนย์สังคีตศิลป์ ธนาคารกรุงเทพ แยกป้อมมหากาฬ
- อนุสรณ์สถานวีรชน 14 ตุลาคม
- ศาสนสถาน โบสถ์พราหมณ์
ในตอนเริ่มแรกนั้น สมเด็จพระพุทธยอดฟ้าจุฬาโลกมหาราช ทรงโปรดเกล้า ฯ ให้สร้าง 14 ป้อมปราการ เพื่อรักษาพระนคร แต่ถูกรื้อลงเกือบหมดในสมัยต่อมา ปัจจุบันหลงเหลืออยู่เพียง 2 ป้อม ได้แก่ ป้อมพระสุเมรุและป้อมมหากาฬ แต่เดิมนั้น บริเวณรอบ ๆ ป้อมพระสุเมรุ เป็นแค่ถนนธรรมดา แต่ในปี พ.ศ. 2543 ได้สร้างสวนสาธารณะ สวนสันติชัยปราการ
เมื่อปี พ.ศ. 2548 ทางรัฐบาลได้อภิปราย พื้นที่บริเวณตั้งแต่สะพานพระพุทธยอดฟ้าจนถึงท่าวาสุกรี ส่งไปให้องค์การยูเนสโกเพื่อให้เป็นแหล่งมรดกโลกในอนาคต
มหาวิทยาลัยและวิทยาลัยของรัฐ
มีจำนวน 5 แห่ง ได้แก่
- มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์
- มหาวิทยาลัยศิลปากร
- สถาบันเทคโนโลยีราชมงคล วิทยาเขตเพาะช่าง
- วิทยาลัยอาชีวศึกษาเสาวภา
- วิทยาลัยนาฏศิลป์
ห้างสรรพสินค้า
มีจำนวน 9 แห่ง ได้แก่
- เซ็นทรัลสาขาวังบูรพา
- เมอร์ซีนิวส์
- บางลำพูสรรพสินค้า
- ตั้งฮั่วเส็ง
- พาหุรัดพลาซ่า
- ห้างดิโอลด์สยาม
- บ้านหม้อ
- เวิ้งนครเขษม
- ร้านค้าคลองถม
การคมนาคม
มีถนนสายหลักในเขตพระนคร ได้แก่
- ถนนกรุงเกษม
- ถนนข้าวสาร
- ถนนจักรเพชร
- ถนนเจ้าฟ้า
- ถนนเจริญกรุง
- ถนนดินสอ
- ถนนตรีเพชร
- ถนนตานี
- ถนนตะนาว
- ถนนตีทอง
- ถนนบ้านหม้อ
- ถนนบำรุงเมือง
- ถนนประชาธิปไตย
- ถนนพระพิทักษ์
- ถนนพระจันทร์
- ถนนพระพิพิธ
- ถนนพระสุเมรุ
- ถนนพระอาทิตย์
- ถนนพาหุรัด
- ถนนเฟื่องนคร
- ถนนมหาไชย
- ถนนมหาราช
- ถนนราชินี
- ถนนราชดำเนินใน ราชดำเนินกลาง และราชดำเนินนอก
- ถนนวิสุทธิกษัตริย์
- ถนนศิริพงษ์
- ถนนสนามไชย
- ถนนสิบสามห้าง
- ถนนสามเสน
- ถนนหน้าพระธาตุ
- ถนนหน้าพระลาน
- ถนนหลวง
- ถนนอุณากรรณ์
- ถนนอัษฎางค์
- ถนนบูรพา
และมีสะพานข้ามแม่น้ำเจ้าพระยา 4 แห่ง ได้แก่
- สะพานพระราม 8 เชื่อมระหว่างเขตพระนครกับเขตบางพลัด
- สะพานสมเด็จพระปิ่นเกล้า เชื่อมระหว่างเขตพระนครกับเขตบางกอกน้อย
- สะพานพระพุทธยอดฟ้า เชื่อมระหว่างเขตพระนครกับเขตธนบุรี
- สะพานพระปกเกล้า เชื่อมระหว่างเขตพระนครกับเขตธนบุรี