พระเจ้าบรมวงศ์เธอ พระองค์เจ้ากินรี

พระเจ้าบรมวงศ์เธอ พระองค์เจ้ากินรี
พระเจ้าบรมวงศ์เธอ ชั้น 3
ประสูติ	26 ตุลาคม พ.ศ. 2362
สิ้นพระชนม์	13 เมษายน พ.ศ. 2437 (74 ปี)
ราชวงศ์	จักรี
พระราชบิดา	พระบาทสมเด็จพระนั่งเกล้าเจ้าอยู่หัว
พระมารดา	เจ้าจอมมารดาฉิม ในรัชกาลที่ 3

พระเจ้าบรมวงศ์เธอ พระองค์เจ้ากินรี (26 ตุลาคม พ.ศ. 2362 — 13 เมษายน พ.ศ. 2437) พระราชธิดาพระองค์ที่ 30 ในพระบาทสมเด็จพระนั่งเกล้าเจ้าอยู่หัว ประสูติแต่เจ้าจอมมารดาฉิม

พระประวัติ

พระเจ้าบรมวงศ์เธอ พระองค์เจ้ากินรี ประสูติเมื่อวันอังคารที่ 26 ตุลาคม พ.ศ. 2362 เป็นพระราชธิดาในพระบาทสมเด็จพระนั่งเกล้าเจ้าอยู่หัว ประสูติแต่เจ้าจอมมารดาฉิม ธิดาพระยาสีหราช (เมือง) มีพระขนิษฐาร่วมเจ้าจอมมารดา 1 พระองค์คือ พระเจ้าบรมวงศ์เธอ พระองค์เจ้าฉวีวรรณ (5 พฤษภาคม พ.ศ. 2365 - 25 กุมภาพันธ์ พ.ศ. 2429)

พระองค์ประสูติในขณะที่พระราชบิดายังดำรงพระยศเป็นพระเจ้าลูกยาเธอ กรมหมื่นเจษฎาบดินทร์ เมื่อแรกประสูติจึงมีพระยศเป็น หม่อมเจ้ากินรี ต่อมาเมื่อพระราชบิดาได้บรมราชาภิเษกเป็นพระบาทสมเด็จพระนั่งเกล้าเจ้าอยู่หัว จึงทรงเลื่อนเป็น พระเจ้าลูกเธอ พระองค์เจ้ากินรี

พระเจ้าบรมวงศ์เธอ พระองค์เจ้ากินรี สิ้นพระชนม์เมื่อวันศุกร์ที่ 13 เมษายน พ.ศ. 2437 ในรัชกาลพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว สิริพระชันษา 74 ปี พระราชทานเพลิงพระศพ ณ พระเมรุ วัดสระเกศราชวรมหาวิหาร เมื่อวันที่ 27 มกราคม พ.ศ. 2438

พระกรณียกิจ

พระเจ้าบรมวงศ์เธอ พระองค์เจ้ากินรีได้รับราชการสนองพระเดชพระคุณเป็นผู้กำกับการแจกเบี้ยหวัดฝ่ายใน

ในสมัยรัชกาลที่ 5 พระองค์เจ้ากินรี ทรงได้เข้าเป็นสามัญสมาชิกของหอพระสมุดวชิรญาณในพระบรมมหาราชวังและทรงประทานเงินบำรุงปีละ 20 บาทเป็นประจำทุกปี นอกจากนี้พระองค์เจ้ากินรี ยังเป็นเจ้านายฝ่ายในผู้ใหญ่ที่เป็นที่เคารพของพระบรมวงศ์ศานุวงศ์ ทำให้พระองค์ได้รับพระราชทานเครื่องขัตติยราชอิสริยาภรณ์อันมีเกียรติคุณรุ่งเรืองยิ่งมหาจักรีบรมราชวงศ์ จากพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว เมื่อปี พ.ศ. 2435 พร้อมกับพระองค์เจ้าบุตรี

พระจริยวัตร

พระองค์เจ้ากินรีทรงรับนายกุหลาบมาเลี้ยงเป็นบุตรบุญธรรม โปรดให้ข้าหลวงและพี่เลี้ยงช่วยกันเลี้ยงดูอยู่ที่ตำหนักจนกระทั่งอายุ 11 ปี ถึงกำหนดโกนจุก ก็ทรงจัดพิธีโกนจุกให้ แล้วพาไปถวายตัวเป็นมหาดเล็ก อยู่ทางฝ่ายหน้า เมื่อถึงเวลาบวชก็ทรงบวชให้ ทรงเมตตาประทานความช่วยเหลือทุกอย่าง แม้เมื่อแต่งงานและมีบุตรคนแรกก็ได้ ประทานพี่เลี้ยงมาเลี้ยงลูก ประทานทองคำทำขวัญ นายกุหลาบได้ถวายธิดาหลายคนเป็นนางข้าหลวงในตำหนักของพระองค์เจ้ากินรี คนในตำหนักเรียกเด็กหญิงเหล่านี้ว่า "หลานเสด็จ"

พระองค์เจ้ากินรี ทรงสนิทสนมกับพระองค์เจ้าแม้นเขียน แม้พระองค์เจ้าแม้นเขียนนั้นทรงศักดิ์เป็นพระปิตุจฉาของพระองค์เจ้ากินรี แต่ด้วยพระชันษาไล่เลี่ยกัน พระองค์เจ้ากินรีสูงพระชันษากว่าพระองค์เจ้าแม้นเขียน 4 ปี พระองค์เจ้าทั้งสองพระองค์จึงทรงสนิทสนมชอบพอกันมาก มักเสด็จไหน ๆ ภายในพระบรมมหาราชวังด้วยกันเสมอ ดังในจดหมายเหตุ เมื่อวันที่ 16 สิงหาคม พ.ศ. 2426 ที่สมเด็จพระบรมโอรสาธิราช เจ้าฟ้ามหาวชิรุณหิศ สยามมกุฎราชกุมารทรงบันทึกเมื่อพระชนมายุเพียง 5 พรรษาว่า

เสด็จยายแม้นเขียน เสด็จยายกินรี มาเยี่ยมเรา

พระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว ก็ทรงทรงสนิท และมีพระเมตตาล้อพระองค์เจ้ากินรีเล่นบ่อย ๆ ครั้งหนึ่ง สมเด็จพระบรมโอรสาธิราช เจ้าฟ้ามหาวชิรุณหิศ สยามมกุฎราชกุมารจึงทรงบันทึกถึงเมื่อเชิญเสด็จมา "กินโต๊ะฝรั่ง" เนื่องในวันคล้ายวันประสูติ สมเด็จพระศรีพัชรินทราบรมราชินีนาถ แต่ครั้งยังทรงดำรงพระอิสริยยศ พระอัครราชเทวีว่า

เจ้านายแก่ ๆ ดูคร่ำครึเต็มที เสวยมีดซ่อมไม่เป็น ทูลกระหม่อมบน ทรงสอนเสด็จยายกินรีเอง หัวร่อกันใหญ่

พระเกียรติยศ

ธรรมเนียมพระยศของ พระเจ้าบรมวงศ์เธอ พระองค์เจ้ากินรี
ธงประจำพระอิสริยยศ
การทูล	ใต้ฝ่าพระบาท
การแทนตน	ข้าพระพุทธเจ้า
การขานรับ	พ่ะย่ะค่ะ/เพคะ

พระอิสริยยศ

• หม่อมเจ้ากินรี (26 ตุลาคม พ.ศ. 2362 — 21 กรกฎาคม พ.ศ. 2367)
• พระเจ้าลูกเธอ พระองค์เจ้ากินรี (21 กรกฎาคม พ.ศ. 2367 — 2 เมษายน พ.ศ. 2394)
• พระเจ้าราชวรวงศ์เธอ พระองค์เจ้ากินรี (2 เมษายน พ.ศ. 2394 — 13 เมษายน พ.ศ. 2437)
• พระเจ้าบรมวงศ์เธอ พระองค์เจ้ากินรี (15 กรกฎาคม พ.ศ. 2454; หลังสิ้นพระชนม์)

เครื่องราชอิสริยาภรณ์

• พ.ศ. 2435 – เครื่องขัตติยราชอิสริยาภรณ์อันมีเกียรติคุณรุ่งเรืองยิ่งมหาจักรีบรมราชวงศ์ (ม.จ.ก.) (ฝ่ายใน)
• พ.ศ. 2436 – เครื่องราชอิสริยาภรณ์จุลจอมเกล้า ชั้นที่ 2 ทุติยจุลจอมเกล้า (ท.จ.) (ฝ่ายใน)

พงศาวลี

พงศาวลีของพระเจ้าบรมวงศ์เธอ พระองค์เจ้ากินรี

16. สมเด็จพระปฐมบรมมหาชนก               8. พระบาทสมเด็จพระพุทธยอดฟ้าจุฬาโลกมหาราช                       17. พระอัครชายา (หยก)               4. พระบาทสมเด็จพระพุทธเลิศหล้านภาลัย                             18. ทอง ณ บางช้าง               9. สมเด็จพระอมรินทราบรมราชินี                       19. สมเด็จพระรูปศิริโสภาคย์มหานาคนารี               2. พระบาทสมเด็จพระนั่งเกล้าเจ้าอยู่หัว                                   10. พระยานนทบุรีศรีมหาอุทยาน (บุญจัน)                       5. สมเด็จพระศรีสุลาลัย                             22. พระยาราชวังสัน (หวัง)               11. คุณหญิงเพ็ง นนทบุรีศรีมหาอุทยาน                       23. ท่านชู ราชวังสัน               1. พระเจ้าบรมวงศ์เธอ พระองค์เจ้ากินรี                                         3. เจ้าจอมมารดาฉิม ในรัชกาลที่ 3