Artemisia absinthium
| Artemisia absinthium | |
|---|---|
 | |
| สวนพิพิธภัณฑ์แอบซินธ์, โอแวร์ซูว์รวซ, ฝรั่งเศส | |
การจำแนกชั้นทางวิทยาศาสตร์  | |
| อาณาจักร: | พืช Plantae |
| เคลด: | พืชมีท่อลำเลียง Tracheophyta |
| เคลด: | พืชดอก Angiosperms |
| เคลด: | พืชใบเลี้ยงคู่แท้ Eudicots |
| เคลด: | แอสเทอริด Asterids |
| อันดับ: | ทานตะวัน Asterales |
| วงศ์: | ทานตะวัน Asteraceae |
| สกุล: | โกฐจุฬาลัมพา Artemisia L.[1] |
| สปีชีส์: | Artemisia absinthium |
| ชื่อทวินาม | |
| Artemisia absinthium L.[1] | |
| ชื่อพ้อง[2][3] | |
|
List
| |
Artemisia absinthium หรือที่รู้จักกันในชื่อ common wormwood (วอร์มวูดทั่วไป) เป็นชนิดของพืชในสกุล Artemisia ที่มีถิ่นกำเนิดในแอฟริกาเหนือและภูมิภาคที่มีอากาศหนาวเย็นในยูเรเซีย[4] และได้ถูกแพร่พันธุ์ไปยังแคนาดาและทางตอนเหนือของสหรัฐอเมริกาอย่างกว้างขวาง[5] โดยถูกปลูกเป็นพืชประดับและใช้เป็นส่วนประกอบในเครื่องดื่มแอลกอฮอล์ชนิดต่าง ๆ เช่น อัปแซ็งต์ (absinthe) และเครื่องดื่มแอลกอฮอล์บางชนิดอื่น ๆ
ศัพทมูลวิทยา
[แก้]ญาติของพืชวอร์มวูดอย่าง มักวอร์ต (mugwort) ถูกใช้เป็นยารักษาโรคหลากหลาย โดยเฉพาะโรคที่เกี่ยวข้องกับ นรีเวชวิทยา ด้วยเหตุนี้ ชื่อของสกุลวอร์มวูดจึงมาจากเทพีแห่งการคลอดบุตรในตำนานกรีก คือ อาร์ทีมิส (Artemis) [6] ชื่อเฉพาะของพืชชนิดนี้มาจากคำกรีก apsínthion ซึ่งหมายถึงพืชชนิดนี้ [7]
คำว่า "วอร์มวูด" (wormwood) เองเป็นการ เปลี่ยนแปลง มาจากภาษาอังกฤษโบราณว่า wermod ซึ่งมีที่มาไม่ชัดเจน [8] คำที่สอดคล้องในภาษาเยอรมัน Wermut เป็นที่มาของคำว่า เวอร์มุธ (vermouth) ในภาษาฝรั่งเศสและอังกฤษ ซึ่งใช้เรียกไวน์ชนิดหนึ่งที่มีกลิ่นรสจากวอร์มวูด [9]
ลักษณะ
[แก้]A. absinthium เป็นพืช ไม้ล้มลุก ยืนต้น ที่มีรากเป็นเส้นใย ลำต้นตั้งตรง สูง 0.8–1.2 เมตร[convert: %s]%s (และบางครั้งสูงได้ถึง 1.5 เมตร[convert: %s]%s) ลำต้นเป็นร่อง กิ่งก้านแตกแขนง และมีสีเขียวเงิน
ใบมีการเรียงแบบเกลียว มีสีเขียวอมเทาด้านบนและสีขาวด้านล่าง ปกคลุมด้วย ไทรโครม สีขาวเงิน และมีกลุ่มต่อมน้ำมันเล็ก ๆ ใบฐานยาวถึง 250 มม.[convert: %s]%s แยกเป็นสองหรือสามแฉก มี ก้านใบ ยาว ส่วนใบที่อยู่บนลำต้นมีขนาดเล็กกว่า 50–100 มม.[convert: %s]%s มีการแยกน้อยกว่าและก้านใบสั้น ใบด้านบนสุดอาจเป็นแบบเรียบง่ายและไม่มีขั้ว (sessile)
ดอกมีสีเหลืองอ่อน เป็นทรงหลอด รวมตัวกันเป็น ช่อดอก รูปทรงกลมที่โค้งลง ซึ่งจับกลุ่มกันใน ช่อดอกแบบช่อกระจะ ดอกบานตั้งแต่ต้นฤดูร้อนถึงต้นฤดูใบไม้ร่วง การผสมเกสรเป็นแบบ anemophilous (ใช้ลม) ผลเป็น achene (ผลแห้งไม่มีเมล็ด) และเมล็ดกระจายด้วยแรงโน้มถ่วง [5]
A. absinthium พบได้ตามพื้นที่แห้งที่ไม่ได้เพาะปลูก บนลาดหิน และตามขอบทางเดินหรือทุ่งนา ในสหราชอาณาจักร วอร์มวูดเคยพบได้ทั่วไป แต่ปัจจุบันพบได้น้อยลง และมีข้อเสนอว่าอาจเป็น archaeophyte (พืชต่างถิ่นที่เข้ามานานแล้ว) แทนที่จะเป็นพืชพื้นเมืองแท้ ๆ [10]
การเพาะปลูก
[แก้]
พืชชนิดนี้ปลูกง่ายในดินแห้ง ควรปลูกในที่มีแสงแดดจ้า ดินควรมีความอุดมสมบูรณ์ปานกลางและมีไนโตรเจนสูง การขยายพันธุ์สามารถทำได้โดยการปักชำในฤดูใบไม้ผลิหรือฤดูใบไม้ร่วงในเขตอบอุ่น หรือปลูกด้วยเมล็ดในเรือนเพาะชำ การปลูกพืชชนิดนี้ร่วมกับพืชชนิดอื่นอาจทำให้พืชชนิดอื่นเติบโตช้าลง และไม่ได้เป็นพืชที่เหมาะกับการปลูกร่วมกัน วอร์มวูดยังสามารถขยายพันธุ์เองได้ง่าย และกลายเป็นพืชธรรมชาติในบางพื้นที่นอกถิ่นกำเนิด เช่น อเมริกาเหนือและหุบเขากัษมีร์ในอินเดีย [11]
อ้างอิง
[แก้]- 1 2 Linnaeus, Carolus (1753). Species plantarum:exhibentes plantas rite cognitas, ad genera relatas, cum differentiis specificis, nominibus trivialibus, synonymis selectis, locis natalibus, secundum systema sexuale digestas... Vol. 2. Holmiae (Laurentii Salvii). p. 848. เก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 4 October 2008. สืบค้นเมื่อ 2008-09-08.
- 1 2 3 Christian Rätsch (2005). The Encyclopedia of Psychoactive Plants: Ethnopharmacology and Its Applications. Inner Traditions/Bear. p. 69. ISBN 978-0-89281-978-2.
- ↑ "Artemisia absinthium L. — The Plant List". www.theplantlist.org.
- ↑ "Artemisia absinthium [Assenzio vero] - Flora Italiana". luirig.altervista.org.
- 1 2 "Artemisia absinthium in Flora of North America @ efloras.org". www.efloras.org.
- ↑ "artemisia". Oxford English Dictionary (Online ed.). Oxford University Press. (จำเป็นต้องสมัครสมาชิกหรือเป็นสมาชิกสถาบันที่เข้าร่วม.)
- ↑ "absinthium". Oxford English Dictionary (Online ed.). Oxford University Press. (จำเป็นต้องสมัครสมาชิกหรือเป็นสมาชิกสถาบันที่เข้าร่วม.)
- ↑ Harper, Douglas. "wormwood". Online Etymology Dictionary. สืบค้นเมื่อ 2023-06-26.
- ↑ Harper, Douglas. "vermouth". Online Etymology Dictionary. สืบค้นเมื่อ 2023-06-26.
- ↑ Archeophytes in Britain CD Preston, DA Pearman and A R Hall Botanical J of Linnean Society 2004 145 257-294
- ↑ Shafi et al., 2012
แหล่งข้อมูลอื่น
[แก้]
- Biodiversity Heritage Library bibliography for Artemisia absinthium
- Erowid Wormwood Vault- information on the use and preparation of wormwood, along with user experiences.
- European Medicines Agency (4 March 2020). European Union herbal monograph on Artemisia absinthium L., herba, Amsterdam
- AHPA Herbs in History historical information on wormwood in the Mediterranean tradition
- Wormwood in The English Physician Enlarged (1801) by Nicholas Culpeper