ข้ามไปเนื้อหา

ทรู อะคาเดมี่ แฟนเทเชีย

จากวิกิพีเดีย สารานุกรมเสรี
(เปลี่ยนทางจาก Academy Fantasia)
ทรู อะคาเดมี่ แฟนเทเชีย
สัญลักษณ์ของรายการ
พิธีกรเศรษฐา ศิระฉายา (ฤดูกาลที่ 1-12)
รอประกาศ (ปี 2026)
ประเทศแหล่งกำเนิดประเทศไทย
จำนวนฤดูกาล13
การผลิต
ผู้อำนวยการผลิตอรรถพล ณ บางช้าง
สถานที่ถ่ายทำดูในบทความ
ความยาวตอน24 ชั่วโมง (การถ่ายทอดสด)
120-180 นาที (คอนเสิร์ต)
บริษัทผู้ผลิตทรูวิชั่นส์
การออกอากาศ
เครือข่ายทรูวิชั่นส์
ไอทีวี
โมเดิร์นไนน์ทีวี
ทรูโฟร์ยู
ออกอากาศ21 มิถุนายน 2547 (2547-06-21) 
19 กันยายน 2558 (2558-09-19)
การแสดงที่เกี่ยวข้อง
เดอะมาสเตอร์, ทำดีให้พ่อดู

ทรู อะคาเดมี่ แฟนเทเชีย (อังกฤษ: True Academy Fantasia) (เดิมชื่อ ยูบีซี อะคาเดมี่ แฟนเทเชีย) (อังกฤษ: UBC Academy Fantasia) หรือ ปฏิบัติการล่าฝัน เป็นรายการเรียลลิตี้โชว์เพื่อค้นหานักล่าฝันที่ได้รับความนิยมสูงสุด โดยบริษัท ทรูวิชั่นส์ จำกัด (มหาชน) ซื้อลิขสิทธิ์จากรายการ ลากาเดเมีย จากประเทศเม็กซิโก ซึ่งมีรูปแบบที่คล้ายคลึงกับรายการสตาร์อะคาเดมี่ ที่แพร่หลายไปทั่วโลก แต่ปรับเปลี่ยนมาเป็นเรียลลิตี้ 24 ชั่วโมง มาผลิตในรูปแบบของประเทศไทย เป็นลำดับที่ 3 ถัดจากมาเลเซียและอินโดนีเซีย[ต้องการอ้างอิง] โดยเริ่มออกอากาศครั้งแรกเมื่อวันที่ 21 มิถุนายน พ.ศ. 2547 ถึงวันที่ 19 กันยายน พ.ศ. 2558 จำนวน 12 ฤดูกาล ดำเนินรายการโดย เศรษฐา ศิระฉายา

เดิมรายการได้สิ้นสุดการผลิตและออกอากาศหลังฤดูกาลที่ 12 (พ.ศ. 2558) จบลง อย่างไรก็ตาม ในวันที่ 1 สิงหาคม พ.ศ. 2568 ทรูวิชั่นส์ได้ประกาศในงานแถลงปรับภาพลักษณ์ของแอปพลิเคชั่นทรูวิชั่นส์นาว ว่า ทรู อะคาเดมี่ แฟนเทเชีย จะกลับมาออกอากาศอีกครั้งหลังจากหยุดผลิตรายการมาเป็นระยะเวลา 10 ปี[1] และเนื่องจากเศรษฐาถึงแก่กรรมไปเมื่อปี พ.ศ. 2565 ในฤดูกาลใหม่นี้จึงมีพิธีกรคนใหม่ที่ทำหน้าที่ต่อจากเศรษฐา คือ (รอประกาศ)

รูปแบบรายการ

[แก้]

รูปแบบรายการจะเป็นการคัดเลือก 12-24 นักล่าฝันจากทั่วประเทศเข้ามาใช้ชีวิตร่วมกันในบ้าน เพื่อให้ครูในแต่ละสาขา ได้แก่ สาขาการร้อง สาขาการแสดง และสาขาการเต้น ขัดเกลาเพื่อให้นักล่าฝันแต่ละคนฝึกซ้อมพร้อมกับรับโจทย์ในแต่ละสัปดาห์เพื่อแสดงคอนเสิร์ตในวันเสาร์ ท่ามกลางบ้านที่มีการติดตั้งกล้องวงจรปิดเพื่อถ่ายทอดให้เห็นทุกสิ่งตลอด 24 ชั่วโมง ทั้งฤดูกาล ซึ่งจะใช้วิธีการตัดสินผ่านการโหวตจากผู้ชมทั่วประเทศ ผู้ที่ได้คะแนนโหวตน้อยที่สุดในแต่ละสัปดาห์เมื่อจบคอนเสิร์ตในวันเสาร์จะตกรอบและออกจากบ้าน และในสัปดาห์สุดท้ายของรายการ ผู้ที่ได้คะแนนโหวตสูงสุดจะได้รับรางวัลชนะเลิศ หรือที่มีศัพท์เฉพาะของรายการว่า สุดยอดนักล่าฝัน

เมื่อจบการแข่งขันในทุกซีซั่น นักล่าฝันทุกคนจะได้รับการเซ็นสัญญาเข้าสู่สังกัด ทรู แฟนเทเชีย ในอดีตช่วง AF1 - AF10 เป็นเวลา 5 ปี แต่ในช่วง AF11 - AF12 เซ็นสัญญาเข้าสู่สังกัด ทรู แฟนเทเชีย เป็นระยะเวลาแค่ 1 ปีเท่านั้น แล้วแต่นักล่าฝันจะต่อสัญญา เพื่อดูแลงานศิลปินและสร้างผลงานในบันเทิงในด้านต่าง ๆ โดยจะอ้างอิงตามความสามารถของแต่ละบุคคล โดยในฤดูกาลที่ 5 กิติกร เพ็ญโรจน์ กรรมการผู้จัดการในขณะนั้น ได้ให้สัมภาษณ์ว่า “การสร้างศิลปินจากนักล่าฝันจะเน้นสร้างคาแร็กเตอร์ให้แตกต่างกันมากขึ้น และไม่จำเป็นที่ว่าทุกคนจะได้ออกอัลบั้มเดี่ยว”[2]

ยุทธวิธีทางการตลาด

[แก้]

สถิติที่น่าสนใจใน AF4 เช่น 80% ของจำนวนคนโหวตมาจากผู้ใช้โทรศัพท์ทรูมูฟ ระบบ Prepaid, 70-80% ของคนโหวต ไม่ใช่ลูกค้าทรูมูฟ, 15,000 บาทต่อสัปดาห์ คือเงินที่มีผู้มียอดโหวตสูงสุด[2] รายได้ 1 ล้านบาทมาจากค่าแชตสดผ่านจอ [3] ในฤดูกาลที่ 5 เฉพาะค่าสปอนเซอร์ สร้างรายได้ให้กับทรูแล้ว 140 ล้านบาท[3] นอกจากนี้ตั้งแต่ฤดูกาลที่ 5 ยังได้เพิ่มวิธีการโหวตวิธีใหม่คือ ผ่านซิมใหม่ที่เรียกว่า Touch Sim โดยยอดการโหวตในแต่ละฤดูกาลสรุปได้ดังนี้

  • True AF1 9 ล้านโหวต (6 บาท/โหวต)[4]
  • True AF2 11 ล้านโหวต (6 บาท/โหวต)[4]
  • True AF3 13.5 ล้านโหวต (3 บาท/โหวต)[4]
  • True AF4 20 ล้านโหวต (3 บาท/โหวต)[4]
  • True AF5 22 ล้านโหวต (3 บาท/โหวต) [5]
  • True AF6 20 ล้านโหวต (3 บาท/โหวต)
  • True AF7 12 ล้านโหวต (4 บาท/โหวต)
  • True AF8 20 ล้านโหวต (4 บาท/โหวต)[6]
  • True AF9 30 ล้านโหวต (4 บาท/โหวต)
  • True AF10 20 ล้านโหวต (4 บาท/โหวต)
  • True AF11 ไม่ทราบยอดโหวต (4 บาท/โหวต)
  • True AF12 ไม่ทราบยอดโหวต (4 บาท/โหวต)

ในฤดูกาลที่ 6 ทรูได้ประชาสัมพันธ์ว่าจะเป็นการออกอากาศในระบบ 3 มิติ ซึ่งหลังจากออกอากาศประมาณ 3 สัปดาห์แรกของการแข่งขันก็ถูกวิจารณ์จากผู้ชมรายการในเรื่องความผิดพลาดระหว่างการถ่ายทอดสด ส่วนในฤดูกาลที่ 7 เป็นครั้งแรกที่ทรูใช้บริการเครือข่ายสังคม คือ เฟซบุ๊ก ในการประชาสัมพันธ์รายการร่วมกับเว็บไซต์หลัก และมีการถ่ายทอดสดในระบบโทรทัศน์ความละเอียดสูง (HD) และ ตั้งแต่ฤดูกาลที่ 8 เป็นต้นไป ได้เพิ่มการถ่ายทอดสดอีก 1 ช่องทาง นั่นก็คือ จานดาวเทียมระบบ C-Band ผ่านดาวเทียม ไทยคม 5

สถานที่ถ่ายทำ

[แก้]

ที่พักผู้เข้าแข่งขัน

[แก้]
  • โครงการบ้านสาริน ซิตี้ (AF1 - AF2)
  • โครงการบ้านแม็กโนเลีย บางนา (AF3 - AF4)
  • Magnolias Studio บางนา-ตราด กม.18 (AF5 - AF12)

สถานที่แสดงคอนเสิร์ต

[แก้]

คอนเสิร์ตการคัดเลือกนักล่าฝัน

[แก้]
  • อิมแพ็ค อารีน่า เมืองทองธานี (คอนเสิร์ตประกาศผล Final Audition และเปิดตัว 12 นักล่าฝัน AF7 สัปดาห์ที่ 1)
  • ทรูวิชั่นส์ สตูดิโอ แม็กโนเลีย บางนา-ตราด กม.18 (บ้านเล็ก) (คอนเสิร์ตเพื่อหา 12 นักล่าฝันตัวจริง AF9 สัปดาห์ที่ 1-3)

คอนเสิร์ตประจำสัปดาห์

[แก้]
  • สตูดิโอมูนสตาร์ (AF1 สัปดาห์ที่ 1-6 , AF2 สัปดาห์ที่ 1-4 , AF10 สัปดาห์ที่ 1-11)
  • อินดอร์ สเตเดียม หัวหมาก (AF1 สัปดาห์ที่ 7-8)
  • ธันเดอร์โดม เมืองทองธานี (AF2 สัปดาห์ที่ 5-11 , AF3 สัปดาห์ที่ 1-9 , AF4 - AF6 สัปดาห์ที่ 1-11 , AF7 สัปดาห์ที่ 2-11 , AF8 สัปดาห์ที่ 1-11 , AF9 สัปดาห์ที่ 4-14)
  • TrueAF Studio Hall (AF11 สัปดาห์ที่ 1-10 , AF12 สัปดาห์ที่ 1-11)

คอนเสิร์ตรอบชิงชนะเลิศ

[แก้]

หมายเหตุ 1: ใช้เฉพาะในการจัดคอนเสิร์ตรอบสุดท้ายเท่านั้น และรายได้จากการจำหน่ายบัตรคอนเสิร์ตจะนำไปมอบให้กับการกุศล

คอนเสิร์ตรอบการกุศล

[แก้]
  • อินดอร์ สเตเดี้ยม หัวหมาก (AF4 สัปดาห์ที่ 13 : The Best of True AF4 Concert)

บุคลากร

[แก้]

พิธีกร

[แก้]

พิธีกรหลักประจำรายการ

[แก้]

รอบประกาศผล Audition

[แก้]

งานแถลงข่าว

[แก้]
  • เศรษฐา ศิระฉายา (พิธีกรงานแถลงข่าว AF7[เปิดตัวรายการ] , AF8[เปิดตัวรายการและเปิดตัว 24 ว่าที่นักล่าฝัน] , AF9[เปิดตัวรายการ])
  • วรฐก์ ปิฏกานนท์ (พิธีกรงานแถลงข่าว AF5[เปิดตัวรายการและเปิดตัว 16 ว่าที่นักล่าฝัน] , AF7[เปิดตัว 100 ว่าที่นักล่าฝัน] , AF9[เปิดตัวผู้สนับสนุนหลัก] , AF10[แถลงข่าวพร้อมประกาศผลเปิดตัว 24 ว่าที่นักล่าฝัน])
  • ภาธีตา กันตามระ (พิธีกรงานแถลงข่าว AF5[เปิดตัวรายการและเปิดตัว 16 ว่าที่นักล่าฝัน] , AF6[เปิดตัวรายการและเปิดตัว 12 นักล่าฝัน] , AF9[เปิดตัวผู้สนับสนุนหลัก] , AF10[แถลงข่าวพร้อมประกาศผล] , AF11 - AF12[ข่าวเปิดตัวรายการและเปิดตัว 12 นักล่าฝัน)
  • ภัสสร พัชรสรวุฒิ (พิธีกรงานแถลงข่าว AF7[เปิดตัว 100 ว่าที่นักล่าฝัน])

เปิดบ้าน

[แก้]

ภาคสนามหน้าคอนเสิร์ต

[แก้]

พิธีกรบนคอนเสิร์ต

[แก้]

รายการรอบคัดเลือก Audtion นักล่าฝัน

[แก้]
  • ภัสสร พัชรสรวุฒิ (True AF6 - 8 The Audition [รวบรวมการออดิชั่นในแต่ละภาคและการประกาศผลตัวแทนภาค] , True AF9 Daily The Audition [ไฮไลต์การออดิชั่นในแต่ละวัน] , True AF9 The Best OF The Audition [เปลี่ยนจากชื่อรายการ The Audition รายการรวบรวมการออดิชั่นในแต่ละภาคและการประกาศผลตัวแทนภาค])
  • วรฐก์ ปิฏกานนท์ (True AF4 The Audition รายการรวบรวมการออดิชั่น การเวิร์คช็อป การประกาศผล รวมถึงชีวิต 20 ว่าที่นักล่าฝัน)
  • ภัสสร พัชรสรวุฒิ (True AF The Finalist Season 6 และ 8 รายการตามติดชีวิตนักล่าฝันก่อนเข้าบ้าน)
  • ปิยะวัฒน์ เข็มเพชร (The Audition AF10)

รายการ True Moment ไฮไลท์ประจำวัน

[แก้]

รายการ Secret Of True Academy Fantasia พูดคุยกับนักล่าฝันคนล่าสุดที่ออกจากบ้าน

[แก้]

ครูใหญ่ประจำซีซั่น

[แก้]

การออกอากาศ

[แก้]

ถ่ายทอดสด

[แก้]

สถานีโทรทัศน์

[แก้]
สถานีโทรทัศน์ ปีการแข่งขัน ฤดูกาล จำนวนฤดูกาล
ไอทีวี (เทปคอนเสิร์ตทุกวันอาทิตย์ เวลา 22.00 น. - 23.30 น.) 2548 AF2 1
โมเดิร์นไนน์ทีวี (คอนเสิร์ต) 2549 - 2556 AF3 - AF10 8
ยูบีซี อินไซด์, ทรู อินไซด์ (คอนเสิร์ต) 2547 - 2549, 2552 - 2556 AF1 - AF3, AF6 - AF10 8
ทรู มิวสิค (คอนเสิร์ต) 2550 - 2558 AF4 - AF10 7
ทรูโฟร์ยู (คอนเสิร์ต) 2557 - 2558 AF11 - AF12 2
ทรู เรียลิตี้ เอชดี (คอนเสิร์ต) 2553 - 2558 AF7 - AF12 6
ยูบีซี, ทรูวิชั่นส์/ทรู เรียลิตี้ (24 ชั่วโมง) 2547 - 2558, 2569 AF1 - AF12, AF2026 13

รายงานความเคลื่อนไหว

[แก้]
  • True Moments Daily Highlight ประมวลภาพเหตุการณ์ประจำวัน ทุกวันจันทร์ - ศุกร์ ทางช่อง True Inside (ซีซั่นที่ 1-12), ITV (ซีซั่นที่ 2), Modern 9 (ซีซั่นที่ 3-10), ทรูโฟร์ยู (ซี่ซั่นที่ 11-12)
  • True Moments Weekly Highlight ประมวลภาพตลอดสัปดาห์ ทุกวันอาทิตย์ ทางช่อง True inside (ซีซั่นที่ 1-8) (ในซีซั่นที่ 9 เป็นรายการการแจกโจทย์เพลงในแต่ละสัปดาห์แทน)
  • True Moments ติดตามความเคลื่อนไหวของนักล่าฝันหลังจบซีซั่น ทางช่อง True Inside โดยมีการออกอากาศที่แตกต่างกันออกไปดังนี้
    • AF1 - AF8 ออกอากาศทุกวัน
    • AF9 ออกอากาศทุกวันศุกร์ - อาทิตย์
    • AF10 ออกอากาศทุกวันอาทิตย์
    • AF12 ออกอากาศผ่านช่องยูทูบอย่างเป็นทางการของทรู แฟนเทเชีย ในชื่อรายการ AF12 To Be Continued อัปโหลดตอนใหม่ทุกวันศุกร์

ส่วน AF11 นั้นไม่มีการผลิตรายการนี้

รายการอื่น ๆ ที่เกี่ยวข้อง

[แก้]
  • Secret of True Academy Fantasia (ซีซั่น 1-9) / True AF10 คลับล่าฝัน (ซีซั่น 10) สัมภาษณ์นักล่าฝันคนล่าสุดที่ต้องออกจากบ้าน ทุกวันพุธ ทางช่อง True inside
  • True Insider Weekend สัมภาษณ์นักล่าฝันคนล่าสุดที่ต้องออกจากบ้าน ทุกวันอาทิตย์ ทางช่อง True Inside (ซีซั่น 11-12)
  • AF is Now ย้อนความทรงจำตลอด 12 ซีซั่นแรกของรายการ ก่อนซีซั่นใหม่ (AF 2026) จะเริ่มต้น เริ่มออกอากาศวันที่ 3 ตุลาคม พ.ศ. 2568 ทาง True Visions Now

เพลงนักล่าฝัน

[แก้]

เพลง นักล่าฝัน เป็นเพลงประจำรายการทรู อะคาเดมี่ แฟนเทเชีย ที่นักล่าฝันจะต้องร้องเปิดคอนเสิร์ตและปิดคอนเสิร์ตในทุกวันเสาร์ที่มีคอนเสิร์ตประจำสัปดาห์ โดยภัคศรณ์ ลีนุตพงษ์ (ลินา) ได้แต่งเนื้อร้องไว้ ทั้งนี้ในแต่ละซีซั่นก็จะมีการเปลี่ยนแปลงทำนองเพลงให้เข้ากับ Theme หลักของซีซั่นนั้นด้วย


ผลการแข่งขัน

[แก้]
ฤดูกาล ปีที่ออกอากาศ สุดยอดนักล่าฝัน รองชนะเลิศอันดับ 1 รองชนะเลิศอันดับ 2 นักล่าฝันที่เข้ารอบชิงชนะเลิศคนอื่น จำนวนนักล่าฝันที่ได้เข้ารอบชิงชนะเลิศ นักล่าฝันตัวจริงที่ตกรอบก่อนถึงรอบชิงชนะเลิศ ผู้เข้าแข่งขันที่ไม่ผ่านเข้ารอบ 12 นักล่าฝันตัวจริง/
ถูกตัดสิทธิ์หรือสละสิทธิ์จากการแข่งขัน
จำนวนผู้เข้าแข่งขันเริ่มต้นในสัปดาห์แรก
AF1 พ.ศ. 2547 V2 พชรพล จั่นเที่ยง
(วิทย์)
V1 ธัญนันท์ มหาพิรุณ
(จีน)
V6 ปองศักดิ์ รัตนพงษ์
(อ๊อฟ)

6

  • V8 ท็อป (ตัดสิทธิ์)
12
AF2 พ.ศ. 2548 V4 ศุภณัฐ เฉลิมชัยเจริญกิจ
(อ๊อฟ)
V6 พัดชา เอนกอายุวัฒน์
(พัด)
V8 พิษณุ นิ่มสกุล
(บอย)

5

ไม่มี 12
AF3 พ.ศ. 2549 V12 เกียรติกมล ล่าทา
(ตุ้ย)
V1 สักกทัศน์ กุลไพศาล
(ต้า)
V8 สิทธิชัย ผาบชมพู
(บอย)

5

ไม่มี 12 + 1
AF4 พ.ศ. 2550 V1 ณัฐ ศักดาทร
(นัท)
V9 วันธงชัย อินทรวัตร
(ต้อล)
V3 ศุภรดา เต็มปรีชา
(พะแพง)

6

20
AF5 พ.ศ. 2551 V13 ณัฎฐ์ ทิวไผ่งาม
(นัททิว)
V12 ภัทรภณ โตอุ่น
(รอน)
V8 สหรัส นฤคุปต์ชาญชัย
(ปั๊ม)

5

16
AF6 พ.ศ. 2552 V6 นิภาภรณ์ ฐิติธนการ
(ซานิ)
V10 ศิริพรรณ นำเจริญสมบัติ
(แอน)
V5 ทีป์ชลิต พรหมชนะ
(ที)

4

ไม่มี 12
AF7 พ.ศ. 2553 V12 อรรณพ ทองบริสุทธิ์
(ปอ)
V13 ณัฐวัตร ดีวงกิจ
(ต้น)
V10 ธนบัตร งามกมลชัย
(บอส)

6

  • V11 มาร์ค (สละสิทธิ์)
  • ผู้เข้าแข่งขันอีก 88 คนที่ได้รับสิทธิ์เข้าไปออดิชั่นภายในบ้าน
100 + 1
AF8 พ.ศ. 2554 V9 ธนษิต จตุรภุช
(ต้น)
V15 จีรวรรณ สอนสะอาด
(แพรว)
V3 นนทนันท์ อัญชุลีประดิษฐ์
(คชา)

6

24
AF9 พ.ศ. 2555 V8 ภรภัสสรณ์ ชัยอนันต์นิธิ
(ไอซ์)
V1 วงศพัทธ์ ตั้งนิยม
(โซ่)
V5 วิชเวช เอื้ออำพน
(ไบร์ท)

5

  • โซนี่
  • ดิว
  • ใบตอง
  • ปลา
  • ถัง
  • เอิร์ธ
  • แป๋ม
  • โนเนะ
  • เตวิชญ์
  • ฟลุ๊ค
  • นุ๊ก
  • มายด์
24
AF10 พ.ศ. 2556 V20 ภูริวัชร์ ธีระชาติ
(ถังเบียร์)
V6 เมธี ทับทิมทอง
(เทม)
V21 ธัญชนิต ศรีสมเพ็ชร
(เต้ย)

12

ไม่มี
  • V13 ถัง
  • V10 แตงไทย
  • V3 ฟลุค
  • V2 แตงโม
  • V1 เท็น
  • V9 เบนซ์
  • V16 ต้น
  • V7 เอ้
  • V19 ปริม
  • V17 ริว
  • V12 แมงปอ
  • V5 ลีซ่า
24
AF11 พ.ศ. 2557 V12 สาธิดา ปิ่นสินชัย
(เอม)
V6 วัฒน์ สุดกล้า
(แม็ค)
V2 ภูมิสิทธิ์ วงศ์สมบูรณ์
(พูม)

5

ไม่มี 12
AF12 พ.ศ. 2558 V12 อภิสร สุขวัฒนาศัย
(แม๊กซ์)
V9 จิรโรจน์ ศรุณานิธิโรจน์
(เบนซ์)
V7 ภัทรพงศ์ เวศกามี
(มาริว)

4

ไม่มี 12
AF2026 (AF13) พ.ศ. 2569
  • ตัวเอน หมายถึง นักล่าฝันที่เข้ารอบชิงชนะเลิศ ที่เคยถูกโหวตออกจากบ้านไปแล้ว ได้รับการโหวตกลับหรือเลือกกลับ
  • นักล่าฝัน 12 V สุดท้าย (12 นักล่าฝันตัวจริง) จะได้รับการเซ็นสัญญาว่าจ้าง มีเงินเดือนประจำกับบริษัท ทรูแฟนเทเชีย เป็นเวลา 5 ปี ยกเว้น ท็อป AF1 ที่โดนตัดสิทธิเนื่องจากติดสัญญาซ้อน และ มาร์ค AF7 ที่ขอสละสิทธิถอนตัวออกจากการแข่งขัน

อ้างอิง

[แก้]
  1. "ทรูประกาศคัมแบ็ก Academy Fantasia ในรอบ 10 ปี". ประชาชาติธุรกิจ. 1 สิงหาคม 2025. สืบค้นเมื่อ 1 สิงหาคม 2025.
  2. 1 2 อรรถสิทธิ์ เหมือนมาตย์ ,อะคาเดมี่ แฟนเทเชีย ฮิตติดจอ 5 ปี ไม่เสื่อม positioningmag.com
  3. 1 2 นิตยสาร Positioning ฉบับที่ 40 เดือน ตุลาคม 2550
  4. 1 2 3 4 โหวตง่าย โหวตกระจาย positioningmag.com พฤษภาคม 2551
  5. ปรากฏการณ์"AF5"สวนกระแสบันเทิง เก็บถาวร 2013-02-18 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน daradaily.com 22 สิงหาคม 2551
  6. True AF8[ลิงก์เสีย] truevisionstv.com มกราคม 2555

แหล่งข้อมูลอื่น

[แก้]
Main Site
Fan Site