ไมเซลล์
ไมเซลล์ (อังกฤษ: micelle) หรือ ไมเซลลา (อังกฤษ: micella) คือกลุ่มโมเลกุลลิพิดแอมฟิพาทิกลดแรงตึงผิวที่แพร่กระจายในของเหลว ก่อตัวเป็นสารแขวนลอยคอลลอยด์ (หรือที่เรียกว่าระบบคอลลอยด์แบบรวมตัว)[1] ไมเซลล์ทั่วไปในน้ำจะก่อตัวเป็นกลุ่มโมเลกุล โดยมีบริเวณหัวที่ชอบน้ำสัมผัสกับตัวทำละลายโดยรอบ กักเก็บบริเวณหางเดี่ยวที่ไม่ชอบน้ำไว้ตรงกลางไมเซลล์
เฟสนี้เกิดจากพฤติกรรมการอัดตัวของลิพิดหางเดี่ยวในชั้นคู่ ความยากลำบากในการเติมปริมาตรภายในชั้นคู่ ขณะเดียวกันก็ต้องรองรับพื้นที่ต่อกลุ่มหัวที่ถูกบังคับโดยโมเลกุลจากไฮเดรชันของกลุ่มหัวลิพิด นำไปสู่การเกิดไมเซลล์ ไมเซลล์ชนิดนี้เรียกว่าไมเซลล์เฟสปกติ (หรือไมเซลล์ชนิดน้ำมันในน้ำ) ไมเซลล์ผกผันมีกลุ่มหัวอยู่ตรงกลาง และมีส่วนหางยื่นออกมา (หรือไมเซลล์ชนิดน้ำในน้ำมัน)
ไมเซลล์มีรูปร่างโดยประมาณเป็นทรงกลม และอาจมีรูปร่างอื่นๆ เช่น ทรงรี ทรงกระบอก หรืออาจมีรูปร่างเป็นชั้นคู่ก็ได้ รูปร่างและขนาดของไมเซลล์ขึ้นอยู่กับรูปทรงโมเลกุลของโมเลกุลสารลดแรงตึงผิวและสภาวะของสารละลาย เช่น ความเข้มข้นของสารลดแรงตึงผิว อุณหภูมิ ค่าพีเอช และความแรงไอออน กระบวนการสร้างไมเซลล์เรียกว่า ไมเซลไลเซชัน (micellisation) และเป็นส่วนหนึ่งของพฤติกรรมเฟสของลิพิดหลายชนิดตามลักษณะพหุสัณฐานของลิพิด [2]
อ้างอิง
[แก้]- ↑ "What are Associated Colloids? Given an example". doubtnut.com (ภาษาอังกฤษ). Doubtnut. สืบค้นเมื่อ 2021-02-26.
- ↑ Hamley, I. W. (2007). Introduction to Soft Matter. John Wiley. ISBN 978-0-470-51610-2.