ไนไตรต์

ไนไตรต์
ชื่อเรียกตามระบบ	dioxidonitrate(1−)
ชื่ออื่น	nitrite
เลขทะเบียน
เลขทะเบียน CAS	[14797-65-0][CAS]
PubChem	946
EC number	233-272-6
ChEBI	16301
SMILES	N(=O)[O-]
InChI	1/HNO2/c2-1-3/h(H,2,3)/p-1
ChemSpider ID	921
คุณสมบัติ
สูตรโมเลกุล	NO2
มวลโมเลกุล	46.01 g mol−1
หากมิได้ระบุเป็นอื่น ข้อมูลข้างต้นนี้คือข้อมูลสาร ณ ภาวะมาตรฐานที่ 25 °C, 100 kPa
สถานีย่อย:เคมี

ไอออนของไนไตรต์ (อังกฤษ: Nitrite) มีสูตรทางเคมีคือ ${\ce {NO2-}}$ ไนไตรต์ (ส่วนใหญ่เป็นโซเดียมไนไตรต์) ถูกใช้อย่างแพร่หลายในอุตสาหกรรมเคมีและยา ไนไตรต์แอนไอออนเป็นตัวกลางของในวัฏจักรไนโตรเจนในธรรมชาติ ชื่อไนไตรต์ยังหมายถึงสารประกอบอินทรีย์ที่มีกลุ่ม -ONO ซึ่งเป็นเอสเทอร์ของกรดไนตรัส

การเตรียม

โซเดียมไนไตรต์ถูกผลิตขึ้นในเชิงอุตสาหกรรมโดยการส่ง "ไนตรัสฟูม" ลงในสารละลายน้ำโซเดียมไฮดรอกไซด์หรือโซเดียมคาร์บอเนต:

${\ce {{NO}+ {NO2}}}+{\begin{Bmatrix}{\ce {2NaOH}}\\{\ce {Na2CO3}}\end{Bmatrix}}{\ce {-> 2 NaNO2}}+{\begin{Bmatrix}{\ce {H2O}}\\{\ce {CO2}}\end{Bmatrix}}$

ผลิตภัณฑ์จะถูกทำให้บริสุทธิ์โดยการตกผลึกซ้ำ ไนไตรต์ของโลหะอัลคาไลมีความเสถียรทางความร้อนสูงถึงและเกินจุดหลอมเหลว (441 °C สำหรับ KNO₂) แอมโมเนียมไนไตรต์สามารถทำได้จากไดไนโตรเจนไตรออกไซด์ N₂O₃ ซึ่งเป็นแอนไฮไดรด์ของกรดไนตรัส:

${\ce {2{NH3}+{H2O}+{N2O3}-> 2{NH4NO2}}}$

ปฏิกิริยา

คุณสมบัติของกรด-เบส

ไนไตรต์เป็นคู่เบสของกรดอ่อนไนตรัส:

HNO₂ ⇌ H⁺ + NO⁻
₂;      pK_a ≈ 3.3 ที่ 18 °C

กรดไนตรัสมีความผันผวนสูงเช่นกัน – ในสถานะแก๊สมักจะอยู่เป็นโมเลกุลทรานส์แพลนนาร์ ในสารละลายมันไม่เสถียรเมื่อเนื่องจากปฏิกิริยาความไม่สมส่วน:

3HNO₂ (aq) ⇌ H₃O⁺ + NO⁻
₃ + 2NO

ปฏิกิริยานี้ช้าที่ 0 °C การเติมกรดลงในสารละลายไนไตรต์โดยมีตัวรีดิวซ์เช่น เหล็ก (II) เป็นวิธีการสร้างไนตริกออกไซด์ (NO) ในห้องปฏิบัติการ

ชีวเคมี

ในไนตริฟิเคชั่น แอมโมเนียมจะถูกเปลี่ยนเป็นไนไตรต์โดยแบคทีเรีบ สายพันธุ์ที่สำคัญ ได้แก่ Nitrosomonas แบคทีเรียชนิดอื่น ๆ เช่น Nitrobacter มีหน้าที่ในการออกซิเดชันของไนไตรต์ให้กลายเป็นไนเตรต

ไนไตรต์สามารถลดลงเป็นไนตริกออกไซด์หรือแอมโมเนียได้โดยแบคทีเรียหลายชนิด ภายใต้ภาวะพร่องออกซิเจนไนไตรต์อาจปล่อยไนตริกออกไซด์ซึ่งทำให้เกิดการขยายตัวของหลอดเลือด มีการอธิบายกลไกหลายประการในการเปลี่ยนไนไตรต์เป็น NO รวมถึงการรีดักชันทางเอนไซม์โดย xanthine oxidoreductase, nitrite reductase และ NO synthase (NOS) รวมถึงปฏิกิริยาความไม่สมส่วนของกรดโดยไม่ใช้เอนไซม์

แหล่งข้อมูลอื่น

• Material Safety Data Sheet, sodium nitrite (archive)
• ATSDR – Case Studies in Environmental Medicine – Nitrate/Nitrite Toxicity (archive) – กระทรวงสุขภาพและบริการมนุษย์สหรัฐ (สาธารณสมบัติ)
• บทความเกี่ยวกับความเป็นพิษของไนไตรต์