ข้ามไปเนื้อหา

โฮเจ้ง

จากวิกิพีเดีย สารานุกรมเสรี
หน้านี้เป็นชื่อบุคคลจีน นามสกุลคือ เหอ (何)
โฮเจ้ง (เหอ เจิง)
何曾
อัครมหาเสนาบดี (太宰 ไท่ไจ่)
ดำรงตำแหน่ง
ค.ศ. 278 (278) – 12 มกราคม ค.ศ. 279 (279)
กษัตริย์สุมาเอี๋ยน
ราชครู (太傅 ไท่ฟู่)
ดำรงตำแหน่ง
ค.ศ. 276 (276) – ค.ศ. 278 (278)
กษัตริย์สุมาเอี๋ยน
เสนาบดีมหาดไทย (司徒 ซือถู)
ดำรงตำแหน่ง
ค.ศ. 273 (273) – ค.ศ. 276 (276)
กษัตริย์สุมาเอี๋ยน
ดำรงตำแหน่ง
ค.ศ. 264 (264) – ค.ศ. 265 (265)
กษัตริย์โจฮวน
มหาองครักษ์ (太保 ไท่เป่า)
ดำรงตำแหน่ง
ค.ศ. 267 (267) – ค.ศ. 273 (273)
กษัตริย์สุมาเอี๋ยน
เสนาบดีกลาโหม (太尉 ไท่เว่ย์)
ดำรงตำแหน่ง
ค.ศ. 266 (266) – ค.ศ. 267 (267)
กษัตริย์สุมาเอี๋ยน
ขุนนางมหาดเล็ก (侍中 ชื่อจง)
ดำรงตำแหน่ง
ค.ศ. 265 (265) – ค.ศ. 273 (273)
กษัตริย์โจฮวน / สุมาเอี๋ยน
อัครมหาเสนาบดีแห่งรัฐจิ้น
(晋国丞相 จิ้นกั๋วเฉิงเซี่ยง)
ดำรงตำแหน่ง
ค.ศ. 265 (265) – ค.ศ. 266 (266)
กษัตริย์โจฮวน
ขุนพลโจมตีภาคเหนือ
(征北將軍 เจิงเป่ย์เจียงจฺวิน)
ดำรงตำแหน่ง
ค.ศ. ? (?) – ค.ศ. 264 (264)
กษัตริย์โจฮวน
ขุนพลพิทักษ์ภาคเหนือ
(鎮北將軍 เจิ้นเป่ย์เจียงจฺวิน)
ดำรงตำแหน่ง
ค.ศ. ? (?) – ค.ศ. ? (?)
กษัตริย์โจมอ
ราชเลขาธิการ (尚書 ช่างชู)
ดำรงตำแหน่ง
ค.ศ. ? (?) – ค.ศ. ? (?)
ผู้บังคับการมณฑลราชธานี
(司隸校尉 ซือลี่เซี่ยวเว่ย์)
ดำรงตำแหน่ง
ค.ศ. ? (?) – ค.ศ. ? (?)
กษัตริย์โจฮอง
ข้อมูลส่วนบุคคล
เกิดค.ศ. 199
อำเภอไท่คาง มณฑลเหอหนาน
เสียชีวิต12 มกราคม ค.ศ. 279[a] (79 ปี)
บุตร
  • เหอ เช่า (何劭)
  • เหอ จุน (何遵)
อาชีพขุนนาง
ชื่อรองอิ๋งเข่า (颖考)
สมัญญานามเซี่ยวกง (孝公)
ยฺเหวียนกง (元公)
บรรดาศักดิ์หล่างหลิงเซี่ยนกง (朗陵县公)

โฮเจ้ง[1] (ค.ศ. 199 - 12 มกราคม ค.ศ. 279[a]) มีชื่อในภาษาจีนกลางว่า เหอ เจิง (จีน: 何曾; พินอิน: Hé Zēng) ชื่อรอง อิ๋งเข่า (จีน: 颖考; พินอิน: Yǐngkǎo) เป็นขุนนางและขุนพลของรัฐวุยก๊กในยุคสามก๊กของจีน ภายหลังเป็นขุนนางของราชวงศ์จิ้นตะวันตก

ภูมิหลังครอบครัวและประวัติช่วงต้น

[แก้]

โฮเจ้งเป็นชาวอำเภอหยางเซี่ย (陽夏縣 หยางเซี่ยเซี่ยน) ราชรัฐเฉิน (陳國 เฉินกั๋ว) ซึ่งอยู่ทางตะวันออกเฉียงเหนือของอำเภอไท่คาง มณฑลเหอหนานในปัจจุบัน[3] บิดาของโฮเจ้งคือเหอ ขุย (何夔) มีตำแหน่งเป็นเสนาบดีกรมราชรถ (太僕 ไท่ผู่) ของรัฐวุยก๊กในยุคสามก๊ก และมีบรรดาศักดิ์เป็นหยางอู่ถิงโหว (陽武亭侯)[4] เทียดของโฮเจ้งคือเหอ ซี (何熙) ผู้เป็นขุนพลทหารม้าและรถรบ (車騎將軍 เชอฉีเจียงจฺวิน) ในยุคราชวงศ์ฮั่นตะวันออก

เหอ ขุยบิดาของโฮเจ้งเสียชีวิตตั้งแต่โฮเจ้งยังอยู่ในวัยเยาว์ โฮเจ้งได้สืบทอดบรรดาศักดิ์หยางอู่ถิงโหวของบิดา โฮเจ้งชอบศึกษาเล่าเรียนและมีชื่อเสียงเทียบเท่ากับยฺเหวียน ข่าน (袁侃) ที่เป็นคนเมืองเดียวกัน[5]

การรับราชการกับวุยก๊ก

[แก้]

ในช่วงที่โจยอยจักรพรรดิลำดับที่ 3 ของรัฐวุยก๊กยังคงดำรงฐานันดรศักดิ์เป็นเฮาแห่งเพงงวน (平原侯 ผิง-ยฺเหวียนโหว) โฮเจ้งมีตำแหน่งเป็นบัณฑิตวรรณกรรม (文學 เหวินเสฺว) ของโจยอย[6] หลังโจยอยขึ้นครองราชย์ในปี ค.ศ. 226 โฮเจ้งได้รับการแต่งตั้งให้มีตำแหน่งเจ้าพนักงานทหารม้ามหาดเล็ก (散騎侍郎 ซ่านฉีชื่อหลาง), ขุนพลราชองครักษ์นิคมการเกษตรประจำเมืองจี๋ (汲郡典農中郎將 จี๋จฺวิ้นเตี่ยนหยงจงหลางเจี้ยง), เจ้าพนักงานสำนักประตูเหลือง (黃門侍郎 หฺวางเหมินชื่อหลาง)[7] และนายทหารม้ามหาดเล็ก (散騎常侍 ซานฉีฉางชื่อ) ตามลำดับ[8] ต่อมาได้เลื่อนตำแหน่งเป็นเจ้าเมือง (太守 ไท่โฉ่ว) ของเมืองโห้ลาย (河內郡 เหอเน่ยจวิ้น) ได้รับการยกย่องในเรื่องความน่าเกรงขาม[9] ภายหลังยังได้รับการแต่งตั้งเป็นขุนนางมหาดเล็ก (侍中 ชื่อจง) แต่ลาออกจากตำแหน่งในเวลาต่อมาเพื่อไว้ทุกข์ให้มารดาที่เสียชีวิต[10]

หลังโจฮองจักรพรรดิลำดับที่ 4 ของรัฐวุยก๊กขึ้นครองราชย์ในปี ค.ศ. 239 โจซองผู้สำเร็จราชการแทนพระองค์ผูกขาดอำนาจ ลดทอนอำนาจของสุมาอี้ที่เป็นผู้สำเร็จราชการร่วม ในปี ค.ศ. 247 สุมาอี้อ้างว่าตนป่วยเพื่อหลีกเลี่ยงโจซอง โฮเจ้งก็ลาออกจากราชการด้วยเหตุผลว่าป่วยเช่นกัน[11]

ในปี ค.ศ. 249 สุมาอี้ก่อการรัฐประหารในอุบัติการณ์สุสานโกเบงเหลง โจซองจำต้องยอมสละอำนาจให้สุมาอี้ แล้วโจซองก็ถูกสุมาอี้สั่งประหารชีวิตในเวลาต่อมา โฮเจ้งได้กลับเข้ารับราชการอีกครั้งหลังการเสียชีวิตของโจซอง[12]

ในช่วงศักราชเจียผิง (嘉平; ค.ศ. 249-254) โฮเจ้งมีตำแหน่งเป็นผู้บังคับการมณฑลราชธานี (司隸校尉 ซือลี่เซี่ยวเว่ย์)[13] ในช่วงเวลานั้น อิ่น หมัว (尹模) ผู้เป็นนายกองสงบทัพ (撫軍校事 ฝู่จฺวินเซี่ยวชื่อ) ใช้อำนาจในทางมิชอบเพื่อประโยชน์ส่วนตน และสะสมทรัพย์สินจำนวนมากที่ได้มาอย่างผิดกฎหมาย ขุนนางในราชสำนักต่างไม่กล้าฟ้องร้องเรื่องนี้ มีเพียงโฮเจ้งที่กล้าฟ้องเรื่องพฤติกรรมผิดกฎหมายของอิ่น หมัว โฮเจ้งจึงได้รับการยกย่องอย่างราชสำนักอย่างมาก[14]

ในปี ค.ศ. 254 โฮเจ้งเข้าร่วมกับผู้สำเร็จราชการแทนพระองค์สุมาสูในการปลดโจฮองจากการเป็นจักรพรรดิ[15]

โฮเจ้งดำรงตำแหน่งผู้บังคับการมณฑลราชธานีเป็นเวลาหลายปี ต่อมาได้ย้ายไปดำรงตำแหน่งราชเลขาธิการ (尚書 ช่างชู)[16] ในช่วงศักราชเจงหงวน (正元 เจิ้ง-ยฺเหวียน; ค.ศ. 254-256) โฮเจ้งได้รับการแต่งตั้งเป็นขุนพลพิทักษ์ภาคเหนือ (鎮北將軍 เจิ้นเป่ย์เจียงจฺวิน) รับผิดชอบดูแลราชการทหารทั้งหมดในภูมิภาคเหอเป่ย์ (河北)[17] ในวันที่โฮเจ้งออกเดินทางไปรับตำแหน่ง ผู้สำเร็จราชการแทนพระองค์สุมาเจียวสั่งบุตรชายสองคนคือสุมาเอี๋ยนและสุมาฮิวให้ไปส่งโฮเจ้งเป็นระยะทางหลายสิบลี้[18] ภายหลังโฮเจ้งได้รับการแต่งตั้งเป็นขุนพลโจมตีภาคเหนือ (征北將軍 เจิงเป่ย์เจียงจฺวิน) และได้รับการตั้งให้มีบรรดาศักดิ์อิ่งชางเซียงโหว (潁昌鄕侯)[19]

ในปี ค.ศ. 264 ในเดือน 3 ของศักราชเสียนซี (咸熙; ค.ศ. 264-265) ปีที่ 1 โฮเจ้งได้เลื่อนขึ้นมาดำรงตำแหน่งเสนาบดีมหาดไทย (司徒 ซือถู) และได้เลื่อนบรรดาศักดิ์เป็นหล่างหลิงโหว (朗陵侯)[20]

ในปี ค.ศ. 265 สุมาเอี๋ยนสืบทอดฐานันดรศักดิ์จีนอ๋อง (晉王 จิ้นหวาง) หลังการเสียชีวิตของสุมาเจียว โฮเจ้งได้รับการแต่งตั้งเป็นอัครมหาเสนาบดี (丞相 เฉิงเซี่ยง) แห่งรัฐจิ้น และยังได้รับการแต่งตั้งเป็นขุนนางมหาดเล็ก (侍中 ชื่อจง)[21][22]

การรับราชการกับราชวงศ์จิ้น

[แก้]

ต่อมาไม่นาน โฮเจ้งพร้อมด้วยหุยสิว, อองซิม และคนอื่น ๆ เสนอให้สุมาเอี๋ยนขึ้นครองราชย์เป็นจักรพรรดิ[23] ในปีเดียวกันนั้น สุมาเอี๋ยนบังคับโจฮวนจักรพรรดิลำดับที่ 5 แห่งวุยก๊กให้สละราชบัลลังก์ สุมาเอี๋ยนก่อตั้งราชวงศ์จิ้นและขึ้นครองราชย์เป็นจักรพรรดิ พระองค์ทรงแต่งตั้งให้โฮเจ้งเป็นเสนาบดีกลาโหม (太尉 ไท่เว่ย์) ให้มีบรรดาศักดิ์เป็นหล่านหลิงเซี่ยนกง (朗陵縣公) มีศักดินา 1,800 ครัวเรือน[24][25]

ในปี ค.ศ. 267 โฮเจ้งได้รับการแต่งตั้งเป็นมหาองครักษ์ (太保 ไท่เป่า) โดยยังคงดำรงตำแหน่งเป็นขุนนางมหาดเล็ก (侍中 ชื่อจง)[26][27]

ในปี ค.ศ. 273 โฮเจ้งได้รับการแต่งตั้งเป็นเสนาบดีมหาดไทย (司徒 ซือถู)[28][29]

ในปี ค.ศ. 276 โฮเจ้งได้รับการแต่งตั้งเป็นราชครู (太傅 ไท่ฟู่)[30][31]

ในปี ค.ศ. 278 โฮเจ้งขอลาออกจากราชการหลายครั้งเนื่องจากเห็นว่าตนชรามากแล้ว จักรพรรดิสุมาเอี๋ยนจึงทรงแต่งตั้งให้โฮเจ้งเป็นอัครมหาเสนาบดี (太宰 ไท่ไจ่) ทรงอนุญาตโฮเจ้งให้สวมรองเท้าพกกระบี่และนั่งรถม้าเข้าวังเวลามาเข้าเฝ้าได้ พระองค์ยังพระราชทานเงินและผ้าไหมอีกด้วย ทุกครั้งที่โฮเจ้งเข้าเฝ้าจะได้รับอนุญาตให้นำอาหารและเสื้อผ้าที่สวมเวลาปกติไปด้วย รวมถึงให้พาบุตรชายสองคนมาเข้าเฝ้าด้วยได้[32][33]

เสียชีวิต

[แก้]

วันที่ 12 มกราคม ค.ศ. 279[a] โฮเจ้งเสียชีวิตขณะมีอายุ 80 ปี[2][34] จักรพรรดิสุมาเอี๋ยนทรงไว้ทุกข์ให้โฮเจ้งโดยการสวมฉลองพระองค์สีเรียบขณะทรงอยู่ในท้องพระโรง ทั้งยังพระราชทานเงิน ผ้าไหม โลงศพ และเครื่องแต่งกายของผู้วายชนม์[35]

ภายหลังเมื่อมีการหารือเรื่องการตั้งสมัญญานามให้โฮเจ้ง บัณฑิตฉิน ซิ่ว (秦秀) เสนอให้ตั้งสมัญญานามว่า "เมี่ยวโฉ่วกง" (繆醜公) โดยอ้างอิงจากหลักการการตั้งสมัญญานามว่า "ชื่อเสียงและตัวตนแท้ไม่สอดคล้องกันเรียกว่าเมี่ยว (繆) หุนหันพลันแล่นเรียกว่าโฉ่ว (醜)" จักรพรรดิสุมาเอี๋ยนทรงไม่เห็นด้วย และทรงตัดสินพระทัยตั้งสมัญญานามให้โฮเจ้งว่า "เซี่ยวกง" (孝公)[36]

ในช่วงศักราชไท่คาง (太康; ค.ศ. 280-289) เหอ เช่า (何劭) บุตรชายของโฮเจ้งถวายฎีกาขอเปลี่ยนสมัญญานามของโฮเจ้งเป็น "ยฺเหวียนกง" (元公)[37]

ดูเพิ่ม

[แก้]

หมายเหตุ

[แก้]
  1. ↑ 1.0 1.1 1.2 บทพระราชประวัติสุมาเอี๋ยน (จักรพรรดิจิ้นอู่ตี้) ในจิ้นชูระบุว่าโฮเจ้งเสียชีวิตในวันติงเว่ย์ (丁未) ในเดือน 12 ของศักราชเสียนหนิง (咸寧) ปีที่ 4 ในรัชสมัยของสุมาเอี๋ยน[2] วันที่นี้เทียบได้กับวันที่ 12 มกราคม ค.ศ. 279 ในปฏิทินกริกอเรียน

อ้างอิง

[แก้]
  1. ↑ ("ฝ่ายโฮเจ้งจึงปรึกษาแก่ขุนนางทั้งปวงว่า อันราชการบ้านเมืองแต่ก่อนนั้นสิทธิ์ขาดอยู่แก่เจ้าจีนอ๋อง บัดนี้เจ้าจีนอ๋องก็หาบุญไม่แล้ว ควรที่จะยกเจ้าชีจู้ขึ้นเปนที่จีนอ๋องว่าราชการบ้านเมืองสืบไป ขุนนางทั้งปวงก็เห็นพร้อมด้วย จึงตั้งเจ้าชีจู้เปนที่จีนอ๋องแทนสุมาเจียวผู้บิดา ก็ให้โฮเจ้งเปนที่มหาอุปราช แล้วตั้งแต่งขุนนางทั้งปวงตามฐานาศักดิ์โดยสมควร") "สามก๊ก ตอนที่ ๘๗". วัชรญาณ. สืบค้นเมื่อ March 8, 2025.
  2. ↑ 2.0 2.1 [（咸寧四年）十二月......丁未，太宰朗陵公何曾薨。] จิ้นชู เล่มที่ 3
  3. ↑ (何曾，字穎考，陳國陽夏人也。) จิ้นชู เล่มที่ 33.
  4. ↑ (父夔，魏太僕、陽武亭侯。) จิ้นชู เล่มที่ 33.
  5. ↑ (曾少襲爵，好學博聞，與同郡袁侃齊名。) จิ้นชู เล่มที่ 33.
  6. ↑ (魏明帝初爲平原侯，曾爲文學。) จิ้นชู เล่มที่ 33.
  7. ↑ (及即位，累遷散騎侍郎、汲郡典農中郎將、給事黃門侍郎。) จิ้นชู เล่มที่ 33.
  8. ↑ (頃之，遷散騎常侍。) จิ้นชู เล่มที่ 33.
  9. ↑ (出補河內太守，在任有威嚴之稱。) จิ้นชู เล่มที่ 33.
  10. ↑ (徵拜侍中，母憂去官。) จิ้นชู เล่มที่ 33.
  11. ↑ (時曹爽專權，宣帝稱疾，曾亦謝病。) จิ้นชู เล่มที่ 33.
  12. ↑ (爽誅，乃起視事) จิ้นชู เล่มที่ 33.
  13. ↑ (嘉平中，爲司隸校尉。) จิ้นชู เล่มที่ 33.
  14. ↑ (撫軍校事尹模憑寵作威，奸利盈積，朝野畏憚，莫敢言者。曾奏劾之，朝廷稱焉。) จิ้นชู เล่มที่ 33.
  15. ↑ (魏帝之廢也，曾預其謀焉。) จิ้นชู เล่มที่ 33.
  16. ↑ (曾在司隸積年，遷尚書) จิ้นชู เล่มที่ 33.
  17. ↑ (正元年中爲鎮北將軍、都督河北諸軍事、假節。) จิ้นชู เล่มที่ 33.
  18. ↑ (將之鎮，文帝使武帝、齊王攸辭送數十里。) จิ้นชู เล่มที่ 33.
  19. ↑ (遷征北將軍，進封潁昌鄕侯。) จิ้นชู เล่มที่ 33.
  20. ↑ (咸熙初，拜司徒，改封郎陵侯。) จิ้นชู เล่มที่ 33.
  21. ↑ (九月戊午，以魏司徒何曾爲丞相，鎮南將軍王沈爲御史大夫，中護軍賈充爲衛將軍，議郎裴秀爲尚書令、光祿大夫，皆開府。) จิ้นชู เล่มที่ 3.
  22. ↑ (武帝襲王位，以曾爲晉丞相，加侍中。) จิ้นชู เล่มที่ 33.
  23. ↑ (與裴秀、王沈等勸進。) จิ้นชู เล่มที่ 33.
  24. ↑ ([泰始元年冬十二月]丁卯...丞相何曾爲太尉...) จิ้นชู เล่มที่ 3.
  25. ↑ (踐阼，拜太尉，進爵爲公，食邑千八百戸。) จิ้นชู เล่มที่ 33.
  26. ↑ ([泰始三年]九月甲申，詔曰：「古者以德詔爵，以庸制祿，雖下士猶食上農，外足以奉公忘私，內足以養親施惠。今在位者祿不代耕，非所以崇化之本也。其議增吏俸。」賜王公以下帛各有差。以太尉何曾爲太保，義陽王望爲太尉，司空荀顗爲司徒。) จิ้นชู เล่มที่ 3.
  27. ↑ (泰始初，詔曰：「蓋謨明弼諧，王躬是保，所以宣崇大訓，克咸四海也。侍中、太尉何曾，立德高峻，執心忠亮，博物洽聞，明識弘達，翼佐先皇，勳庸顯著。朕纂洪業，首相王室。迪惟前人，施於朕躬。實佐命興化，光贊政道。夫三司之任，雖左右王事，若乃予違汝弼，匡獎不逮，則存平保傅。故將明袞職，未如用乂厥辟之重。其以曾爲太保，侍中如故。」) จิ้นชู เล่มที่ 33.
  28. ↑ ([泰始九年]五月，旱。以太保何曾領司徒。) จิ้นชู เล่มที่ 3.
  29. ↑ (久之，以本官領司徒。) จิ้นชู เล่มที่ 33.
  30. ↑ ([咸寧二年]八月...己亥，以太保何曾爲太傅，太尉陳騫爲大司馬，司空賈充爲太尉，鎮軍大將軍齊王攸爲司空。) จิ้นชู เล่มที่ 3.
  31. ↑ (進位太傅。) จิ้นชู เล่มที่ 33.
  32. ↑ ([咸寧四年]九月，以太傅何曾爲太宰。) จิ้นชู เล่มที่ 3.
  33. ↑ (曾以老年，屢乞遜位。詔曰：「太傅明朗高亮，執心弘毅，可謂舊德老成，國之宗臣者也。而高尚其事，屢辭祿位。朕以寡德，憑賴保佑，省覽章表，實用憮然。雖欲成人之美，豈得遂其雅志，而忘翼佐之益哉！又司徒所掌務煩，不可久勞耆艾。其進太宰，侍中如故。朝會劍履乘輿上殿，如漢相國蕭何、田千秋、魏太傅鍾繇故事。賜錢百萬，絹五百匹及八尺床帳簟褥自副。置長史掾屬祭酒及員吏，一依舊制。所給親兵官騎如前。主者依次按禮典，務使優備。」後每召見，敕以常所飲食服物自隨，令二子侍從。) จิ้นชู เล่มที่ 33.
  34. ↑ (咸寧四年薨，時年八十。) จิ้นชู เล่มที่ 33.
  35. ↑ (帝於朝堂素服舉哀，賜東園秘器，朝服一具，衣一襲，錢三十萬，布百匹。) จิ้นชู เล่มที่ 33.
  36. ↑ (將葬，下禮官議諡。博士秦秀諡爲「繆醜」，帝不從，策諡曰孝。太康末，子劭自表改諡爲元。) จิ้นชู เล่มที่ 33.
  37. ↑ (太康末，子劭自表改諡爲元。) จิ้นชู เล่มที่ 33.

บรรณานุกรม

[แก้]
เข้าถึงจาก "https://th.wikipedia.org/w/index.php?title=โฮเจ้ง&oldid=12299290"