แอร์แดชีร์ที่ 3
| แอร์แดชีร์ที่ 3 𐭠𐭥𐭲𐭧𐭱𐭲𐭥 | |
|---|---|
| พระราชาธิราชแห่งชาวอิหร่านและผู้มิใช่ชาวอิหร่าน | |
.jpg) | |
| ชาฮันชาฮ์แห่งจักรวรรดิซาเซเนียน | |
| ครองราชย์ | 6 กันยายน ค.ศ. 628 – 27 เมษายน ค.ศ. 630 |
| ก่อนหน้า | แควอดที่ 2 |
| ถัดไป | แชฮ์แบรอซ |
| ประสูติ | ค.ศ. 621 |
| สวรรคต | 27 เมษายน ค.ศ. 630 (9 พรรษา) เทซีฟอน |
| ฝังพระศพ | เมชอน |
| ราชสกุล | ราชวงศ์ซอซอน |
| พระราชบิดา | แควอดที่ 2 |
| พระราชมารดา | อันซอย |
| ศาสนา | โซโรอัสเตอร์ |
แอร์แดชีร์ที่ 3 (Middle Persian: 𐭠𐭥𐭲𐭧𐭱𐭲𐭥, อักษรโรมัน: Ardašir; ค.ศ. 621 – 27 เมษายน ค.ศ. 630) เป็นพระราชาธิราช (ชาฮันชาฮ์) ซาเซเนียนแห่งอิหร่านในวันที่ 6 กันยายน ค.ศ. 628 ถึง 27 เมษายน ค.ศ. 630
พระนาม
[แก้]แอร์แดชีร์เป็นพระนามในรูปเปอร์เซียสมัยกลางจากภาษาเปอร์เซียเก่า Ṛtaxšira (บางครั้งสะกดเป็น Artaxšaçā, หมายถึง "ผู้ที่รัชสมัยนั้นก็ด้วยความจริง")[1][2] พระนามในรูปภาษาละตินคือ Artaxerxes[1] พระมหากษัตริย์ 3 พระองค์ในจักรวรรดิอะคีเมนิดมีพระนามเดียวกัน[1] พระนามของพระองค์ได้รับการบันทึกในภาษากรีกเป็น Adeser (กรีก: Αδεσήρ; Theophanes the Confessor)[3] และ Artaxes (กรีก: Αρτάξης; Chronographeion Syntomon)[4]
ภูมิหลัง
[แก้]แอร์แดชีร์เป็นพระราชโอรสในพระเจ้าแควอดที่ 2 (ครองราชย์ ค.ศ. 628) กับอันซอย ผู้เป็นเจ้าหญิงจากจักรวรรดิไบแซนไทน์[5][6] ซึ่งทำให้พระองค์ไม่เป็นที่นิยมในหมู่ชาวอิหร่านที่พึ่งผ่านสงครามกับจักรวรรดิไบแซนไทน์ที่ยาวนานและรุนแรง[5] ใน ค.ศ. 628 เกิดโรคระบาดร้ายแรงแพร่กระจายไปทั่วภาคตะวันตกของอิหร่าน จึงทำให้ประชากรเสียชีวิตไปครึ่งหนึ่ง รวมทั้งพระเจ้าแควอดที่ 2 เองด้วย[7]
รัชสมัย
[แก้]หลังแควอดที่ 2 สวรรคต ทางวูซูร์กานคัดเลือกให้แอร์แดชีร์ตอนพระชนมพรรษา 7 พรรษาเป็นผู้สืบทอด อย่างไรก็ตาม ในความเป็นจริง พระองค์ใช้อำนาจเพียงเล็กน้อยและอาณาจักรของพระองค์ถูกควบคุมโดยเสนาบดีมอฮ์ออซูร์ กูชแนสป์ของพระองค์ที่มีหน้าที่ปกป้องจักรวรรดิจนกว่าแอร์แดชีร์มีพระชนมายุมากพอที่จะครองราชย์ด้วยตัวพระองค์เอง อัฏเฏาะบะรี นักประวัติศาสตร์อิหร่าน กล่าวถึงเรื่องนี้ว่า "มอฮ์ออซูร์ กูชแนสป์บริหารราชอาณาจักรด้วยวิธีการอันยอดเยี่ยมและประพฤติตนอย่างมั่นคงจนไม่มีใครล่วงรู้ถึงวัยพระเยาว์ของพระเจ้าแอร์แดชีร์ที่ 3"[8]
![[icon]](/wiki/%E0%B9%84%E0%B8%9F%E0%B8%A5%E0%B9%8C:Wiki_letter_w_cropped.svg){kind=small} | ส่วนนี้รอเพิ่มเติมข้อมูล คุณสามารถช่วยเพิ่มข้อมูลส่วนนี้ได้ |
หนึ่งปีต่อมา แชฮ์แบรอซกำกองทัพ 6,000 นายเคลื่อนตัวมาที่เทซ๊ฟอนและล้อมเมือง[5] อย่างไรก็ตาม เขาไม่สามารถยึดเมืองได้ และจากนั้นจึงสร้างพันธมิตรกับพีรูซ โฆสโรว์ ผู้นำ Parsig และอดีตเสนาบดีแห่งจักรวรรดิในรัชสมัยพระราชบิดาของแอร์แดชีร์[9] ด้วยการสนับสนุนจากทั้ง Parsig และ Nimruzi แชฮ์แบรอซเข้ายึดเทซีฟอนและประหารชีวิตแอร์แดชีร์, มอฮ์ออซูร์ กูชแนสป์ และขุนนางที่สำคัญหลายคน[5] จากนั้นแชฮ์แบรอซขึ้นครองราชย์เป็นกษัตริย์อิหร่าน ตามคติชนยุคหลังระบุว่า แอร์แดชีร์ได้รับการฝังในสถานที่ที่ไม่ระบุนามในเมชอน[5]
เหรียญ
[แก้]แอร์แดชีร์หลีกเลี่ยงที่จะใช้ตำแหน่งชาฮันชาฮ์ ("พระราชาธิราช") บนเหรียญเหมือนกับพระราชบิดา นี่คงทำไปเพื่อจะได้แยกห่างจากโฆสโรว์ที่ 2 ผู้ฟื้นฟูตำแหน่ง[10]
หมายเหตุ
[แก้]อ้างอิง
[แก้]- ↑ 1.0 1.1 1.2 Schmitt 1986, pp. 654–655.
- ↑ Wiesehöfer 1986, pp. 371–376.
- ↑ Martindale, Jones & Morris 1992, p. 106.
- ↑ "Chronographeion Syntomon (Short Chronicle), page 96"..
- ↑ 5.0 5.1 5.2 5.3 5.4 Shahbazi 1986, p. 381-382.
- ↑ Martindale, Jones & Morris 1992, p. 94.
- ↑ Shahbazi 2005.
- ↑ Pourshariati 2008, p. 179.
- ↑ Pourshariati 2008, p. 180.
- ↑ Schindel 2013, p. 837.
ข้อมูล
[แก้]- Morony, Michael G. (2005) [1984]. Iraq After The Muslim Conquest. Gorgias Press LLC. ISBN 978-1-59333-315-7.[ลิงก์เสีย]
- Martindale, John R.; Jones, A.H.M.; Morris, John (1992), The Prosopography of the Later Roman Empire, Volume III: AD 527–641, Cambridge University Press, ISBN 0-521-20160-8
- Pourshariati, Parvaneh (2008). Decline and Fall of the Sasanian Empire: The Sasanian-Parthian Confederacy and the Arab Conquest of Iran. London and New York: I.B. Tauris. ISBN 978-1-84511-645-3.
- Schmitt, R. (1986). "Artaxerxes". Encyclopaedia Iranica, Vol. II, Fasc. 6. pp. 654–655.
- Schindel, Nikolaus (2013). "Sasanian Coinage". ใน Potts, Daniel T. (บ.ก.). The Oxford Handbook of Ancient Iran. Oxford University Press. ISBN 978-0199733309.
- Shahbazi, A. Shapur (2005). "Sasanian Dynasty". Encyclopaedia Iranica, Online Edition. สืบค้นเมื่อ 30 March 2014.
- Shahbazi, A. Shapur (1986). "ARDAŠĪR III". Encyclopaedia Iranica, Vol. II, Fasc. 4. pp. 381–382.
- Wiesehöfer, Joseph (1986). "Ardašīr I i. History". Encyclopaedia Iranica, Vol. II, Fasc. 4. pp. 371–376.
อ่านเพิ่ม
[แก้]- Heidemann, Stefan; Riederer, Josef; Weber, Dieter (2014). "A Hoard from the Time of Yazdgard III in Kirmān". Iran. 52 (1): 79–124. doi:10.1080/05786967.2014.11834739. S2CID 192357010.
