เอ๋าไป้
บทความนี้ไม่มีการอ้างอิงจากแหล่งที่มาใด |
กวาเอ่อร์เจีย เอ๋าไป้ 瓜爾佳 鼇拜 | |
---|---|
![]() | |
ผู้สำเร็จราชการแห่งราชวงศ์ชิง | |
ดำรงตำแหน่ง ค.ศ. 1661 – ค.ศ. 1669 ดำรงตำแหน่งร่วมกับ โซนิน, เอบิหลุน, ซูเค่อซาฮา จนกระทั่ง ค.ศ. 1667 | |
กษัตริย์ | จักรพรรดิคังซี |
ก่อนหน้า | รุ่ยชินอ๋อง ในรัชกาลซุ่นจื้อ |
ถัดไป | จักรพรรดิคังซีทรงบริหารบ้านเมืองเอง |
ข้อมูลส่วนบุคคล | |
เกิด | ค.ศ. 1610 เหลียวหนิง จักรวรรดิโฮ่วจิน |
เสียชีวิต | ค.ศ. 1669 กรุงปักกิ่ง จักรวรรดิชิง |
กูวาลเจีย โอโปย (แมนจู:ᡤᡡᠸᠠᠯᡤᡳᠶᠠ ᠣᠪᠣᡳ Gūwalgiya Oboi; จีนตัวย่อ: 瓜尔佳 鰲拜; จีนตัวเต็ม: 瓜爾佳 鼇拜; พินอิน: Guāěrjiā Áobài กวาเอ่อร์เจีย เอ๋าไป้) (ค.ศ. 1610–1669) เป็นผู้บัญชาการทหารและข้าราชบริพารที่โดดเด่นของแมนจู ซึ่งรับราชการในตำแหน่งต่างๆ ทางการทหารและการบริหารภายใต้จักรพรรดิ 3 พระองค์ที่สืบเนื่องกันของราชวงศ์ชิงตอนต้น
ชีวิตในวัยเด็กและการรับราชการทหาร
[แก้]เอ๋าไป้เป็นบุตรชายของนายทหารในตระกูล กูวาลเจีย ซึ่งอยู่ในสังกัดกองธงขอบเหลืองของข่านแห่งโฮ่วจิน ต่อมาได้เป็นผู้รับใช้จักรพรรดิชิงไท่จง พ่อของเขานั้นเป็นหัวหน้าผู้รักษาประตูเมืองของเมืองมุกเดน ขณะที่ลุงของเขายังเป็นหนึ่งในนายทหารที่น่าไว้วางใจของนูรฮาร์ชี หลักฐานที่กล่าวถึงเอ๋าไป๋ครั้งแรกได้ระบุในหนังสือ พงศาวดารแห่งชิงไท่จง (清太宗实录) ซึ่งกล่าวว่า เขาได้ขับไล่ทหารหมิงได้และได้รับการปูนบำเหน็จพอสมควร
เอ๋าไป้เข้ารับราชการทหารเมื่อประมาณปี ค.ศ. 1634 ในรัชสมัยของ จักรพรรดิชิงไท่จง ในฐานะทหารชั้นผู้น้อยของกองกำลังทหารม้า เขาได้ต่อสู้และรบกับทหารของราชวงศ์หมิงไปหลายครั้งและ และมีชื่อเสียงจากความกล้าหาญของตนเอง จนได้เลื่อนเป็นนายกอง ในปี 1637 ระหว่างสงครามรุกรานเกาหลีครั้งที่สอง เอ๋าไป้ได้ยึดครองเกาะผี ทางใต้ของแม่น้ำยาลูและได้ทำการรบกับทหารหมิงจนได้รับยศพันเอกชั้นสาม และได้รับนามว่า "ปาถูหลู่" (巴图鲁) หมายถึง นักรบผู้ชาญฉลาด
เอ๋าไป้ได้กระทำความดีความชอบช่วยเหลือจักรพรรดิราชวงศ์ชิงในการยึดครองประเทศจีนจนได้รับยศและตำแหน่งที่สูงขึ้นเรื่อย ๆ
ความดีความชอบ
[แก้]เอ๋าไป้ได้เข้าสังกัดเป็นนายทหารกองธงขอบเหลืองของ จักรพรรดิชิงไท่จง เมื่อทรงสวรรคต องค์ชายเหาเก๋อ พระราชโอรสองค์โต ก็ได้เข้ามาควบคุมแทน แต่ต่อมาเมื่อ รุ่ยชินอ๋อง ได้สั่งควบคุมกองทหารแปดธงทั้งหมด ทำให้องค์ชายเหาเก๋อทรงถูกจำคุกและสิ้นพระชนม์ ส่วนเอ๋าไป้ถูกถอดยศและตำแหน่งด้วยข้อหา อวดอ้างการรบที่พ่ายแพ้ และสนับสนุนเหาเก๋อเป็นจักรพรรดิ ภายหลังเมื่อ รุ่ยชินอ๋อง สิ้นพระชนม์ เอ๋าไป๋ได้รับตำแหน่งและยศคืนจาก ซุ่นจื้อฮ่องเต้
ผู้สำเร็จราชการและความขัดแย้งกับคังซีฮ่องเต้
[แก้]ภายหลังเมื่อ ซุ่นจื้อฮ่องเต้ ทรงเสด็จสวรรคต เอ๋าไป้ได้ขึ้นเป็นผู้สำเร็จราชการแทนพระองค์ แต่ในเวลาต่อมากลับแสดงกิริยาที่ไม่เหมาะสมต่อ ฮ่องเต้ โดยเฉพาะการสั่งประหาร ซูเค่อซาฮา และมีความพยายามจะก่อกบฏ ทำให้ จักรพรรดิคังซี ทรงสั่งจับกุมด้วยข้อหา 24 ข้อ แต่เนื่องจากความดีความชอบ ทำให้มีการละเว้นโทษประหาร และจำคุกแทน และต่อมาก็เสียชีวิตในที่สุด
ภายหลังเมื่อ จักรพรรดิยงเจิ้ง ขึ้นครองราชย์ ทรงได้คืนยศให้กับเอ๋าไป้ แต่ต่อมาในยุคของ จักรพรรดิเฉียนหลง เขากลับถูกลดยศหลังจากการพิจารณาส่วนดีและส่วนเสียของเขา
วัฒนธรรมร่วมสมัย
[แก้]- ในนิยายของกิมย้งเรื่อง อุ้ยเสี่ยวป้อ ได้กล่าวถึงเอ๋าไป้ในฐานะผู้สำเร็จราชการและถูกสั่งคุมขัง ก่อนที่จะถูกอุ้ยเสี่ยวป้อฆ่าในภายหลัง