เพลงชาติทิเบต

Gyallu
กายอลู

เพลงชาติของทิเบต
เนื้อร้อง	Trijang Rinpoche, 1950
รับไปใช้	1950
ตัวอย่างเสียง
ไฟล์ ช่วยเหลือ

เพลงชาติทิเบต (ทิเบต: བོད་རྒྱལ་ཁབ་ཆེན་པོའི་རྒྱལ་གླུ།, Bod Rgyal Khab Chen Po'i Rgyal Glu) หรือที่รู้จักในชื่อ "Gyallu" เป็นเพลงชาติของรัฐบาลทิเบตพลัดถิ่น สาธารณรัฐประชาชนจีนสั่งห้ามนำเพลงชาติไปใช้โดยเด็ดขาด โดยเฉพาะในเขตปกครองตนเองทิเบต.เขียนโดย ตรีจัง รินโปเช ในปี 1950

เพลงชาติเพลงแรกของทิเบต ตามคำกล่าวของ Tashi Tsering ซึ่งเขียนโดยนักวิชาการชาวทิเบตในสมัยของดาไลลามะที่ 7 และอยู่ภายใต้การปกครองของ Pholanas ระหว่างปี 1745 ถึง 1746

ประวัติ

"Gyallu" เป็นเพลงชาติของรัฐบาลพลัดถิ่นทิเบตและเน้นจุดเด่นที่พระพุทธเจ้าเนื้อร้องประพันธ์โดย ตรีจัง รินโปเช (Trijang Rinpoche) ราวปี 1950 แต่ยังไม่มีความชัดเจนว่าเนื้อร้องนี้ถูกนำไปใช้ครั้งแรกก่อนการรวมทิเบตเข้ากับสาธารณรัฐประชาชนจีนในปี ค.ศ. 1951 หรือหลังจากดาไลลามะที่ 14 ลี้ภัยไปอินเดียในปี ค.ศ. 1960

ได้มีรายงานเกี่ยวกับเพลงชาติที่เก่าแก่ที่สุด (สันนิษฐานว่า Gyallu) เป็นช่วงปี ค.ศ. 1949 ถึง ค.ศ. 1950 (เมื่อทิเบตกำลังเผชิญกับภัยคุกคามจากการรุกรานของคอมมิวนิสต์จีน) ซึ่งนำเสนอภายใต้การปฏิรูปเพื่อเสริมสร้างความรักชาติในกลุ่มชาวทิเบต รายงานอีกฉบับระบุว่าเพลงสรรเสริญถูกนำเสนอต่อองค์ดาไลลามะที่ 14 ในปี ค.ศ. 1963 ในขณะที่องค์ดาไลลามะที่ 14 ลี้ภัย

ทำนองเพลงชาติมีพื้นฐานมาจากเพลงศักดิ์สิทธิ์ของชาวทิเบตที่เก่าแก่ทีสุด และเนื้อร้องประพันธ์โดย ตรีจัง รินโปเช เป็นผู้ติวเตอร์ของดาไลลามะ มีการนำไปใช้โดยชาวทิเบตพลัดถิ่นนับตั้งแต่มีการแนะนำให้ใช้เพลงชาติแม้ว่าจะถูกห้ามในทิเบต

เนื้อร้อง

เนื้อร้องภาษาทิเบต	พินอินทิเบต	ระบบการถอดอักษรแบบไวลี	การถอดแบบ IPA
སྲིད་ཞིའི་ཕན་བདེའི་འདོད་རྒུ་འབྱུང་བའི་གཏེར། ཐུབ་བསྟན་བསམ་འཕེལ་ནོར་བུའི་འོད་སྣང་འབར། བསྟན་འགྲོའི་ནོར་འཛིན་རྒྱ་ཆེར་སྐྱོང་བའི་མགོན། འཕྲིན་ལས་ཀྱི་རོལ་མཚོ་རྒྱས། རྡོ་རྗེའི་ཁམས་སུ་བརྟན་པས་ཕྱོགས་ཀུན་བྱམས་བརྩེས་སྐྱོང། གནམ་བསྐོས་དགའ་བ་བརྒྱ་ལྡན་དབུ་འཕང་དགུང་ལ་རེག ཕུན་ཚོགས་སྡེ་བཞིའི་མངའ་ཐང་རྒྱས། བོད་ལྗོངས་ཆོལ་ཁ་གསུམ་གྱི་ཁྱོན་ལ་བདེ་སྐྱིད་རྫོགས་ལྡན་གསར་པས་ཁྱབ། ཆོས་སྲིད་ཀྱི་དཔལ་ཡོན་དར། ཐུབ་བསྟན་ཕྱོགས་བཅུར་རྒྱས་པས་འཛམ་གླིང་ཡངས་པའི་སྐྱེ་རྒུ་ཞི་བདེའི་དཔལ་ལ་སྦྱོར། བོད་ལྗོངས་བསྟན་འགྲོའི་དགེ་མཚན་ཉི་འོད་ཀྱིས། བཀྲ་ཤིས་འོད་སྣང་འབུམ་དུ་འཕྲོ་བའི་གཟིས། ནག་ཕྱོགས་མུན་པའི་གཡུལ་ལས་རྒྱལ་གྱུར་ཅིག།	Sixii pändei dögu jungwai der, Tudän sampel norpui önang bar. Dänzhoi norzin gyaqer gyongwai gön, Chinlä gyi rolco gyä, Dorjei kamsu dänbä, qogün qamze gyong, Namgö gawa gyadän, wu-pang gungla re Pünco dexii nga-tang gyä Pöjong qölka, sumkyi kyönla degyi zodän sarbä kya. Qösigyi bälyon tar Tudän qo jur gyäbä zamling yangbai gyegu xidei bälla jor. Pöjong dänzhoi gecän nyi-ö-gyi Zhaxi önang bumtu chowai si, Na qo münbai yül lä, gyäl kyur ji.	sri zhi’i phan bde’i ‘dod rgu ‘byung ba’i gter/ thub bstan bsam ‘phel nor bu’i ‘od snang ‘bar/ bstan ‘gro’i nor ‘dzin rgya cher skyong ba’i mgon/ ‘phrin las kyi rol mtsho rgyas/ rdo rje’i khams su brtan pas phyogs kun byams brtses skyong / gnam bskos dga’ ba brgya ldan dbu ‘phang dgung la reg phun tshogs sde bzhi’i mnga’ thang rgyas/ bod ljongs chol kha gsum gyi khyon la bde skyid rdzogs ldan gsar pas khyab/ chos srid kyi dpal yon dar/ thub bstan phyogs bcur rgyas pas ‘dzam gling yangs pa’i skye rgu zhi bde’i dpal la sbyor/ bod ljongs bstan ‘gro’i dge mtshan nyi ‘od kyi/ bkra shis ‘od snang ‘bum du ‘phro ba’i gzis/ nag phyogs mun pa’i g.yul las rgyal gyur cig/	[siʔ˥.ʑiː˩ pʰɛ̃˥.deː˩ ⁿdøʔ˩.ɡu˩ ᶮd͡ʑuŋ˩.wɛː˩ teɾ˥ ǀ] [tʰu(p̚)˥.tɛ̃˥ sam˥.pʰel˥ noɾ˩.pʰyː˩ ʔ̞øʔ˩.naŋ˥ ᵐbaɾ˩ ǁ] [tɛ̃˥.ᶯʈ͡ʂøː˩ noɾ˩.ⁿt͡sĩː˩ ɟa˩.t͡ɕʰeɾ˥ coŋ˥.wɛː˩ ᵑɡø̃˩ ǀ] [ʈ͡ʂʰĩ˥.lɛʔ˩ ci˥ ǀ ɾʲoɫ˩.t͡sʰo˥ cɛʔ˩ ǀ] [doɾ˩.d͡ʑeː˩ kʰam˥.su˥ tɛm˥.pɛʔ˥ ǀ t͡ɕʰoʔ˥.kỹ˥ t͡ɕʰam˩.t͡seʔ˥ ɟoŋ˥ ǀ] [nam˥.køʔ˥ ɡaʔ˩.wa˩ ɟa˩.ⁿdɛ̃˩ ǀ (w)uʔ˩.pʰaŋ˥ ɡuŋ˩.la˩ ɾeʔ˩ ǀ] [pʰỹ˥.t͡soʔ˥ de˩.ʑiː˩ ŋa˥.tʰaŋ˥ ɟɛʔ˩ ǀ] [pʰøʔ.ᶮd͡ʑoŋ˩ t͡ɕʰøl˥.kʰa˥ sum˥.cʰi˩ cʰø̃˥.la˩ ǀ] [de˩.ɟiʔ˥ d͡zoʔ˩.dɛ̃˩ saɾ˥.pɛʔ˥ cʰa(p̚)˥ ǁ] [t͡ɕʰøʔ˥.siʔ˥.ci˥ pɛl˥.jõ˩ tʰaɾ˩ ǀ tʰu(p̚)˥.tɛ̃˥ t͡ɕʰoʔ˥.t͡ɕuɾ˥ ɟɛ˩.pɛ˥] [d͡zam˩.liŋ˥ jaŋ˩.pɛː˥ ce˥.gu˩ ʑi˩.deː˩ pɛl˥.la˩ d͡ʑoɾ˩ ǁ] [pʰøʔ.ᶮd͡ʑoŋ˩ tɛ̃˥.ᶯʈ͡ʂøː˩ ɡe˩.t͡sʰɛ̃˥ ɲi˩.ʔ̞øʔ˩.ci˥ ǀ] [ʈ͡ʂa˥.ɕi˥ ʔ̞øʔ˩.naŋ˥ ᵐbum˩.tʰu˩ ʈ͡ʂʰo˥.wɛː˩ ziʔ˩ ǀ] [naʔ˩.t͡ɕʰoʔ˥ mỹ˩.pɛː˥ jyl˥ lɛʔ˩ ǀ ɟɛl˩.cʰuɾ˩ t͡ɕiʔ˥ ǁ]

คำแปล

แปลโดยความหมาย

พระพุทธองค์ทรงตรัสสอนให้แสงเรืองรอง หีบสมบัติแห่งความหวัง ทั้งปลื้มปิติและคุณประโยชน์ ทั้งชีวิตฆารวาสและการหลุดพ้น พระภิกษุทั้งหลาย ผู้ทรงอานุภาพแห่งสัจธรรมและสรรพสัตว์ทั้งหลาย หล่อเหลี้ยงพวกเขาอย่างมหาศาล ขอให้ผลแห่งกรรมของท่านเต็มเปี่ยม จงยืนหยัดมั่งคั่ง แข็งแกร่งดุจเพชร รักษาทุกทางด้วยความเมตตาและความรัก เหนือนศีรษะของเราอยู่ภายใต้กฎของพระเจ้าตรัสได้กำหนดไว้ กอรปกับด้วยคุณประโยชน์ร้อยประการและให้อำนาจมากขึ้น อันเป็นมงคลสี่ประการ ขอให้ความสุข ความเจริญในยุคใหม่ ทั่วสามจังหวัดในทิเบต และสริมงคลแผ่ขยายการปกครองทางศาสนาและฆราวาส โดยพระพุทธองค์ทรงเผยแผ่ไปในทิศทั้งสิบ ขอให้ทุกท่านทั่วโลก ด้วยความเบิกบานไปกับสิริมงคลแห่งความปลื้มปิติและความสุข จงปฏิเสธการต่อสู้ด้วยกำลัง ขอให้แสงตะวัรอันเป็นมงคลแห่งคำสอน และสรรพสัตว์ทั้งหลายของทิเบตแกับความรุ่งเรืองนับไม่ถ้วน จงมีชัยเสมอ

แหล่งที่มาของความมั่นคงทางโลก ทางวิญญาณแห่งปีติและผลประโยชน์ อัญมณีแห่งพระพุทธวจนะแห่งธรรม ฉายแสงอันเจิดจรัส ผู้ทรงปกปักรักษาพระธรรม และสรรพสัตว์ทั้งหลาย โดยการกระทำของท่านแผ่อิทธิพลของเขาออกไปเหมือนมหาสมุทร โดยธรรมชาติ อวัชระอันเป็นนิรันดร์ ความเมตตาและความรักของพระองค์แผ่ขยายไปสู่ทุกหกแห่ง ขอให้รัฐบาลของกาวา กายาเด็น ได้รับการแต่งตั้งจากสวรรค์บรรลุความรุ่งโรจน์ และเพิ่มอิทธิพลและความเจริญรุ่งเรื่องงอกงาม ขอให้ยุคทองแห่งความสุขและความปลื้มปิติแผ่ขยายไปทั่วภูมิภาคอีกครั้ง และขอให้ความรุ่งโรขน์ทางโลกลแจิตวิญญาณของตนเปล่างประกายอีกครั้ง พระพูทธองค์ทรงเผยแผ่ไปทั่วทิศทั่วแดนทั้งสิบและนำสรรพสัตว์ในจักรวาลไปสู่สันติสุขอันรุ่งโรจน์ ขอให้ดวงอามิตย์ฝานวิญญาณแห่งศรัทธาและผู้คนในทิเบตเปล่งรัศมีอันเป็นมงคลนับไม่ถ้วน ขจัดความขัดแย้งด้วยวคามมืดอย่างมีชัย

แหล่งข้อมูล

• The Central Tibetan Administration has a page about "Gyallu" that includes audio instrumental and vocal versions.
• Tibetan National Anthem by Kelsang Chuki Tenthong (YouTube)