มณฑลเจียงซี

มณฑลเจียงซี 江西省
มณฑล
การถอดเสียงชื่อมณฑล
• ภาษาจีน	เจียงซีเฉิ่ง (江西省 Jiāngxī Shěng)
• อักษรย่อ	JX / กั้น (赣 (Gàn; ภาษาจีนกั้น: Kōm)
• ภาษาจีนกั้น	Kongsi
• พินอินภาษาแคะ	Gong1 Si1 Sen3
ภูเขาซานชิง
แผนที่แสดงที่ตั้งของมณฑลเจียงซี
พิกัด: 27°18′N 116°00′E
ตั้งชื่อจาก	ย่อมาจาก 江南西 เจียงหนานชี แปลว่า ตะวันตกของเจียงหนาน
เมืองหลวง (และเมืองใหญ่สุด)	หนานชาง
จำนวนเขตการปกครอง	11 จังหวัด, 99 อำเภอ, 1549 ตำบล
การปกครอง
• เลขาธิการพรรค	หลิว ฉี 刘奇
• ผู้ว่าการ	อี้ เลี่ยนหง 易炼红
พื้นที่
• ทั้งหมด	166,919 ตร.กม. (64,448 ตร.ไมล์)
อันดับพื้นที่	อันดับที่ 18
ความสูงจุดสูงสุด	2,158 เมตร (7,080 ฟุต)
ประชากร  (ค.ศ. 2013)
• ทั้งหมด	45,200,000 คน
• อันดับ	อันดับที่ 13
• ความหนาแน่น	270 คน/ตร.กม. (700 คน/ตร.ไมล์)
• อันดับความหนาแน่น	อันดับที่ 16
ประชากรศาสตร์
• องค์ประกอบทางชาติพันธุ์	ฮั่น – 99.7% เชอ – 0.2%
• ภาษาและภาษาถิ่น	ภาษาจีนกั้น, ภาษาแคะ, ภาษาจีนฮุยโจว, ภาษาอู๋, ภาษาจีนกลางใต้แม่น้ำแยงซี
รหัส ISO 3166	CN-JX
GDP (ค.ศ. 2017)	2.08 ล้านล้านเหรินหมินปี้ 308.34 พันล้านดอลลาร์สหรัฐ (อันดับที่ 16)
• ต่อหัว	45,187 เหรินหมินปี้ 6,693 ดอลลาร์สหรัฐ (อันดับที่ 20)
HDI (ค.ศ. 2018)	0.727 (สูง) (อันดับที่ 23)
เว็บไซต์	http://www.jiangxi.gov.cn/

มณฑลเจียงซี
"เจียงซี" เขียนด้วยตัวอักษรจีน
ภาษาจีน	江西
Gan	Kong si
ไปรษณีย์	Kiangsi
ความหมายตามตัวอักษร	"เจียง[หนาน]ตะวันตก"
การถอดเสียง ภาษาจีนกลางมาตรฐาน ฮั่นยฺหวี่พินอิน Jiāngxī จู้อิน ㄐㄧㄤ   ㄒㄧ กั๋วยฺหวี่หลัวหม่าจื้อ Jiangshi เวด-ไจลส์ Chiang1-hsi1 IPA [tɕjáŋ.ɕí] ภาษาอู๋ อักษรโรมัน Kaon平si平 ภาษากั้น อักษรโรมัน Kong si ภาษากวางตุ้งมาตรฐาน อักษรโรมันแบบเยล Gōng-sāi IPA [kɔ́ːŋ.sɐ́i] ยฺหวิดเพ็ง Gong1-sai1 ภาษาหมิ่นใต้ ไถหลัว Kang-sai

เจียงซี (จีน: ; พินอิน: Jiāngxī) หรือเดิมไทยเรียกว่า เกียงซี เป็นมณฑลหนึ่งในภาคตะวันออกของสาธารณรัฐประชาชนจีน เมืองหลวงและเมืองใหญ่สุดคือ หนานชาง มีพื้นที่ทอดยาวจากแม่น้ำแยงซีทางทิศเหนือไปยังพื้นที่เนินเขาทางทิศใต้และตะวันออก มีอาณาเขตทางทิศเหนือติดกับมณฑลอานฮุย ทิศตะวันออกเฉียงเหนือติดกับมณฑลเจ้อเจียง ทิศตะวันออกติดกับมณฑลฝูเจี้ยน ทิศใต้ติดกับมณฑลกวางตุ้ง ทิศตะวันตกติดกับมณฑลหูหนาน และทิศตะวันตกเฉียงเหนือติดกับมณฑลหูเป่ย์

คำว่า "เจียงซี" มาจากชื่อมณฑลที่อยู่ภายใต้การปกครองของราชวงศ์ถังในปี 733 ซึ่งก็คือ เจียงหนานซีเต้า (江南西道; "มณฑลเจียงหนานตะวันตก") ชื่อย่อของมณฑลคือ "กั้น" (赣) มาจากชื่อของแม่น้ำกั้น ซึ่งไหลจากทิศใต้ไปทิศเหนือบรรจบกับแม่น้ำแยงซี เจียงซียังเรียกอีกชื่อหนึ่งว่า กั้นผัวต้าเตอ (贛鄱大地) แปลว่า "ดินแดนกั้นและผัวอันยิ่งใหญ่"

หลังจากการล่มสลายของราชวงศ์ชิง เจียงซีกลายเป็นหนึ่งในฐานทัพในช่วงแรกสุดของคอมมิวนิสต์ และชาวนาจำนวนมากได้รับคัดเลือกให้เข้าร่วมการปฏิวัติของประชาชนที่ก่อตัวมากขึ้น การก่อการกำเริบหนานชางเกิดขึ้นในเจียงซีเมื่อวันที่ 1 สิงหาคม 1927 ในช่วงสงครามกลางเมืองจีน ต่อมาผู้นำพรรคคอมมิวนิสต์ได้ซ่อนตัวอยู่บริเวณภูเขาทางตอนใต้และตะวันตกของเจียงซี เพื่อหลบซ่อนจากพรรคก๊กมินตั๋งที่พยายามจะกำจัดคอมมิวนิสต์ ต่อมาในปี 1931 รัฐบาลสาธารณรัฐโซเวียตของจีน (Chinese Soviet Republic) ได้ก่อตั้งขึ้นในเมืองรุ่ยจิน ซึ่งบางครั้งเรียกว่า "เมืองหลวงเก่าสีแดง" (红色故都) หรือเรียกสั้น ๆ ว่า "เมืองหลวงสีแดง" ต่อมาในปี 1935 หลังจากการปิดล้อมโดยกองกำลังชาตินิยม คอมมิวนิสต์ได้บุกเข้ามาและเริ่มการเดินทัพทางไกลไปยังเมืองหยานอัน

พื้นที่ครึ่งหนึ่งทางทิศใต้ของเจียงซีเป็นเนินเขาและภูเขาสลับกับหุบเขา ภูเขาและเทือกเขาที่มีชื่อเสียง ได้แก่ ภูเขาหลู ภูเขาจิ่งกัง และภูเขาซานชิง ส่วนครึ่งหนึ่งทางทิศเหนือมีระดับความสูงที่ต่ำกว่า และมีแม่น้ำกั้นไหลผ่านมณฑล

ถึงแม้ว่าประชากรส่วนใหญ่ของเจียงซีจะเป็นชาวจีนฮั่น แต่ก็มีความหลากหลายทางภาษา เจียงซีถือเป็นศูนย์กลางของภาษาจีนกั้น และภาษาจีนแคะ ซึ่งเป็นภาษาที่ใกล้เคียงกับภาษากั้นและมีพูดกันในระดับหนึ่ง เจียงซีอุดมไปด้วยทรัพยากรแร่ธาตุ โดยเป็นมณฑลชั้นนำของจีนในด้านแหล่งสะสมแร่ ซึ่งได้แก่ ทองแดง ทังสเตน ทองคำ เงิน ยูเรเนียม ทอเรียม แทนทาลัม และไนโอเบียม

ภูมิศาสตร์

มีลักษณะสำคัญเป็นภูเขา 36% และทิวเขาเล็กทอดยาวต่อกัน 42% ที่เหลือเป็นที่ราบและแม่น้ำ

มีอุณหภูมิเฉลี่ยตลอดปีประมาณ 18 องศาเซลเซียส ปริมาณน้ำฝนตลอดปีเฉลี่ยอยู่ที่ประมาณ 1,341 - 1,940 มิลลิเมตร โดยทางใต้ ตะวันออก และเขตภูเขาจะมีฝนตกชุกมากกว่าทางเหนือ ตะวันตก

เขตการปกครอง

มณฑลเจียงซีแบ่งออกเป็นเขตการปกครองระดับจังหวัด 11 แห่ง ทั้งหมดมีฐานะเป็นนครระดับจังหวัด

เขตการปกครองของมณฑลเจียงซี
หนานชาง จิ่งเต๋อเจิ้น ผิงเซียง จิ่วเจียง ซินยฺหวี ยิงถัน กั้นโจว จี๋อัน อี๋ชุน ฝู่โจว ชั่งเหรา
ชื่อ	อักษรจีน	พินอิน	ภาษากั้นในอักษรโรมัน
นครหนานชาง	南昌市	Nánchāng Shì	lan31 chɔŋ11 si32
นครจิ่งเต๋อเจิ้น	景德镇市	Jǐngdézhèn Shì	ćin2 tɛt41 cǝn31 si32
นครผิงเซียง	萍乡市	Píngxiāng Shì	phin12 śiɔŋ11 si32
นครจิ่วเจียง	九江市	Jiǔjiāng Shì	ćiu2 kɔŋ11 si32
นครซินยฺหวี	新余市	Xīnyú Shì	śin11 y31 si32
นครยิงถัน	鹰潭市	Yīngtán Shì	in11 ? si32
นครกั้นโจว	赣州市	Gànzhōu Shì	? cǝu11 si32
นครจี๋อัน	吉安市	Jí'ān Shì	ćit41 ŋɔn11 si32
นครอี๋ชุน	宜春市	Yíchūn Shì	ńi31 chun11 si32
นครฝู่โจว	抚州市	Fǔzhōu Shì	? cǝu11 si32
นครชั่งเหรา	上饶市	Shàngráo Shì	sɔŋ32 ? si32

นครระดับจังหวัดเหล่านี้แบ่งย่อยเป็นเขตการปกครองระดับอำเภอ ทั้งหมด 100 แห่ง (ประกอบด้วย 23 เขต, 11 นครระดับอำเภอ, และ 66 อำเภอ) และแบ่งย่อยอีกเป็นระดับตำบลทั้งหมด 1,548 แห่ง (ประกอบด้วย 770 เมือง, 651 ตำบล, 7 ตำบลชาติพันธุ์, และ 120 แขวง)

เศรษฐกิจ

เจียงซีมีการทำฟาร์มที่พัฒนาไปไกล นับเป็นผู้ผลิตพืชประเภทข้าวรายหลักแห่งหนึ่งของประเทศ และมีพืชเศรษฐกิจได้แก่ เรพซีด (เมล็ดให้น้ำมันจำพวกมัสตาร์ด) อ้อย ฝ้าย

เจียงซีเป็นแหล่งผลิตแร่ธาตุต่าง ๆ ได้แก่ ทังสเตน ถ่านหิน เหล็ก ตะกั่ว สังกะสี ไนโอเบียม หินเกลือ และดินสำหรับปั้นหม้อเป็นต้น เครื่องถ้วยชามของจิ่งเต๋อเจิ้น ซึ่งมีประวัติศาสตร์อันยาวนานด้านเครื่องเคลือบดินเผาก็เป็นที่ต้องการของตลาดทั่วโลกด้วย

ประชากร

มีประชากร 42,840,000 คน ความหนาแน่น 257/ก.ม. จีดีพี 349.6 พันล้านเหรินหมินปี้ ต่อประชากร 8160 ประชากรส่วนใหญ่เป็นชาวฮั่น

คมนาคม

มณฑลเจียงซีมีระบบการคมนาคมที่สะดวกสบาย ทั้งทางบกและทางน้ำ การขนส่งระบบราง มีเส้นทางรถไฟเชื่อมต่อมณฑลใกล้เคียง อาทิ เจ้อเจียง อันฮุย ฯลฯ ระยะทางกว่า 2,241 กิโลเมตร มีสถานีรองรับผู้โดยสาร 200 สถานี เจียงซีมีชุมทางเส้นทางหลวงอยู่ในเมืองสำคัญ อาทิ หนันชาง กั้นโจว จี๋อัน อู๋โจว อี๋ชุน ฯลฯ เชื่อมต่อเป็นเครือข่ายเส้นทางหลวง ที่มีความยาวรวมกว่า 37,318 กิโลเมตร ทั้งนี้เป็นเส้นทางทันสมัยถึง 30.48%

แหล่งข้อมูลอื่น

• เว็บไซต์มณฑลเจียงซี เก็บถาวร 2009-10-27 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน (ภาษาจีน)
• "แผนที่ของมณฑลเจียงซีพร้อมคำอธิบาย" จากปี 1573 ถึง 1620
• ข้อมูลทางเศรษฐกิจของมณฑลเจียงซี ที่องค์การสภาพัฒนาการค้าฮ่องกง