อำเภอหนองขาหย่าง
อำเภอหนองขาหย่าง | |
|---|---|
| การถอดเสียงอักษรโรมัน | |
| • อักษรโรมัน | Amphoe Nong Khayang |
| คำขวัญ: ยุคทวารวดีบ้านคูเมือง ผ้าทอฟูเฟื่องบ้านห้วยรอบ เพลงพื้นบ้านชื่นชอบบ้านท่าโพ สัญลักษณ์อักโขกะโซ้หนองขาหย่าง | |
 แผนที่จังหวัดอุทัยธานี เน้นอำเภอหนองขาหย่าง | |
| พิกัด: 15°21′51″N 99°55′45″E / 15.36417°N 99.92917°E | |
| ประเทศ |  ไทย |
| จังหวัด | อุทัยธานี |
| พื้นที่ | |
| • ทั้งหมด | 221.958 ตร.กม. (85.698 ตร.ไมล์) |
| ประชากร (2565) | |
| • ทั้งหมด | 15,849 คน |
| • ความหนาแน่น | 71.40 คน/ตร.กม. (184.9 คน/ตร.ไมล์) |
| รหัสไปรษณีย์ | 61130 |
| รหัสภูมิศาสตร์ | 6105 |
| ที่ตั้งที่ว่าการ | ที่ว่าการอำเภอหนองขาหย่าง เลขที่ 25 หมู่ที่ 2 ถนนอุทัยธานี-หนองฉาง ตำบลหนองขาหย่าง อำเภอหนองขาหย่าง จังหวัดอุทัยธานี 61130 |
 ส่วนหนึ่งของสารานุกรมประเทศไทย | |
หนองขาหย่าง เป็นอำเภอหนึ่งในจังหวัดอุทัยธานี
ประวัติ
[แก้]อำเภอหนองขาหย่าง เป็นเขตปกครองท้องที่ในปีพุทธศักราช 2440 ในรัชสมัยพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว รัชกาลที่ 5 แต่เดิมมีชื่อเรียกว่า แขวงหนองพลวง ตั้งอยู่ทิศตะวันออกของที่ตั้งอำเภอปัจจุบันประมาณ 1 กิโลเมตร มีหลวงทิพย์โพธิ์ เป็นนายอำเภอคนแรกปี 2462 พระยาสัจจาภิรมย์ภักดี ผู้ว่าราชการจังหวัด และรองอำมาตย์เอกหลวงธัญผลพิทักษ์ นายอำเภอคนที่ 3 ได้ย้ายที่ว่าการอำเภอมาไว้ที่ตั้งปัจจุบัน เพราะที่เดิมเป็นที่ลุ่มและมีบริเวณคับแคบ ห่างไกลชุมชน การก่อสร้างที่ว่าการอำเภอแห่งใหม่เสร็จสิ้นลงในเดีอนมกราคม 2460 ใช้เวลาในการก่อสร้าง 1 เดีอนเศษ โดยอาศัยแรงงานจากประชาชนและเปลี่ยนชี่อใหม่ว่าอำเภอหนองขาหย่าง
คำว่า "หนองขาหย่าง" มาจากในพื้นที่มีหนองน้ำมาก ประชาชนได้ตั้งเครื่องมือใช้สำหรับวิดน้ำ คือ "ขาหยั่ง" เป็นไม้ 3 ขาผูกติดกัน มีตัวกระโซ้สานด้วยไม้ไผ่ผูกติดกับไม้เป็นด้ามมีเชือกผูกติดไม้สามขา ห้อยลงมาอยู่ระหว่างไม้สามขาใช้ในการวิดน้ำ เมื่อเลิกใช้จะเก็บกระโซ้ไว้ เหลือแต่ไม้สามขาทิ้งไว้ตามหนองน้ำทั่วไป จึงเรียกชื่อว่า "หนองขาหยั่ง" และต่อมาเรียกเพี้ยนเป็น "หนองขาหย่าง" ในปัจจุบัน[1]
- วันที่ 24 กันยายน 2442 ตั้งนายอำเภอคนแรก ประจำอำเภอหนองพลวง[2] แขวงเมืองอุทัยธานี มณฑลนครสวรรค์
- วันที่ 11 มิถุนายน 2448 ย้ายนายอำเภอหนองกระดี่ (อำเภอทัพทัน) ให้มาเป็นนายอำเภอหนองพลวง[3] ที่ตำแหน่งยังว่างอยู่
- วันที่ 29 เมษายน 2460 เปลี่ยนแปลงชื่ออำเภอหนองพลวง จังหวัดอุทัยธานี เป็น อำเภอหนองขาหย่าง[4]
- วันที่ 26 กุมภาพันธ์ 2464 มีฐานะเป็นอำเภอหนองขาหย่าง จังหวัดอุทัยธานี มณฑลนครสวรรค์ มีทั้งหมด 9 ตำบล ได้แก่ ตำบลหนองขาหย่าง ตำบลหนองไผ่ ตำบลห้วยรอบ ตำบลดอนกลอย ตำบลทุ่งพึ่ง ตำบลท่าโพ ตำบลดงขวาง ตำบลหลุมเข้า และตำบลหมกแถว[5]
- วันที่ 31 ธันวาคม 2483 ยุบตำบลห้วยรอบ รวมกับท้องที่ตำบลดอนกลอย และยุบตำบลหมกแถว รวมกับท้องที่ตำบลท่าโพ
- วันที่ 30 กันยายน 2490 ตั้งตำบลห้วยรอบ แยกออกจากตำบลดอนกลอย และตั้งตำบลหมกแถว แยกออกจากตำบลท่าโพ[6]
- วันที่ 28 พฤศจิกายน 2499 จัดตั้งสุขาภิบาลหนองขาหย่าง ในท้องที่บางส่วนของหมู่ที่ 5 ตำบลหนองขาหย่าง[7]
- วันที่ 20 สิงหาคม 2511 ตั้งที่ทำการไปรษณีย์หนองขาหย่าง[8] อำเภอหนองขาหย่าง จังหวัดอุทัยธานี
- วันที่ 25 พฤษภาคม 2542 ยกฐานะสุขาภิบาลหนองขาหย่าง เป็นเทศบาลตำบลหนองขาหย่าง[9] ด้วยผลของกฎหมาย
- วันที่ 6 กรกฎาคม 2547 ยุบสภาตำบลหมกแถว รวมกับองค์การบริหารส่วนตำบลท่าโพ และยุบสภาตำบลดอนกลอย รวมกับองค์การบริหารส่วนตำบลหนองขาหย่าง[10]
- วันที่ 24 กันยายน 2547 ยุบสภาตำบลตำบลทุ่งพึ่ง และสภาตำบลห้วยรอบ รวมกับองค์การบริหารส่วนตำบลหนองขาหย่าง[11]
ที่ตั้งและอาณาเขต
[แก้]อำเภอหนองขาหย่างมีอาณาเขตติดต่อกับเขตการปกครองข้างเคียง ดังต่อไปนี้
- ทิศเหนือ ติดต่อกับอำเภอทัพทัน
- ทิศตะวันออก ติดต่อกับอำเภอเมืองอุทัยธานี
- ทิศใต้ ติดต่อกับอำเภอวัดสิงห์และอำเภอหนองมะโมง (จังหวัดชัยนาท)
- ทิศตะวันตก ติดต่อกับอำเภอหนองฉาง
การแบ่งเขตการปกครอง
[แก้]การปกครองส่วนภูมิภาค
[แก้]อำเภอหนองขาหย่างแบ่งเขตการปกครองย่อยออกเป็น 9 ตำบล 53 หมู่บ้าน ได้แก่
| ลำดับ | อักษรไทย | อักษรโรมัน | จำนวนหมู่บ้าน | จำนวนประชากร (ธันวาคม 2565)[12] |
|---|---|---|---|---|
| 1. | หนองขาหย่าง | Nong Khayang | 8
|
2,600
|
| 2. | หนองไผ่ | Nong Phai | 9
|
2,430
|
| 3. | ดอนกลอย | Don Kloi | 6
|
1,173
|
| 4. | ห้วยรอบ | Huai Rop | 3
|
435
|
| 5. | ทุ่งพึ่ง | Thung Phueng | 7
|
1,439
|
| 6. | ท่าโพ | Tha Pho | 4
|
2,250
|
| 7. | หมกแถว | Mok Thaeo | 3
|
799
|
| 8. | หลุมเข้า | Lum Khao | 7
|
2,501
|
| 9. | ดงขวาง | Dong Khwang | 6
|
2,222
|
การปกครองส่วนท้องถิ่น
[แก้]ท้องที่อำเภอหนองขาหย่างประกอบด้วยองค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น 6 แห่ง ได้แก่
- เทศบาลตำบลหนองขาหย่าง ครอบคลุมพื้นที่บางส่วนของตำบลหนองขาหย่าง
- องค์การบริหารส่วนตำบลหนองขาหย่าง ครอบคลุมพื้นที่ตำบลดอนกลอย ตำบลห้วยรอบ และตำบลทุ่งพึ่งทั้งตำบล รวมทั้งตำบลหนองขาหย่าง (นอกเขตเทศบาลตำบลหนองขาหย่าง)
- องค์การบริหารส่วนตำบลหนองไผ่ ครอบคลุมพื้นที่ตำบลหนองไผ่ทั้งตำบล
- องค์การบริหารส่วนตำบลท่าโพ ครอบคลุมพื้นที่ตำบลท่าโพและตำบลหมกแถวทั้งตำบล
- องค์การบริหารส่วนตำบลหลุมเข้า ครอบคลุมพื้นที่ตำบลหลุมเข้าทั้งตำบล
- องค์การบริหารส่วนตำบลดงขวาง ครอบคลุมพื้นที่ตำบลดงขวางทั้งตำบล
อ้างอิง
[แก้]- ↑ [1] เก็บถาวร 2020-02-17 ที่ เวย์แบ็กแมชชีนประวัติความเป็นมาอำเภอหนองขาหย่าง
- ↑ "แจ้งความกระทรวงมหาดไทย [ประกาศการตั้งนายอำเภอตำบลหนองพลวง แขวงเมืองอุไทยธานีที่ว่างอยู่]" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 16 (26): 382–383. September 24, 1899.
- ↑ "แจ้งความกระทรวงมหาดไทย [ย้ายขุนบำรุงอุไทยสถานนายอำเภอหนองกระดี่ เป็นนายอำเภอหนองพลวง ให้หลวงศรีราชยศพธำมรง เมืองอุทัยธานี เป็นนายอำเภอหนองกระดี่]" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 22 (11): 219. June 11, 1905.
- ↑ "ประกาศกระทรวงมหาดไทย เรื่อง เปลี่ยนชื่ออำเภอ" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 34 (0 ก): 40–68. April 29, 1917. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิม (PDF)เมื่อ 2011-11-07. สืบค้นเมื่อ 2020-04-26.
- ↑ "ประกาศกระทรวงศึกษาธิการ เรื่อง ใช้พระราชบัญญัติประถมศึกษา พ.ศ. ๒๔๖๔ ในท้องที่มณฑลนครสวรรค์" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 38 (0 ก): 576–583. February 26, 1921.
- ↑ "ประกาศกระทรวงมหาดไทย เรื่อง ตั้งตำบลในจังหวัดต่าง ๆ" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 64 (46 ง): 2507–2533. September 30, 1947.
- ↑ "ประกาศกระทรวงมหาดไทย เรื่อง จัดตั้งสุขาภิบาลหนองขาหย่าง อำเภอหนองขาหย่าง จังหวัดอุทัยธานี" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 73 (99 ง): (ฉบับพิเศษ) 98-99. November 28, 1956.
- ↑ "ประกาศกระทรวงคมนาคม เรื่อง เปิดที่ทำการไปรษณีย์โทรเลขปากเกร็ด, หนองขาหย่าง, กมลาไสย, และขนอม" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 85 (74 ง): 2590. August 11, 1968.
- ↑ "พระราชบัญญัติเปลี่ยนแปลงฐานะของสุขาภิบาลเป็นเทศบาล พ.ศ. ๒๕๔๒" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 116 (9 ก): 1–4. February 24, 1999. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิม (PDF)เมื่อ 2008-04-09. สืบค้นเมื่อ 2020-04-26.
- ↑ "ประกาศกระทรวงมหาดไทย เรื่อง การยุบรวมสภาตำบลกับองค์การบริหารส่วนตำบล" (PDF). July 1, 2004: 1–3.
{{cite journal}}: Cite journal ต้องการ|journal=(help) - ↑ "ประกาศกระทรวงมหาดไทย เรื่อง การยุบรวมสภาตำบลกับองค์การบริหารส่วนตำบล" (PDF). September 24, 2004: 1–2.
{{cite journal}}: Cite journal ต้องการ|journal=(help) - ↑ "ระบบสารสนเทศเพื่อการบริหาร". stat.bora.dopa.go.th.
| อำเภอ |  | ||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| ประวัติศาสตร์ | |||||||||
| ภูมิศาสตร์ | |||||||||
| เศรษฐกิจ |
| ||||||||
| สังคม |
| ||||||||
