อำเภอสร้างคอม
อำเภอสร้างคอม | |
---|---|
การถอดเสียงอักษรโรมัน | |
• อักษรโรมัน | Amphoe Sang Khom |
คำขวัญ: ต้นคอมพร้อมบ่อน้ำ หัตถกรรมฟูเฟื่อง ลือเลื่องแหล่งปลาชุม ลุ่มน้ำปลาชะโด โอชาปลาร้าหอม เพียบพร้อมประเพณี | |
แผนที่จังหวัดอุดรธานี เน้นอำเภอสร้างคอม | |
พิกัด: 17°49′32″N 103°5′19″E / 17.82556°N 103.08861°E | |
ประเทศ | ไทย |
จังหวัด | อุดรธานี |
พื้นที่ | |
• ทั้งหมด | 287.179 ตร.กม. (110.880 ตร.ไมล์) |
ประชากร (2565) | |
• ทั้งหมด | 29,188 คน |
• ความหนาแน่น | 101.63 คน/ตร.กม. (263.2 คน/ตร.ไมล์) |
รหัสไปรษณีย์ | 41260 |
รหัสภูมิศาสตร์ | 4120 |
ที่ตั้งที่ว่าการ | ที่ว่าการอำเภอสร้างคอม หมู่ที่ 1 ตำบลสร้างคอม อำเภอสร้างคอม จังหวัดอุดรธานี 41260 |
ส่วนหนึ่งของสารานุกรมประเทศไทย |
สร้างคอม เป็นอำเภอหนึ่งของจังหวัดอุดรธานี เดิมเป็นตำบลสร้างคอม อำเภอเพ็ญ ทั้งหมด อำเภอสร้างคอม ห่างจากอำเภอเมืองอุดรธานีไปทางทิศตะวันออกเฉียงเหนือประมาณ 68กิโลเมตร อำเภอสร้างคอม มีสถานท่องเที่ยวทางน้ำ และขึ้นชื่อเรื่องอาหารที่ทำมาจากปลาชะโด อำเภอสร้างคอมเป็นอำเภอสุดท้ายของจังหวัดอุดรธานีที่ลำห้วยหลวงไหลผ่าน[1]
ประวัติ
[แก้]พื้นที่ของอำเภอสร้างคอมเดิมเป็นที่รู้จักในชื่อ "บ้านส่างคอม" อยู่ในเขตการปกครองของอำเภอเพ็ญ จังหวัดอุดรธานี คำว่า "ส้าง" หรือ "สร้าง" ในภาษาอีสาน ออกเสียงเป็น "ส่าง" แปลว่า บ่อน้ำ ส่วน "คอม" คือชื่อต้นไม้ชนิดหนึ่ง เมื่อตอนสร้างหมู่บ้านประมาณปี พ.ศ. 2441 มีการขุดบ่อน้ำและต้นคอมก็ขึ้นอยู่ริมน้ำ ชาวบ้านจึงเรียกกันว่าบ้านส่างคอม ต่อมาจึงปริวรรตวิธีสะกดชื่อไปสู่สำเนียงภาษากลางเป็นบ้านสร้างคอม[1] เคยเป็นตำบลหนึ่งของอำเภอเพ็ญ จังหวัดอุดรธานี เป็นตำบลเก่าแก่ในจังหวัดอุดรธานี และปรากฏหลักฐานเกี่ยวกับการให้ใช้ชื่อ "ตำบลบ้านสร้างคอม" ในหนังสือราชกิจจานุเบกษา พ.ศ. 2464[2] เป็นรายชื่อตำบลหนึ่งในอำเภอเพ็ญ
เมื่อวันที่ 20 พฤษภาคม พ.ศ. 2518 ได้มีประกาศกระทรวงมหาดไทยให้แยกตำบลสร้างคอม ตำบลบ้านยวด และตำบลเชียงดา ออกจากการปกครองของอำเภอเพ็ญ รวมตั้งเป็น กิ่งอำเภอสร้างคอม[3] จนกระทั่งเมื่อวันที่ 21 พฤษภาคม พ.ศ. 2533 จึงมีพระราชกฤษฎีกาฯ ยกฐานะขึ้นเป็น อำเภอสร้างคอม[4] จนถึงปัจจุบัน รวมระยะเวลาการเป็นกิ่งอำเภอ 15 ปี เป็นอำเภอที่มีระยะเวลาการเป็นกิ่งอำเภอยาวนานที่สุดในจังหวัดอุดรธานี
- วันที่ 25 เมษายน 2510 ตั้งตำบลบ้านยวด แยกออกจากตำบลสร้างคอม ตำบลบ้านเหล่า และตำบลเพ็ญ[5]
- วันที่ 9 พฤศจิกายน 2514 ตั้งตำบลเชียงดา แยกออกจากตำบลสร้างคอม[6]
- วันที่ 20 พฤษภาคม 2518 แยกพื้นที่ตำบลสร้างคอม ตำบลบ้านยวด และตำบลเชียงดา จากอำเภอเพ็ญ มาตั้งเป็น กิ่งอำเภอสร้างคอม[3] และให้ขึ้นการปกครองกับอำเภอเพ็ญ
- วันที่ 30 พฤษภาคม 2522 ตั้งตำบลบ้านโคก แยกออกจากตำบลสร้างคอม[7]
- วันที่ 11 สิงหาคม 2530 ตั้งตำบลนาสะอาด แยกออกจากตำบลเชียงดา[8]
- วันที่ 31 สิงหาคม 2531 ตั้งตำบลบ้านหินโงม แยกออกจากตำบลบ้านยวด[9]
- วันที่ 21 พฤษภาคม 2533 ยกฐานะจากกิ่งอำเภอสร้างคอม อำเภอเพ็ญ เป็น อำเภอสร้างคอม[4]
- วันที่ 17 กรกฎาคม 2546 กำหนดเขตตำบลในท้องที่อำเภอสร้างคอม โดยกำหนดให้ตำบลสร้างคอม มีเขตการปกครองรวม 12 หมู่บ้าน ตำบลบ้านยวด ให้มีเขตการปกครองรวม 6 หมู่บ้าน ตำบลเชียงดา ให้มีเขตการปกครองรวม 8 หมู่บ้าน ตำบลบ้านโคก ให้มีเขตการปกครองรวม 10 หมู่บ้าน ตำบลนาสะอาด ให้มีเขตการปกครองรวม 8 หมู่บ้าน และตำบลบ้านหินโงม ให้มีเขตการปกครองรวม 7 หมู่บ้าน[10]
ที่ตั้งและอาณาเขต
[แก้]อำเภอสร้างคอมมีอาณาเขตติดต่อกับอำเภอข้างเคียง ดังนี้
- ทิศเหนือ ติดต่อกับอำเภอโพนพิสัย (จังหวัดหนองคาย)
- ทิศตะวันออก ติดต่อกับอำเภอบ้านดุง
- ทิศใต้ ติดต่อกับอำเภอเพ็ญ
- ทิศตะวันตก ติดต่อกับอำเภอเพ็ญ
การแบ่งเขตการปกครอง
[แก้]การปกครองส่วนภูมิภาค
[แก้]อำเภอสร้างคอมแบ่งเขตการปกครองย่อยออกเป็น 6 ตำบล 53 หมู่บ้าน ได้แก่
1. | สร้างคอม | (Sang Khom) | 13 หมู่บ้าน | ||
2. | เชียงดา | (Chiang Da) | 8 หมู่บ้าน | ||
3. | บ้านยวด | (Ban Yuat) | 6 หมู่บ้าน | ||
4. | บ้านโคก | (Ban Khok) | 11 หมู่บ้าน | ||
5. | นาสะอาด | (Na Sa-at) | 8 หมู่บ้าน | ||
6. | บ้านหินโงม | (Ban Hin Ngom) | 7 หมู่บ้าน |
การปกครองส่วนท้องถิ่น
[แก้]ท้องที่อำเภอสร้างคอมประกอบด้วยองค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น 6 แห่ง ได้แก่
- เทศบาลตำบลสร้างคอม ครอบคลุมพื้นที่ตำบลสร้างคอมทั้งตำบล
- เทศบาลตำบลบ้านยวด ครอบคลุมพื้นที่ตำบลบ้านยวดทั้งตำบล
- เทศบาลตำบลบ้านโคก ครอบคลุมพื้นที่ตำบลบ้านโคกทั้งตำบล
- องค์การบริหารส่วนตำบลเชียงดา ครอบคลุมพื้นที่ตำบลเชียงดาทั้งตำบล
- องค์การบริหารส่วนตำบลนาสะอาด ครอบคลุมพื้นที่ตำบลนาสะอาดทั้งตำบล
- องค์การบริหารส่วนตำบลบ้านหินโงม ครอบคลุมพื้นที่ตำบลบ้านหินโงมทั้งตำบล
อ้างอิง
[แก้]- ↑ 1.0 1.1 ศูนย์บริการข้อมูลอำเภอ กรมการปกครอง กระทรวงมหาดไทย: อำเภอสร้างคอม จังหวัดอุดรธานี เก็บถาวร 2010-09-16 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน เรียกดูเมื่อ 26 กันยายน พ.ศ. 2551
- ↑ "ประกาศกระทรวงศึกษาธิการ เรื่อง ใช้พระราชบัญญัติประถมศึกษา พ.ศ. ๒๔๖๔ ในท้องที่มณฑลอุดร" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 38 (0 ก): 551–570. February 12, 1921.
- ↑ 3.0 3.1 "ประกาศกระทรวงมหาดไทย เรื่อง แบ่งท้องที่อำเภอเพ็ญ จังหวัดอุดรธานี ตั้งเป็นกิ่งอำเภอสร้างคอม" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 92 (98 ง): 1250. May 20, 1975. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิม (PDF)เมื่อ 2012-02-24. สืบค้นเมื่อ 2021-02-22.
- ↑ 4.0 4.1 "พระราชกฤษฎีกาตั้งอำเภอห้วยผึ้ง อำเภอวังวิเศษ อำเภอคลองหาด อำเภอป่าบอน อำเภอหนองหญ้าปล้อง อำเภอวังโป่ง อำเภอควนเนียง อำเภอหนองหญ้าไซ อำเภอหนองนาเดิม อำเภอทุ่งฝน อำเภอสร้างคอม และอำเภอทองแสนขัน พ.ศ. ๒๕๓๓" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 107 (83 ก): (ฉบับพิเศษ) 1-4. May 21, 1990. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิม (PDF)เมื่อ 2011-07-18. สืบค้นเมื่อ 2021-02-22.
- ↑ "ประกาศกระทรวงมหาดไทย เรื่อง ตั้งและเปลี่ยนแปลงเขตตำบลในท้องที่อำเภอกุมภวาปี อำเภอหนองหาร อำเภอหนองบัวลำภู อำเภอเพ็ญ อำเภอบ้านดุง กิ่งอำเภอนากลาง และกิ่งอำเภอศรีบุญเรือง จังหวัดอุดรธานี" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 84 (36 ง): 1293–1330. April 25, 1967.
- ↑ "ประกาศกระทรวงมหาดไทย เรื่อง ตั้งและเปลี่ยนแปลงเขตตำบลในท้องที่อำเภอกุมภาวาปี อำเภอหนองหาน อำเภอเพ็ญ อำเภอโนนสัง อำเภอบ้านดุง กิ่งอำเภอศรีธาตุ และกิ่งอำเภอน้ำโสม จังหวัดอุดรธานี" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 88 (120 ง): 3137–3157. November 9, 1971.
- ↑ "ประกาศกระทรวงมหาดไทย เรื่อง ตั้งและเปลี่ยนแปลงเขตตำบลในท้องที่กิ่งอำเภอสร้างคอม จังหวัดอุดรธานี" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 96 (184 ง): 3937–3938. May 30, 1979.
- ↑ "ประกาศกระทรวงมหาดไทย เรื่อง ตั้งและเปลี่ยนแปลงเขตตำบลในท้องที่อำเภอโนนสะอาด นากลาง และกิ่งอำเภอสร้างคอม จังหวัดอุดรธานี" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 104 (154 ง): 5682–5699. August 11, 1987.
- ↑ "ประกาศกระทรวงมหาดไทย เรื่อง ตั้งและเปลี่ยนแปลงเขตตำบลในท้องที่อำเภอเมืองอุดรธานี อำเภอบ้านดุง อำเภอหนองแสง และกิ่งอำเภอสร้างคอม จังหวัดอุดรธานี" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 105 (143 ง): (ฉบับพิเศษ) 138-162. August 31, 1988.
- ↑ "ประกาศกระทรวงมหาดไทย เรื่อง การกำหนดเขตตำบลในท้องที่อำเภอสร้างคอม จังหวัดอุดรธานี" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 120 (57 ง): 3–21. July 17, 2003. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิม (PDF)เมื่อ 2022-06-05. สืบค้นเมื่อ 2021-02-22.
แหล่งข้อมูลอื่น
[แก้]- อำเภอสร้างคอม
- ตำบลบ้านโคก
- ตำบลนาสะอาด เก็บถาวร 2016-09-21 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน
- องค์การบริหารส่วนตำบลบ้านหินโงม เก็บถาวร 2011-02-08 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน