ฉบับร่าง:อัสตระ

จากวิกิพีเดีย สารานุกรมเสรี
(เปลี่ยนทางจาก อัสตระ)

อัสตระ (ฮินดี : अस्त्र) (อังกฤษ : Astra) หรือ ศาสตระ (ฮินดี : शस्त्र) (อังกฤษ : Shastra) แปลตามภาษาฮินดี จะได้ความหมายว่า อาวุธ หรือศาสตร์ในการใช้อาวุธ ซึ่งมีมาในสมัยโบราณ โดยมีกล่าวถึงในคัมภีร์พระเวท และปุราณะต่างๆ รวมถึงเรื่องราวอันยิ่งใหญ่ อย่าง รามายณะ(รามเกียรติ์) และมหาภารตะยุทธ ซึ่งกล่าวถึงอาวุธอันทรงพลังระดับอัลติเมท(Ultimate)ที่มีความสามารถในการทำลายล้างสูง และได้รับจากพระเป็นเจ้าในศาสนาฮินดู และต่อมาได้กล่าวในรูปแบบของลูกศร หรืออาวุธที่ขว้างออกไปตามคำสั่งของผู้ใช้ โดยผู้ถือจะเรียกว่า อัสตรธารี (ฮินดี : अस्त्रधारी) (อังกฤษ : Astradhari)

รายชื่อ อัสตระ(Astra) หรือ อาวุธในรามายณะ และมหาภารตะ[แก้]

ในรามายณะ และมหาภารตยุทธ กล่าวถึงอาวุธอันทรงพลังไว้หลายชนิด ดังนี้

อาสตระ ผู้ประทาน ลักษณะอาวุธและการใช้
พรหมาสตร์(Brahmastra) พระพรหม อาวุธอันทรงพลังที่สุด (เหนือกว่าพลังของพระพรหมเอง และคทาพรหมทัณฑ์(Brahma Danda) จะเป็นรองก็เพียงศรพรหมศิระ(Brahma Shira Astra)เท่านั้น) สามารถทำลายล้างสิ่งมีชีวิตทั้งปวงที่พระพรหมทรงสร้างได้ โดยสามารถใช้ตอบโต้กลับด้วยอาวุธที่ทรงพลังใกล้เคียงกันได้ ในมหาภารตยุทธ กล่าวว่า อาวุธจะมีลักษณะเหมือนเศียรของพระพรหมอยู่ที่ปลายของอาวุธ

โดยมีกล่าวถึงในรามายณะ ผู้ที่เรียกใช้ได้ มี พระราม พระลักษมณ์ ราวณะ อินทรชิต และยังมีการดัดแปลงอาวุธนี้ เป็นพรหมควัช(Brahma Kavach) หรือเกราะพรหม ซึ่งอติกาย(บุตรของราวณะหรือทศกัณฐ์) ได้รับพรนี้มา และพระลักษมณ์ใช้ศรพรหมาตร์ทำลายเกราะและทำลายอติกายจนสิ้นชีวิตกลางสมรภูมินั่นเอง และในมหาภารตยุทธนั้น มีผู้สามารถเรียกใช้ได้หลายคน เช่น ปรศุราม โทรณาจารย์ กฤปาจารย์ ภีษมะ อรชุน อัศวัตถามา กรรณะ และผู้ทรงพลังระดับมหารถิ(Maharathi) ที่มีความรู้ในการเรียกอาวุธนี้ ซึ่งในมหาภารตะมีหลายเหตุการณ์ที่อาวุธนี้ถูกเรียกในรูปแบบของศร เช่นตอนที่อรชุนสู้กับภีษมะ และโทรณาจารย์ในยุทธการทุ่งกุรุเกษตร รวมถึงตอนที่ใช้ตอบโต้ศรพรหมศิระของอัศวัตถามา เมื่อคราวที่ไปสู้กับที่อาศรมฤาษีวยาสอีกด้วย

พรหมศิระ อัสตระ (Brahma Shira Astra) พระพรหม อาวุธอันทรงพลังเหนือกว่าพรหมาสตร์ และคทาพรหมทัณฑ์ โดยมีพลังทำลายล้างยิ่งกว่า และสามารถทำลายเทพทั้งปวงได้ โดยอัศวัตถามาเรียกมาใช้สำหรับสังหารเหล่าปาณฑพ แต่อรชุนเรียกพรหมาสตร์มาตอบโต้ ทำให้โลกธาตุจะพินาศ จนฤาษีวยาสให้ทั้งอรชุนและอัศวัตถามาเรียกอาวุธทั้งสองกลับไป ซึ่งอรชุนยอมเรียกลับไป แต่อัศวัตถามาไม่ยอมเรียกกลับ กลับสั่งให้ไปทำลายเด็กในครรภ์ของอุตตรา ภรรยาม่ายของอภิมันยุอีกด้วย
พรหมทัณฑ์ (Brahma Danda) พระพรหม อาวุธวิเศษประจำตัวของพระพรหม ในรูปของคทา หรือกระบอง เพื่อป้องกันพลังอำนาจอันทรงพลังได้ โดยฤาษีวสิษฐ์นำมาใช้ตั้งรับพลังเมื่อคราวสู้กับราชาวิศวรถ(ซึ่งต่อมาก็คือ ฤาษีวิศวามิตร นั่นเอง)
ตรีศูล(Trisula) พระศิวะ(อิศวร) อาวุธแห่งการทำลายล้างของพระศิวะ ซึ่งเป็นเทพแห่งการทำลายล้างเมื่อถึงกาลสิ้นสุดแห่งโลก ซึ่งทรงพลังมากและเมื่อตัดสิ่งใดแล้ว จะไม่สามารถเรียกคืนชีวิต หรือต่อศีรษะกลับมาได้ มีการกล่าวถึง เช่น

- คราวที่พระศิวะใช้ตรีศูลตัดเศียรพระคเณศ(Ganesh) และต้องหาเศียรช้างมาต่อแทนเศียรที่ขาดไป - คราวศึกที่พระศิวะสู้กับอสูรชลันธร(Jalandhara) - คราวที่พระศิวะสู้กับพระกฤษณะ ในศึกพาณาสูร

ปาศุปตาสตร์(Pashupatastra) พระศิวะ(อิศวร) อาวุธระดับสูงสุดของพระศิวะเทพ ซึ่งรวมพลังของเหล่าสรรพสัตว์ทั้งปวงไว้ในอาวุธนี้ (นามได้มาจากนามของพระศิวะเองคือ ปศุปติ = เจ้าแห่งสรรพสัตว์) มีพลังทำลายล้างสิ่งมีชีวิตทั้งปวงได้ รวมถึงเหล่าเทพ โดยทรงมอบให้อรชุน เมื่อคราวอรชุนบำเพ็ญเพียรเพื่อนำไปใช้ในสงครามมหาภารตะยุทธ(ซึ่งไม่เคยได้เรียกใช้จริงเลยสักครัั้ง)
มเหศวราสตร์(Maheshwarastra) พระศิวะ(อิศวร) อาวุธที่บรรจุพลังเพลิงจากดวงตาที่สามของพระศิวะ โดยเมื่อเรียกใช้อาวุธนี้ จะยิงออกไปเป็นลำแสงเพลิง และทำลายเป้าหมายให้เป็นเถ้าถ่านในทันที
รุทราสตร์(Rudrastra) พระศิวะ(อิศวร) อาวุธที่รวมพลังของ 21 รุทระเอาไว้ สำหรับทำลายล้างศัตรู และทำลายเป้าหมายได้ทันที
จันทรหาส(Chandrahas) พระศิวะ(อิศวร) เป็นอาวุธลักษณะเหมือนพระจันทร์เสี้ยวกำลังยิ้ม (จันทร+หัส = พระจันทร์หัวเราะ) ใช้สำหรับป้องกันกายในยามคับขัน โดยพระศิวะทรงมอบให้ราวณะ(ทศกัณฐ์) เมื่อคราวไปยกเขาไกรลาส และพระศิวะทรงทำให้ราวณะคลายความอหังการ์ลง และเตือนด้วยว่า หากนำไปใช้ในทางไม่ชอบ อาวุธนี้จะกลับคืนยังพระศิวะตามเดิม
คันศรปินากะ(Pinaka Bow) พระศิวะ(อิศวร) เป็นคันศรที่พระวิศวกรรมาสร้างขึ้น และมอบให้พระศิวะใช้สังหารอสูรตรีปุระ**ทั้งสาม และพระศิวะทรงมอบให้ปรศุราม และปรศุรามเองมอบให้ราชาเทวราต(Devarata) กษัตริย์เมืองวิเทหะ(มิถิลา) ในกาลต่อมาสมัยเตรตายุค ก็ถูกพระรามหักทำลายคันศรนี้ ในคราวพิธีสยุมพรนางสีดา

**ตรีปุระทั้งสาม คือ ตารากษะ(Taraksha) กมลากษะ(Kamalaksha) และวิชยุณมาลี(Vishyunmali) เป็นบุตรของตารกาสูรที่พระขันธกุมารสังหารไป โดยทั้งสามบำเพ็ญขอพรจากพระศิวะ ให้มีเมืองทั้งสามคือ ปราสาททองคำบนสวรรค์ ปราสาทเงินบนโลก และปราสาทโลหะในบาดาล ซึ่งสามารถลอยได้ และเมื่อทั้งสามไปอยู่ในปราสาท จะไม่มีใครทำลายได้ นอกจากลูกศรพระศิวะยิงทำลายปราสาททั้งสามในครั้งเดียว ซึ่งต่อมาพระศิวะใช้ลูกศรกับคันศรปินากะนี้ทำลายอสูรรวมถึงปราสาททั้งสามพินาศไป

คันศรวิชยะ(Vijay Bow) พระศิวะ(อิศวร) เป็นคันศรที่พระวิศวกรรมาสร้างขึ้น เพื่อมอบให้พระศิวะใช้ แต่พระศิวะประทานให้พระอินทร์ดูแล ซึ่งต่อมาพระอินทร์นำไปมอบให้ปรศุราม ใช้แทนคันศรปินากะที่มอบให้ราชาเทวราตไป และต่อมาในสมัยทวาปรยุค ปรศุรามก็มอบคันศรนี้ให้แก่กรรณะ
ปรศุ (Parashu Axe) พระศิวะ(อิศวร) อาวุธลักษณะขวานสองคมนี้ พระศิวะทรงมอบให้ปรศุราม เพื่อเป็นอาวุธประจำตัว และปรศุรามก็ใช้ขวานนี้ ทำลายการตวีรยะอรชุน(Kartavirya Arjun) และกษัตริย์ในเชื้อสายนี้เพื่อแก้แค้นแทนบิดาที่ถูกสังหารไปทั้งหมด 21 ครั้ง นั่นเอง
ศรสามเล่มของภารภริกะ(Barbarika's 3 Arrow) พระศิวะ ศรสามเล่มนี้ พระศิวะทรงมอบให้ภารภริกะ**เป็นผลจากการบำเพ็ญเพียร ซึ่งศรสามเล่มนี้จะไม่มีวันพลาดเป้าหมาย และทำลายศัตรูในครั้งเดียวด้วยศรสามเล่มนี้ กล่าวคือ

- ศรเล่มแรก จะเป็นการทำเครื่องหมายสำหรับการทำลาย - ศรเล่มที่ 2 จะเป็นการทำเครื่องหมายสำหรับสิ่งที่ไม่ต้องการทำลายไปพร้อมกับสิ่งที่ศรเล่มแรกทำเครื่องหมายไว้ - ศรเล่มที่ 3 จะไปทำลายสิ่งที่ศรเล่มแรกทำเครื่องหมายไว้ทั้งสิ้น ไม่เว้นสิ่งใดๆ โดยเมื่อภารภริกะปล่อยศรไปและทำลายเป้าหมายเสร็จสิ้นแล้ว ศรทั้งสามจะกลับมายังภารภริกะเช่นเดิม เป็นอาวุธที่ทรงพลัง และไม่อาจหลบพ้นได้ **ภารภริกะ(Barbarika) เป็นบุตรของฆโฏตกัจ กับนางกามกัณฑริกะ เป็นหลานของภีมะเสน หนึ่งในพี่น้องปาณฑพ ซึ่งต่อมาโดนพระกฤษณะตัดคอ เพราะจะนำศรทั้งสามไปช่วยในสงครามทุ่งกุรเกษตร แต่ไม่ได้เข้าฝั่งใดฝั่งหนึ่ง เพราะตนจะใช้ศรต่อเมื่ออีกฝ่ายเพลี่ยงพล้ำเสียที ซึ่งพระกฤษณะต้องการให้เหล่าปาณฑพชนะศึก จึงขวางและตัดคอภารภริกะออก และอำนวยพรให้หัวของภารภริกะยังมีชีวิต และดูมหาสงครามทั้งปวงไปจนจบสงคราม

สุทรรศนจักร(Sudarshan Chakra) พระวิษณุ เป็นอาวุธประจำตัวของพระวิษณุเทพแห่งการปกป้องรักษา โดยมีที่มาตามตำนานกล่าวเป็นสองนัย คือ

- สร้างขึ้นจากรังสีของพระสุริยะเทพ เมื่อคราวนางสัญญาชายาของสุริยะเทพหนีลงไปบนโลก จนพระวิศวกรรมาพ่อตาของพระสุริยะเทพ ต้องตัดเอารังสีของลูกเขยออกมาหนึ่งในแปดส่วน และใช้สร้างเป็นอาวุธถวายเหล่าเทพ หนึ่งในนั้นคือ "สุทรรศนจักร" ที่พระวิศวกรรมาถวายให้พระวิษณุนั่นเอง


- เมื่อคราวพระวิษณุต้องปราบอสูร แต่ยังไม่มีอาวุธทรงพลานุภาพ จึงบำเพ็ญขอพรจากพระศิวะโดยการใช้ดอกบัวพันดอก และพระศิวะทรงทดสอบโดยการนำดอกบัวออกมา 1 ดอก และพระวิษณุจะใช้ดวงตาของตนแทนดอกบัวบูชา พระศิวะพอใจมาก จึงประทาน "สุทรรศนจักร" ให้พระวิษณุใช้ปราบอสูร และเป็นอาวุธประจำตัว ซึ่งสุทรรศนจักรนั้น เป็นอาวุธที่ไม่พลาดเป้า กล่าวคือ เมื่อขว้างหรือใช้งานออกไป จะไปทำลาย หรือเปลี่ยนรูปตามคำสั่งผู้ใช้ และเมื่อทำงานเสร็จจะกลับคืนยังเจ้าของ ซึ่งพระวิษณุใช้งานในหลายๆครั้ง เช่น - ตัดหัวมธุ(Madhu) และไกตภะ(Kaitabha) เมื่อคราวเริ่มสร้างจักรวาล - ตัดหัวราหู(Rahu) ที่แปลงกายไปเป็นเทพดื่มน้ำอมฤตเมื่อคราวกวนเกษียรสมุทร - ตัดเศียรนางขยาติ(Khyati) มารดาของพระศุกร์เมื่อคราวเทวาสุรสงคราม - ตัดเศียรศิศุปาละ(Shishupala) นรกาสูร(Narakasura) และอสูรอีกมากมาย ในคราวที่อวตารเป็นพระกฤษณะ รวมถึงใช้เพื่อบังแสงอาทิตย์ เมื่อคราวจะสังหารชัยทรัถ(Jaydrath)ในมหาภารตะยุทธ อีกด้วย

นารายณาสตร์(Narayanastra) พระวิษณุ อาวุธนี้ทรงพลังอำนาจมาก เมื่อมีผู้เรียกใช้ไปทำลายศัตรู จะทำลายศัตรูทุกคนที่ถืออาวุธในมือ ซึ่งอาวุธนี้โทรณาจารย์มอบให้อัศวัตถามา และอัศวัตถามานำออกมาใช้ในมหาภารตะยุทธวันที่ 15 หลังการตายของโทรณาจารย์ และพระกฤษณะทรงบอกให้ทุกๆคนในทัพปาณฑพวางอาวุธ และหมอบลง จึงรอดพ้นจากนารายณาสตร์ไปได้
ไวษณวาสตร์(Vaishnavastra) พระวิษณุ อาวุธอันทรงพลังของพระวิษณุ และไม่มีวันพลาดเป้าหมาย รวมถึงไม่มีอะไรขวางได้ นอกจากจะเรียกอาวุธในลักษณะเดียวกันมาใช้เท่านั้น ซึ่งในมหาภารตะยุทธ มีอรชุน และภคทัตตะที่ครอบครอง โดยเมื่อราชาภคทัตตะเรียกออกมาขว้างใส่อรชุน พระกฤษณะเข้าขวางทางอาวุธไว้ และอาวุธนี้กลายเป็นมาลัยคล้องคอพระกฤษณะ
คทาเกาโมทกี(Kaumodaki Gada) พระวิษณุ อาวุธคทาวิเศษ ของพระวิษณุ ที่ไม่มีวันพลาดเป้า และทำลายศัตรูทั้งกองทัพได้ในครั้งเดียว ในทวาปรยุค พระกฤษณะทรงใช้สังหารทัณฑวักระ(วิชัยที่ต้องคำสาปลงมาเกิดเป็นอสูรสามชาติ และเป็นทัณฑวักระในชาติสุดท้าย เมื่อโดนพระกฤษณะสังหารไปแล้ว จึงกลับไปเป็นทวารบาลคู่กับชัย เฝ้าวิมาณไวกูณฐ์ตามเดิม)
คันศรสารังคะ(Sharanga ฺBow) พระวิษณุ คันศรประจำตัวของพระวิษณุ บางครั้งเรียกว่า ไวษณพธนู (Vaishnava Danush) ซึ่งพระราม และพระกฤษณะต่างเคยนำออกมาใช้
ดาบนันทกะ(Nandaka Sword) พระวิษณุ ดาบวิเศษของพระวิษณุ โดยมีใบมีดอันคมกริบ และไม่มีสิ่งใดทำลายดาบนี้ได้ ซึ่งในทวาปรยุค พระกฤษณะก็นำดาบนี้ออกมาใช้สังหารอสูรไปมากมาย
วัชระ(Vajra) พระอินทร์ อาวุธประจำตัวของพระอินทร์ที่มีพลังสายฟ้า และอสุนีบาต รูปทรงคล้ายกระดูกสันหลังของคน เป็นอาวุธที่สร้างจากอัฐิของฤาษีทธีจิ เพื่อใช้ทำลายวฤตราสูร(Vritrasura) อสูรแห่งความแห้งแล้ง
อินทราสตร์(Indrastra) พระอินทร์
วาสวี ศักติ(Vasavi Shakti) พระอินทร์ อาวุธทรงพลังนี้ สามารถทำลายศัตรูได้ในครั้งเดียว ในมหาภารตะกล่างถึง เมื่อพระอินทร์มอบให้กรรณะ ครั้งที่ไปขอเสื้อเกราะ กับต่างหูคู่กายของกรรณะ และเห็นความเสียสละในการให้ทานของกรรณะ ก็พอใจจึงมอบให้ โดยมีเงื่อนไขว่า จะใช้ทำลายศัตรูได้เพียงครั้งเดียว และจะกลับคืนพระอินทร์ตามเดิม ซึ่งพระกฤษณะทราบแผนนี้ดีว่า กรรณะจะเก็บอาวุธนี้ไว้สังหารอรชุน จึงให้ฆโฏตกัจออกทำสงครามและบีบบังคับให้กรรณะนำวาสวีศักติออกมาใช้ และกรรณะก็ใช้วาสวีศักตินี้ สังหารฆโฏตกัจในมหาภารตะยุทธวันที่ 14 ในที่สุด
สัมโมหนะ อัสตระ(Sammohana Astra) คนธรรพ์ อาวุธสำหรับทำให้ศัตรูตกอยู่ในภวังค์ไม่ได้สติ ซึ่งจิตรรถคนธรรพ์ อาจารย์สอนวิชานาฏศิลป์ของอรชุนคราวไปอยู่บนสวรรค์ มอบให้ และอรชุนนำออกมาใช้เผด็จศึกในครั้งเดียว เมื่อคราวศึกเมืองวิราฎนั่นเอง
สัพทาเวทาสตระ(Sabda-Veda Astra) คนธรรพ์ อาวุธสำหรับทำลายการล่องหนของฝ่ายตรงข้าม ซึ่งจิตรรถคนธรรพ์ มอบให้อรชุน และมีเพียงสองคนนี้เท่านั้น ที่รู้วิชาเรียกใช้อาวุธนี้
อัญชลิกาสตร์(Anjalikastra) พระอินทร์ อาวุธนี้ พระอินทร์มอบให้อรชุนเมื่อครั้งออกบำเพ็ญเพียรขอศรปาศุปตาสตร์จากพระศิวะ และพระอินทร์รับไปบนสวรรค์ โดยมอบทิพยอาวุธให้อรชุนหลายอย่าง ซึ่งอรชุนใช้ศรนี้สังหารกรรณะ ในมหาภารตะยุทธวันที่ 17
วิโสศนาสตร์(Visoshanatra) พระอินทร์ อาวุธสำหรับปัดเป่าพื้นที่เปียกชุ่มให้แห้งโดยอัศจรรย์ รวมถึงรักษาบาดแผลให้หายสนิทอีกด้วย ซึ่งพระอินทร์มอบให้อรชุน สำหรับโต้ตอบวรุณาสตร์
เมฆวาหนะ (Megvahana) พระอินทร์ อาวุธของพระอินทร์ สำหรับสร้างภาพลวงตาทำให้ศัตรูสับสน ซึ่งพระอินทร์มอบให้อรชุนเมื่อคราวขึ้นไปบนสวรรค์
มเหนทราสตร์ (Mahendrastra) พระอินทร์ อาวุธของพระอินทร์ ที่ทรงพลังและเร็วปานสายฟ้าแลบ ซึ่งอรชุนใช้สังหารชัยทรัถ และอาวุธนำพาศีรษะชัยทรัถไปตกที่ตักของบิดา และทำให้บิดาของชัยทรัถตายตามพรที่ให้ไว้
เอนทราสตร์(Aindrastra) พระอินทร์ อาวุธของพระอินทร์ ที่เรียกศรเพลิงจำนวนมากลงมาทำลายศัตรู
อาคเนยาสตร์(Agneyastra) พระอัคนี เทพแห่งไฟ อาวุธสำหรับเรียกเพลิงไปทำลายศัตรู เป็นทั้งลูกไฟ และทั้งเพลิงเผา
วายะวยาสตร์(Vayavayastra) พระวายุ เทพแห่งลม อาวุธสำหรับเรียกลมพายุให้พัดกวาดทุกๆสิ่งบนพื้นให้ลอยขึ้นไปได้ ซึ่งในมหาภารตะยุทธคืนวันที่ 14 อัศวัตถามาเรียกใช้อาวุธนี้เพื่อทำลายภาพลวงตาของฆโฏตกัจ
วายุ อัสตระ(Vayu Astra) พระวายุ เทพแห่งลม อาวุธสำหรับเรียกลมให้พัดไปทำลายศัตรู
ประสาวภาตร์(Prasawapastra) พระวยุสะ เทพแห่งท้องฟ้า อาวุธสำหรับทำให้หลับไหลกลางสมรภูมิ ซึ่งในมหาภารตะยุทธ ภีษมะจะใช้กับปรศุรามเมื่อคราวศึกคืนความเป็นธรรมให้เจ้าหญิงอัมพา แต่เหล่าเทพห้ามไว้ก่อน มีเพียงภีษมะที่ครอบครองอาวุธนี้
วรุณาสตร์(Varunastra) พระวรุณ อาวุธของพระวรุณ สำหรับเรียกฝนให้ตก ใช้ตอบโต้อาคเนยาสตร์
วรุณาบาศ(Varunapasha) พระวรุณ อาวุธของพระวรุณ ในลักษณะบ่วงบาศ สำหรับมัดศัตรู
เภามาสตร์(Bhaumastra) พระธรณี หรือ พระอังคาร(เภามะ) อาวุธที่สามารถเรียกอัญมณีจากใต้พิภพ รวมถึงขุดอุโมงค์ลงไปใต้พื้นพิภพได้ ซึ่งมีอรชุนที่สามารถเรียกอาวุธนี้ได้
ภารควาสตร์(Bhargavastra) ปรศุราม อวตารของพระวิษณุ อาวุธที่ภารควะ(ปรศุราม) เป็นผู้สร้างขึ้น มีพลังทำลายล้างสูง ซึ่งปรศุรามมอบอาวุธนี้ให้กรรณะ และกรรณะนำออกมาใช้เมื่อคราวมหาภารตะยุทธ
นาคาสตร์(Nagastra) นาค อาวุธสำหรับเรียกนาคมาทำลายศัตรู ซึ่งมีการเรียกใช้บ่อยครั้ง เช่น คราวศึกอินทรชิตในรามายณะ และในมหาภารตะยุทธก็เช่นกัน
นาคบาศ(Nagapasha) นาค อาวุธสำหรับเรียกนาคไปกอดรัดศัตรูทำให้ศัตรูไม่สามารถหนีไปได้ ซึ่งมีการเรียกใช้บ่อยครั้ง เช่น คราวศึกอินทรชิตที่ใช้มัดพระรามและพระลักษมณ์ในรามายณะ และในมหาภารตะยุทธก็เช่นกัน
ครุฑาสตร์(Garudastra) ครุฑ อาวุธสำหรับเรียกครุฑมาทำลายเหล่านาค โดยใช้ตอบโต้นาคาสตร์ และนาคบาศ
สูรยาสตร์(Suryastra) พระสุริยะเทพ อาวุธสำหรับยืดครองความรู้ในศาสตร์ต่างๆ รวมถึงทำลายภาพมายาของศัตรูได้ ซึ่งกรรณะครอบครองอาวุธนี้
อาทิตยาสตร์(Adityastra) พระสุริยะเทพ อาวุธที่ทำให้เกิดแสงสว่างอันรุนแรง ความร้อน และแห้งแล้งจนเกิดเพลิงไหม้ในอาณาบริเวณนั้นๆ ซึ่งเป็นอาวุธสูงสุดของสุริยะเทพ โดยสุริยะเทพมอบอาวุธนี้ให้กรรณะ
ชโยติคษาสตร์(Jyotikshastra) พระสุริยะเทพ อาวุธที่ทำให้เกิดแสงสว่าง เปลี่ยนความมืดให้เป็นกลางวันได้ชั่วขณะที่อาวุธนี้ใช้งานอยู่
โมหินีอัสตระ(Mohini Astra) นางโมหินี อวตารของพระวิษณุ อาวุธที่เทวีโมหินี อวตารของพระวิษณุ ใช้เพื่อทำให้อสูรหลงใหลในมายาคติทั้งปวง เมื่อคราวกวนเกษียรสมุทร
ทวัสตาสตร์(Tvastastra) ทวัสตรี เทพแห่งแสง หนึ่งใน 12 พี่น้อง อาทิตยะ อาวุธของพระทวัสตรี หนึ่งในเทพอาทิตยะทั้ง 12 เป็นอาวุธที่ทำให้ฝ่ายตรงข้ามเข้าใจผิดเห็นพวกเดียวกันเป็นศัตรู และเข่นฆ่ากันเอง โดยอรชุนเรียกใช้ในสงครามวันที่ 14 เพื่อไล่ล่าชัยทรัถ
ปารวตาสตร์(Parvatastra) อาวุธสำหรับเรียกภูเขามาทำลายศัตรู
มานวาสตร์(Manavastra) พระมนู อาวุธของพระมนูไววัสวัต บุตรของพระสุริยะเทพ ปฐมกษัตริย์แห่งสุริยวงศ์ มีพลังในการป้องกันอำนาจเหนือธรรมชาติทั้งปวง รวมถึงพัดพาเป้าหมายไปได้ไกลข้ามทวีป ซึ่งพระรามเคยใช้ใส่มารีศจนกระเด็นลอยไปตกที่หน้าเมืองลงกา และอรชุนเองก็ครอบครองไว้ด้วยเช่นกัน
อันตรธานาสตร์ (Antardhanastra) พระกุเวร อาวุธสำหรับทำให้เป้าหมาย คน หรือ สิ่งของ หายไปจากตรงนั้น ซึ่งพระกุเวรมอบให้อรชุนคราวขึ้นไปบนสวรรค์
ปราชนาสตร์ (Prajnastra) อาวุธสำหรับโต้ตอบและทำลายผลของ สัมโมหนะ อัสตระ
ไฟล์:Ashwatthama uses Narayanastra.jpg
อัศวัตถามาเรียกใช้นารายณาสตร์(Narayanastra) ใส่ทัพปาณฑพ เมื่อโทรณาจารย์โดนสังหาร
ไฟล์:Ashwatthama uses Agneyastra.jpg
อัศวัตถามาเรียกใช้ศรอาคเนยาสตร์ (Agneyastra)
ไฟล์:Arjuna kills Karna.jpg
อรชุนเรียกใช้อัญชลิกาสตร์(Anjalikastra) สังหารกรรณะ
ไฟล์:Death of Jayadratha.jpg
อรชุนเรียกมเหนทราสตร์(Mahendrastra)ไปสังหารชัยทรัถ