อนุสัญญาวอร์ซอ

อนุสัญญาวอร์ซอ (อังกฤษ: Warsaw Convention) หรือชื่อทางการคือ อนุสัญญาเพื่อการรวบรวมกฎเกณฑ์บางประการเกี่ยวกับการรับขนระหว่างประเทศทางอากาศ (อังกฤษ: Convention for the Unification of certain rules relating to international carriage by air) เป็นอนุสัญญาระหว่างประเทศซึ่งกำหนดความรับผิดชอบของสายการบินต่อบุคคล, สัมภาระ, สินค้า ที่ขนส่งทางอากาศ

อนุสัญญาลงนามครั้งแรกเมื่อวันที่ 12 ตุลาคม ค.ศ. 1929 ที่กรุงวอร์ซอ ประเทศโปแลนด์ และถูกแก้ไขเพิ่มเติมโดยพิธีสารเฮก (ค.ศ. 1955) และพิธีสารกัวเตมาลาซิตี (ค.ศ. 1971) และต่อมาในปีค.ศ. 1999 องค์การการบินพลเรือนระหว่างประเทศนำข้อความในอนุสัญญาวอร์ซอและพิธีสารทั้งหมดที่เกี่ยวข้องไปปรับปรุงใหม่เป็นอนุสัญญามอนทรีออล

ณ ปีค.ศ. 2015 อนุสัญญาวอร์ซอได้รับสัตยาบันโดย 152 ประเทศ พิธีสารเฮกเพื่อแก้ไขเพิ่มเติมได้รับสัตยาบันโดย 137 ประเทศ ส่วนพิธีสารกัวเตมาลายังไม่มีการบังคับใช้ เนื่องจากมีสมาชิกให้สัตยาบันไม่ถึง 30 ประเทศ ประเทศไทยไม่ได้เป็นรัฐภาคีของสัญญาเหล่านี้

สาระสำคัญ

ความรับผิดของผู้ขนส่ง

• ผู้ขนส่งต้องรับผิดในความเสียหายที่เกิดขึ้นในกรณีที่ผู้โดยสารถึงแก่ความตายหรือได้รับบาดเจ็บทางร่างกาย หากอุบัติเหตุนั้นเกิดขึ้นในอากาศยานหรือในระหว่างดำเนินการขึ้นหรือลงอากาศยาน
• ผู้ขนส่งต้องรับผิดในความเสียหายที่เกิดขึ้น ต่อความบุบสลาย สูญหาย หรือเสียหาย ของสัมภาระลงทะเบียน (registered baggage) ที่อยู่ในความดูแลของผู้ขนส่ง
• ถ้าผู้ขนส่งยอมรับว่าสัมภาระลงทะเบียนสูญหาย หรือถ้าสัมภาระลงทะเบียนยังมาไม่ถึงเมื่อพ้นกำหนด 21 วันหลังจากวันที่สัมภาระนั้นควรจะมาถึง ผู้โดยสารสามารถบังคับใช้สิทธิ์สัมภาระสูญหายได้
• ผู้ขนส่งต้องรับผิดต่อความเสียหายที่เกิดขึ้นจากการล่าช้าในการรับขนทางอากาศ

ค่าสินไหมทดแทน

ความรับผิด	อนุสัญญาวอร์ซอ 1929	พิธีสารเฮก 1955	พิธีสารกัวเตมาลาซิตี 1971
ต่อการบาดเจ็บหรือเสียชีวิตของผู้โดยสาร	≤125,000 ฟรังก์/คน (ต่อมาแก้เป็น ≤8,300 SDR)	≤250,000 ฟรังก์/คน (ต่อมาแก้เป็น ≤16,600 SDR)	≤1,500,000 ฟรังก์/คน (ต่อมาแก้เป็น ≤100,000 SDR)
ต่อความเสียหาย/ล่าช้าของสัมภาระลงทะเบียน (สัมภาระโหลดท้องเครื่อง)	250 ฟรังก์/กิโลกรัม (ต่อมาแก้เป็น 17 SDR)
ต่อความเสียหายของสิ่งของที่ผู้โดยสารดูแลเอง (สัมภาระถือขึ้นเครื่อง)	≤5,000 ฟรังก์/คน (ต่อมาแก้เป็น ≤332 SDR)		≤15,000 ฟรังก์/คน (ต่อมาแก้เป็น ≤1,000 SDR)

ค่าสินไหมเคยกำหนดโดยใช้เงินฟรังก์ฝรั่งเศสเป็นหลัก แต่เนื่องด้วยเงิน 1 ฟรังก์มีส่วนผสมของทองคำ 65.5 มิลลิกรัม ทำให้ค่าเงินฟรังก์ขึ้นลงตามภาวะราคาทองคำในตลาดโลก การประชุมมอนทรีออลปีค.ศ. 1975 ได้กำหนดให้ใช้หน่วย SDR (สิทธิพิเศษถอนเงิน) ของกองทุนการเงินระหว่างประเทศแทน อัตราแลกเปลี่ยน ณ 1 กันยายน 2020 อยู่ที่ 1 SDR = 1.423 ดอลลาร์สหรัฐ = 44.11 บาท