ข้ามไปเนื้อหา

หอสมุดกลาง จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย

พิกัด: 13°44′21″N 100°31′39″E / 13.7390814°N 100.5273879°E / 13.7390814; 100.5273879
จากวิกิพีเดีย สารานุกรมเสรี
หอสมุดกลาง จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย
Chulalongkorn University Central Library
ทางเข้าหอสมุดกลาง จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย
ประเทศ ไทย
ประเภทหอสมุดมหาวิทยาลัย
ก่อตั้งพ.ศ. 2453
สถานที่ตั้ง254 อาคารมหาธีรราชานุสรณ์
แขวงวังใหม่ เขตปทุมวัน กรุงเทพมหานคร
พิกัด13°44′21″N 100°31′39″E / 13.7390814°N 100.5273879°E / 13.7390814; 100.5273879
สาขา2 แห่ง
การเก็บรวบรวม
รายการที่เก็บรวบรวมหนังสือ วารสาร หนังสือพิมพ์ นิตยสาร การบันทึกเสียงและดนตรี เอกสารตัวเขียน
ขนาด528,992 ชิ้น (พ.ศ. 2568)[1]
ห้องสมุดรับฝากตามกฎหมายไม่มี
การเข้าถึงและการใช้บริการ
ข้อกำหนดการเข้าถึงนิสิต บุคลากรจุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย และประชาชนทั่วไป
สมาชิก39,520 (พ.ศ. 2568)[2]
ข้อมูลอื่น
ผู้อำนวยการรองศาสตราจารย์ ดร. อมร เพชรสม[3]
เว็บไซต์www.car.chula.ac.th
แผนที่
แผนที่

หอสมุดกลาง จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย (อังกฤษ: Chulalongkorn University Central Library) เป็นห้องสมุดประจำจุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย ก่อตั้งขึ้นในปี พ.ศ. 2453 ในโรงเรียนฝึกหัดข้าราชการพลเรือน บริเวณคณะอักษรศาสตร์ ก่อนการสถาปนาจุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย ในปี พ.ศ. 2460 ภายหลังเมื่อรวมหน่วยงานเป็น สำนักวิทยบริการ จึงย้ายมาให้บริการที่อาคารมหาธีราชานุสรณ์ ในปี พ.ศ. 2525 ปัจจุบันอยู่ในความดูแลของสำนักวิทยทรัพยากร จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย

ประวัติ

[แก้]

หอสมุดกลาง ก่อตั้งขึ้นตั้งแต่การจัดตั้งโรงเรียนฝึกหัดข้าราชการพลเรือน เมื่อวันที่ 1 มกราคม พ.ศ. 2443 กระทั่งในปี พ.ศ. 2458 ห้องสมุดโรงเรียนข้าราชการพลเรือนจึงเปลี่ยนชื่อเป็นหอสมุดกลาง เพื่อเป็นการรองรับกิจการที่กว้างขวางขึ้น[4] ต่อมาเมื่อโรงเรียนฝึกหัดข้าราชการพลเรือน ได้รับการสถาปนาเป็นจุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย และแบ่งเป็นคณะต่าง ๆ ห้องสมุดโรงเรียนข้าราชการพลเรือน จึงได้รับการสถาปนาเป็นหอสมุดกลาง จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย เมื่อวันที่ 26 มีนาคม พ.ศ. 2460[5] มีที่ทำการอยู่ห้อง เลขที่ 27 และ 28 ของคณะอักษรศาสตร์ ต่อมาได้ย้ายที่ทำการเข้าอยู่ในอาคารทรงไทยใกล้อักษรศาสตร์ และทำพิธีเปิด เมื่อวันที่ 3 มกราคม พ.ศ. 2500 โดยสังกัดอยู่กับสำนักงานเลขาธิการภายใต้การบังคับบัญชาของรองอธิการบดีฝ่ายวิชาการ

ในปี พ.ศ. 2503 หน่วยโสตทัศนศึกษากลางได้จัดตั้งขึ้นเพื่อเป็นศูนย์บริการโสตทัศนูปกรณ์แก่คณาจารย์ในจุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย มีที่ทำการอยู่ที่คณะครุศาสตร์ ก่อนที่ ในปี พ.ศ. 2511 ศูนย์เอกสารประเทศไทย ได้จัดตั้งขึ้นโดยความร่วมมือระหว่างศูนย์วิจัยและพัฒนาการทหาร กองบัญชาการทหารสูงสุดของไทย กับองค์การวิจัยโครงการชั้นสูง กระทรวงกลาโหมสหรัฐ ต่อมาศูนย์เตรียมปิดการดำเนินงาน จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย จึงขอรับศูนย์เอกสารมาดำเนินงานต่อตั้งแต่เดือน ธันวาคม พ.ศ. 2514 โดยมีที่ทำการอยู่ที่คณะรัฐศาสตร์

โครงการศูนย์วิทยบริการ

[แก้]

เนื่องจากมหาวิทยาลัยมิได้กำหนดนโยบายด้านงานห้องสมุดไว้อย่างชัดเจน จึงมีห้องสมุดคณะ และห้องสมุดแผนกวิชาเกิดขึ้นเป็นจำนวนมาก ทำให้การดำเนินงานซ้ำซ้อนกัน และหอสมุดกลางไม่อาจปรับปรุงและขยายงานให้กว้างขวางได้ ในปี พ.ศ. 2514 มหาวิทยาลัยจึงได้แต่งตั้งคณะกรรมการพิจารณา ปรับปรุงหอสมุดกลางขึ้น โดยมีนโยบายที่จะปรับปรุงหอสมุดกลางให้ได้มาตรฐาน และสามารถให้บริการได้อย่างเต็มที่และได้นำเอางานของหน่วยโสตทัศนศึกษากลาง และ ศูนย์เอกสารประเทศไทย ซึ่งมีลักษณะการให้บริการที่ใกล้เคียงกันมาร่วมพิจารณาด้วย โดยการพิจารณาได้เสร็จสิ้นลงในปี พ.ศ. 2521 หอสมุดกลาง ได้ถูกรวมหน่วยงานเข้ากับ ศูนย์โสตทัศนศึกษากลาง และศูนย์เอกสารประเทศไทย จัดตั้งเป็นสถาบันวิทยบริการ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย[6] ในวันที่ 30 พฤษภาคม พ.ศ. 2521 จึงมีพระราชกฤษฎีกาจัดตั้งสถาบันวิทยบริการ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย[7] และได้ย้ายมาเปิดให้บริการที่อาคารมหาธีราชานุสรณ์ เมื่อวันที่ 14 มิถุนายน พ.ศ. 2525[8]

ในวันที่ 27 กรกฎาคม พ.ศ. 2535 สถาบันวิทยบริการ ได้ดำเนินการเชื่อมต่อระบบเครือข่ายคอมพิวเตอร์ของมหาวิทยาลัยเข้ากับเครือข่ายอินเทอร์เน็ตแล้วเสร็จ ส่งผลให้จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัยเป็นหน่วยงานแรกในประเทศไทยที่เชื่อมเข้าสู่ระบบสารสนเทศอินเทอร์เน็ตได้ตลอด 24 ชั่วโมง โดยการเช่าวงจรสื่อสารความเร็ว 9,600 บิตต่อนาทีจากการสื่อสารแห่งประเทศไทยเพื่อเชื่อมเข้าสู่อินเทอร์เน็ตที่บริษัท ยูยูเน็ตเทคโนโลยี (UUNET Technologies) สหรัฐอเมริกา ซึ่งต่อมาได้มีหน่วยงานที่เชื่อมต่อแบบออนไลน์กับเครือข่ายอินเทอร์เน็ตผ่านจุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัยหลายแห่งด้วยกัน โดยเรียกเครือข่ายนี้ว่า ไทยเน็ต ซึ่งนับเป็นเครือข่ายที่มีเกตเวย์เป็นแห่งแรกของประเทศไทย[9]

ในวันที่ 2 กุมภาพันธ์ พ.ศ. 2553 ได้มีประกาศเปลี่ยนชื่อ สถาบันวิทยบริการ เป็น ศูนย์วิทยทรัพยากร และต่อมาเปลี่ยนชื่อเป็น สำนักงานวิทยทรัพยากร เมื่อวันที่ 27 กุมภาพันธ์ พ.ศ. 2556 เนื่องจากมีพระราชกฤษฎีกาปรับปรุงโครงสร้างส่วนงานมหาวิทยาลัย เพื่อให้สอดคล้องกับการเป็นมหาวิทยาลัยในกำกับของรัฐ[10]

อาคารมหาธีรราชานุสรณ์

[แก้]
ด้านนอกอาคารมหาธีรราชานุสรณ์ ในเดือนมิถุนายน พ.ศ. 2566

มหาวิทยาลัยได้จัดเนื้อที่ในผังแม่บท จำนวน 15 ไร่ หลังสำนักงานบริหารอธิการบดีให้เป็นที่ทำการของ สถาบันวิทยบริการ ในขณะนั้นขึ้น โดยใช้งบประมาณของมหาวิทยาลัยทั้งหมด โดยใช้เนื้อที่ใช้สอยทั้งอาคาร 8,454.75 ตารางเมตร ด้วยงบประมาณ 42,000,000 บาท เป็นอาคาร 3 ชั้นครึ่งที่สามารถต่อเติมในอนาคต เริ่มดำเนินการประมูลการก่อสร้างในเดือนธันวาคม พ.ศ. 2521 ทำการก่อสร้างแล้วเสร็จในเดือนกันยายน 2524 ก่อนต่อเติมชั้นใต้ดินแล้วเสร็จในปี พ.ศ. 2525[11]

อาคารได้รับการออกแบบโดย รองศาสตราจารย์ ดร.วีระ บูรณากาญจน์ อาจารย์คณะสถาปัตยกรรมศาสตร์ สถาปนิกได้เลือกเอารูปร่างอาคารเป็นแบบผีเสื้อ (คล้ายรูปสี่เหลี่ยมผืนผ้าที่ตัดส่วนกลางออก) จะได้แสงอาทิตย์ในเวลากลางวัน เพื่อลดการใช้ไฟส่องสว่าง และสามารถระบายอากาศได้ดี ในกรณีที่เครื่องปรับอากาศใช้งานไม่ได้ มีการจัดวางช่วงเสาของอาคาร ความกว้างประมาณ 6.30–7.20 เมตร เพื่อการใช้สอยทางกายภาพ ราคา ค่าก่อสร้าง และด้านจิตวิทยาของการใช้งาน ช่วยลดความเบื่อหน่ายที่จะต้องเดินเข้าไปชมชั้นหนังสือ ผิวอาคารด้านนอกใช้กระเบื้องโมเสกสีขาวทั้งหลัง ฝ้าของอาคารใช้ชนิดดูดกลืนเสียงได้ เพื่อทำให้เกิดความเงียบสงบ อาคารได้รับรางวัลออกแบบสถาปัตยกรรมดีเด่น พ.ศ. 2525 ประเภทอาคารด้านการศึกษาจาก สมาคมสถาปนิกสยามในพระบรมราชูปถัมภ์[12]

จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย ได้จัดการประกวดการตั้งชื่ออาคารสถาบันวิทยบริการ ในปี พ.ศ. 2523 โดยกำหนดให้มีความหมายเกี่ยวกับพระบาทสมเด็จพระมงกุฎเกล้าเจ้าอยู่หัว เนื่องในโอกาสครบรอบ 100 ปี วันพระราชสมภพของพระองค์ มีผู้สนใจเสนอชื่อเข้าประกวด จำนวน 345 ราย รวมรายชื่อประมาณ 500 ชื่อ โดยสภามหาวิทยาลัยได้พิจารณาตัดสินและประกาศให้ชื่อ มหาธีรราชานุสรณ์ ของผู้ช่วยศาสตราจารย์ ดร. อรวรรณ ปิลันธ์โอวาท อาจารย์คณะนิเทศศาสตร์ ชนะการประกวดดังกล่าว ในวันที่ 25 พฤษภาคม พ.ศ. 2526 สมเด็จพระเจ้าภคินีเธอ เจ้าฟ้าเพชรรัตนราชสุดา สิริโสภาพัณณวดี เสด็จทรงเปิดอาคาร พร้อมกับทำพิธีประดิษฐานพระบรมรูปพระบาทสมเด็จพระมงกุฎเกล้าเจ้าอยู่หัว ณ ห้องโถงของอาคาร[13][14]

ปัจจุบันอาคารมหาธีราชานุสรณ์ได้ต่อเติมจนมีความสูง 7 ชั้น และ 1 ชั้นใต้ดิน ซึ่งมีพื้นที่รวม 22,125.98 ตารางเมตร[15]

การให้บริการ

[แก้]
โถงกลาง ชั้น M หอสมุดกลาง

หอสมุดกลาง จัดหมู่หนังสือแบบทศนิยมดิวอี้ แบ่งตามประเภทของสาขาวิชาใหญ่ 10 หมวด โดยใช้ตัวเลขหลักร้อยเป็นตัวบ่งชี้ ดังนี้[16]

ชั้น ออกจากลิฟต์เลี้ยวซ้าย ออกจากลิฟต์เลี้ยวขวา
4 000 วิทยาการคอมพิวเตอร์ สารสนเทศและความรู้ทั่วไป
400 ภาษาศาสตร์
800 วรรณคดี		 500 วิทยาศาสตร์
600 วิทยาศาสตร์ประยุกต์หรือเทคโนโลยี
5 300 สังคมศาสตร์ 100 ปรัชญา
200 ศาสนา
700 ศิลปกรรมและการบันเทิง
900 ประวัติศาสตร์และภูมิศาสตร์

นอกจากนี้ หอสมุดกลาง ยังให้บริการเครื่องคอมพิวเตอร์สำหรับการใช้งานอินเตอร์เน็ตและโปรแกรมไมโครซอฟท์ ออฟฟิศ สำหรับบุคลากรและนิสิตจุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย และคอมพิวเตอร์สำหรับสืบค้นทรัพยากรสารสนเทศในห้องสมุด ที่หอสมุดกลาง และห้องสมุดจุฬาอัลติเมทเอ็กซ์[17] บริการห้องอ่านหนังสือกลุ่ม ซึ่งสามารถจองได้ผ่านแอปพลิเคชันซียูเน็ก (CU NEX) บริการห้องประชุม อบรม สัมมนา[18] บริการห้องนมาซ[19][20] บริการเครื่องถ่ายเอกสาร เครื่องพิมพ์ เครื่องสแกนด้วยตัวเอง และบริการร้านถ่ายเอกสารโดยเจ้าหน้าที่[21] นับตั้งแต่เดือนตุลาคม พ.ศ. 2563 จนถึงปัจจุบัน นิสิตจุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย สามารถยืมใช้คอมพิวเตอร์แบบพกพา (Laptop) ได้ตลอดภาคการศึกษา โดยมีให้บริการจำนวน 170 เครื่อง[22]

การสืบค้นสารสนเทศผ่านจุฬาลิเน็ต

[แก้]

การพัฒนาฐานข้อมูลรายการสารสนเทศในหอสมุด เริ่มต้นขึ้นในปี พ.ศ. 2524 โดยการนำโปรแกรม Mini-micro CDS/ISIS ซึ่งเป็นโปรแกรมระบบห้องสมุดอัตโนมัติที่พัฒนาโดยยูเนสโก มาใช้ในการรวบรวมรายชื่อวารสาร จนกระทั่งปี พ.ศ. 2528 เริ่มบันทึกข้อมูลจากบัตรทะเบียนภาษาต่างประเทศควบคู่กับการบันทึกข้อมูลใหม่เพื่อทำบัตรรายการ ต่อมาปี พ.ศ. 2532 หอสมุดได้พัฒนาระบบโปรแกรม CDS/ISIS version 2.3 ให้สามารถรับข้อมูลภาษาไทย จึงได้เริ่มบันทึกข้อมูลจาก บัตรทะเบียนหนังสือภาษาไทย รวมทั้งข้อมูลใหม่ที่เพิ่มขึ้นด้วย[23] ในปี พ.ศ. 2530 ได้มีการพัฒนาโครงการเครือข่ายห้องสมุดจุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย หรือจุฬาลิเน็ต (Chulalinet) เป็นต้นแบบระบบห้องสมุดอัตโนมัติที่สมบูรณ์แบบเป็นแห่งแรกของประเทศไทย[24] โดยมีเป้าหมายหลัก คือ ทำให้ห้องสมุดทุกแห่งในจุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัยเชื่อมต่อกันและกันได้ ผู้ใช้สามารถสืบค้นสารสนเทศได้ผ่านเว็บไซต์ โดยสามารถค้นหารายการสารสนเทศที่ต้องการ และค้นหาตำแหน่งที่ตั้งของสารสนเทศดังกล่าวได้ทันที ในเดือนพฤษภาคม พ.ศ. 2568 มีรายการสารสนเทศบนจุฬาลิเน็ต จำนวน 1,499,897 รายการ[1]

การใช้บริการห้องสมุด

[แก้]

หอสมุดกลางจุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย เปิดให้บริการแก่นิสิต และบุคลากรจุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัยในปัจจุบัน สามารถเข้าใช้บริการได้โดยไม่มีค่าใช้จ่าย โดยใช้บัตรประจำตัวนิสิต หรือบัตรประจำตัวบุคลากร สแกนผ่านเครื่องกั้นประตูอัตโนมัติ ทั้งนี้ บุคคลภายนอก สามารถเข้าใช้บริการได้ โดยซื้อบัตรผ่านเครื่องจำหน่ายบัตรอัตโนมัติในราคา 20 บาท และสามารถสแกนผ่านเครื่องกั้นประตูอัตโนมัติได้เช่นกัน สำหรับการยืมหนังสือ นิสิต และบุคลากรจุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัยในปัจจุบัน สามารถยืมหนังสือได้โดยไม่มีค่าใช้จ่าย ทั้งนี้ บุคคลภายนอก ต้องสมัครสมาชิกหอสมุดรายปีประเภทยืมสิ่งพิมพ์ได้ โดยมีค่าใช้จ่าย จึงจะสามารถใช้บริการยืมหนังสือได้[25]

มุมบริการสื่อโสตทัศนวัสดุและสื่อบันเทิง

[แก้]
มุมบริการสื่อโสตทัศนวัสดุและสื่อบันเทิง หอสมุดกลาง

มุมบริการสื่อโสตทัศนวัสดุและสื่อบันเทิง ตั้งอยู่บนชั้น 3 สำนักวิทยทรัพยากร ให้บริการสื่อวีดีทัศน์เพื่อความบันเทิงในรูปแบบแผ่นซีดี ดีวีดี และวีดิทัศน์ตามคำขอ โดยความร่วมมือกับวีทีวี และโมโนแม็กซ์[26][27] นอกจากนี้ ยังมีบริการพื้นที่การเรียนรู้ด้านการผลิตและเผยแพร่สื่อมัลติมีเดีย และคอมพิวเตอร์สำหรับการตัดต่อและการถ่ายทอดสดผ่านสัญญาณต่อเนื่อง โดยให้บริการแก่นิสิตและบุคลากรจุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย เท่านั้น[28]

จุฬาเอไอเอ็กซ์

[แก้]

จุฬาเอไอเอ็กซ์ ตั้งอยู่บนชั้น 5 สำนักวิทยทรัพยากร ให้บริการพื้นที่การเรียนรู้เทคโนโลยีปัญญาประดิษฐ์ มุมหนังสือที่เกี่ยวกับปัญญาประดิษฐ์ ให้บริการสืบค้นข้อมูลผ่านปัญญาประดิษฐ์ในอุปกรณ์อิเล็กทรอนิกส์ โดยสามารถเข้าใช้บริการได้เฉพาะนิสิต และบุคลากรจุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย เท่านั้น[29] [30]

ศูนย์สารสนเทศประเทศไทยและประชาคมอาเซียน

[แก้]
ดูเพิ่ม: ศูนย์สารสนเทศประเทศไทยและประชาคมอาเซียน

ศูนย์สารสนเทศประเทศไทยและประชาคมอาเซียน ตั้งอยู่บนชั้น 6 ของสำนักวิทยทรัพยากร เป็นแหล่งทรัพยากรพิเศษในสาขาสังคมศาสตร์ และมนุษย์ศาสตร์ของประเทศไทยและเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ ตั้งแต่ยุคหลังสงครามเย็น ช่วงทศวรรษที่ 1960 นอกจากนี้ ยังมีวรรณกรรมพระราชนิพนธ์ของราชวงศ์ไทย มุมหนังสือเก่าหายาก มุมสารสนเทศไต้หวันและจีนศึกษา และมุมอินเดีย[31]

หนังสืออิเล็กทรอนิกส์

[แก้]

จุฬาดิจิเวิร์ส

[แก้]

จุฬาดิจิเวิร์ส เป็นคลังสารสนเทศดิจิทัล ซึ่งสามารถเข้าถึงได้ผ่านเว็บไซต์ ดำเนินการโดยสำนักงานวิทยทรัพยากรด้วยการรวมหลายคลังไว้ในที่เดียวกัน ได้แก่: คลังสื่อมัลติมีเดียและวิดืโอบันทึกการเรียนการสอน จดหมายเหตุองค์กร หนังสืออิเล็กทรอนิกส์แบบเปิด

  • คลังปัญญาจุฬาฯ (CUIR) เริ่มดำเนินการในปี พ.ศ. 2549 โดยเป็นคลังปัญญาดิจิทัลแห่งแรกของประเทศไทย ทำหน้าที่รวบรวมและให้เข้าถึงทรัพยากรสารสนเทศที่เป็นผลงานทางวิชาการของกมหาวิทยาลัย ได้แก่ รายงานการวิจัย วิทยานิพนธ์ การศึกษาอิสระ โครงการวิชาการ ตำรา บทความวารสาร เอกสารแจก และผลงานอื่น ๆ ของคณาจารย์ นักวิจัย นิสิต ตลอดจนองค์กรต่าง ๆ ของจุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย โดยได้รับการเก็บรักษาและแปลงเป็นดิจิทัลเพื่อให้เข้าถึงได้ในระยะยาว และยังเปิดให้บุคคลภายนอกมหาวิทยาลัย สามารถดาวน์โหลดสารสนเทศได้โดยไม่ต้องลงทะเบียนสมาชิก ตั้งแต่ปี พ.ศ. 2561 เป็นต้นไป[32]
  • สารสนเทศประเทศไทยและประชาคมอาเซียน ให้บริการสารสนเทศที่มีอยู่ในศูนย์สารสนเทศประเทศไทยและประชาคมอาเซียน ให้สามารถเข้าถึงได้ผ่านเว็บไซต์ ซึ่งเกี่ยวกับสังคมศาสตร์และมนุษยศาสตร์ในอาเซียน ประเทศไทย และเอเชียตะวันออกเฉียงใต้
  • คลังเอกสารสถาบัน รวบรวมหนังสือและเอกสารที่ตีพิมพ์ในโอกาสพิเศษของจุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย ประกอบด้วย "คลังเอกสารจุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย" ซึ่งเป็นคลังเอกสารสิ่งพิมพ์ของจุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัยเกี่ยวกับงาน พิธีพระราชทานปริญญาบัตร การบรรยายพิเศษ ชีวประวัติบุคคลสำคัญในมหาวิทยาลัย และ "คลังเอกสารสำนักวิทยทรัพยากร"

โครงการจุฬาลงกรณ์ราชบรรณาลัย

[แก้]

โครงการจุฬาลงกรณ์ราชบรรณาลัย เป็นการพัฒนาคลังข้อมูลในรูปแบบดิจิทัล เพื่อรวบรวมข้อมูลเกี่ยวกับในรัชสมัยพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัวขึ้นต่อเนื่องมาถึงรัชสมัยพระบาทสมเด็จพระมงกุฎเกล้าเจ้าอยู่หัว เพื่อให้เป็นแหล่งค้นคว้าทางวิชาการ ประกอบด้วย พระราชประวัติ พระราชกรณียกิจ พระราชนิพนธ์ และสิ่งพิมพ์ที่เกี่ยวเนื่องที่สํานักงานวิทยทรัพยากรได้เก็บรักษาต้นฉบับไว้ และแปลงเป็นเอกสารดิจิทัล ทําให้การเข้าถึงเอกสารฉบับเต็มทำได้ง่าย ซึ่งปัจจุบันสามารถเข้าถึงได้ผ่านเว็บไซต์สำนักวิทยทรัพยากร จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย

โครงการ ยังมีการจัดแสดงนิทรรศการ จุฬาลงกรณ์ราชบรรณาลัย บนพื้นที่จริง ตั้งแต่วันที่ 28 มีนาคม พ.ศ. 2560 ที่หอประชุม ชั้น 7 หอสมุดกลาง เนื่องในโอกาสครบรอบ 100 ปี การสถาปนาจุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย[33][34] ก่อนที่จะได้มีการปรับเปลี่ยนเนื้อหาไปสู่นิทรรศการ มหาวชิราวุธราชบรรณาลัย ซึ่งนําเสนอเรื่องราวในรัชสมัยพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัวต่อเนื่องมาถึงรัชสมัยพระบาทสมเด็จพระมงกุฎเกล้าเจ้าอยู่หัว โดยเปิดให้เข้าชมในวันที่ 26 พฤศจิกายน พ.ศ. 2562 บนพื้นที่จริงในที่แห่งเดิม[35] ในเดือนตุลาคม พ.ศ. 2564 ได้มีการพัฒนารูปแบบนิทรรศการเสมือนจริง (Virtual Exhibition) โดยใช้เทคโนโลยีความเป็นจริงเสมือน ซึ่งสามารถรับชมได้ผ่านเว็บไซต์สำนักวิทยทรัพยากร[36] ภายหลังในเดือนพฤศจิกายน พ.ศ. 2566 ได้มีการปิดนิทรรศการบนพื้นที่จริง โดยปัจจุบันยังคงนำเสนอเป็นนิทรรศการเสมือนจริง เท่านั้น[37]

ห้องสมุดสาขา

[แก้]

ห้องสมุดจุฬาอัลติเมทเอ็กซ์

[แก้]

ห้องสมุดจุฬาอัลติเมทเอ็กซ์ ก่อตั้งขึ้นเมื่อวันที่ 27 มีนาคม พ.ศ. 2560 ที่อาคารเฉลิมราชกุมารี 60 พรรษา (อาคารจามจุรี 10) โดยนำวิทยานิพนธ์บางส่วนมาเก็บรักษาไว้ และมีหนังสือสาขาจิตวิทยา พยาบาล วิทยาศาสตร์การกีฬา สหเวชศาสตร์ และอื่น ๆ[38] ในวันที่ 26 พฤศจิกายน พ.ศ. 2563 ยังได้มีการพัฒนาห้องสมุดให้สามารถจัดการบริการได้จากระยะไกลเป็นแห่งแรกของประเทศไทย[39] โดยผู้ใช้บริการสามารถรับบริการต่าง ๆ ของห้องสมุดได้ด้วยตนเองผ่านเครื่องให้บริการอัตโนมัติ และสามารถติดต่อสื่อสารกับเจ้าหน้าที่ผ่านโปรแกรมและเครื่องมือต่าง ๆ ในรูปแบบการให้คำปรึกษาทางไกล เพื่อแก้ปัญหาข้อจำกัดด้านบุคลากรของหอสมุดกลางที่ต้องส่งไปประจำยังห้องสมุดสาขา[40] นอกเหนือจากการให้บริการนิสิต และบุคลากรจุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย บุคคลภายนอกสามารถเข้าใช้บริการได้โดยซื้อบัตรผ่านเครื่องจำหน่ายบัตรอัตโนมัติในราคา 20 บาท

หอสมุดกลาง สาขาจามจุรี 9

[แก้]

หอสมุดกลาง สาขาจามจุรี 9 ให้บริการพื้นที่นั่งอ่านหนังสือที่ชั้น 1 ของอาคารจามจุรี 9 นอกจากนี้ ยังมีพื้นที่บริการอุปกรณ์สำหรับเล่นกีฬาอีสปอร์ต เกมกระดาน และหมากกระดาน โดยสามารถใช้บริการได้เฉพาะนิสิตและบุคลากรจุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย และนักเรียนโรงเรียนสาธิตจุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย เท่านั้น[41]

ความร่วมมือ

[แก้]

ในปี พ.ศ. 2563 สำนักงานวิทยทรัพยากร ได้ร่วมลงนามบันทึกความเข้าใจความร่วมมือทางวิชาการระหว่างมหาวิทยาลัยสมาชิก ข่ายงานห้องสมุดมหาวิทยาลัยส่วนภูมิภาค (PULINET) เพื่อร่วมมือกันบริหารจัดการทรัพยากรสารสนเทศ และการใช้ทรัพยากรสารสนเทศร่วมกันเพื่อส่งเสริมการเข้าถึงและใช้ทรัพยากรสารสนเทศเพื่อการเรียนรู้ตลอดชีวิต[42] ปีถัดมา สำนักวิทยทรัพยกร ได้ร่วมมือจัดตั้ง มุมหนังสืออาเซียนในห้องสมุดมหาวิทยาลัย ในการเผยแพร่องค์ความรู้เกี่ยวกับอาเซียน โดยได้รับการคัดเลือกเป็นตัวแทนประเทศไทยในการจัดตั้ง มุมหนังสืออาเซียน (ASEAN Corner) ที่ศูนย์สารสนเทศประเทศไทยและประชาคมอาเซียน[43]

อ้างอิง

[แก้]
  1. ↑ 1.0 1.1 จำนวนทรัพยากรประเภทสิ่งพิมพ์ เว็บไซต์สำนักงานวิทยทรัพยากร จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย สืบค้นเมื่อ 29 เมษายน พ.ศ. 2568
  2. ↑ จำนวนสมาชิกห้องสมุด เว็บไซต์สำนักงานวิทยทรัพยากร จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย สืบค้นเมื่อ 29 เมษายน พ.ศ. 2568
  3. ↑ บุคลากร เว็บไซต์สำนักงานวิทยทรัพยากร จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย สืบค้นเมื่อ 29 เมษายน พ.ศ. 2568
  4. ↑ ประกาศประดิษฐานโรงเรียนข้าราชการพลเรือนของพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัวฯ.เอกสารหอประวัติจุฬาฯ.หอประวัติจุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย,2558
  5. ↑ โครงสร้างองค์กร เว็บไซต์สำนักงานวิทยทรัพยากร จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย สืบค้นเมื่อ 29 เมษายน พ.ศ. 2568
  6. ↑ อาคารสถาบันวิทยบริการ เขียนโดย: วีระ บูรณากาญจน์ พ.ศ. 2522 สืบค้นผ่านเว็บไซต์คลังปัญญาจุฬาฯ เมื่อวันที่ 29 เมษายน พ.ศ. 2568
  7. ↑ พระราชกฤษฎีกาจัดตั้งสถาบันวิทยบริการ จุฬาลงกรณมหาวิทยาลัย 30 พฤษภาคม พ.ศ. 2521 สืบค้นเมื่อ 29 เมษายน พ.ศ. 2568 ผ่าน ratchakitcha.soc.go.th
  8. ↑ สถาบันวิทยบริการ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย ก่อตั้งขึ้นตามพระราชกฤษฎีกา... เว็บไซต์สำนักงานวิทยทรัพยากร จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย สืบค้นเมื่อ 29 เมษายน พ.ศ. 2568
  9. ↑ หน่วยงานแรกในประเทศไทยที่เชื่อมเข้าสู่ระบบสารสนเทศอินเทอร์เน็ต (Internet) เว็บไซต์ ๑๐๐ เรื่องจามจุรี ๑๐๐ ปีจุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย สืบค้นเมื่อ 29 เมษายน พ.ศ. 2568
  10. ↑ รายงานประจำปีสำนักงานวิทยทรัพยากร จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย พ.ศ. 2564 หน้าที่ 4 เว็บไซต์สำนักงานวิทยทรัพยากร จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย สืบค้นเมื่อ 29 เมษายน พ.ศ. 2568
  11. ↑ ปฐมศตวรรษ จุฬาฯ สถาปัตยกรรม เล่ม 2 เขียนโดย: จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย พ.ศ. 2559 สืบค้นผ่านเว็บไซต์คลังปัญญาจุฬาฯ เมื่อวันที่ 29 เมษายน พ.ศ. 2568
  12. ↑ สถาบันวิทยบริการ เขียนโดย: จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย พ.ศ. 2526 สืบค้นผ่านเว็บไซต์คลังปัญญาจุฬาฯ เมื่อวันที่ 29 เมษายน พ.ศ. 2568
  13. ↑ ข้อมูลอาคาร เว็บไซต์สำนักบริหารระบบกายภาพ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย
  14. ↑ อาคารมหาธีรราชานุสรณ์ เขียนโดย: เรืองศรี จุลละจินดา พ.ศ. 2531 สืบค้นผ่านเว็บไซต์คลังปัญญาจุฬาฯ เมื่อวันที่ 29 เมษายน พ.ศ. 2568
  15. ↑ Library Floor Plan เว็บไซต์สำนักงานวิทยทรัพยากร จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย สืบค้นเมื่อ 29 เมษายน พ.ศ. 2568
  16. ↑ การจัดหมวดหมู่ทรัพยากร เว็บไซต์สำนักงานวิทยทรัพยากร จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย สืบค้นเมื่อ 27 พฤษภาคม พ.ศ. 2568
  17. ↑ บริการคอมพิวเตอร์และอินเตอร์เน็ต เว็บไซต์สำนักงานวิทยทรัพยากร จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย สืบค้นเมื่อ 29 เมษายน พ.ศ. 2568
  18. ↑ บริการห้องอ่านหนังสือกลุ่ม เว็บไซต์สำนักงานวิทยทรัพยากร จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย สืบค้นเมื่อ 29 เมษายน พ.ศ. 2568
  19. ↑ บริการห้องนมาซ เว็บไซต์สำนักงานวิทยทรัพยากร จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย สืบค้นเมื่อ 29 เมษายน พ.ศ. 2568
  20. ↑ บริการเครื่องยืม-คืนหนังสืออัตโนมัติ เว็บไซต์สำนักงานวิทยทรัพยากร จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย สืบค้นเมื่อ 29 เมษายน พ.ศ. 2568
  21. ↑ บริการเครื่องถ่ายเอกสาร เครื่องพิมพ์ เครื่องสแกนด้วยตัวเอง และบริการร้านถ่ายเอกสาร เว็บไซต์สำนักงานวิทยทรัพยากร จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย สืบค้นเมื่อ 29 เมษายน พ.ศ. 2568
  22. ↑ รายงานประจำปีสำนักงานวิทยทรัพยากร จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย พ.ศ. 2564 หน้าที่ 27 เว็บไซต์สำนักงานวิทยทรัพยากร จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย สืบค้นเมื่อ 29 เมษายน พ.ศ. 2568
  23. ↑ ก้าวสู่ปีที่ 31 บนเส้นทางวิทยบริการ (2551). สถาบันวิทยบริการ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย. เข้าถึงผ่านเว็บไซต์จุฬาดิจิเวิร์ส
  24. ↑ Chulalinet เว็บไซต์จุฬาลิเน็ต สืบค้นเมื่อ 5 พฤษภาคม พ.ศ. 2568
  25. ↑ คำถามที่พบบ่อย เว็บไซต์สำนักงานวิทยทรัพยากร จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย สืบค้นเมื่อ 5 พฤษภาคม พ.ศ. 2568
  26. ↑ Media Service & Entertainment Corner เว็บไซต์สำนักวิทยทรัพยากร จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย สืบค้นเมื่อ 5 พฤษภาคม พ.ศ. 2568
  27. ↑ หอสมุดกลาง จุฬาฯ ชวนคุณมาดูหนัง ฟังเพลง กันที่ Media & Entertainment Corner ชั้น 3 กันจ้า 🎬 #chulalibrary ติ๊กต็อกอย่างเป็นทางการของสำนักวิทยทรัพยากร จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย สืบค้นเมื่อ 5 พฤษภาคม พ.ศ. 2568
  28. ↑ บริการพื้นที่การเรียนรู้ด้านการผลิตและเผยแพร่สื่อมัลติมีเดีย (Multimedia Lab) เว็บไซต์สำนักวิทยทรัพยากร จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย สืบค้นเมื่อ 5 พฤษภาคม พ.ศ. 2568
  29. ↑ QDA software เว็บไซต์จุฬาเอไอเอ็กซ์ สืบค้นเมื่อ 5 พฤษภาคม พ.ศ. 2568
  30. ↑ About Chula AIX เว็บไซต์จุฬาเอไอเอ็กซ์ สืบค้นเมื่อ 5 พฤษภาคม พ.ศ. 2568
  31. ↑ Thailand and ASEAN Information Center เว็บไซต์สำนักงานวิทยทรัพยากร จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย สืบค้นเมื่อ 5 พฤษภาคม พ.ศ. 2568
  32. ↑ https://digiverse.chula.ac.th/About/ เกี่ยวกับเรา] เว็บไซต์จุฬาดิจิเวิร์ส สืบค้นเมื่อ 3 พฤษภาคม พ.ศ. 2568
  33. ↑ 2017.03.28 : Opening Ceremony Photo Gallery 01 เว็บไซต์สำนักงานวิทยทรัพยากร จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย สืบค้นเมื่อ 29 เมษายน พ.ศ. 2568
  34. ↑ โครงการจุฬาลงกรณ์ราชบรรณาลัย เว็บไซต์สำนักงานวิทยทรัพยากร จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย สืบค้นเมื่อ 29 เมษายน พ.ศ. 2568
  35. ↑ [https://kingchulalongkorn.car.chula.ac.th/th/news/detail/134/15905 2019.11.26 : พิธีเปิดนิทรรศการมหาวชิราวุธราชบรรณาลัย และงานสัมมนาเรื่อง ตามรอยพระบาท พระมหาธีรราชเจ้า] เว็บไซต์สำนักงานวิทยทรัพยากร จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย สืบค้นเมื่อ 29 เมษายน พ.ศ. 2568
  36. ↑ 2021.10. 04 นิทรรศการ ”มหาวชิราวุธราชบรรณาลัย” ในรูปแบบนิทรรศการเสมือนจริง (Virtual Exhibition) เว็บไซต์สำนักงานวิทยทรัพยากร จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย สืบค้นเมื่อ 29 เมษายน พ.ศ. 2568
  37. ↑ ป็นเวลา 4 ปี ที่นิทรรศการจุฬาลงกรณ์ราชบรรณาลัยได้เปิดให้เข้าชม... เฟซบุ๊กของสำนักงานวิทยทรัพยากร จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย โพสต์เมื่อ 3 พฤศจิกายน พ.ศ. 2566 สืบค้นเมื่อ 29 เมษายน พ.ศ. 2568
  38. ↑ ห้องสมุดสาขา เว็บไซต์สำนักงานวิทยทรัพยากร จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย สืบค้นเมื่อ 29 เมษายน พ.ศ. 2568
  39. ↑ รายงานประจำปีสำนักงานวิทยทรัพยากร จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย พ.ศ. 2564 หน้าที่ 18 เว็บไซต์สำนักงานวิทยทรัพยากร จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย สืบค้นเมื่อ 29 เมษายน พ.ศ. 2568
  40. ↑ รายงานประจำปีสำนักงานวิทยทรัพยากร จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย พ.ศ. 2564 หน้าที่ 17 เว็บไซต์สำนักงานวิทยทรัพยากร จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย สืบค้นเมื่อ 29 เมษายน พ.ศ. 2568
  41. ↑ “เปิดพื้นที่บริการเพื่อการเรียนรู้ตลอดชีวิต” ที่อาคารจามจุรี 9 เว็บไซต์จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย เผยแพร่เมื่อ 30 ตุลาคม พ.ศ. 2561 สืบค้นเมื่อ 29 เมษายน พ.ศ. 2568
  42. ↑ รายงานประจำปีสำนักงานวิทยทรัพยากร จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย พ.ศ. 2564 หน้าที่ 31–34 เว็บไซต์สำนักงานวิทยทรัพยากร จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย สืบค้นเมื่อ 29 เมษายน พ.ศ. 2568
  43. ↑ ASEAN Corner เว็บไซต์สำนักงานวิทยทรัพยากร จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย สืบค้นเมื่อ 6 มิถุนายน พ.ศ. 2568

ดูเพิ่ม

[แก้]

แหล่งข้อมูลอื่น

[แก้]
เข้าถึงจาก "https://th.wikipedia.org/w/index.php?title=หอสมุดกลาง_จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย&oldid=12371827"