หลี่ ไป๋
 | บทความนี้อาจขยายความได้โดยการแปลบทความที่ตรงกันในภาษาอังกฤษ คลิกที่ [ขยาย] เพื่อศึกษาแนวทางการแปล
|
หลี่ ไป๋ | |
|---|---|
 | |
| เกิด | ค.ศ. 701 Suiye, Tang Empire (ปัจจุบันคือ Chuy Region, คีร์กีซสถาน) |
| เสียชีวิต | ค.ศ. 762 (อายุ 61 ปี) Dangtu, Tang Empire (ปัจจุบันคือ หม่าอันเฉิน, มณฑลอานฮุย, ประเทศจีน) |
| อาชีพ | กวี |
| สัญชาติ | จีน |
| ช่วงเวลา | ราชวงศ์ถัง |
| แนว | กวีนิพนธ์ |
| ผลงานที่สำคัญ | ดื่มเดียวดายใต้เงาจันทร์ |
หลี่ ไป๋ (จีน: 李白; พินอิน: Lǐ Bái / Lǐ Bó; อังกฤษ: Li Bai) (ค.ศ. 701-762) เป็นกวีจีนที่ยิ่งใหญ่แห่งราชวงศ์ถัง ได้รับยกย่องเป็น กวีผู้ยิ่งใหญ่ หนึ่งในสองคนเท่าที่ปรากฏในประวัติศาสตร์งานประพันธ์ของจีน เคียงคู่กันกับชื่อของตู้ฝู่ บทกวีของหลี่ไป๋ได้รับอิทธิพลจากจินตภาพของเต๋า และการนิยมชมชอบการดื่มสุรา เช่นเดียวกับ ตู้ฝู่ เขาเป็นหนึ่งในแปดของ แปดอมตะไหสุรา (飲中八仙, Eight Immortals of the Wine Cup) ซึ่งปรากฏชื่ออยู่ในงานกวีของตู้ฝู่ หลี่ไป๋ได้ใช้เวลาส่วนใหญ่ในชีวิตไปกับการท่องเที่ยว ในกรณีของเขาเนื่องจากมีฐานะดีจึงสามารถท่องเที่ยวได้ ไม่ใช่เพราะว่าความยากจนจึงต้องท่องเที่ยวไปในที่ต่าง ๆ หลี่ไป๋เคยเล่าว่าครั้งหนึ่ง เขาได้ตกจากเรือลงไปในแม่น้ำแยงซี ขณะกำลังเมาและพยายามจะไขว่คว้าพระจันทร์
งานกวีนิพนธ์ของหลี่ไป๋ยังคงอยู่มาจนถึงปัจจุบันมากกว่า 1,100 ชิ้น มีการแปลบทกวีของเขาไปเป็นภาษาตะวันตกครั้งแรกในปี พ.ศ. 2405 โดย มาร์ควิส ดีเฮอร์วีย์ เดอ แซงต์เดนีส์ ในหนังสือ Poésies de l'Époque des Thang[1] และต่อมาในปี พ.ศ. 2444 งานกวีนิพนธ์ของหลี่ไป๋ก็เป็นที่รู้จักกว้างขวางในแวดวงวรรณกรรมตะวันตก เมื่อสำนักพิมพ์ Herbert Allen Giles พิมพ์เผยแพร่ผลงานเรื่อง "ประวัติศาสตร์วรรณคดีจีน" (History of Chinese Literature)
ประวัติ[แก้]
หลี่ไป๋เป็นลูกพ่อค้าที่ร่ำรวย สถานที่เกิดยังไม่ทราบแน่ชัด จากการสันนิษฐานน่าจะอยู่ใน Suiye ในเอเชียกลาง (ปัจจุบันอยู่ที่ Tokmak, คีร์กีซสถาน) เมื่ออายุได้ 5 ขวบ ครอบครัวของเขาย้ายมาที่เจียงหยู ใกล้กับเมืองเฉิงตูในมณฑลเสฉวน เขาได้รับอิทธิพลทางความคิดจากปรัชญาจีนขงจื้อและเต๋า แต่เนื่องจากมรดกที่มากมายของครอบครัวของเขา ไม่ได้ช่วยให้เขาได้รับโอกาสเหมาะในการเป็นขุนนางในราชวงศ์ถัง แม้ว่าเขาจะเคยคิดจะเป็นขุนนางแต่ก็ไม่เคยไปสอบเข้ารับตำแหน่ง เขากลับเริ่มเดินทางท่องเที่ยวไปทั่วจีนเมื่ออายุ 25 ปี่ แสดงให้เห็นว่าเขาเป็นคนรักอิสระ ไม่เหมือนสุภาพบุรุษในลัทธิขงจื้อทั่วไป ด้วยบุคคลิกนี้ทำให้เขาเป็นที่เลื่อมใสจากทั้งขุนนางและคนทั่วไป กระทั่งได้รับการแนะนำถึงจักรพรรรดิถังสวนจงในราวปี ค.ศ. 742 เขาได้เข้าสู่ Hanlin Academy ซึ่งขึ้นตรงปราชญ์ผู้รับใช้จักรพรรรดิ หลี่ไป๋อยู่ในฐานะกวีในราชสำนักได้ไม่ถึง 2 ปีก็ถูกไล่ออกโดยเหตุอันไม่ควร หลังจากนั้นหลี่ไป๋ก็เดินทางท่องเที่ยวไปทั่วแผ่นดินจีนโดยมิได้ตั้งรกรากที่ไหนอีกเลยตลอดชั่วชีวิต
เขาได้พบกับตู้ฝู่ ในฤดูใบไม้ร่วงของปี ค.ศ. 744 และอีกครั้งในปีถัดมา พวกเขาไม่ได้พบกันอีกเลยหลังจากนั้น แต่ตู้ฝู่ก็ยังให้ความสำคัญต่อมิตรภาพของพวกเขาเสมอ (บทกวีของตู้ฝู่หลายบทได้เกี่ยวข้องกับหลี่ไป๋ ในขณะที่หลี่ไป๋เขียนถึงตู้ฝู่เพียงบทเดียว) ในช่วงของ กบฏอันลู่ซัน เขาได้ให้เงินช่วยเหลือกบฏต่อจักรพรรดิ (ไม่เป็นที่ทราบแน่ชัดว่าทำไปเพื่อสาเหตุใด) ความล้มเหลวในการก่อกบฏส่งผลให้เขาถูกเนรเทศเป็นครั้งที่สองไปสู่ Yelang แต่เขาได้รับการให้อภัยโทษก่อนสิ้นสุดการเนรเทศ
หลี่ไป๋เสียชีวิตใน Dangtu (ปัจจุบันคือ Anhui) ส่วนใหญ่เชื่อว่าเขาเสียชีวิตเพราะไล่จับเงาจันทร์ในแม่น้ำ ฝ่ายหนึ่งเชื่อว่าเพราะพิษตะกั่วเนื่องจากการดื่มยาอายุวัฒนะ ส่วน อีกฝ่ายหนึ่งเชื่อว่าเป็นเพราะพิษสุรา
บทกวี[แก้]
หลี่ไป๋ได้เขียนมากกว่า 1,000 บทกวี และมีชื่อเสียงที่สุดในบทกวีแบบ (yue fu, 乐府) ซึ่งมีความชัดเจนและมหัศจรรย์ งานของเขาได้รับแนวคิดของเต๋า ส่งเสริมและปรับปรุงแนวคิดของเต๋า
หนึ่งในบทกวีที่มีชื่อเสียงของหลี่ไป๋ ดื่มเดียวดายใต้เงาจันทร์ (จีน: 月下獨酌; พินอิน: Yuè Xià Dú Zhuó; อังกฤษ: Drinking Alone under the Moon) แสดงออกถึงจิตวิญญาณของธรรมชาติ
- 花間一壺酒。 ไหสุราประหนึ่งดัง ดอกไม้
- 獨酌無相親。 ไร้เพื่อนดื่มเคียงกาย ผู้เดียว
- 舉杯邀明月。 ยกจอกขึ้นเชื้อเชิญจันทร์ กระจ่างใส
- 對影成三人。 ทอแสงรวมเงาข้า เป็นสาม
- 月既不解飲。 จันทร์เจ้าลอยเลื่อน ไม่อาจ ดื่มได้
- 影徒隨我身。 เงาเจ้าคล้อยเคลื่อนตาม ติดไหว
- 暫伴月將影。 มีทั้งจันทร์และเงาอยู่เป็นเพื่อน
- 行樂須及春。 เริงรื่น ก่อนฤดูไม้พรรณพฤกษ ผลิใบ
- 我歌月徘徊。 เมื่อข้าร้องเพลง จันทร์ทอแสง
- 我舞影零亂。 เมื่อข้าเริงระบำ เงาสั่นไหว
- 醒時同交歡。 เมื่อยังตื่น ร่วมสรวลเสเฮฮา
- 醉後各分散。 เมื่อเมาแล้ว ต่างต้องแยกจากกัน
- 永結無情遊。 มิตรภาพของเรายังคงอยู่ตลอดไป
- 相期邈雲漢。 และพบกันใหม่ในธารดารา1
- Drinking Alone Under The Moon - - Li Bai -
Among the flowers from a pot of wine
I drink alone beneath the bright moonshine.
I raise my cup to invite the moon, who blends
Her light with my shadow and we're three friends.
The moon does not know how to drink her share;
In vain my shadow follows me here and there.
Together with them for the time I stay
And make merry before spring's spend away.
I sing the moon to linger with my song;
My shadow disperses as I dance along.
Sober, we three remain cheerful and gay;
Drunken, we part and each goes his way.
Our friendship will outshine all earthly love;
Next time we'll meet beyond the stars above.
-ร่ำเมรัย ใต้เงาจันทร์-
* เหล้าหนึ่งไห..ในกลาง..หว่างไม้ดอก
ข้าฯยกจอก..บอกจันทร์..อำพันฉาย
ร่ำดื่มอยู่..ผู้เดียว..อย่างเปลี่ยวดาย
จันทร์-เงา-กาย..คล้ายเหมือน..เพื่อนสามคน
แต่พระจันทร์..นั้นไซ้ร..ไม่ดื่มเหล้า
ข้าฯถูกเงา..เฝ้าตาม..ท่ามทุกหน
เกาะกลุ่มกัน..ก่อนกาล..จะผ่านวน
สุขกมล..ด้นดั้น..เคียงกันไป
แสงจันทร์นวล..ยวนตา..ข้าฯขานขับ
เงาขยับ..รับครา..ข้าฯพริ้วไหว
สามสรวลเส..เฮฮา..มิลาไกล
และจากลา..คลาไคล..ในยามเมา
มิตรภาพ..ซาบซึ้ง..ตราตรึงจิต
จะแนบชิด..สนิทใน..ไม่อับเฉา
เมื่อห้วงกาล..ผ่านไป..ไม่นานเนา-
จนพวกเรา..พบพาน..ณ ธารดารา....ฯ
1 ธารดารา หมายถึงทางช้างเผือก
อ้างอิง[แก้]
- ↑ D'Hervey de Saint-Denys (1862). Poésies de l'Époque des Thang (Amyot, Paris). See Minford, John and Lau, Joseph S. M. (2000)). Classic Chinese Literature (Columbia University Press) ISBN 978-0-231-09676-8.
แหล่งข้อมูลอื่น[แก้]
 |
คอมมอนส์ มีภาพและสื่อเกี่ยวกับ: หลี่ ไป๋ |
- "A T'ang Canon" by Gilbert Wesley Purdy หนังสือและบทความเกี่ยวกับบทกวีในราชวงศ์ถังและชีวประวัติของหลี่ไป๋
- Open Directory Project category Archived 2005-02-07 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน
- Li Po Poems, บทกวีและภาพธรรมชาติ
- Li Bai's poems Archived 2005-04-18 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน รวบรวม 300 บทกวีสมัยราชวงศ์ถัง (300 Selected Tang poems) แปลโดย Witter Bynner.
