พระเจ้าวรวงศ์เธอ พระองค์เจ้าเฉลิมพลฑิฆัมพร

พระเจ้าวรวงศ์เธอ พระองค์เจ้าเฉลิมพลฑิฆัมพร
พระเจ้าวรวงศ์เธอ ชั้น 5 พระองค์เจ้าชั้นโท
หม่อม	5 คน
พระบุตร	7 องค์
ราชวงศ์	จักรี
พระบิดา	สมเด็จพระเจ้าบรมวงศ์เธอ เจ้าฟ้ายุคลทิฆัมพร กรมหลวงลพบุรีราเมศวร์
พระมารดา	พระเจ้าวรวงศ์เธอ พระองค์เจ้าเฉลิมเขตรมงคล
ประสูติ	29 เมษายน พ.ศ. 2456
สิ้นพระชนม์	1 ตุลาคม พ.ศ. 2534 (78 ปี)

พลตรี พลเรือตรี พลอากาศตรี พระเจ้าวรวงศ์เธอ พระองค์เจ้าเฉลิมพลฑิฆัมพร หรือ พระองค์ชายกลาง (29 เมษายน พ.ศ. 2456 - 1 ตุลาคม พ.ศ. 2534) เป็นพระโอรสในสมเด็จพระเจ้าบรมวงศ์เธอ เจ้าฟ้ายุคลทิฆัมพร กรมหลวงลพบุรีราเมศวร์ กับพระเจ้าวรวงศ์เธอ พระองค์เจ้าเฉลิมเขตรมงคล

พระประวัติ

พระเจ้าวรวงศ์เธอ พระองค์เจ้าเฉลิมพลฑิฆัมพร เป็นพระโอรสในสมเด็จพระเจ้าบรมวงศ์เธอ เจ้าฟ้ายุคลทิฆัมพร กรมหลวงลพบุรีราเมศวร์ กับพระเจ้าวรวงศ์เธอ พระองค์เจ้าเฉลิมเขตรมงคล มีพระโสทรภราดา 2 พระองค์ คือ พระเจ้าวรวงศ์เธอ พระองค์เจ้าภาณุพันธุ์ยุคล และพระเจ้าวรวงศ์เธอ พระองค์เจ้าอนุสรมงคลการ

พระบิดาเป็นพระราชโอรสในพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว กับพระวิมาดาเธอ พระองค์เจ้าสายสวลีภิรมย์ กรมพระสุทธาสินีนาฏ ปิยมหาราชปดิวรัดา ส่วนพระมารดามีศักดิ์เป็นพระภาติยะของพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว ด้วยเป็นพระธิดาในสมเด็จพระราชปิตุลาบรมพงศาภิมุข เจ้าฟ้าภาณุรังษีสว่างวงศ์ กรมพระยาภาณุพันธุวงศ์วรเดช พระโสทรอนุชาของพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว

พระเจ้าวรวงศ์เธอ พระองค์เจ้าเฉลิมพลทิฆัมพร เป็นเจ้านายที่ทรงพระปรีชารอบรู้และฝักใฝ่พระทัยในศิลปะและวรรณคดี ทรงเกื้อกูลและอุปถ้มภ์ศิลปะและศิลปินตลอดมา ทรงชักชวนให้ธนิต อยู่โพธิ์ เขียนเรื่องงานศิลป์เกี่ยวกับโขนต่อไปหลังจากที่ได้เขียนเรื่องโขนเมื่อหลายปีมาแล้ว

พระเจ้าวรวงศ์เธอ พระองค์เจ้าเฉลิมพลฑิฆัมพร สิ้นพระชนม์เมื่อวันที่ 1 ตุลาคม พ.ศ. 2534 สิริพระชันษา 78 ปี

การทำงาน

พระองค์เจ้าเฉลิมพลฑิฆัมพร เป็นหัวหอกสำคัญในการตามล่าปรีดี พนมยงค์ ในช่วงเหตุการณ์รัฐประหารในประเทศไทย พ.ศ. 2490 พระองค์เป็นผู้แจ้งขอเครื่องบินเพื่อติดตามโจมตีปรีดีและคณะ ที่ได้หลบหนีไปทางน้ำ ซึ่งทางคณะรัฐประหารก็ได้จัดการให้ตามที่พระองค์ต้องการ จากนั้นพระองค์เจ้าเฉลิมพลฑิฆัมพรพร้อมด้วยพ.ท.ละม้าย อุทยานานนท์ จึงได้ขึ้นเครื่องบินของกองทัพอากาศจากดอนเมืองมุ่งตรงไปสมุทรปราการเพื่อติดตามโจมตีเรือลี้ภัยของปรีดีและคณะ และได้ทำการบินค้นหาตั้งแต่ปากน้ำลึกเข้ามาในลำน้ำเจ้าพระยา และบินกว้างออกไปทั่วปากอ่าวแล้วล้ำลึกออกไปในทะเล แต่ก็ไม่สามารถตรวจพบเรือของปรีดีได้ เพราะสภาพอากาศที่มืดคลุ้มไปทั่ว ประกอบกับลมที่พัดแรงอย่างผิดปกติ ทำให้ทัศนะวิสัยเลวลงจนเครื่องบินไม่สามารถปฏิบัติการค้นหาได้ จนสุดท้ายปรีดี พนมยงค์ สามารถหลบหนีออกไปจากประเทศไทยได้สำเร็จ

ครอบครัว

พระเจ้าวรวงศ์เธอ พระองค์เจ้าเฉลิมพลฑิฆัมพร มีหม่อมทั้งหมด 5 คน ได้แก่ หม่อมราชวงศ์กุลปราโมทย์ (ราชสกุลเดิม สวัสดิกุล), สมเชื้อ (สกุลเดิม ชมเสวี), หม่อมทองไพ (สกุลเดิม ประยูรโต), หม่อมทองแถม (สกุลเดิม ประยูรโต) และหม่อมบัวทอง (สกุลเดิม ไตลังคะ) มีพระโอรส-ธิดา 7 องค์ ดังนี้

ประสูติแต่หม่อมราชวงศ์กุลปราโมทย์

• หม่อมเจ้าจามเทพี ยุคล (23 ธันวาคม พ.ศ. 2476 - 26 มกราคม พ.ศ. 2485)

ประสูติแต่สมเชื้อ

• หม่อมเจ้ามงคลเฉลิม (31 ธันวาคม พ.ศ. 2479) เสกสมรสกับหม่อมบงกชปริยา (เดิม เบ็ตตี คอลค์สตีน) มีบุตร 3 คน

ประสูติแต่หม่อมทองไพ

• หม่อมเจ้าวิสาขะ (10 พฤษภาคม พ.ศ. 2484 - 31 มีนาคม พ.ศ. 2527) เสกสมรสกับหม่อมพิมพ์ใจ (สกุลเดิม ประยูรโต) และหม่อมเรณู (สกุลเดิม รื่นจิต) มีบุตร 3 คน

ประสูติแต่หม่อมทองแถม

• ศรีสว่างวงศ์ (เดิม หม่อมเจ้าศรีสว่างวงศ์ ยุคล; 27 สิงหาคม พ.ศ. 2489) ลาออกจากฐานันดรศักดิ์เพื่อสมรสกับศักดา บุญจิตราดุลย์ มีบุตร 2 คน
• หม่อมเจ้าหญิง (ไม่มีพระนาม; สิ้นชีพิตักษัยเมื่อชันษา 1 วัน)
• พลเอก หม่อมเจ้าเฉลิมศึก ยุคล (24 ตุลาคม พ.ศ. 2493)

ประสูติแต่หม่อมบัวทอง

• หม่อมเจ้าฑิฆัมพร (9 กรกฎาคม พ.ศ. 2494) เสกสมรสกับหม่อมเปรมศิริ (ราชสกุลเดิม เทพหัสดิน ณ อยุธยา) และหม่อมมาลินี (สกุลเดิม พิศาลสารกิจ) มีบุตร 1 คน

เครื่องราชอิสริยาภรณ์

• พ.ศ. ไม่ปรากฏ - เครื่องขัตติยราชอิสริยาภรณ์อันมีเกียรติคุณรุ่งเรืองยิ่งมหาจักรีบรมราชวงศ์ (ม.จ.ก.) (ฝ่ายหน้า)
• พ.ศ. ไม่ปรากฏ - เครื่องราชอิสริยาภรณ์อันมีเกียรติยศยิ่งมงกุฎไทย ชั้น 1 ประถมาภรณ์มงกุฎไทย (ป.ม.)
• พ.ศ. ไม่ปรากฏ - เครื่องราชอิสริยาภรณ์จุลจอมเกล้า ชั้นที่ 2 ทุติยจุลจอมเกล้าวิเศษ (ท.จ.ว.)
• พ.ศ. ไม่ปรากฏ - เหรียญรัตนาภรณ์ รัชกาลที่ 9 ชั้นที่ 1 (ภ.ป.ร.1)

พงศาวลี

พงศาวลีของพระเจ้าวรวงศ์เธอ พระองค์เจ้าเฉลิมพลฑิฆัมพร

16. (=24.) พระบาทสมเด็จพระพุทธเลิศหล้านภาลัย               8. (=12.) พระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว                       17. (=25.) สมเด็จพระศรีสุริเยนทราบรมราชินี               4. พระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว                             18. (=26.) สมเด็จพระบรมราชมาตามหัยกาเธอ กรมหมื่นมาตยาพิทักษ์               9. (=13.) สมเด็จพระเทพศิรินทราบรมราชินี                       19. (=27.) หม่อมน้อย ศิริวงศ์ ณ อยุธยา               2. สมเด็จพระเจ้าบรมวงศ์เธอ เจ้าฟ้ายุคลทิฆัมพร กรมหลวงลพบุรีราเมศวร์                                   20. พระบาทสมเด็จพระนั่งเกล้าเจ้าอยู่หัว               10. พระเจ้าบรมวงศ์เธอ กรมหมื่นภูมินทรภักดี                       21. เจ้าจอมมารดาเอมน้อย ในรัชกาลที่ 3               5. พระวิมาดาเธอ พระองค์เจ้าสายสวลีภิรมย์ กรมพระสุทธาสินีนาฏ ปิยมหาราชปดิวรัดา                             22. แส้               11. เจ้าจอมมารดาจีน                       23.               1. พระเจ้าวรวงศ์เธอ พระองค์เจ้าเฉลิมพลฑิฆัมพร                                         24. (=16.) พระบาทสมเด็จพระพุทธเลิศหล้านภาลัย               12. (=8.) พระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว                       25. (=17.) สมเด็จพระศรีสุริเยนทราบรมราชินี               6. สมเด็จพระราชปิตุลาบรมพงศาภิมุข เจ้าฟ้าภาณุรังษีสว่างวงศ์ กรมพระยาภาณุพันธุวงศ์วรเดช                             26. (=18.) สมเด็จพระบรมราชมาตามหัยกาเธอ กรมหมื่นมาตยาพิทักษ์               13. (=9.) สมเด็จพระเทพศิรินทราบรมราชินี                       27. (=19.) หม่อมน้อย ศิริวงศ์ ณ อยุธยา               3. พระเจ้าวรวงศ์เธอ พระองค์เจ้าเฉลิมเขตรมงคล                                   28. สมเด็จเจ้าพระยาบรมมหาศรีสุริยวงศ์ (ช่วง บุนนาค)               14. เจ้าพระยาสุรวงศ์ไวยวัฒน์ (วร บุนนาค)                       29. ท่านผู้หญิงกลิ่น บุนนาค               7. หม่อมแม้น ภาณุพันธุ์ ณ อยุธยา                             30.               15. ท่านผู้หญิงอิ่ม สุรวงศ์ไวยวัฒน์                       31.

แหล่งข้อมูล

• http://www.soravij.com/yugala.html
• http://freepages.genealogy.rootsweb.com/~royalty/thailand/i328.html#I328