ข้ามไปเนื้อหา

สวรรภานุ

จากวิกิพีเดีย สารานุกรมเสรี
สวรรภานุ
สวรรภานุ (ซ้ายล่าง) ถูกพระวิษณุตัดศีรษะขณะพยายามจะขโมยน้ำอมฤต
ส่วนเกี่ยวข้องอสูร, พระราหู หรือ พระเกตุ
ที่ประทับบาดาล
ดาวพระเคราะห์ขั้วพระจันทร์
เพศบุรุษ
ข้อมูลส่วนบุคคล
บิดา-มารดา
บุตร - ธิดาประภา

สวรรภานุ (สันสกฤต: स्वर्भानु, แปลตรงตัว'ความงามของรังสีเปล่งประกาย')[1] เป็นอสูรที่เชื่อว่าทำให้เกิดสุริยุปราคาและจันทรุปราคาตามธรรมเนียมปรัมปราวิทยาพระเวท นอกจากนี้ยังอาจใช้เป็นนามหนึ่งของทั้งพระราหูและพระเกตุในปุราณะ[1] ซึ่งตามธรรมเนียมชื่อว่าทำให้เกิดสุริยุปราคาและจันทรุปราคาเช่นกัน

ตำนาน

[แก้]

ในหนังสือเล่มวงศ์วานของ ฤคเวท บรรยายถึงสวรรภานุว่าเป็นอสูรอยู่สองครั้ง[2] สวรรคภานุโจมตีพระสูรยะทำให้เกิดเงาที่บดบังดวงอาทิตย์[3] สเตลลา ครามริช ระบุว่าการกระทำเช่นนี้ก็เพื่อแสดงอำนาจของตนเหนือต่อพระอาทิตย์[1] ในฤคเวทบรรยายต่อว่าหลังจากนั้น พระอินทร์โจมตีสวรรภานุ ฤาษีอัตตริพบพระอาทิตย์และนำกลับมรคืนไว้บนท้องฟ้าดังเดิม[2][4]

สวรรภานุยังมีสถานะเป็นผู้ช่วยของพระศุกร์ ในฐานะผู้สอนอสูร สวรรภานุได้พยายามขโมยและปัดน้ำอมฤตขณะโมหินีถือ ระหว่างนั้นสวรรภานุถูกพระวิษณุตัดศีรษะขาดจากตัว แต่ด้วยฤทธิ์ของน้ำอมฤตทำให้ตนไม่ตาย ส่วนศีรษะกลายมาเป็นพระราหู และส่วนลำตัวกลายมาเป็นพระเกตุ[5][6]

ในมหาภารตะ พระสูรยะมีการบรรยายไว้ว่าเป็น "ศัตรูของสวรรภานุ"[7][8] สวรรภานุได้โจมตีทั้งพระอาทิตย์และพระจันทร์โดยใช้ธนู ก่อนที่ทั้งสองจะได้รับการชุบชีวิตโดยฤาษีอัตตริในฤคเวท[4]

ใน หริวงศ์[9] สวรรภานุได้พากาลเนมิท่องไปตามจักรวาล ส่วนในปุราณะบรรยายว่าสวรรภานุเป็นบุตรของเทวีสิงหิกา[10]

อ้างอิง

[แก้]
  1. 1 2 3 Kramrisch, Stella; Burnier, Raymond (1976). The Hindu temple. Vol. 2. Motilal Banarsidass Publ. pp. 325–6. ISBN 978-81-208-0224-7.
  2. 1 2 Wash Edward Hale (1986). Ásura- in early Vedic religion. Motilal Banarsidass. pp. 63–6. ISBN 978-81-208-0061-8.
  3. Mitchiner 1982, p. 258
  4. 1 2 Antonio Rigopoulos. Dattātreya: the immortal guru, yogin, and avatāra. pp. 3–4.
  5. Chander 2000, p. 2
  6. B S Shylaja, H R Madhusudan (1999). Eclipse. Universities Press. p. 2. ISBN 978-81-7371-237-1.
  7. "Sambhava" parvan, Section LXVII
  8. Johannes Adrianus Bernardus van Buitenen (1981). The Mahabharata. Vol. 2. University of Chicago Press. pp. 242, 784. ISBN 978-0-226-84664-4.
  9. 1:47:52
  10. Kāla-Sarpa Yoga

บรรณานุกรม

[แก้]
  • J. Sarat Chander : "Ketu and its Forms". 2000.
  • Sukumari Bhattacharji : The Indian Theogony. Cambridge University Press, 1970.
  • John E. Mitchiner : Traditions of the Seven Rishis. Motilal Banarsidass, Delhi, 1982.