สมเด็จพระธีรญาณมุนี (สนิธ เขมจารี)

สมเด็จพระธีรญาณมุนี (สนิธ เขมจารี)
ส่วนบุคคล
เกิด	20 มีนาคม พ.ศ. 2453 (81 ปี 217 วัน ปี)
มรณภาพ	23 ตุลาคม พ.ศ. 2534
นิกาย	มหานิกาย
การศึกษา	นักธรรมชั้นเอก เปรียญธรรม 9 ประโยค
ตำแหน่งชั้นสูง
ที่อยู่	วัดปทุมคงคาราชวรวิหาร กรุงเทพมหานคร
อุปสมบท	6 มิถุนายน พ.ศ. 2474
พรรษา	60
ตำแหน่ง	เจ้าอาวาสวัดปทุมคงคา เจ้าคณะภาค 1 และ ภาค 15

สมเด็จพระธีรญาณมุนี (สนิธ เขมจารี) สมเด็จพระราชาคณะฝ่ายมหานิกาย อดีตเจ้าอาวาสวัดปทุมคงคาราชวรวิหาร อดีตเจ้าอาวาสวัดเพชรสมุทรวรวิหาร อดีตเจ้าคณะภาค 1 และ ภาค 15 และอดีตกรรมการมหาเถรสมาคม

ประวัติ

วัยเยาว์

สมเด็จพระธีรญาณมุนี มีนามเดิมว่า สนิธ ทั่งจันทร์ เกิดเมื่อวันจันทร์ที่ 20 มีนาคม พ.ศ. 2453 แรม 6 ค่ำ เดือน 4 ปีจอ เวลา 15:15 น. ชาติภูมิอยู่บ้านเบิกไพร ตำบลเบิกไพร อำเภอบ้านโป่ง จังหวัดราชบุรี โยมบิดาชื่อผล ทั่งจันทร์ เป็นชาวเบิกไพร อำเภอบ้านโป่ง โยมมารดาชื่อหลวน นามสกุลเดิมผลาภิรมย์ เป็นชาวตำบลเกาะเรียน อำเภอพระนครศรีอยุธยา

ท่านได้ศึกษาที่โรงเรียนบุรคามบำรุง อำเภอสูงเนิน จังหวัดนครราชสีมา จนจบชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 1 ในปี พ.ศ. 2460 ต่อมาในปี พ.ศ. 2467 โยมยายได้นำท่านมาฝากกับพระวิเชียรธรรมคุณาธาร (ยัง ปุญฺญวฑฺฒโน) ขณะยังเป็นมหาเปรียญ เพื่อให้ศึกษาพระปริยัติธรรมอยู่วัดพระเชตุพนวิมลมังคลารามราชวรมหาวิหาร

อุปสมบท

ท่านได้บรรพชาเป็นสามเณรเมื่อวันเสาร์ที่ 27 มิถุนายน พ.ศ. 2468 ขึ้น 7 ค่ำ เดือน 8 ปีฉลู ณ วัดพระเชตุพนวิมลมังคลาราม โดยมีพระเทพมุนี (เผื่อน ติสฺสทตฺโต) เป็นพระอุปัชฌาย์

ต่อมาท่านได้อุปสมบทเป็นพระภิกษุ ณ วัดพระเชตุพนวิมลมังคลาราม เมื่อวันเสาร์ที่ 6 มิถุนายน พ.ศ. 2474 แรม 6 ค่ำ เดือน 7 ปีมะแม โดยมีสมเด็จพระพุฒาจารย์ (เข้ม ธมฺมสโร) เป็นพระอุปัชฌาย์ พระครูพิศาลสรกิจ (ฟัก ปุญฺญสิริ) วัดทำเลไทย เป็นพระกรรมวาจาจารย์ พระธรรมปิฎก (เผื่อน ติสฺสทตฺโต) เป็นพระอนุสาวนาจารย์ ได้รับฉายาทางธรรมว่าเขมจารี

การศึกษาพระปริยัติธรรม

• พ.ศ. 2469 สอบได้นักธรรมชั้นตรี
• พ.ศ. 2470 สอบได้เปรียญธรรม 3 ประโยค
• พ.ศ. 2471 สอบได้นักธรรมชั้นโทและเปรียญธรรม 4 ประโยค
• พ.ศ. 2472 สอบได้เปรียญธรรม 5 ประโยค
• พ.ศ. 2473 สอบได้นักธรรมชั้นเอก
• พ.ศ. 2474 สอบได้เปรียญธรรม 6 ประโยค
• พ.ศ. 2476 สอบได้เปรียญธรรม 7 ประโยค
• พ.ศ. 2480 สอบได้เปรียญธรรม 8 ประโยค
• พ.ศ. 2491 สอบได้เปรียญธรรม 9 ประโยค

การสอบตั้งแต่ชั้นนักธรรมชั้นตรีถึงเปรียญธรรม 8 ประโยค ท่านสอบสำนักเรียนวัดพระเชตุพนฯ ส่วนเปรียญธรรม 9 ประโยคสอบได้ที่สำนักเรียนวัดเพชรสมุทร

เป็นเจ้าอาวาส

หลังจากสอบได้เปรียญธรรม 7 ประโยค ท่านได้รับแต่งตั้งเป็นเจ้าอาวาสวัดบ้านโป่งและเจ้าคณะอำเภอบ้านโป่งแทนรูปเดิมที่ขอลาสิกขาและลาออกจากตำแหน่ง หลังจากนั้นมาอีก 12 ปี พระพิมลธรรม (ช้อย ฐานทตฺโต) เจ้าคณะภาค 1 ได้ย้ายให้ท่านไปอยู่วัดเพชรสมุทรเพื่อจัดการคณะสงฆ์ให้เรียบร้อย และได้ดำรงตำแหน่งเจ้าคณะจังหวัดสมุทรสงครามในปี พ.ศ. 2491

ปี พ.ศ. 2513 พระเทพปริยัติบัณฑิต (ดำ อาภารํสี) เจ้าอาวาสวัดปทุมคงคา ถึงแก่มรณภาพ และสถานการณ์ในวัดไม่เรียบร้อย ท่านได้รับไว้วางใจจากมหาเถรสมาคมให้มาดำรงตำแหน่งเจ้าอาวาสสืบแทน ท่านทำให้ทุกฝ่ายกลับมาสามัคคีปรองดองกัน และจัดการปกครอง การสาธารณูปการ การศึกษา และการเผยแผ่พระศาสนา ให้เป็นระเบียบเรียบร้อย ทำให้วัดเจริญรุ่งเรืองสืบมา

ลำดับสมณศักดิ์

• พ.ศ. 2491 เป็นพระราชาคณะชั้นสามัญที่ พระกวีวงศ์
• พ.ศ. 2495 เป็นพระราชาคณะชั้นราชในราชทินนามเดิม
• พ.ศ. 2500 เป็นพระราชาคณะชั้นเทพที่ พระเทพเวที ตรีปิฎกคุณ สุนทรธรรมภูษิต มหาคณิสสร บวรสังฆาราม คามวาสี
• พ.ศ. 2504 เป็นพระราชาคณะชั้นธรรมที่ พระธรรมปิฎก อดุลยญาณนายก กถิกสุนทร มหาคณิสสร บวรสังฆาราม คามวาสี
• พ.ศ. 2515 เป็นรองสมเด็จพระราชาคณะที่ พระธรรมวโรดม บรมญาณอดุล สุนทรนายก ตรีปิฎกคุณาลังการวิภูสิต บริหารกิจสาทร มหาคณิสสร บวรสังฆาราม คามวาสี
• พ.ศ. 2528 เป็นสมเด็จพระราชาคณะที่ สมเด็จพระธีรญาณมุนี ตรีปิฎกคุณาลังการ วิจิตรปฏิภาณธรรมปรีชา ศีลขันธสมาจารวัตรสุนทร มหาคณิสสร บวรสังฆาราม คามวาสี อรัญวาสี

มรณภาพ

สมเด็จพระธีรญาณมุนี มรณภาพเมื่อวันที่ 23 ตุลาคม พ.ศ. 2534 สิริอายุได้ 81 ปี 217 วัน พรรษา 60 ได้รับพระราชทานเพลิงศพเมื่อวันที่ 12 พฤษภาคม พ.ศ. 2535 ณ เมรุหลวงหน้าพลับพลาอิศริยาภรณ์ วัดเทพศิรินทราวาส