สงครามเชชเนียครั้งที่สอง

สงครามเชชเนียครั้งที่สอง
วันที่ ระยะการสู้รบ: สิงหาคม 1999 – พฤษภาคม 2000 ระยะกก่อกบฏ: มิถุนายน 2000 – เมษายน 2009 สถานที่ เชชเนีย ประเทศรัสเซีย สถานะ การฟื้นฟูอำนาจรัฐในสาธารณรัฐเชชเนีย เกิดการก่อกบฏลุกลามอยู่ในระดับต่ำ
คู่สงคราม
สหพันธรัฐรัสเซีย สาธารณรัฐเชชเนีย	สาธารณรัฐเชเชนอิชเคเรีย ทหารอาสาคอเคซัส ขบวนการมูจาฮีดีนในเชชเนีย
ผู้บังคับบัญชาและผู้นำ
บอริส เยลต์ซิน วลาดีมีร์ ปูติน Gennady Troshev Alexander Baranov Valentin Korabelnikov Akhmad Kadyrov † Ramzan Kadyrov Ruslan Yamadayev † Sulim Yamadayev † Said-Magomed Kakiyev	Aslan Maskhadov † Sheikh Abdul Halim † Dokka Umarov Ruslan Gelayev † Shamil Basayev † Akhmed Yevloyev Ibn Al-Khattab † Abu al-Walid † Abu Hafs al-Urduni † Muhannad
กำลัง
ราว 93,000 นายในเชชเนีย เมื่อปี ค.ศ. 1999 ทหารและกองกำลังสาธารณรัฐจำนวน 45,000-70,000 นายในเชชเนีย เมื่อปี ค.ศ. 2006 และกองกำลังบางส่วนในพื้นที่ใกล้เคียง	ราว 22,000 นายในปี ค.ศ. 1999 (ประมาณการของรัสเซีย)
ความสูญเสีย
ทหาร 3,643 นาย กองกำลังจากกระทรวงมหาดไทย 1,722 นาย ตำรวจเชชเนีย 1,045 นาย (ตัวเลขจากกองทัพ) ทหารและตำรววจเสียชีวิต 14,000 (ตัวเลขจากคณะกรรมการมารดาทหาร)	ทหารอาสาเสียชีวิต 14,113 นาย (1999-2002)
พลเรือนเสียชีวิต: อย่างน้อย 25,000 คน และสูญหาย 5,000 คน (ประมาณการจากองค์การนิรโทษกรรมสากล) เสียชีวิตอย่างน้อย 50,000 คนในเชชเนีย (ประมาณการจากสมาคมเพื่อผู้ถูกคุกคาม) และอีกเป็นจำนวนมากในพื่นที่ใกล้เคียง เสียชีวิตมากกว่า 600 คนระหว่างการโจมตีในสหพันธรัฐรัสเซีย

สงครามเชชเนียครั้งที่สอง (อังกฤษ: Second Chechen war) หรือในระยะหลังเรียกว่าเป็น สงครามคอเคซัสเหนือ (อังกฤษ: War in the North Caucasus) เริ่มขึ้นตั้งแต่วันที่ 2 สิงหาคม ค.ศ. 1999 เมื่อกองกำลังอาสาจากแคว้นเชชเนียรุกรานดาเกสถาน ทหารฝ่ายรัฐบาลรัสเซียได้สนับสนุนกำลังทหารในดาเกสถานในการต่อสู้กับกลุ่มกบฏ ในวันที่ 1 ตุลาคม หลังจากเหตุการณ์การวางระเบิดห้องแถวในรัสเซีย ซึ่งรัสเซียกล่าวอ้างว่าเกิดจากการกระทำของกลุ่มแบ่งแยกดินแดนในเชเชน กองทัพรัสเซียจึงบุกเข้าไปในเชชเนีย จากการทัพดังกล่าวสิ้นสุดลงเมื่อรัสเซียสามารถยึดครองสาธารณรัฐเชเชนอิชเคเรีย นับเป็นการสิ้นสุดเอกราชโดยพฤตินัยของดินแดนดังกล่าว ถึงแม้ว่าสงครามดังกล่าวจะคล้ายกับว่าเป็นความขัดแย้งภายในสหพันธรัฐรัสเซีย แต่ก็มีนักรบจากต่างชาติเข้าร่วมรบเป็นจำนวนมาก