สงครามสามนคร

ประวัติศาสตร์ไทย

ยุคก่อนประวัติศาสตร์
บ้านเชียง ประมาณ 2500 ปีก่อน พ.ศ.
บ้านเก่า ประมาณ 2000 ปีก่อน พ.ศ.
ยุคอาณาจักร
สุวรรณภูมิ ก่อนพุทธศตวรรษที่ 3- พุทธศตวรรษที่ 5
สุวรรณโคมคำ พุทธศตวรรษที่ 4-5
ทวารวดี-นครชัยศรี-ศรีจนาศะ ประมาณ พุทธศตวรรษที่ 5-15
ฟูนัน พุทธศตวรรษที่ 6-11
โยนกนาคพันธุ์ พ.ศ. 638-1088
โจฬะ พุทธศตวรรษที่ 8-17
คันธุลี พ.ศ. 994-1202				เวียงปรึกษา 1090-1181
ศรีวิชัย พ.ศ. 1202-1758		ละโว้ 1191 -1470		หิรัญเงินยางฯ 1181 - 1805
			หริภุญชัย 1206-1835
สงครามสามนคร พ.ศ. 1467-1470
	สุพรรณภูมิ ละโว้ ตามพรลิงค์ ลังกาสุกะ
พริบพรี นครศรีธรรมราช		สุโขทัย 1792-1981	พะเยา 1190-2011		เชียงราย 1805-1835
				ล้านนา 1835-2101
อยุธยา (1)
พ.ศ. 1893-2112
สค.ตะเบ็งชเวตี้
สค.ช้างเผือก   เสียกรุงครั้งที่ 1    พ.ศ. 2112		พิษณุโลก 2106-2112	ล้านนาของพม่า 2101-2317   แคว้นล้านนา   แคว้นเชียงใหม่
กรุงศรีอยุธยา (2) พ.ศ. 2112-2310
เสียกรุงครั้งที่ 2
สภาพจลาจล
กรุงธนบุรี พ.ศ. 2310-2325			ล้านนาของสยาม 2317-2442   นครเชียงใหม่
กรุงรัตนโกสินทร์ พ.ศ. 2325-ปัจจุบัน   สงครามเก้าทัพ   อานามสยามยุทธ   การเสียดินแดน   มณฑลเทศาภิบาล   สงครามโลก: ครั้งที่ 1 - ครั้งที่ 2
ยุครัฐประชาชาติ
ประเทศไทย   ปฏิวัติ พ.ศ. 2475   เปลี่ยนแปลงชื่อประเทศ   พ.ศ. 2475–2516   พ.ศ. 2516–ปัจจุบัน			สหรัฐไทยเดิม พ.ศ. 2485-2489

สงครามระหว่าง 3 อาณาจักร ที่มียุทธภูมิอยู่ที่เมืองละโว้ ประกอบด้วย 3 อาณาจักรนี้คือ

• 1 หริภุญชัย (ลำพูน)
• 2 ลวปุระ (ละโว้)
• 3 ตามพรลิงก์ (นครศรีธรรมราช)

เมื่อ พ.ศ. 1446 พระเจ้าวัตราสัตตราช หรือ พระเจ้าตราพกราช กษัตริย์ผู้ครองกรุงหริภุญชัย (ลำพูน) อ้างว่าพระองค์ทรงมีสิทธิอันชอบธรรมในราชบัลลังก์แห่งกรุงละโว้ จึงทรงยกทัพมาเพื่อรวบพระราชอำนาจในการปกครองกรุงละโว้ กษัตริย์แห่งกรุงละโว้จึงทรงยกทัพออกต่อสู้เพื่อป้องกันราชบัลลังก์ ในขณะที่ทัพทั้งสองกำลังรบติดพันกันอยู่นอกกำแพงเมือง

กษัตริย์พระองค์หนึ่งทรงพระนามว่า พระเจ้าชีวกราชา หรือ พระเจ้าสุชิตราช ครองราชย์อยู่ที่ กรุงตามพรลิงก์ (นครศรีธรรมราช) ทรงยกกองทัพมาทั้งทางบกและทางเรือ จู่โจมเข้ายึดครองกรุงละโว้ รอเวลาให้ทั้งสองทัพซึ่งกำลังรบกันอ่อนกำลังลง พระเจ้าชีวกราชา จึงทรงยกกองทัพเข้าสู่ยุทธภูมิ โจมตีกองทัพทั้งสองแตกพ่ายไป

เมื่อชนะสงคราม พระเจ้าชีวกราชา จึงทรงประกาศชัยชนะ ทำพิธีบวงสรวงเทวรูปประจำพระนคร และกระทำการสักการบูชารูป พระราชมารดา (เจ้าหญิงแห่งกษัตริย์ละโว้) พระเจ้าชีวกราชา ทรงประกอบพิธีราชาภิเษก เจ้าชายบุรพโกศลกัมโพชราช หรือเจ้าชายกัมโพช พระราชโอรสเชื้อสายกษัตริย์แห่งกรุงตามพรลิงก์ (นครศรีธรรมราช) เป็นกษัตริย์ครองกรุงละโว้ต่อมา ส่วนพระเจ้าชีวกราชา เสด็จกลับมาครองราชบัลลังก์แห่งกรุงตามพรลิงก์ก่อนสิ้นรัชกาล

หลักฐานจากสงครามสามนคร หรือ สงครามสามแคว้น ถือเป็นการแผ่ขยายอาณาเขตของแคว้นตามพรลิงก์ หรือ อาณาจักรศรีวิชัย ที่มีศูนย์กลางอยู่ที่นครศรีธรรมราชในขณะนั้น ซึ่งได้ผนวกแคว้นละโว้ไว้ในพระราชอำนาจของกษัตริย์แห่งกรุงตามพรลิงก์ ซึ่งตั้งอยู่ลุ่มแม่น้ำต่างๆ ในภาคกลางของประเทศไทยในปัจจุบัน