วัดบ้านสร้าง

วัดบ้านสร้าง
ที่ตั้ง	ตำบลบ้านสร้าง อำเภอบางปะอิน จังหวัดพระนครศรีอยุธยา
ประเภท	วัดราษฎร์
นิกาย	มหานิกาย
ส่วนหนึ่งของสารานุกรมพระพุทธศาสนา

วัดบ้านสร้าง เป็นวัดในพระพุทธศาสนาเถรวาท สังกัดคณะสงฆ์มหานิกาย ตั้งอยู่ที่ตำบลบ้านสร้าง อำเภอบางปะอิน จังหวัดพระนครศรีอยุธยา เป็นวัดที่มีความเก่าแก่กว่าร้อยปีมีประวัติการสร้างตั้งแต่สมัยรัชกาลที่ ๕ มีพระพุทธสำคัญที่มีประวัติเกี่ยวข้องตั้งแต่สมัยอยุธยาตอนปลาย

วัดบ้านสร้างตั้งอยู่เลขที่ ๕๕  หมู่ ๕ ตำบลบ้านสร้าง  อำเภอบางปะอิน จังหวัดพระนครศรีอยุธยา ๑๓๑๗๐ สังกัดคณะสงฆ์มหานิกาย มีที่ดินตั้งวัดเนื้อที่  ๑๙ ไร่ ๒๐ ตารางวา

ประวัติ

พื้นที่ตั้งวัดเป็นพื้นที่ราบลุ่มอยู่ติดริมคลองบ้านสร้าง  มีทางหลวงหมายเลข ๓๐๙  (ถนนโรจนะ) เชื่อมระหว่างจังหวัดพระนครศรีอยุธยา – อำเภอวังน้อย  ผ่านทางด้านทิศเหนือของวัดบ้านสร้าง

วัดบ้านสร้างเป็นวัดเก่าแก่สมัยอยุธยาตอนปลาย   สร้างขึ้นราว พ.ศ. ๒๓๗๕   เดิมชื่อว่า “วัดบ้านขวางปากน้ำกรงเหล็ก”แล้วมากลายสภาพเป็นวัดร้าง,     และต่อมามีพระภิกษุรูปหนึ่ง  ชื่อหลวงตา “แย๋ว” (ไม่ปรากฏนามสกุล  และภูมิลำเนาเดิม ว่ามาจากที่ใด)  ท่านได้มาอยู่จำพรรษาที่วัดแห่งนี้ ท่านได้พัฒนา  และบูรณปฏิสังขรณ์วัดให้ดีขึ้นเรื่อย ๆ      ต่อมาได้รับพระราชทานวิสุงคามสีมา ราวปี พ.ศ. ๒๓๘๐

ด้านการการศึกษา  และเผยแผ่พุทธศาสนา วัดบ้านสร้างได้เปิดสอนพระปริยัติธรรม ตั้งแต่ พ.ศ. ๒๔๗๑ สมัยนั้นแต่ละปี จะมีนักเรียนไม่น้อยกว่า  ๓๐ รูป หรือมากกว่านั้น  และจัดให้มีการเทศน์ธรรมในทุก ๆ วันพระ (วันธรรมสวนะ) และยังปฏิบัติเช่นนี้มาจนถึงปัจจุบัน

ลำดับการปกครองของอดีตเจ้าอาวาส

เท่าที่หลักฐานปรากฏ   วัดบ้านสร้างมีเจ้าอาวาสวัด  รวมถึงรูปปัจจุบันด้วย   มี  ๑๐ รูป

• หลวงตาแย๋ว ตั้งแต่ปี พ.ศ. ๒๔๔๔ – ๒๔๔๗, (ไม่ทราบภูมิลำเนา)
• หลวงตามา ตั้งแต่ปี พ.ศ. ๒๔๔๗ – ๒๔๕๐, (ไม่ทราบภูมิลำเนา)
• พระครูนิเทศธรรมกถา, (หลวงพ่อพัน ธมฺมโชติ)  ภูมิลำเนาเดิมอยู่ที่บ้านคลองควาย ตำบลบ้านกรด  อำเภอบางปะอิน จังหวัดพระนครศรีอยุธยา   รับตำแหน่งเจ้าอาวาส    ตั้งแต่ปี พ.ศ. ๒๔๕๐ – ๒๔๘๖,
• หลวงพ่อจวน  เวโรจโน   ภูมิลำเนาอยู่ที่บ้านวังคุ้งแมว   ตำบลลำตาเสา อำเภอวังน้อย จังหวัดพระนครศรีอยุธยา (รักษาการแทนเจ้าอาวาส)   ตั้งแต่ปี พ.ศ. ๒๔๘๖ – ๒๕๐๔,
• พระครูปิยธรรมโฆษิต  ภูมิลำเนาเดิมอยู่ที่  จังหวัดนนทบุรี  กรุงเทพ ฯ  ตั้งแต่ปี พ.ศ. ๒๕๐๔ – ๒๕๑๗,
• พระครูวิโรจน์ธรรมรัตน์,(หลวงพ่อจวน เวโรจโน) อดีตรักษาการแทน  รูปที่ ๔,  รับตำแหน่งเจ้าอาวาส    ตั้งแต่ปี  พ.ศ. ๒๕๑๗ – ๒๕๔๒,
• พระสมุห์สวัสดิ์ กิตฺติสาโร   ภูมิลำเนาเดิมอยู่ที่บ้านวังคุ้งแมว ตำบลลำตาเส  อำเภอ   วังน้อย  จังหวัดพระนครศรีอยุธยา (รักษาการแทนเจ้าอาวาส) ตั้งแต่ปี พ.ศ. ๒๕๔๒ – ๒๕๔๓,
• พระครูสุวรรณ จันทโรภาส, ( ประดิษฐ์   จนฺทสุวณฺโณ )ภูมิลำเนาเดิมอยู่ที่บ้านวังคุ้งแมว ตำบลลำตาเสา อำเภอวังน้อย จังหวัดพระนครศรีอยุธยา ตั้งแต่ปี พ.ศ. ๒๕๔๓ – ๒๕๕๗,
• พระสมุห์สวัสดิ์  กิตฺติสาโร

ปูชนียวัตถุ

เป็นของเก่าแก่ที่มีมาแต่เดิมของวัดบ้านสร้าง เช่น พระพุทธรูปประธานในอุโบสถ ๑ องค์  มีขนาดพระเพลากว้าง  ๒ ศอก ๗ นิ้ว สร้างด้วยทองสัมฤทธิ์  โดยมี พระยาดำรงค์ราชานุภาพ  อัญเชิญมาประดิษฐานไว้ในอุโบสถ  ราว พ.ศ. ๒๔๖๖

พระปรางค์ตั้งอยู่บริเวณหน้าอุโบสถ ทั้งด้านขวา  และซ้าย รวม ๒ องค์  มีขนาดฐานกว้างด้านละ ๕ เมตร สูง  ๘ เมตร สร้างเมื่อ พ.ศ. ๒๔๖๒ มีภาพจิตรกรรม  เรื่องทศชาติชาดก ซึ่งเขียนไว้ที่ผนังภายในอุโบสถ ทั้ง ๔ ด้าน เขียนโดย “ครูอ่อน”  (ไม่ปรากฏนามสกุล  และภูมิลำเนาเดิม ว่ามาจากที่ใด)

อาคารเสนาสนะ

สิ่งปลูกสร้างที่เป็นอาคารเสนาสนะต่าง ๆ เช่น

อุโบสถกว้าง ๑๑ เมตร ยาว ๒๘ เมตร สร้างเมื่อ พ.ศ. ๒๔๕๓ โครงสร้างก่ออิฐถือปูน เพดานด้านบนเป็นไม้ ศาลาจตุรทิศเป็นศาลาอยู่มุมกำแพงแก้วของอุโบสถ มีตั้งอยู่ทั้ง ๔ ทิศ ซึ่งมีจำนวน ๓ หลัง ศาลาการเปรียญ กว้าง ๑๕ เมตร  ยาว  ๔๖.๕๐ เมตร สร้างเมื่อ พ.ศ. ๒๕๐๐ เป็นอาคารคอนกรีตเสริมเหล็ก    มี  ๒ ชั้น หอสวดมนต์ (ศรีอนันต์) กว้าง ๑๒.๕๐ เมตร ยาว  ๒๐ เมตร สร้างเมื่อ พ.ศ. ๒๕๑๒   เป็นอาคารคอนกรีตเสริมเหล็ก โรงเรียนสอนปริยัติธรรม กว้าง ๒๐ เมตร ยาว ๒๐ เมตร สร้างเมื่อ พ.ศ. ๒๕๑๑ เป็นอาคารคอนกรีตเสริมเหล็ก มี ๒ ชั้น หอระฆัง กว้าง ๕ เมตร ยาว ๕ เมตร สร้างเมื่อ พ.ศ. ๒๕๑๕ เป็นคอนกรีตเสริมเหล็ก เมรุ กว้าง ๑๐ เมตร ยาว  ๒๐ เมตร สร้างเมื่อ พ.ศ. ๒๕๓๔   เป็นคอนกรีตเสริมเหล็ก ศาลาเอนกประสงค์ (เกตุอร่าม) กว้าง ๑๕ เมตร   ยาว  ๑๕ เมตร สร้างเมื่อ พ.ศ. ๒๕๑๕   เป็นอาคารคอนกรีตเสริมเหล็ก ศาลาบำเพ็ญกุศล ๑ กว้าง ๑๐ เมตร ยาว  ๒๔ เมตร สร้างเมื่อ พ.ศ. ๒๕๑๙ เป็นอาคารคอนกรีตเสริมเหล็ก ศาลาบำเพ็ญกุศล ๒ กว้าง ๑๐ เมตร ยาว ๒๔ เมตร สร้างเมื่อ พ.ศ. ๒๕๔๖ เป็นอาคารคอนกรีตเสริมเหล็ก ศาลาบำเพ็ญกุศล ๓ (สระบัว) กว้าง ๘ เมตร ยาว ๑๖ เมตร สร้างเมื่อ พ.ศ. ๒๕๓๔ เป็นอาคารคอนกรีตเสริมเหล็ก กุฎีสงฆ์ จำนวน  ๑๖ หลัง โดยแบ่งเป็น เป็นอาคารครึ่งตึกครึ่งไม้  ๒ ชั้น  จำนวน  ๕ หลัง

อ้างอิง

• กรมการศาสนา.หนังสือประวัติวัดทั่วราชาอาณาจักร. (กรุงเทพ ฯ​ โรงพิมพ์กรมการศาสนา,๒๕๓๕) หน้า ๑๐๘