รัฐควาลิยัร

รัฐควาลิยัร ग्वालियर राज्य
1731–1948
ธงรัฐ (1731–1818) ตราแผ่นดิน
แผนที่รัฐควาลิยัรเมื่อปี 1903
เมืองหลวง	อุชไชนะ (1731–1810) ควาลิยัร (1810–1948)
ภาษาทั่วไป	พุนเทล, ฮินดี, มราฐา
ประวัติศาสตร์
• ก่อตั้ง	1731
• โอนสิทธิ์ปกครองแก่อินเดีย	15 มิถุนายน 1948
ก่อนหน้า ถัดไป จักรวรรดิมราฐา Jhansi State Dominion of India
ปัจจุบันเป็นส่วนหนึ่งของ	มัธยประเทศ ประเทศอินเดีย

รัฐควาลิยัร (อักษรโรมัน: Gwalior) เป็นรัฐมราฐากึ่งเอกราช กินพื้นที่ที่ปัจจุบันคือรัฐมัธยประเทศ และเติบโตขึ้นมาในสมัยการเจริญรุ่งเรืองของจักรวรรดิมราฐา และการแตกสลายของอาณาจักรโมกุล

รัฐควาลิยัรปกครองโดยราชวงศ์สินธิยา ซึ่งเป็นราชวงศ์ในจักรวรรดิมราฐาที่เป็นฮินดู ในสมัยอาณานิคมอังกฤษ รัฐควาลิยัรได้รับการบรรจุเป็นหนึ่งในรัฐมหาราชาระดับ 21 สลุต ภายใต้ปกครองของบริติชราช ชื่อของรัฐมาจากเมืองโบราณควาลิยัร ซึ่งแม้จะไม่ได้เป็นราชธานีของรัฐในช่วงแรก แต่เป็นจุดยุทธศาสตร์สำคัญ ต่อมาเนื่องมาจากความแข็งแกร่วของป้อมควาลิยัร จึงได้ย้ายราชธานีมาที่นี่แทนอุชไชนะ หลังทาวลัต ราว สินทิยา สร้างวังขึ้นในหมู่บ้านใกล้กับป้อม รัฐตั้งขึ้นในศตวรรษที่ 18 โดยราโนจี สินทิยา ตั้งขึ้นเป็นส่วนหนึ่งของสมาพันธรัฐมราฐา

ภายใต้ปกครอของ มหัทจี สินทิยา (1761–1794) รัฐควาลิยัรกลายมาเป็นหนึ่งในอำนาจระดับบน ๆ ของอินเดียกลาง และมีอำนาจเหนือในความสัมพันธ์ระหว่างรัฐในบรรดาสมาพันธรัฐมราฐา กระทั่งเกิดสงครามกับอังกฤษ รัฐกลายมาอยู่ภายใต้อำนาจของอังกฤษแทน และกลายมาเป็นรัฐมหาราชาของจักรวรรดิอังกฤษในอินเดีย ควาลิยัรเป็นรัฐที่ใหญ่สุดในเอเยนซีอินเดียกลาง และอยู่ภายใต้การดูแลของเรสซิเดนซีแห่งควาลิยัร จนถึงปี 1936 ที่ซึ่งแยกควาลิยัรออกจากเอเยนซีและมาอยู่ภายใต้การดูแลโดยตรงของผู้สำเร็จราชการประจำอินเดีย หลังอินเดียได้เอกราชในปี 1947 ผู้นำแห่งศินเทได้ลงนามในสนธิสัญญาส่งมอบสิทธิ์ปกครองให้แก่อินเดีย และรัฐควาลิยัรถูกผนวกเข้าเป็นส่วนหนึ่งของรัฐมัธยภารัต