มโนทัศน์
มโนทัศน์, ความคิดรวบยอด, มโนภาพ หรือ แนวคิด (อังกฤษ: concept) คือมโนคตินามธรรมที่ใช้เป็นรากฐานสำหรับหลักการความคิดและความเชื่อให้เป็นรูปธรรมมากขึ้น [1] มโนทัศน์มีบทบาทสำคัญในทุกแง่มุมของการรับรู้[2] ดังนั้น มโนทัศน์จึงได้รับการศึกษาในสาขาวิชาต่าง ๆ เช่น ภาษาศาสตร์ จิตวิทยา และปรัชญา ซึ่งสาขาวิชาเหล่านี้ให้ความสนใจในโครงสร้างเชิงตรรกะและเชิงจิตวิทยาของมโนทัศน์ และวิธีการนำมารวมกันเป็นความคิดและประโยค การศึกษามโนทัศน์ถือเป็นเรือธงสำคัญของแนวทางสหวิทยาการใหม่ที่เกิดขึ้นใหม่ซึ่งก็คือวิทยาศาสตร์ทางความรู้[3]
ในปรัชญาร่วมสมัยใหม่ ความเข้าใจเกี่ยวกับมโนทัศน์มีอยู่ 3 ประการ[4]
- ตัวแทนในจิตใจ (mental representation) เช่น มโนทัศน์เป็นสิ่งที่มีอยู่จริงในใจ (วัตถุทางจิตใจ)
- ความสามารถ (ability) เฉพาะตัวของตัวแทนทางปัญญา (สภาวะทางจิตใจ)
- ความรู้สึกแบบเฟรเกอ (Fregean sense), วัตถุนามธรรม (abstract object) เป็นมากกว่าวัตถุทางจิตหรือสภาวะทางจิตใจ
มีการแบ่งมโนทัศน์ออกเป็นลำดับชั้น โดยระดับที่สูงกว่าเรียกว่า "เหนือกว่า" และระดับที่ต่ำกว่าเรียกว่า "รอง" นอกจากนี้ ยังมีระดับ "พื้นฐาน" หรือ "ระดับกลาง" ที่ผู้คนจะจัดประเภทแนวคิดได้ง่ายที่สุด ตัวอย่างเช่น มโนทัศน์ระดับพื้นฐานอาจเป็น "เก้าอี้" โดยมี "เฟอร์นิเจอร์" ซึ่งเป็นส่วนเหนือกว่าและ "เก้าอี้พักผ่อน" ซึ่งเป็นระดับรอง
อ้างอิง
[แก้]- ↑ Goguen, Joseph (2005). "What is a Concept?". Conceptual Structures: Common Semantics for Sharing Knowledge. Lecture Notes in Computer Science. Vol. 3596. pp. 52–77. doi:10.1007/11524564_4. ISBN 978-3-540-27783-5.
- ↑ Chapter 1 of Laurence and Margolis' book called Concepts: Core Readings. ISBN 9780262631938
- ↑ "Cognitive Science | Brain and Cognitive Sciences". คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 2021-06-18. สืบค้นเมื่อ 2019-07-08.
- ↑ Stephen Lawrence. "Concepts". Stanford Encyclopedia of Philosophy. Metaphysics Research Lab at Stanford University. สืบค้นเมื่อ 6 November 2012.
{{cite encyclopedia}}: ไม่มี|author1=(help)