มาร (ศาสนาพุทธ)
| ส่วนหนึ่งของ |
| ศาสนาพุทธ |
|---|
 |
มาร (บาลี: มาร; มาจากรากศัพท์ มรฺ แปลว่า "ตาย" มารจึงแปลว่า "ผู้ทำให้ตาย") มารมี5จำพวก 1.กิเลสมาร 2.ขันธมาร 3.อภิสังขารมาร 4.เทวปุตตมาร 5.มัจจุมาร ส่วนเทวปุตตมารหมายถึง เทวดาจำพวกหนึ่ง มีใจบาปหยาบช้าคอยกีดกันไม่ให้ทำบุญ ในวรรณกรรมไทย "มาร" หมายถึง ยักษ์ ด้วย[1]
ในพระพุทธศาสนาใช้หมายถึง สิ่งใด ๆ ที่ฆ่าบุคคลให้ตายจากคุณความดีหรือจากผลที่หมายอันประเสริฐ, สิ่งที่ล้างผลาญคุณความดี, ตัวการที่กำจัดหรือขัดขวางบุคคลมิให้บรรลุ ผลสำเร็จอันดีงาม[2]
ประเภท[แก้]
ในคัมภีร์วิสุทธิมรรค ได้แบ่งมารออกเป็น 5 ประเภท[2] ได้แก่
- กิเลสมาร คือ กิเลสซึ่งทำให้เรามีความประพฤติ และนิสัยไม่ดีต่าง ๆ ในแง่ของมารหมายถึง กิเลสที่คอยขัดขวางไม่ให้เราทำความดี
- ขันธมาร คือ ขันธ์ ซึ่งบกพร่องแล้วเป็นมารผลาญตัวเอง ในแง่ของมารหมายถึง ขันธ์ที่คอยกีดขวางการทำความดี เช่น ต้องการฟังธรรมะ แต่หูหนวก ไม่สามารถฟังธรรมได้ เป็นต้น
- อภิสังขารมาร คือ ความคิดนึกอันประกอบกับอารมณ์ เป็นมารเพราะเป็นตัวปรุงแต่งกรรม ทำให้เกิดชาติชรา เป็นต้น ขัดขวางไม่ให้หลุดพ้นจากทุกข์ในสังสารวัฏ
- เทวบุตรมาร เทวดาที่เป็นมาร คือ ท้าววสวัตตี จอมเทพแห่งสวรรค์ชั้นปรนิมมิตวสวัตดี เป็นต้น
- มัจจุมาร คือ ความตายที่ตัดโอกาสการทำความดีของเรา
อ้างอิง[แก้]
- ↑ ราชบัณฑิตยสถาน, พจนานุกรม ฉบับราชบัณฑิตยสถาน พ.ศ. 2554 เฉลิมพระเกียรติพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว, กรุงเทพพฯ : ราชบัณฑิตยสถาน, 2556, หน้า 904
- ↑ 2.0 2.1 , พระพรหมคุณาภรณ์ (ประยุทธ์ ปยุตฺโต), มาร, พจนานุกรมพุทธศาสตร์ ฉบับประมวลธรรม
ดูเพิ่ม[แก้]
แหล่งข้อมูลอื่น[แก้]
 |
วิกิพจนานุกรม มีความหมายของคำว่า มาร (ศาสนาพุทธ) |
- บทความเกี่ยวกับเรื่องมาร[ลิงก์เสีย] (ไทย)
- มาร-ผู้ฆ่าให้ตาย เก็บถาวร 2012-06-01 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน (ไทย)
- The Buddha's Encounters with Mara the Tempter: Their Representation in Literature and Art (อังกฤษ)
- Buddhism. History of the Devil, by Paul Carus, [1900], at sacred-texts.com (อังกฤษ)