เจ้าชายรัชทายาทซาโด
![]() | บทความนี้อาจต้องการตรวจสอบต้นฉบับ ในด้านไวยากรณ์ รูปแบบการเขียน การเรียบเรียง คุณภาพ หรือการสะกด คุณสามารถช่วยพัฒนาบทความได้ |
เจ้าชายรัชทายาทซาโด | |
---|---|
![]() | |
พระนาม | ลี ซอน (이선, 李愃) |
พระนามเดิม | มกุฎราชกุมารชังฮ็อน |
พระนามเต็ม | มกุฎราชกุมารซาโด |
พระอิสริยยศ | มกุฎราชกุมารแห่งโชซ็อน |
ราชสกุล | ลี |
ราชวงศ์ | โชซ็อน |
ข้อมูลส่วนพระองค์ | |
ประสูติ | 21 มกราคม ค.ศ. 1735 ฮันซ็อง ![]() |
สวรรคต | 21 พฤษภาคม ค.ศ. 1762 (27 พรรษา) ฮันซ็อง ![]() |
ฝังพระศพ | สุสานหลวงก็อนลึง เมืองฮวาซ็อง จังหวัดคย็องกี |
พระราชบิดา | พระเจ้ายองโจ |
พระราชมารดา | พระสนมยองบิน ตระกูลอี แห่งจอนอึย |
พระสนม | พระสนมซุกบิน ตระกูลอิม พระสนมคยองบิน ตระกูลปาร์ค พระสนมยางเจ |
พระบุตร | มกุฎราชกุมารอึยโซ มกุฎราชกุมารอีซาน |
ลายพระอภิไธย | ![]() |
เจ้าชายรัชทายาทซาโด | |
---|---|
ฮันกึล | 장조 |
ฮันจา | 莊祖 |
RR | Jangjo |
MR | Changjo |
ชื่อเกิด | |
ฮันกึล | 이선 |
ฮันจา | 李愃 |
RR | Yi Seon |
MR | Yi Sŏn |
ชื่อหลังเสียชีวิต | |
ฮันกึล | 사도 세자 |
ฮันจา | 思悼 世子 |
RR | Sado Seja |
MR | Sado Seja |
มกุฎราชกุมารชังฮ็อน (เกาหลี: 장헌세자; ฮันจา: 莊獻世子; อาร์อาร์: Jangheonseja; เอ็มอาร์: Changhǒnseja) หรือ มกุฎราชกุมารซาโด (เกาหลี: 사도세자; ฮันจา: 思悼世子; อาร์อาร์: Sadoseja; เอ็มอาร์: Sadoseja ค.ศ. 1735 - ค.ศ. 1762) เป็นพระโอรสองค์ที่สองของพระเจ้ายองโจ กับสนมยองบิน ตระกูลอี แห่งจอนอึย ในสมัยพระเจ้าโคจงมีการแต่งตั้งองค์ชายซาโดให้มีฐานะเป็นกษัตริย์ พระนามว่า พระเจ้าจางโจ (장조, 莊祖) และต่อมาได้รับสถาปนาเป็น พระจักรพรรดิอึย (의황제, 懿皇帝)
เนื่องจากมกุฎราชกุมารองค์ก่อน คือ มกุฎราชกุมารฮโยจาง สวรรคตไปในพ.ศ. 2271 ราชวงศ์โชซอนอยู่ในภาวะไร้ผู้สืบทอด บรรดาสนมของพระเจ้ายองโจก็ยังไม่มีพระโอรสเลย ดังนั้น เมื่อองค์ชายชังฮ็อนประสูติในพ.ศ. 2278 ที่พระราชวังชางเกียงกุง จึงได้รับแต่งตั้งเป็นวังเซจา (มกุฎราชกุมาร) ทันที องค์ชายชังฮ็อนทรงเรียนรู้ได้เร็ว ทรงย้ายไปที่ทงกุง (ตำหนักตะวันออก) อันเป็นที่อยู่เดิมของมเหสีซอนอีของพระเจ้าคยองจง เนื่องจากองค์ชายชังฮ็อนเป็นพระโอรสองค์เดียวในขณะนั้นของพระเจ้ายองโจ พระเจ้ายองโจจึงทรงเข้มงวดกับการศึกษาขององค์ชายชังฮ็อนอย่างมาก ในพ.ศ. 2287 องค์ชายชังฮ็อนอภิเษกกับพระชายาจากตระกูลฮง (พระชายาฮเยคยอง) ธิดาของฮงพงฮัน
ปกติพระเจ้ายองโจและสนมอียองบินจะไปหาองค์ชายชังฮ็อนบ่อยๆ แต่นางในที่รับใช้องค์ชายอยู่ที่ทงกุงนั้นเป็นคนรับใช้เก่าของมเหสีซอนอีและพระเจ้าคย็องจง จึงตั้งแง่รังเกียจพระเจ้ายองโจเพราะทรงยึดบัลลังก์มาจากพระเจ้าคย็องจง พระเจ้ายองโจจึงเลิกเสด็จไปหาองค์ชายชังฮ็อน ความสัมพันธ์พ่อลูกจึงเหินห่าง องค์ชายชังฮ็อนจึงกลายเป็นองค์ชายที่ขาดการใส่ใจ มีเพียงองค์หญิงฮวาพยองที่เป็นพระเชษฐภคินีเท่านั้น ที่ยังพูดคุยกับองค์ชายชังฮ็อนอยู่
จนในพ.ศ. 2291 องค์หญิงฮวาพยองพระเชษฐภคินีของพระองค์สิ้นพระชนม์ องค์ชายชังฮ็อนเสียพระทัยมาก ทรงเริ่มแสดงอาการผิดปกติทางจิต ประกอบกับองค์ชายชังฮ็อนประชวรบ่อย ในพ.ศ. 2295 ประชวรเป็นโรคหัด องค์ชายชังฮ็อนมีพระโอรสพระองค์แรกในพ.ศ. 2293 คือ มกุฎราชกุมารอึยโซ แต่มีพระชนม์ชีพอยู่สองปีก็สิ้นพระชนม์ ในพ.ศ. 2295 พระโอรสประสูติอีกองค์ ได้รับแต่งตั้งเป็นวังเซซุน (พระนัดดามกุฎราชกุมาร) ทันที (ภายหลังครองราชย์เป็นพระเจ้าจองโจ) ในพ.ศ. 2300 พระมเหสีอินวอนพระอัยยิกาเลี้ยงและมเหสีจองซองพระมารดาเลี้ยงสิ้นพระชนม์ องค์ชายชังฮ็อนมีอาการทางพระสติหนักขึ้น[1] ทรงสังหารขันทีซังกุงต่างๆคนรับใช้ตลอดจนหมอหลวง ทำให้ทรงเป็นที่หวาดกลัวไปทั่ววัง และยังทรงคบค้ากับนางทรงที่ชานเมืองฮันยาง[2] พระเจ้ายองโจก็ทรงทราบเรื่องพระอาการของพระโอรสดีแต่ทรงไม่กล้าทำอะไรเพราะเป็นพระโอรส ในพ.ศ. 2304 ทรงทุบตีพระชายาน้อยพระองค์หนึ่งจนเสียชีวิต และทรงตามรังควานพระขนิษฐาคือองค์หญิงฮวาวาน[3]
ในพ.ศ. 2305 ขุนนางฝ่ายโนนนถายฎีกาให้พระเจ้ายองโจลงพระอาญาพระโอรส องค์ชายชังฮ็อนจขึงจับเอาญาติของขุนนางเหล่านั้นมาทรมานจนเสียชีวิต และขู่จะสังหารบุตรชายของอัครเสนาบดีชินมัน คือ องค์ชายยองซอง ทรงถึงขนาดจะปีนกำแพงวังไปสังหารองค์ชายยองซอง พระมารดาสนมอียองบินทนไม่ไหว ขอให้พระเจ้ายองโจทรงพระอาญาองค์ชายชังฮ็อน พระเจ้ายองโจจึงมีพระราชโองการปลดองค์ชายชังฮ็อนและพระชายาฮเยคยอง และบังคับให้องค์ชายชังฮ็อนเข้าไปอยู๋ในกล่องข้าว หลังจากอยู่ในกล่องเจ็ดวัน องค์ชายชังฮ็อนก็สวรรคต
ภายหลังพระเจ้ายองโจทรงรู้สึกเสียพระทัยที่ทรงลงพระอาญากับพระโอรส จึงแต่งตั้งองค์ชายชังฮ็อนขึ้นใหม่เป็นมกุฎราชกุมารซาโด พระโอรสขององค์ชายซาโด คือ พระเจ้าจองโจ ทรงพยายามอย่างมากที่จะล้างมลทินให้พระราชบิดา ทำให้เกิดคำถามขึ้นว่า มกุฎราชกุมารซาโดประชวรจริงหรือเป็นการใส่ร้ายของขุนนางฝ่ายโนนน แต่บันทึกของพระนางฮเยคยองกล่าวว่ามกุฎราชกุมารซาโดทรงมีอาการทางพระสติจริงๆ
ในช่วงสมัยพระเจ้าจองโจ พระองค์ได้ย้ายพระศพของพระบิดาไปยังป้อมฮวาซอง
พระราชวงศ์[แก้]
- พระราชบิดา : พระเจ้ายองโจ (영조 ,英祖大王 ,1694-1776)
- พระราชมารดา : พระสนมยองบิน ตระกูลอี แห่งจอนอึย (영빈 이씨 ,暎嬪 李氏 ,1696-1764)
- พระชายา : พระนางฮเยคยอง ตระกูลฮง แห่งพยองซาน (혜경세자빈 홍씨 ,惠敬世子嬪 洪氏 ,1735-1815) ภายหลังได้รับการสถาปนาเป็นพระมเหสีฮอนคยอง ตระกูลฮง (헌경황후 홍씨 ,獻敬王后 洪氏)
- พระสนม
- พระสนมยางเจ ตระกูลอิม (양제 임씨 ,良娣 林氏) ภายหลังได้รับแต่งตั้งเป็นพระสนมซุกบิน ตระกูลอิม (숙빈 임씨 ,肅嬪 林氏)
- พระสนมซูชิก ตระกูลปาร์ค (수칙 박씨 ,守則 朴氏 ,?-1761)ภายหลังได้รับแต่งตั้งเป็นพระสนมควีอิน ตระกูลปาร์ค (귀인 박씨 ,貴人 朴氏) และพระสนมคยองบิน ตระกูลปาร์ค (경빈 박씨 ,景嬪 朴氏)
- พระสนมยางเจ (양제 ,良娣)
- พระโอรส
- มกุฎราชกุมารอึยโซ , อีจอง (의소세손 정 ,懿昭世孫 琔 ,1750-752) พระโอรสองค์แรกของพระชายาฮเยคยอง ตระกูลฮง แห่งพยองซาน
- มกุฎราชกุมารอีซาน (이산세손 ,李祘世孫 ,1752-1800) พระโอรสองค์ที่สองของพระชายาฮเยคยอง ตระกูลฮง แห่งพยองซาน
- องค์ชายอึนออน , อีอิน (은언군 인 ,恩彦君 䄄 ,1754-1801) พระโอรสองค์แรกของพระสนมซุกบิน ตระกูลอิม พระอัยกา (ปู่) ของพระเจ้าชอลจง
- องค์ชายอึนซิน , อีจิน (은신군 진 ,恩信君 禛 ,1755-1771) พระโอรสองค์ที่สองของพระสนมซุกบิน ตระกูลอิม พระปัยกา (ปู่ทวด) บุญธรรมของพระเจ้าโคจง
- องค์ชายอึนจอน , อีชัน (은전군 찬 ,恩全君 禶 ,1759-1778) พระโอรสองค์เดียวของพระสนมคยองบิน ตระกูลปาร์ค
- พระธิดา
- องค์หญิงชองยอน (청연군주 ,淸衍郡主 ,1754-1821) พระธิดาองค์แรกของพระชายาฮเยคยอง ตระกูลฮง แห่งพยองซาน
- องค์หญิงชองซอน (청선군주 ,淸璿郡主 ,1756-1802) พระธิดาองค์ที่สองของพระชายาฮเยคยอง ตระกูลฮง แห่งพยองซาน
- องค์หญิงชองกึน (청근현주 ,淸瑾縣主 ,1758-1792) พระธิดาองค์เดียวของพระสนมคยองบิน ตระกูลปาร์ค