พืชมีเมล็ด

พืชมีเมล็ด ช่วงเวลาที่มีชีวิตอยู่: ฟาเมนเนียน–ปัจจุบัน PreꞒ Ꞓ O S D C P T J K Pg N
สนสกอต (Pinus sylvestris) สมาชิกในกลุ่ม Pinophyta
เมเปิลซิคามอร์ Acer pseudoplatanus สมาชิกในกลุ่ม Eudicots
การจำแนกชั้นทางวิทยาศาสตร์
อาณาจักร:	พืช Plantae
เคลด:	พืชมีท่อลำเลียง Tracheophyta
เคลด:	Spermatophytes Spermatophyta
Extant divisions
Gymnospermae Cycadophyta Ginkgophyta Pinophyta Gnetophyta Angiospermae
ชื่อพ้อง
Phanerogamae

พืชมีเมล็ด (อังกฤษ: seed plant) หรือ สเปอร์มาโทไฟต์ (อังกฤษ: spermatophyte) คือพืชใด ๆ ที่ผลิตเมล็ด พืชมีเมล็ดจัดเป็นหมวดหมู่หนึ่งของพืชบก ซึ่งรวมถึงพืชบกที่เราคุ้นเคยส่วนใหญ่ เช่น พืชดอก และพืชเมล็ดเปลือย แต่ไม่รวมถึงเฟิร์น มอสส์ หรือสาหร่าย

คำอธิบาย

พืชมีเมล็ดที่ยังมีชีวิตอยู่ในปัจจุบันแบ่งออกเป็นห้าส่วน โดยสี่ส่วนแรกจัดอยู่ในกลุ่มพืชเมล็ดเปลือย ซึ่งเป็นพืชที่มีเมล็ดแบบไม่ถูกห่อหุ้ม ได้แก่

• Cycadophyta เป็นกลุ่มพืชเขตร้อนและกึ่งเขตร้อน
• Ginkgophyta ซึ่งมีเพียงชนิดเดียวที่ยังมีชีวิตอยู่ เป็นต้นไม้ในสกุล Ginkgo
• Pinophyta เป็นพืชจำพวกสน (conifer) ซึ่งเป็นไม้ต้นและไม้พุ่มที่ออกกรวยสน
• Gnetophyta เป็นพืชเนื้อไม้หลายชนิดที่อยู่ในสกุลที่หลงเหลืออยู่ ได้แก่ Ephedra, Gnetum และ Welwitschia

ส่วนที่ห้าที่ยังมีชีวิตอยู่ในปัจจุบันคือ พืชดอก หรือที่เรียกว่า แองจิโอสเปิร์ม (angiosperm) หรือ แมกโนลิโอไฟต์ (magnoliophyte) ซึ่งเป็นกลุ่มพืชมีเมล็ดที่ใหญ่ที่สุดและมีความหลากหลายมากที่สุด

• พืชดอก หรือแองจิโอสเปิร์ม มีเมล็ดที่ถูกห่อหุ้มอยู่ภายในผล ซึ่งแตกต่างจากพืชเมล็ดเปลือย

นอกเหนือจากกลุ่มสิ่งมีชีวิตทั้งห้ากลุ่มที่กล่าวมาข้างต้นแล้ว บันทึกซากดึกดำบรรพ์ยังมีหลักฐานของกลุ่มพืชมีเมล็ดที่สูญพันธุ์ไปแล้วอีกมากมาย ซึ่งรวมถึง

• Pteridospermae หรือที่เรียกกันว่า "เฟิร์นมีเมล็ด" (seed ferns) เป็นหนึ่งในกลุ่มพืชบกกลุ่มแรกที่ประสบความสำเร็จ และป่าไม้ที่ประกอบด้วยเฟิร์นมีเมล็ดเป็นหลักนั้นแพร่หลายในช่วงปลายมหายุคพาลีโอโซอิก
• Glossopteris เป็นสกุลของต้นไม้ที่โดดเด่นที่สุดในมหาทวีปทางใต้โบราณที่ชื่อกอนด์วานา ในช่วงยุคเพอร์เมียน

เมื่อเข้าสู่ยุคไทรแอสซิก ความสำคัญทางนิเวศวิทยาของเฟิร์นมีเมล็ดก็ลดลง ในขณะที่ตัวแทนของกลุ่มพืชเมล็ดเปลือยสมัยใหม่กลับมีจำนวนมากและครองพื้นที่เหนือกว่ามาจนถึงช่วงปลายยุคครีเทเชียส ซึ่งเป็นช่วงที่พืชดอกเกิดการแพร่ขยายและกระจายพันธุ์อย่างรวดเร็ว