ผลต่างระหว่างรุ่นของ "วิถีเมแทบอลิซึม"
เนื้อหาที่ลบ เนื้อหาที่เพิ่ม
ไม่มีความย่อการแก้ไข |
|||
บรรทัด 1: | บรรทัด 1: | ||
ในทาง |
ในทาง[[ชีวเคมี]] '''เมตาโบลิก พาทเวย์''' ([[ภาษาอังกฤษ|อังกฤษ]]: Metabolic pathway) เป็นชุดของปฏิกริยา[[เคมี]] ที่เกิดขึ้นใน[[เซลล์ (ชีววิทยา)|เซลล์]] โดยมี[[เอ็นไซม์]]เร่งปฏิกริยา เป็นผลให้เกิดสารที่ได้จากกระบวนการเมตาโบลิซึม (metabolic product) เพื่อการใช้งานหรือเก็บสะสมในเซลล์ หรือกระตุ้นให้เกิดกระบวนการ[[การเผาผลาญ|เมตาโบลิก]] พาทเวย์ อื่นต่อไป (ซึ่งเรียกว่า ''ฟลักซ์ เจเนอริ่ง สเตป'' (flux generating step)) |
||
==ทั่วไป== |
==ทั่วไป== |
||
⚫ | |||
⚫ | |||
* เป็นปฏิกริยาที่ไม่ย้อนกลับเพราะมันเป็นปฏิกริยาที่แตกสะลายและมีการปลดปล่อยพลังงานออกมา จึงเป็นปฏิกริยาทางเดียว |
* เป็นปฏิกริยาที่ไม่ย้อนกลับเพราะมันเป็นปฏิกริยาที่แตกสะลายและมีการปลดปล่อยพลังงานออกมา จึงเป็นปฏิกริยาทางเดียว |
||
* พาทเวย์ถูกควบคุมโดย [[การยับยั้งย้อนกลับ]] (feedback inhibition) หรืออาจเป็นวงจรที่ผลผลิตสุดท้ายไปเริ่มปฏิกริยาใหม่อีกครั้ง เช่น [[กริ๊บ ไซเคล]] (Krebs Cycle) |
* พาทเวย์ถูกควบคุมโดย [[การยับยั้งย้อนกลับ]] (feedback inhibition) หรืออาจเป็นวงจรที่ผลผลิตสุดท้ายไปเริ่มปฏิกริยาใหม่อีกครั้ง เช่น [[กริ๊บ ไซเคล]] (Krebs Cycle) |
||
* [[อนาโบลิซึม|อนาโบลิก]] และ [[แคตาโบลิซึม|แคตาโบลิก]] พาทเวย์ ใน |
* [[อนาโบลิซึม|อนาโบลิก]] และ [[แคตาโบลิซึม|แคตาโบลิก]] พาทเวย์ ใน[[ยูแคริโอต ]] จะถูกแยกโดย[[ออร์แกเนลล์]] หรือโดยการใช้เอ็นไซม์และโคแฟกเตอร์ |
||
==เมตาโบลิก พาทเวย์ ส่วนใหญ่== |
==เมตาโบลิก พาทเวย์ ส่วนใหญ่== |
||
===การหายใจของเซลล์=== |
===การหายใจของเซลล์=== |
||
''[[การหายใจของเซลล์]] (Cellular respiration)''เมตาโบลิก พาทเวย์ ที่เกิดในเซลล์จะเป็นไปเพื่อสะลาย[[โมเลกุลพลังงาน]] (fuel molecule) ไปเป็น [[อะดีโนซีน ไตรฟอสเฟต|ATP]]เพื่อนำพลังงานไปใช้ในกิจกรรม |
''[[การหายใจของเซลล์]] (Cellular respiration)'' เมตาโบลิก พาทเวย์ ที่เกิดในเซลล์จะเป็นไปเพื่อสะลาย[[โมเลกุลพลังงาน]] (fuel molecule) ไปเป็น [[อะดีโนซีน ไตรฟอสเฟต|ATP]] เพื่อนำพลังงานไปใช้ในกิจกรรมต่าง ๆ ของเซลล์ ในรูปแบบต่าง ๆ ดังนี้: |
||
#[[ไกลโคไลสิส]] (Glycolysis) |
#[[ไกลโคไลสิส]] (Glycolysis) |
||
#[[การหายใจแบบไม่ใช้อากาศ]] (Anaerobic respiration) |
#[[การหายใจแบบไม่ใช้อากาศ]] (Anaerobic respiration) |
||
บรรทัด 19: | บรรทัด 18: | ||
* [[แฟตตี้ แอซิด ออกซิเดชั่น]] (Fatty acid oxidation-β-oxidation) |
* [[แฟตตี้ แอซิด ออกซิเดชั่น]] (Fatty acid oxidation-β-oxidation) |
||
* [[กลูโคนีโอเจนิสิส]] (Gluconeogenesis) |
* [[กลูโคนีโอเจนิสิส]] (Gluconeogenesis) |
||
* [[เอชเอ็มจี-โคเอ รีดักเทส พาทเวย์]] (HMG-CoA reductase pathway) ([[isoprene]] โซ่พรีนิเลชั่น, ดู[[คอเลสเตอรอล]]) |
* [[เอชเอ็มจี-โคเอ รีดักเทส พาทเวย์]] (HMG-CoA reductase pathway) ([[isoprene]] โซ่พรีนิเลชั่น, ดู [[คอเลสเตอรอล]]) |
||
* [[เพนโตส ฟอสเฟต พาทเวย์]] (hexose monophosphate shunt) |
* [[เพนโตส ฟอสเฟต พาทเวย์]] (hexose monophosphate shunt) |
||
* [[พอร์ไฟริน]] ซินทีสิส ( |
* [[พอร์ไฟริน]] ซินทีสิส (หรือ [[heme]] synthesis) พาทเวย์ |
||
* [[วงจรยูเรีย]] |
* [[วงจรยูเรีย]] |
||
บรรทัด 28: | บรรทัด 27: | ||
* [[การสังเคราะห์เคมี]] (Chemosynthesis-some bacteria) |
* [[การสังเคราะห์เคมี]] (Chemosynthesis-some bacteria) |
||
== |
==หัวข้อที่เกี่ยวข้อง== |
||
*[[Cell metabolism|catabolism]] |
*[[Cell metabolism|catabolism]] |
||
==ลิงก์ภายนอก== |
|||
==ลิงค์นอก== |
|||
*[[Open Directory Project]]: [http://www.dmoz.org/Science/Biology/Biochemistry_and_Molecular_Biology/Metabolic_Pathways/ Metabolic Pathways] |
* [[Open Directory Project]]: [http://www.dmoz.org/Science/Biology/Biochemistry_and_Molecular_Biology/Metabolic_Pathways/ Metabolic Pathways] |
||
*[http://www.biochemweb.org/metabolism.shtml Metabolism, Cellular Respiration and Photosynthesis - The Virtual Library of Biochemistry and Cell Biology] |
* [http://www.biochemweb.org/metabolism.shtml Metabolism, Cellular Respiration and Photosynthesis - The Virtual Library of Biochemistry and Cell Biology] |
||
*[http://www.genome.jp/kegg/ KEGG: Kyoto Encyclopedia of Genes and Genomes] |
* [http://www.genome.jp/kegg/ KEGG: Kyoto Encyclopedia of Genes and Genomes] |
||
{{โครง |
{{โครงชีวเคมี}} |
||
[[Category:ชีวเคมี]] |
[[Category:ชีวเคมี]] |
รุ่นแก้ไขเมื่อ 07:09, 9 มกราคม 2549
ในทางชีวเคมี เมตาโบลิก พาทเวย์ (อังกฤษ: Metabolic pathway) เป็นชุดของปฏิกริยาเคมี ที่เกิดขึ้นในเซลล์ โดยมีเอ็นไซม์เร่งปฏิกริยา เป็นผลให้เกิดสารที่ได้จากกระบวนการเมตาโบลิซึม (metabolic product) เพื่อการใช้งานหรือเก็บสะสมในเซลล์ หรือกระตุ้นให้เกิดกระบวนการเมตาโบลิก พาทเวย์ อื่นต่อไป (ซึ่งเรียกว่า ฟลักซ์ เจเนอริ่ง สเตป (flux generating step))
ทั่วไป
เมตาโบลิก]] พาทเวย์ ส่วนใหญ่จะมีคุณสมบัติทั่วไปดังนี้:
- เป็นปฏิกริยาที่ไม่ย้อนกลับเพราะมันเป็นปฏิกริยาที่แตกสะลายและมีการปลดปล่อยพลังงานออกมา จึงเป็นปฏิกริยาทางเดียว
- พาทเวย์ถูกควบคุมโดย การยับยั้งย้อนกลับ (feedback inhibition) หรืออาจเป็นวงจรที่ผลผลิตสุดท้ายไปเริ่มปฏิกริยาใหม่อีกครั้ง เช่น กริ๊บ ไซเคล (Krebs Cycle)
- อนาโบลิก และ แคตาโบลิก พาทเวย์ ในยูแคริโอต จะถูกแยกโดยออร์แกเนลล์ หรือโดยการใช้เอ็นไซม์และโคแฟกเตอร์
เมตาโบลิก พาทเวย์ ส่วนใหญ่
การหายใจของเซลล์
การหายใจของเซลล์ (Cellular respiration) เมตาโบลิก พาทเวย์ ที่เกิดในเซลล์จะเป็นไปเพื่อสะลายโมเลกุลพลังงาน (fuel molecule) ไปเป็น ATP เพื่อนำพลังงานไปใช้ในกิจกรรมต่าง ๆ ของเซลล์ ในรูปแบบต่าง ๆ ดังนี้:
- ไกลโคไลสิส (Glycolysis)
- การหายใจแบบไม่ใช้อากาศ (Anaerobic respiration)
- กริ๊บ ไซเคิล (Krebs cycle) / ซิตริก ไซเคิล (Citric acid cycle)
- ออกซิเดตีฟ ฟอสฟอริเรชั่น (Oxidative phosphorylation)
พาทเวย์อื่นที่เกิดขึ้นในสิ่งมีชีวิตมีดังนี้:
- แฟตตี้ แอซิด ออกซิเดชั่น (Fatty acid oxidation-β-oxidation)
- กลูโคนีโอเจนิสิส (Gluconeogenesis)
- เอชเอ็มจี-โคเอ รีดักเทส พาทเวย์ (HMG-CoA reductase pathway) (isoprene โซ่พรีนิเลชั่น, ดู คอเลสเตอรอล)
- เพนโตส ฟอสเฟต พาทเวย์ (hexose monophosphate shunt)
- พอร์ไฟริน ซินทีสิส (หรือ heme synthesis) พาทเวย์
- วงจรยูเรีย
การสร้างสารประกอบพลังงานจากสสารที่ไม่มีชีวิต:
- การสังเคราะห์แสง (Photosynthesis-plants, algae)
- การสังเคราะห์เคมี (Chemosynthesis-some bacteria)