ผลต่างระหว่างรุ่นของ "การปฏิวัติรัสเซีย"

จากวิกิพีเดีย สารานุกรมเสรี
เนื้อหาที่ลบ เนื้อหาที่เพิ่ม
Potapt (คุย | ส่วนร่วม)
ไม่มีความย่อการแก้ไข
ไม่มีความย่อการแก้ไข
ป้ายระบุ: ถูกย้อนกลับแล้ว การแก้ไขแบบเห็นภาพ แก้ไขจากอุปกรณ์เคลื่อนที่ แก้ไขจากเว็บสำหรับอุปกรณ์เคลื่อนที่
บรรทัด 1: บรรทัด 1:
{{short description|การปฏิวัติที่เกิดในสมัยคริสต์ศตวรรษที่ 20 ที่นำไปสู่การล่มสลายของราชาธิปไตยรัสเซีย}}
{{short description|การปฏิวัติที่เกิดในสมัยคริสต์ศตวรรษที่ 20 ที่นำไปสู่การล่มสลายของราชาธิปไตยรัสเซีย}}
{{ความหมายอื่น|การปฏิวัติที่เกิดขึ้นใน ค.ศ. 1917|การปฏิวัติใน ค.ศ. 1905|การปฏิวัติรัสเซีย ค.ศ.​ 1905}}'''การปฏิวัติรัสเซีย'''{{Efn|{{lang-rus|Русская революция|r=Russkaya revolyutsiya|p=ˈruskəjə rʲɪvɐlˈʲutsɨjə}}}} หรือ '''การปฏิวัติ ค.ศ. 1917'''{{Efn|{{lang-rus|Революция 1917 года|r=Revolyutsiya 1917 goda|links=no}}}} (ค.ศ. 1917 – 1923) เป็นช่วงเวลาของ[[Political revolution|การปฏิวัติทางการเมือง]]และ[[การปฏิวัติสังคม|ทางสังคม]] ที่เกิดขึ้นบนอดีต[[จักรวรรดิรัสเซีย]]เดิม และเริ่มต้นขึ้นในสมัย[[สงครามโลกครั้งที่หนึ่ง]] ซึ่งเริ่มต้นใน ค.ศ. 1917 ด้วยการล่มสลายของ[[ราชวงศ์โรมานอฟ]] และสิ้นสุดลงใน ค.ศ. 1923 โดยการสถาปนา[[สหภาพโซเวียต]]โดย[[บอลเชวิค]] (เมื่อ[[สงครามกลางเมืองรัสเซีย]]สิ้นสุดลง) การปฏิวัติรัสเซียเกิดขึ้น 2 ครั้ง คือ [[การปฏิวัติเดือนกุมภาพันธ์|การปฏิวัติครั้งแรก]]เป็นการล้มล้างรัฐบาลจักรวรรดิที่นำโดย[[จักรพรรดินิโคลัสที่ 2 แห่งรัสเซีย|จักรพรรดินีโคไลที่ 2]] และ[[การปฏิวัติเดือนตุลาคม|การปฏิวัติครั้งที่สอง]] เป็นการล้มล้างอำนาจของรัฐบาลเฉพาะกาลและแทนที่ด้วยอำนาจของ[[บอลเชวิค]]
{{ความหมายอื่น|การปฏิวัติที่เกิดขึ้นใน ค.ศ. 1917|การปฏิวัติใน ค.ศ. 1905|การปฏิวัติรัสเซีย ค.ศ.​ 1905}}
{{Infobox historical event
|Event_Name = การปฏิวัติรัสเซีย
|native_name = Революция 1917-го<br>(การปฏิวัติ ค.ศ. 1917)
|native_name_lang = ru
| partof = [[Aftermath of World War I|หลังสงครามโลกครั้งที่หนึ่ง]]และ[[Revolutions of 1917–1923|การปฏิวัติใน ค.ศ. 1917–1923]]
|Image_Name = 19170704 Riot on Nevsky prosp Petrograd.jpg
|Image_Caption = ฝูงชนกระจัดกระจายไปด้วยเสียงปืน ใน[[July Days|วันกรกฎาคม]] ใน[[เซนต์ปีเตอส์เบิร์ก|เปโตรกราด]] วันที่ 17 กรกฎาคม ค.ศ. 1917
|Participants =
* [[Socialist Revolutionary Party|นักปฏิวัติสังคมนิยม]], [[Constitutional Democratic Party|กาเดตส์]], [[บอลเชวิค]], [[Mensheviks|เมนเชวิค]], [[Russian Provisional Government|รัฐบาลเฉพาะกาล]], [[Russian Army (1917)|กองทัพ]], [[Pro-independence movements in the Russian Civil War|นักชาตินิยม]] (ในตอนต้น)
* [[Red Army|กองทัพแดง]], [[White Army|กองทัพขาว]], [[Anarchism in Russia|นักอนาธิปไตย]], [[Green armies|พวกเขียว]], [[การแทรกแซงสงครามกลางเมืองรัสเซียโดยฝ่ายสัมพันธมิตร|ฝ่ายสัมพันธมิตร]], [[ฝ่ายมหาอำนาจกลาง]], [[Pro-independence movements in the Russian Civil War|นักแบ่งแยก]] (ในภายหลัง)
|Location = อดีต[[จักรวรรดิรัสเซีย]]
|Date = {{nowrap|{{start date|1917|3|8}} – {{end date|1923|6|23}}}}<br>(6 ปี 3 เดือน 8 วัน)
|duration =
* [[February Revolution]]<br>(8–16 March 1917)
* [[Dual power]]<br>(March–November 1917)
* [[October Revolution]]<br>(7–8 November 1917)
* {{nowrap|[[Russian Civil War]]}}<br>(1917–1923)
|Result = {{bl
|สิ้นสุด[[รายพระนามผู้ปกครองรัสเซีย|ราชาธิปไตยรัสเซีย]]
|[[สาธารณรัฐรัสเซีย]]ซึ่งมีอายุสั้นล่มสลาย
|สถาปนา[[Soviet Socialist Republics|สาธารณรัฐสังคมนิยมโซเวียต]]ที่นำโดย[[พรรคคอมมิวนิสต์แห่งสหภาพโซเวียต|บอลเชวิก]]ในรัสเซีย ซึ่งส่วนใหญ่อยู่ในพื้นที่เดิมของ[[ประเทศยูเครน|ยูเครน]] [[ประเทศเบลารุส|เบลารุส]] [[เอเชียกลาง]] และ[[Transcaucasia|ทรานคอเคเซีย]]
|[[สาธารณรัฐโปแลนด์ที่ 2|โปแลนด์]] [[ประเทศฟินแลนด์|ฟินแลนด์]] และ[[รัฐบอลติก|รัฐในภูมิภาคบอลติก]]ได้รับเอกราช
|[[สนธิสัญญาเบรสท์-ลีตอฟสก์|สิ้นสุด]]การมีส่วนร่วมของรัสเซียใน[[สงครามโลกครั้งที่หนึ่ง]]
|ก่อตั้ง[[สหภาพโซเวียต]]
}}
}}


การปฏิวัติรัสเซียเริ่มต้นขึ้นด้วย[[การปฏิวัติเดือนกุมภาพันธ์]] การปฏิวัติครั้งแรกมุ่งเน้นไปที่ภายในเมืองหลวงเปโตรกราด{{efn|ในปัจจุบันคือ[[เซนต์ปีเตอส์เบิร์ก]]}} และบริเวณโดยรอบ ภายหลังเกิดการสูญเสียทางทหารครั้งใหญ่ระหว่างช่วงสงคราม ซึ่งทำให้[[Russian Ground Forces|กองทัพบกรัสเซีย]]ได้เปลี่ยนสภาพกลับไปเป็นการก่อกบฎ [[รัฐสภา]]รัสเซีย (หรือที่เรียกว่า[[Duma|ดูมา]]) จึงได้ทำการตอบโต้ด้วยการเข้าควบคุมประเทศ และจัดตั้ง[[Russian Provisional Government|รัฐบาลเฉพาะกาลรัสเซีย]]ต่อไป รัฐบาลเฉพาะกาลรัสเซียถูกครอบงำไปด้วยผลประโยชน์ของนายทุนอันโดดเด่น เช่นเดียวกับขุนนางและชนชั้นสูงของรัสเซียโดยมีโอมเป็นผู้ปกครอง
'''การปฏิวัติรัสเซีย'''{{Efn|{{lang-rus|Русская революция|r=Russkaya revolyutsiya|p=ˈruskəjə rʲɪvɐlˈʲutsɨjə}}}} หรือ '''การปฏิวัติ ค.ศ. 1917'''{{Efn|{{lang-rus|Революция 1917 года|r=Revolyutsiya 1917 goda|links=no}}}} (ค.ศ. 1917 – 1923) เป็นช่วงเวลาของ[[Political revolution|การปฏิวัติทางการเมือง]]และ[[การปฏิวัติสังคม|ทางสังคม]] ที่เกิดขึ้นบนอดีต[[จักรวรรดิรัสเซีย]]เดิม และเริ่มต้นขึ้นในสมัย[[สงครามโลกครั้งที่หนึ่ง]] ซึ่งเริ่มต้นใน ค.ศ. 1917 ด้วยการล่มสลายของ[[ราชวงศ์โรมานอฟ]] และสิ้นสุดลงใน ค.ศ. 1923 โดยการสถาปนา[[สหภาพโซเวียต]]โดย[[บอลเชวิค]] (เมื่อ[[สงครามกลางเมืองรัสเซีย]]สิ้นสุดลง) การปฏิวัติรัสเซียเกิดขึ้น 2 ครั้ง คือ [[การปฏิวัติเดือนกุมภาพันธ์|การปฏิวัติครั้งแรก]]เป็นการล้มล้างรัฐบาลจักรวรรดิที่นำโดย[[จักรพรรดินิโคลัสที่ 2 แห่งรัสเซีย|จักรพรรดินีโคไลที่ 2]] และ[[การปฏิวัติเดือนตุลาคม|การปฏิวัติครั้งที่สอง]] เป็นการล้มล้างอำนาจของรัฐบาลเฉพาะกาลและแทนที่ด้วยอำนาจของ[[บอลเชวิค]]

การปฏิวัติรัสเซียเริ่มต้นขึ้นด้วย[[การปฏิวัติเดือนกุมภาพันธ์]] การปฏิวัติครั้งแรกมุ่งเน้นไปที่ภายในเมืองหลวงเปโตรกราด{{efn|ในปัจจุบันคือ[[เซนต์ปีเตอส์เบิร์ก]]}} และบริเวณโดยรอบ ภายหลังเกิดการสูญเสียทางทหารครั้งใหญ่ระหว่างช่วงสงคราม ซึ่งทำให้[[Russian Ground Forces|กองทัพบกรัสเซีย]]ได้เปลี่ยนสภาพกลับไปเป็นการก่อกบฎ [[รัฐสภา]]รัสเซีย (หรือที่เรียกว่า[[Duma|ดูมา]]) จึงได้ทำการตอบโต้ด้วยการเข้าควบคุมประเทศ และจัดตั้ง[[Russian Provisional Government|รัฐบาลเฉพาะกาลรัสเซีย]]ต่อไป รัฐบาลเฉพาะกาลรัสเซียถูกครอบงำไปด้วยผลประโยชน์ของนายทุนอันโดดเด่น เช่นเดียวกับขุนนางและชนชั้นสูงของรัสเซีย


== ชนวนเหตุ ==
== ชนวนเหตุ ==

รุ่นแก้ไขเมื่อ 19:07, 17 กุมภาพันธ์ 2565

การปฏิวัติรัสเซีย[a] หรือ การปฏิวัติ ค.ศ. 1917[b] (ค.ศ. 1917 – 1923) เป็นช่วงเวลาของการปฏิวัติทางการเมืองและทางสังคม ที่เกิดขึ้นบนอดีตจักรวรรดิรัสเซียเดิม และเริ่มต้นขึ้นในสมัยสงครามโลกครั้งที่หนึ่ง ซึ่งเริ่มต้นใน ค.ศ. 1917 ด้วยการล่มสลายของราชวงศ์โรมานอฟ และสิ้นสุดลงใน ค.ศ. 1923 โดยการสถาปนาสหภาพโซเวียตโดยบอลเชวิค (เมื่อสงครามกลางเมืองรัสเซียสิ้นสุดลง) การปฏิวัติรัสเซียเกิดขึ้น 2 ครั้ง คือ การปฏิวัติครั้งแรกเป็นการล้มล้างรัฐบาลจักรวรรดิที่นำโดยจักรพรรดินีโคไลที่ 2 และการปฏิวัติครั้งที่สอง เป็นการล้มล้างอำนาจของรัฐบาลเฉพาะกาลและแทนที่ด้วยอำนาจของบอลเชวิค

การปฏิวัติรัสเซียเริ่มต้นขึ้นด้วยการปฏิวัติเดือนกุมภาพันธ์ การปฏิวัติครั้งแรกมุ่งเน้นไปที่ภายในเมืองหลวงเปโตรกราด[c] และบริเวณโดยรอบ ภายหลังเกิดการสูญเสียทางทหารครั้งใหญ่ระหว่างช่วงสงคราม ซึ่งทำให้กองทัพบกรัสเซียได้เปลี่ยนสภาพกลับไปเป็นการก่อกบฎ รัฐสภารัสเซีย (หรือที่เรียกว่าดูมา) จึงได้ทำการตอบโต้ด้วยการเข้าควบคุมประเทศ และจัดตั้งรัฐบาลเฉพาะกาลรัสเซียต่อไป รัฐบาลเฉพาะกาลรัสเซียถูกครอบงำไปด้วยผลประโยชน์ของนายทุนอันโดดเด่น เช่นเดียวกับขุนนางและชนชั้นสูงของรัสเซียโดยมีโอมเป็นผู้ปกครอง

ชนวนเหตุ

การปฏิวัติเดือนกุมภาพันธ์ (เดือนมีนาคม พ.ศ. 2460 ตามปฏิทินเกรโกเรียน) เป็นการปฏิวัติในเฉพาะบริเวณนครเปโตรกราด (ปัจจุบัน: เซนต์ปีเตอส์เบิร์ก) ภายใต้ภาวะความวุ่นวายนั้นเอง สมาชิกรัฐสภาหลวงดูมาถือโอกาสเข้ายึดอำนาจการบริหารประเทศและจัดตั้งรัฐบาลเฉพาะกาลขึ้น เหล่าผู้นำกองทัพต่างรู้สึกว่าความพยายามปราบปรามการจลาจลของตนนั้นไร้ผล และพระเจ้าซาร์นิโคลัสที่ 2 พระเจ้าซาร์แห่งรัสเซียองค์สุดท้ายก็ทำการสละราชสมบัติ ในตอนแรกเริ่ม พวกโซเวียต (สภาแรงงาน) ซึ่งนำโดยพวกสังคมนิยมหัวรุนแรงอนุญาตให้รัฐบาลเฉพาะกาลเข้าบริหารประเทศ แต่ยืนยันให้พวกตนได้รับอภิสิทธิ์ในการแทรกแซงรัฐบาลและควบคุมกองกำลังต่าง ๆ มากมาย กล่าวได้ว่าการปฏิวัติเดือนกุมภาพันธ์เกิดขึ้นในบริบทของความพ่ายแพ้ทางทหารอย่างหนักในช่วงสงครามโลกครั้งที่หนึ่ง (พ.ศ. 2457 - 2461) ซึ่งทำให้กองทัพส่วนมากอยู่ในสภาพของการก่อกบฏ

ช่วงเวลาของ อำนาจคู่ (Dual power) จึงได้ถือกำเนิดขึ้น ซึ่งเป็นช่วงที่รัฐบาลเฉพาะกาลครอบครองอำนาจรัฐ ขณะที่เครือข่ายโซเวียตแห่งชาติซึ่งนำโดยพวกสังคมนิยมก็ได้รับการสวามิภักดิ์จากเหล่าชนชั้นล่างและพวกฝ่ายซ้าย และตลอดช่วงเวลาแห่งความวุ่นวายนี้มีการก่อกบฏ, ประท้วง และนัดหยุดงานมากมายหลายครั้ง ต่อมารัฐบาลเฉพาะกาลตัดสินใจที่จะยังคงทำสงครามกับเยอรมนีต่อไป ส่งผลให้พวกบอลเชวิกและนักสังคมนิยมกลุ่มต่าง ๆ เริ่มออกมารณรงค์ให้ยุติการสู้รบกับเยอรมนี บอลเชวิกได้ทำการเปลี่ยนกองกำลังจากชนชั้นแรงงานให้ไปเป็น เรดการ์ด ซึ่งต่อมาได้พัฒนามาเป็นกองทัพแดง และกองกำลังนี้เองที่บอลเชวิกควบคุมเอาใจใส่อย่างมีนัยสำคัญ[1]

ถัดมาในการปฏิวัติเดือนตุลาคม (เดือนพฤศจิกายน พ.ศ. 2460 ตามปฏิทินเกรโกเรียน) พรรคบอลเชวิกภายใต้การนำของวลาดีมีร์ เลนินและเหล่าชนชั้นแรงงานโซเวียตเข้าล้มล้างการปกครองของรัฐบาลเฉพาะกาล ณ กรุงเซนต์ปีเตอส์เบิร์ก พวกบอลเชวิกแต่งตั้งตนเองขึ้นเป็นผู้นำในกระทรวงต่าง ๆ มากมายรวมไปถึงการเข้ายึดอำนาจตามชนบทต่าง ๆ จัดตั้งหน่วย เชกา เพื่อปราบปรามการต่อต้านการปฏิวัติ และเพื่อที่จะบรรลุเป้าหมายการยุติสงครามกับเยอรมนี บอลเชวิกได้ร่วมลงนามในสนธิสัญญาเบรสท์-ลีตอฟสก์กับเยอรมนีในเดือนมีนาคม พ.ศ. 2461

หลังจากสิ้นสุด

สงครามกลางเมืองอุบัติขึ้นระหว่าง กองทัพแดง (ฝ่ายบอลเชวิก) กับ กองทัพขาว (ฝ่ายต่อต้านบอลเชวิก) ซึ่งดำเนินไปหลายปี แต่ในท้ายที่สุดแล้วกองทัพแดงของฝ่ายบอลเชวิกก็มีชัยชนะอย่างเด็ดขาดเหนือฝ่ายกองทัพขาว และการสิ้นสุดลงของระลอกการปฏิวัตินี้เองที่ปูทางรัสเซียให้เขาสู่ยุคของสหภาพสาธารณรัฐสังคมนิยมโซเวียต แม้ว่าเหตุการณ์หลักทางประวัติศาสตร์ส่วนมากจะเกิดขึ้นในกรุงเซนต์ปีเตอส์เบิร์กและกรุงมอสโก แต่ก็ยังคงสามารถพบเห็นการเคลื่อนไหวต่าง ๆ ตลอดช่วงของการปฏิวัติได้ในแถบชนบทและหมู่บ้านทั่วประเทศ รวมไปถึงชนกลุ่มน้อยและบริเวณทุรกันดาร ที่ซึ่งชาวนาและทาสเข้ายึดที่ดินทำกินจากชนชั้นขุนนางแล้วแจกจ่ายปันส่วนให้แก่ตนเองใหม่

หมายเหตุ

  1. รัสเซีย: Русская революция, อักษรโรมัน: Russkaya revolyutsiya, สัทอักษรสากล: [ˈruskəjə rʲɪvɐlˈʲutsɨjə]
  2. รัสเซีย: Революция 1917 года, อักษรโรมัน: Revolyutsiya 1917 goda
  3. ในปัจจุบันคือเซนต์ปีเตอส์เบิร์ก

อ้างอิง

  1. Orlando Figes, A Peoples Tragedy, p370