ผลต่างระหว่างรุ่นของ "ภาษาเวียดนาม"

จากวิกิพีเดีย สารานุกรมเสรี
เนื้อหาที่ลบ เนื้อหาที่เพิ่ม
Potapt (คุย | ส่วนร่วม)
ย้อนการแก้ไขที่ 9046208 สร้างโดย 49.237.17.133 (พูดคุย)
ป้ายระบุ: ทำกลับ
BeckNoDa (คุย | ส่วนร่วม)
ไม่มีความย่อการแก้ไข
บรรทัด 14: บรรทัด 14:
| iso1 = vi|iso2=vie|iso3=vie}}
| iso1 = vi|iso2=vie|iso3=vie}}


'''ภาษาเวียดนาม''' ({{lang|vi|tiếng Việt ''เตี๊ยงเหฺวียด'', tiếng Việt Nam, Việt ngữ}}) เป็นภาษาที่มี[[วรรณยุกต์]]และเป็น[[ภาษาทางการ]]ของ[[ประเทศเวียดนาม]] เป็นภาษาแม่ของประชากรเวียดนามถึงร้อยละ 87 รวมถึงผู้อพยพจากเวียดนามประมาณ 2 ล้านคน และรวมถึง[[ชาวเวียดนาม-อเมริกัน]]เป็นจำนวนพอสมควรด้วย ถึงแม้ว่าจะมีการยืมคำศัพท์จาก[[ภาษาจีน]]และเดิมใช้[[อักษรจีน]]เขียน แต่นักภาษาศาสตร์ยังคงจัดภาษาเวียดนามให้เป็น[[ภาษากลุ่มออสโตรเอเซียติก]]ซึ่งในกลุ่มนี้ภาษาเวียดนามมีผู้พูดมากที่สุด (10 เท่าของภาษาที่มีจำนวนคนพูดเป็นอันดับรองลงมา คือ [[ภาษาเขมร]]) ในด้านระบบการเขียนของภาษาเวียดนามนั้น แต่เดิมใช้ตัวเขียนจีน เรียกว่า "จื๋อญอ" ต่อมาชาวเวียดนามได้พัฒนาตัวเขียนจีนเพื่อใช้เขียนภาษาเวียดนาม เรียกว่า "[[จื๋อโนม]]" แต่ในปัจจุบันเวียดนามใช้ตัว[[อักษรโรมัน]]ที่พัฒนาขึ้นโดย[[มิชชันนารี]]ชาวฝรั่งเศส โดย[[เครื่องหมายเสริมสัทอักษร]]ใช้เป็นวรรณยุกต์
'''ภาษาเวียดนาม''' ({{lang-vi|tiếng Việt|links=no}} ''เตี๊ยงเหฺวียด'', {{lang|vi|tiếng Việt Nam, Việt ngữ}}) เป็นภาษาที่มี[[วรรณยุกต์]]และเป็น[[ภาษาทางการ]]ของ[[ประเทศเวียดนาม]] เป็นภาษาแม่ของประชากรเวียดนามถึงร้อยละ 87 รวมถึงผู้อพยพจากเวียดนามประมาณ 2 ล้านคน และรวมถึง[[ชาวเวียดนาม-อเมริกัน]]เป็นจำนวนพอสมควรด้วย ถึงแม้ว่าจะมีการยืมคำศัพท์จาก[[ภาษาจีน]]และเดิมใช้[[อักษรจีน]]เขียน แต่นักภาษาศาสตร์ยังคงจัดภาษาเวียดนามให้เป็น[[ภาษากลุ่มออสโตรเอเซียติก]]ซึ่งในกลุ่มนี้ภาษาเวียดนามมีผู้พูดมากที่สุด (10 เท่าของภาษาที่มีจำนวนคนพูดเป็นอันดับรองลงมา คือ [[ภาษาเขมร]]) ในด้านระบบการเขียนของภาษาเวียดนามนั้น แต่เดิมใช้ตัวเขียนจีน เรียกว่า "จื๋อญอ" ต่อมาชาวเวียดนามได้พัฒนาตัวเขียนจีนเพื่อใช้เขียนภาษาเวียดนาม เรียกว่า "[[จื๋อโนม]]" แต่ในปัจจุบันเวียดนามใช้ตัว[[อักษรโรมัน]]ที่พัฒนาขึ้นโดย[[มิชชันนารี]]ชาวฝรั่งเศส โดย[[เครื่องหมายเสริมสัทอักษร]]ใช้เป็นวรรณยุกต์


== ตระกูลภาษา ==
== ตระกูลภาษา ==
บรรทัด 40: บรรทัด 40:
|}
|}


ภาษาถิ่นเหล่านี้มีน้ำเสียง การออกเสียง และบางครั้งก็มีคำศัพท์ที่แตกต่างไปบ้าง แต่ภาษาถิ่นเฮว้จะมีคำศัพท์ที่แตกต่างค่อนข้างมากจากภาษาถิ่นอื่น ๆ วรรณยุกต์ "หอย" และ "หงา" มีความแตกต่างในภาคเหนือ แต่กลืนเป็นวรรณยุกต์เดียวกันในภาคใต้ ส่วนพยัญชนะ {{lang|vi|''ch''}} และ {{lang|vi|''tr''}} นั้นจะออกเสียงแตกต่างกันในถิ่นใต้และกลาง แต่รวมเป็นเสียงเดียวในถิ่นเหนือ สำหรับความแตกต่างด้านไวยากรณ์นั้นไม่ปรากฏ
ภาษาถิ่นเหล่านี้มีน้ำเสียง การออกเสียง และบางครั้งก็มีคำศัพท์ที่แตกต่างไปบ้าง แต่ภาษาถิ่นเฮว้จะมีคำศัพท์ที่แตกต่างค่อนข้างมากจากภาษาถิ่นอื่น ๆ วรรณยุกต์ "หอย" และ "หงา" มีความแตกต่างในภาคเหนือ แต่กลืนเป็นวรรณยุกต์เดียวกันในภาคใต้ ส่วนพยัญชนะ {{lang|vi|ch}} และ {{lang|vi|tr}} นั้นจะออกเสียงแตกต่างกันในถิ่นใต้และกลาง แต่รวมเป็นเสียงเดียวในถิ่นเหนือ สำหรับความแตกต่างด้านไวยากรณ์นั้นไม่ปรากฏ


== ระบบเสียง ==
== ระบบเสียง ==
บรรทัด 58: บรรทัด 58:
|-
|-
! colspan=2| นาสิก
! colspan=2| นาสิก
| {{lang|vi|''m''}} {{IPA|[m]}} ม
| {{lang|vi|m}} {{IPA|[m]}} ม
| {{lang|vi|''n''}} {{IPA|[n]}} น
| {{lang|vi|n}} {{IPA|[n]}} น
|
|
| {{lang|vi|''nh''}} {{IPA|[ɲ]}} ญ
| {{lang|vi|nh}} {{IPA|[ɲ]}} ญ
| {{lang|vi|''ng/ngh''}} {{IPA|[ŋ]}} ง
| {{lang|vi|ng/ngh}} {{IPA|[ŋ]}} ง
|
|
|-
|-
! rowspan=3| กัก
! rowspan=3| กัก
! <small>ไม่ก้อง ไม่พ่นลม</small>
! <small>ไม่ก้อง ไม่พ่นลม</small>
| {{lang|vi|''p''}} {{IPA|[p]}} ป
| {{lang|vi|p}} {{IPA|[p]}} ป
| {{lang|vi|''t''}} {{IPA|[t]}} ต
| {{lang|vi|t}} {{IPA|[t]}} ต
| {{lang|vi|''tr''}} {{IPA|[ʈʂ~ʈ]}} จ
| {{lang|vi|tr}} {{IPA|[ʈʂ~ʈ]}} จ
| {{lang|vi|''ch''}} {{IPA|[c~tɕ]}} จ
| {{lang|vi|ch}} {{IPA|[c~tɕ]}} จ
| {{lang|vi|''c/k/q''}} {{IPA|[k~q]}} ก
| {{lang|vi|c/k/q}} {{IPA|[k~q]}} ก
|
|
|-
|-
! <small>ก้อง</small>
! <small>ก้อง</small>
| {{lang|vi|''b''}} {{IPA|[ɓ]}} บ
| {{lang|vi|b}} {{IPA|[ɓ]}} บ
| {{lang|vi|''đ''}} {{IPA|[ɗ]}} ด
| {{lang|vi|đ}} {{IPA|[ɗ]}} ด
|
|
|
|
บรรทัด 84: บรรทัด 84:
! <small>ไม่ก้อง พ่นลม</small>
! <small>ไม่ก้อง พ่นลม</small>
|
|
| {{lang|vi|''th''}} {{IPA|[tʰ]}} ท
| {{lang|vi|th}} {{IPA|[tʰ]}} ท
|
|
|
|
| rowspan=2| {{lang|vi|''kh''}} {{IPA|[x~kʰ]}} ค
| rowspan=2| {{lang|vi|kh}} {{IPA|[x~kʰ]}} ค
|
|
|-
|-
! rowspan=2| เสียดแทรก
! rowspan=2| เสียดแทรก
! <small>ไม่ก้อง</small>
! <small>ไม่ก้อง</small>
| {{lang|vi|''ph''}} {{IPA|[f]}} ฟ
| {{lang|vi|ph}} {{IPA|[f]}} ฟ
| {{lang|vi|''x''}} {{IPA|[s]}} ซ
| {{lang|vi|x}} {{IPA|[s]}} ซ
| {{lang|vi|''s''}} {{IPA|[ʂ]}} ซ
| {{lang|vi|s}} {{IPA|[ʂ]}} ซ
|
|
| {{lang|vi|''h''}} {{IPA|[h]}} ฮ
| {{lang|vi|h}} {{IPA|[h]}} ฮ
|-
|-
! <small>ก้อง</small>
! <small>ก้อง</small>
| {{lang|vi|''v''}} {{IPA|[v]}} ว
| {{lang|vi|v}} {{IPA|[v]}} ว
| {{lang|vi|''d''}} {{IPA|[z~j]}} ซ, ย
| {{lang|vi|d}} {{IPA|[z~j]}} ซ, ย
| rowspan=2| {{lang|vi|''r''}} {{IPA|[ʐ~ɹ]}} ซ, ร
| rowspan=2| {{lang|vi|r}} {{IPA|[ʐ~ɹ]}} ซ, ร
| {{lang|vi|''gi''}} {{IPA|[z~j]}} ซ, ย
| {{lang|vi|gi}} {{IPA|[z~j]}} ซ, ย
| {{lang|vi|''g/gh''}} {{IPA|[ɣ]}} ก
| {{lang|vi|g/gh}} {{IPA|[ɣ]}} ก
|
|
|-
|-
! colspan=2| เปิด
! colspan=2| เปิด
| {{lang|vi|''u/o''}} {{IPA|[w]}} ว
| {{lang|vi|u/o}} {{IPA|[w]}} ว
| {{lang|vi|''l''}} {{IPA|[l]}} ล
| {{lang|vi|l}} {{IPA|[l]}} ล
| {{lang|vi|''y/i''}} {{IPA|[j]}} ย
| {{lang|vi|y/i}} {{IPA|[j]}} ย
|
|
|
|
บรรทัด 119: บรรทัด 119:
|-
|-
! rowspan="8" | พยัญชนะต้น
! rowspan="8" | พยัญชนะต้น
! {{lang|vi|''x''}}
! {{lang|vi|x}}
| rowspan="2" | {{IPA|[s]}} ส
| rowspan="2" | {{IPA|[s]}} ส
| {{IPA|[s]}} ซ || {{IPA|[s]}} ซ || {{IPA|[s]}} ซ
| {{IPA|[s]}} ซ || {{IPA|[s]}} ซ || {{IPA|[s]}} ซ
|-
|-
! {{lang|vi|''s''}}
! {{lang|vi|s}}
| {{IPA|[ʂ]}} ซ (ม้วนลิ้น) || {{IPA|[ʂ]}} ซ (ม้วนลิ้น) || {{IPA|[ʂ]}} ซ (ม้วนลิ้น)
| {{IPA|[ʂ]}} ซ (ม้วนลิ้น) || {{IPA|[ʂ]}} ซ (ม้วนลิ้น) || {{IPA|[ʂ]}} ซ (ม้วนลิ้น)
|-
|-
! {{lang|vi|''ch''}}
! {{lang|vi|ch}}
| rowspan="2" | {{IPA|[tɕ]}} จ
| rowspan="2" | {{IPA|[tɕ]}} จ
| {{IPA|[tɕ]}} จ || {{IPA|[tɕ]}} จ || {{IPA|[tɕ]}} จ
| {{IPA|[tɕ]}} จ || {{IPA|[tɕ]}} จ || {{IPA|[tɕ]}} จ
|-
|-
! {{lang|vi|''tr''}}
! {{lang|vi|tr}}
| {{IPA|[tʂ]}} จ (ม้วนลิ้น) || {{IPA|[tʂ]}} จ (ม้วนลิ้น) || {{IPA|[tʂ]}} จ (ม้วนลิ้น)
| {{IPA|[tʂ]}} จ (ม้วนลิ้น) || {{IPA|[tʂ]}} จ (ม้วนลิ้น) || {{IPA|[tʂ]}} จ (ม้วนลิ้น)
|-
|-
! {{lang|vi|''r''}}
! {{lang|vi|r}}
| rowspan="3" | {{IPA|[z]}} ซ (ก้อง)
| rowspan="3" | {{IPA|[z]}} ซ (ก้อง)
| {{IPA|[ɻ]}} ร (ม้วนลิ้น) || {{IPA|[ɻ]}} ร (ม้วนลิ้น) || {{IPA|[ɻ]}} ร (ม้วนลิ้น)
| {{IPA|[ɻ]}} ร (ม้วนลิ้น) || {{IPA|[ɻ]}} ร (ม้วนลิ้น) || {{IPA|[ɻ]}} ร (ม้วนลิ้น)
|-
|-
! {{lang|vi|''d''}}
! {{lang|vi|d}}
| {{IPA|[ɟ]}} กึ่ง จ กึ่ง ก (ก้อง)
| {{IPA|[ɟ]}} กึ่ง จ กึ่ง ก (ก้อง)
| rowspan="3" | {{IPA|[j]}} ย
| rowspan="3" | {{IPA|[j]}} ย
| rowspan="3" | {{IPA|[j]}} ย
| rowspan="3" | {{IPA|[j]}} ย
|-
|-
! {{lang|vi|''gi''}}
! {{lang|vi|gi}}
| {{IPA|[z]}} ซ (ก้อง)
| {{IPA|[z]}} ซ (ก้อง)
|-
|-
! {{lang|vi|''v''}}<ref>In southern dialects, ''v'' is reported to have a [[spelling pronunciation]] (i.e., the spelling influences pronunciation) of {{IPA|[vj]}} or {{IPA|[bj]}} among educated speakers. However, educated speakers revert to usual {{IPA|[j]}} in more relaxed speech. Less educated speakers have {{IPA|[j]}} more consistently throughout their speech. See: Thompson (1959), Thompson (1965: 85, 89, 93, 97-98).</ref>
! {{lang|vi|v}}<ref>In southern dialects, ''v'' is reported to have a [[spelling pronunciation]] (i.e., the spelling influences pronunciation) of {{IPA|[vj]}} or {{IPA|[bj]}} among educated speakers. However, educated speakers revert to usual {{IPA|[j]}} in more relaxed speech. Less educated speakers have {{IPA|[j]}} more consistently throughout their speech. See: Thompson (1959), Thompson (1965: 85, 89, 93, 97-98).</ref>
| {{IPA|[v]}} กึ่ง ฟ กึ่ง ว || {{IPA|[v]}} กึ่ง ฟ กึ่ง ว
| {{IPA|[v]}} กึ่ง ฟ กึ่ง ว || {{IPA|[v]}} กึ่ง ฟ กึ่ง ว
|-
|-
! rowspan="10" | พยัญชนะท้าย
! rowspan="10" | พยัญชนะท้าย
! {{lang|vi|''c''}}
! {{lang|vi|c}}
| {{IPA|[k]}} || {{IPA|[k]}} ก
| {{IPA|[k]}} || {{IPA|[k]}} ก
| rowspan="2" | {{IPA|[k]}} ก
| rowspan="2" | {{IPA|[k]}} ก
| rowspan="3" | {{IPA|[k]}} ก
| rowspan="3" | {{IPA|[k]}} ก
|-
|-
! {{lang|vi|''t''}}
! {{lang|vi|t}}
| rowspan="4" | {{IPA|[t]}} ต
| rowspan="4" | {{IPA|[t]}} ต
| rowspan="4" | {{IPA|[t]}} ต
| rowspan="4" | {{IPA|[t]}} ต
|-
|-
! style="line-height: 1em;" | {{lang|vi|''t''}} <br/><span style="font-weight: normal; font-size: small;">หลัง {{lang|vi|''e''}}</span>
! style="line-height: 1em;" | {{lang|vi|t}} <br/><span style="font-weight: normal; font-size: small;">หลัง {{lang|vi|e}}</span>
| {{IPA|[k, t]}} ก, ต
| {{IPA|[k, t]}} ก, ต
|-
|-
! style="line-height: 1em;" | {{lang|vi|''t''}} <br/><span style="font-weight: normal; font-size: small;">หลัง {{lang|vi|''ê''}}</span>
! style="line-height: 1em;" | {{lang|vi|t}} <br/><span style="font-weight: normal; font-size: small;">หลัง {{lang|vi|ê}}</span>
| rowspan="3" | {{IPA|[t]}} ต
| rowspan="3" | {{IPA|[t]}} ต
| {{IPA|[k, t]}} ก, ต
| {{IPA|[k, t]}} ก, ต
|-
|-
! style="line-height: 1em;" | {{lang|vi|''t''}} <br/><span style="font-weight: normal; font-size: small;">หลัง {{lang|vi|''i''}}</span>
! style="line-height: 1em;" | {{lang|vi|t}} <br/><span style="font-weight: normal; font-size: small;">หลัง {{lang|vi|i}}</span>
| rowspan="2" | {{IPA|[t]}} ต
| rowspan="2" | {{IPA|[t]}} ต
|-
|-
! {{lang|vi|''ch''}}
! {{lang|vi|ch}}
| {{IPA|[ʲk]}} จ/ก || {{IPA|[k]}} ก
| {{IPA|[ʲk]}} จ/ก || {{IPA|[k]}} ก
|-
|-
! {{lang|vi|''ng''}}
! {{lang|vi|ng}}
| {{IPA|[ŋ]}} ง || {{IPA|[ŋ]}} ง
| {{IPA|[ŋ]}} ง || {{IPA|[ŋ]}} ง
| rowspan="2" | {{IPA|[ŋ]}} ง
| rowspan="2" | {{IPA|[ŋ]}} ง
| rowspan="2" | {{IPA|[ŋ]}} ง
| rowspan="2" | {{IPA|[ŋ]}} ง
|-
|-
! {{lang|vi|''n''}}
! {{lang|vi|n}}
| rowspan="2" | {{IPA|[n]}} น
| rowspan="2" | {{IPA|[n]}} น
| rowspan="2" | {{IPA|[n]}} น
| rowspan="2" | {{IPA|[n]}} น
|-
|-
! style="line-height: 1em;" |{{lang|vi|''n''}}<br/><span style="font-weight: normal; font-size: small;">หลัง {{lang|vi|''i'', ''ê''}}</span>
! style="line-height: 1em;" |{{lang|vi|n}}<br/><span style="font-weight: normal; font-size: small;">หลัง {{lang|vi|i'', ''ê}}</span>
| rowspan="2" | {{IPA|[n]}} น
| rowspan="2" | {{IPA|[n]}} น
| rowspan="2" | {{IPA|[n]}} น
| rowspan="2" | {{IPA|[n]}} น
|-
|-
! {{lang|vi|''nh''}}
! {{lang|vi|nh}}
| {{IPA|[ʲŋ]}} ญ/ง || {{IPA|[ŋ]}} ง
| {{IPA|[ʲŋ]}} ญ/ง || {{IPA|[ŋ]}} ง
|}
|}
บรรทัด 198: บรรทัด 198:
|-
|-
! สูง
! สูง
| {{lang|vi|''i''}} {{IPA|[i]}} /-ิ/
| {{lang|vi|i}} {{IPA|[i]}} /-ิ/
| {{lang|vi|''ư''}} {{IPA|[ɨ/ɯ]}} /-ือ/
| {{lang|vi|ư}} {{IPA|[ɨ/ɯ]}} /-ือ/
| {{lang|vi|''u''}} {{IPA|[u]}} /-ู/
| {{lang|vi|u}} {{IPA|[u]}} /-ู/
|-
|-
! กลางสูง
! กลางสูง
| {{lang|vi|''ê''}} {{IPA|[e]}} /เ-/
| {{lang|vi|ê}} {{IPA|[e]}} /เ-/
| {{lang|vi|''ơ''}} {{IPA|[əː/ɤː]}} /เ-อ/
| {{lang|vi|ơ}} {{IPA|[əː/ɤː]}} /เ-อ/
| {{lang|vi|''ô''}} {{IPA|[o]}} /โ-/
| {{lang|vi|ô}} {{IPA|[o]}} /โ-/
|-
|-
! กลางต่ำ
! กลางต่ำ
| {{lang|vi|''e''}} {{IPA|[ɛ]}} /แ-/
| {{lang|vi|e}} {{IPA|[ɛ]}} /แ-/
| {{lang|vi|''â''}} {{IPA|[ə/ɤ/ɜ]}} /เ-อะ/
| {{lang|vi|â}} {{IPA|[ə/ɤ/ɜ]}} /เ-อะ/
| {{lang|vi|''o''}} {{IPA|[ɔ]}} /-อ/
| {{lang|vi|o}} {{IPA|[ɔ]}} /-อ/
|-
|-
! ต่ำ
! ต่ำ
| colspan="3" | {{lang|vi|''ă''}} {{IPA|[a]}} /-ะ/, {{lang|vi|''a''}} {{IPA|[aː]}} /-า/
| colspan="3" | {{lang|vi|ă}} {{IPA|[a]}} /-ะ/, {{lang|vi|a}} {{IPA|[aː]}} /-า/
|}
|}


บรรทัด 219: บรรทัด 219:
นักภาษาศาสตร์ได้ศึกษาภาษาเวียดนามและจัดให้อยู่ในภาษาตระกูลออสโตรเอเชียติก เช่นเดียวกับภาษาเขมร ซึ่งเป็นภาษาระบบคำสองพยางค์ (disyllable) และมีลักษณะน้ำเสียง (register) เป็นลักษณะสำคัญของภาษา อีกทั้งเป็นภาษาที่ไม่มีระบบเสียง[[วรรณยุกต์]] แต่ภาษาเวียดนามปัจจุบันได้พัฒนาระบบเสียงวรรณยุกต์ขึ้นใช้ เนื่องจากอิทธิพลของภาษาที่มีเสียงวรรณยุกต์อันได้แก่[[ภาษาตระกูลไท]]ที่อยู่โดยรอบและภาษาจีนที่เข้ามาปกครองเวียดนามในขณะนั้น
นักภาษาศาสตร์ได้ศึกษาภาษาเวียดนามและจัดให้อยู่ในภาษาตระกูลออสโตรเอเชียติก เช่นเดียวกับภาษาเขมร ซึ่งเป็นภาษาระบบคำสองพยางค์ (disyllable) และมีลักษณะน้ำเสียง (register) เป็นลักษณะสำคัญของภาษา อีกทั้งเป็นภาษาที่ไม่มีระบบเสียง[[วรรณยุกต์]] แต่ภาษาเวียดนามปัจจุบันได้พัฒนาระบบเสียงวรรณยุกต์ขึ้นใช้ เนื่องจากอิทธิพลของภาษาที่มีเสียงวรรณยุกต์อันได้แก่[[ภาษาตระกูลไท]]ที่อยู่โดยรอบและภาษาจีนที่เข้ามาปกครองเวียดนามในขณะนั้น


สระในภาษาเวียดนามนั้น ออกเสียงโดยมีวรรณยุกต์ภายใน ({{lang|vi|''thanh''}} หรือ {{lang|vi|''thanh điệu''}}) โดยวรรณยุกต์มีความแตกต่างกันที่
สระในภาษาเวียดนามนั้น ออกเสียงโดยมีวรรณยุกต์ภายใน ({{lang|vi|thanh}} หรือ {{lang|vi|thanh điệu}}) โดยวรรณยุกต์มีความแตกต่างกันที่
* ระดับเสียง
* ระดับเสียง
* ความยาว
* ความยาว
บรรทัด 226: บรรทัด 226:
* การออกเสียงคอหอย (ลักษณะเส้นเสียง)
* การออกเสียงคอหอย (ลักษณะเส้นเสียง)


เครื่องหมายกำกับวรรณยุกต์นั้น ปกติจะเขียนเหนือหรือใต้สระ [ส่วนใหญ่เขียนไว้เหนือสระ แต่วรรณยุกต์หนั่ง ({{lang|vi|''nặng''}}) เป็นจุดใต้สระ] วรรณยุกต์ทั้ง 6 ในภาษาถิ่นเหนือ (รวมฮานอยด้วย) มีดังนี้
เครื่องหมายกำกับวรรณยุกต์นั้น ปกติจะเขียนเหนือหรือใต้สระ [ส่วนใหญ่เขียนไว้เหนือสระ แต่วรรณยุกต์หนั่ง ({{lang|vi|nặng}}) เป็นจุดใต้สระ] วรรณยุกต์ทั้ง 6 ในภาษาถิ่นเหนือ (รวมฮานอยด้วย) มีดังนี้


{| border="1" cellspacing="0" cellpadding="5" class="wikitable"
{| border="1" cellspacing="0" cellpadding="5" class="wikitable"
บรรทัด 240: บรรทัด 240:
| สูงระดับ {{IPA|˧}}
| สูงระดับ {{IPA|˧}}
| align = "center" | <small> (ไม่มีเครื่องหมาย) </small>
| align = "center" | <small> (ไม่มีเครื่องหมาย) </small>
| {{lang|vi|''ma''}} &nbsp;'ผี'
| {{lang|vi|ma}} &nbsp;'ผี'
| align = "center" | {{Audio|Vi ngang tone.ogg|a}}
| align = "center" | {{Audio|Vi ngang tone.ogg|a}}
| อา
| อา
บรรทัด 247: บรรทัด 247:
| ต่ำตก {{IPA|˨˩}}
| ต่ำตก {{IPA|˨˩}}
| align = "center" | '''`'''
| align = "center" | '''`'''
| {{lang|vi|''''}} &nbsp;'แต่'
| {{lang|vi|mà}} &nbsp;'แต่'
| align = "center" | {{Audio|Vi huyen tone.ogg|à}}
| align = "center" | {{Audio|Vi huyen tone.ogg|à}}
| อ่า
| อ่า
บรรทัด 254: บรรทัด 254:
| สูงขึ้น {{IPA|˧˥}}
| สูงขึ้น {{IPA|˧˥}}
| align = "center" | '''´'''
| align = "center" | '''´'''
| {{lang|vi|''''}} &nbsp;'แก้ม, แม่ (ถิ่นใต้) '
| {{lang|vi|má}} &nbsp;'แก้ม, แม่ (ถิ่นใต้) '
| align = "center" | {{Audio|Vi sac tone.ogg|á}}
| align = "center" | {{Audio|Vi sac tone.ogg|á}}
| อ๊า
| อ๊า
บรรทัด 261: บรรทัด 261:
| ต่ำขึ้น {{IPA|˧˩˧}}
| ต่ำขึ้น {{IPA|˧˩˧}}
| align = "center" | '''&nbsp;̉'''
| align = "center" | '''&nbsp;̉'''
| {{lang|vi|''mả''}} &nbsp;'หลุมศพ, สุสาน'
| {{lang|vi|mả}} &nbsp;'หลุมศพ, สุสาน'
| align = "center" | {{Audio|Vi hoi tone.ogg|ả}}
| align = "center" | {{Audio|Vi hoi tone.ogg|ả}}
|อ๋า
|อ๋า
บรรทัด 268: บรรทัด 268:
| สูงขึ้นหยุด {{IPA|˧˥ˀ}}
| สูงขึ้นหยุด {{IPA|˧˥ˀ}}
| align = "center" | '''˜'''
| align = "center" | '''˜'''
| {{lang|vi|''''}} &nbsp;'ม้า (จีน-เวียดนาม), รหัส'
| {{lang|vi|mã}} &nbsp;'ม้า (จีน-เวียดนาม), รหัส'
| align = "center" | {{Audio|Vi nga tone.ogg|ã}}
| align = "center" | {{Audio|Vi nga tone.ogg|ã}}
| อะ-อ๊ะ
| อะ-อ๊ะ
บรรทัด 275: บรรทัด 275:
| ต่ำตกหยุด {{IPA|˧˨ˀ}}
| ต่ำตกหยุด {{IPA|˧˨ˀ}}
| align = "center" | '''&nbsp;̣'''
| align = "center" | '''&nbsp;̣'''
| {{lang|vi|''mạ''}} &nbsp;'สีข้าว'
| {{lang|vi|mạ}} &nbsp;'สีข้าว'
| align = "center" | {{Audio|Vi nang tone.ogg|ạ}}
| align = "center" | {{Audio|Vi nang tone.ogg|ạ}}
| อะ (เสียงหนัก)
| อะ (เสียงหนัก)
บรรทัด 284: บรรทัด 284:


=== กาล ===
=== กาล ===
ปกติแล้วไม่จำเป็นต้องแสดง โดยทั่วไปอดีตแสดงโดยคำว่า {{lang|vi|''đã''}} ปัจจุบันกาลกำลังกระทำ เติม {{lang|vi|''đang''}} อนาคตเติม {{lang|vi|''sẽ''}}
ปกติแล้วไม่จำเป็นต้องแสดง โดยทั่วไปอดีตแสดงโดยคำว่า {{lang|vi|đã}} ปัจจุบันกาลกำลังกระทำ เติม {{lang|vi|đang}} อนาคตเติม {{lang|vi|sẽ}}


=== โครงสร้างแสดงหัวข้อ ===
=== โครงสร้างแสดงหัวข้อ ===
เป็นโครงสร้างประโยคที่สำคัญในภาษาเวียดนาม ตัวอย่างเช่น {{lang|vi|''Tôi đọc sách này rồi''}} = ฉันอ่านหนังสือนี้แล้ว อาจเรียงประโยคใหม่เป็น {{lang|vi|''Sách này thi tôi đọc rồi''}} = หนังสือนี้น่ะฉันอ่านแล้ว ({{lang|vi|''thi''}} เป็นตัวแสดงหัวข้อ)
เป็นโครงสร้างประโยคที่สำคัญในภาษาเวียดนาม ตัวอย่างเช่น {{lang|vi|Tôi đọc sách này rồi}} = ฉันอ่านหนังสือนี้แล้ว อาจเรียงประโยคใหม่เป็น {{lang|vi|Sách này thi tôi đọc rồi}} = หนังสือนี้น่ะฉันอ่านแล้ว ({{lang|vi|thi}} เป็นตัวแสดงหัวข้อ)


=== พหูพจน์ ===
=== พหูพจน์ ===
โดยทั่วไปไม่ต้องแสดง ถ้าแสดงจะใช้คำเติมเข้าไปในประโยค เช่น {{lang|vi|''những''}}, {{lang|vi|''các''}}, {{lang|vi|''chúng''}}
โดยทั่วไปไม่ต้องแสดง ถ้าแสดงจะใช้คำเติมเข้าไปในประโยค เช่น {{lang|vi|những}}, {{lang|vi|các}}, {{lang|vi|chúng}}


=== ลักษณนาม ===
=== ลักษณนาม ===
ภาษาเวียดนามมีคำลักษณนามใช้แสดงลักษณะของนามเช่นเดียวกับภาษาไทยและภาษาจีน เช่น {{lang|vi|''con''}} ใช้กับสัตว์ {{lang|vi|''cái''}} ใช้กับสิ่งของไม่มีชีวิต คำลักษณนามบางคำอาจใช้ร่วมกันได้ เช่น {{lang|vi|''cái con''}}
ภาษาเวียดนามมีคำลักษณนามใช้แสดงลักษณะของนามเช่นเดียวกับภาษาไทยและภาษาจีน เช่น {{lang|vi|con}} ใช้กับสัตว์ {{lang|vi|cái}} ใช้กับสิ่งของไม่มีชีวิต คำลักษณนามบางคำอาจใช้ร่วมกันได้ เช่น {{lang|vi|cái con}}


=== คำสรรพนาม ===
=== คำสรรพนาม ===
บรรทัด 302: บรรทัด 302:


== คำศัพท์ ==
== คำศัพท์ ==
คำศัพท์ทางการเมืองและวิทยาศาสตร์โดยมากมาจากภาษาจีน กว่าร้อยละ 70 ของคำศัพท์มีรากศัพท์มาจากภาษาจีน คำประสมหลายคำเป็นการประสมระหว่างคำดั้งเดิมในภาษาเวียดนามกับคำยืมจากภาษาจีน ซึ่งคำเหล่านี้ปัจจุบันมักถูกแทนที่ด้วยคำเวียดนาม นอกจากนี้ยังมีคำยืมจาก[[ภาษาฝรั่งเศส]]และ[[ภาษาอังกฤษ]] เช่น {{lang|vi|''tivi''}} มาจาก TV
คำศัพท์ทางการเมืองและวิทยาศาสตร์โดยมากมาจากภาษาจีน กว่าร้อยละ 70 ของคำศัพท์มีรากศัพท์มาจากภาษาจีน คำประสมหลายคำเป็นการประสมระหว่างคำดั้งเดิมในภาษาเวียดนามกับคำยืมจากภาษาจีน ซึ่งคำเหล่านี้ปัจจุบันมักถูกแทนที่ด้วยคำเวียดนาม นอกจากนี้ยังมีคำยืมจาก[[ภาษาฝรั่งเศส]]และ[[ภาษาอังกฤษ]] เช่น {{lang|vi|tivi}} มาจาก TV


== ระบบการเขียน ==
== ระบบการเขียน ==
บรรทัด 314: บรรทัด 314:
== ตัวอย่างประโยค ==
== ตัวอย่างประโยค ==
คำพูดที่ใช้ในชีวิตประจำวัน
คำพูดที่ใช้ในชีวิตประจำวัน
* {{lang|vi|''Xin chào''}} [ซีนจ่าว] = สวัสดี
* {{lang|vi|Xin chào}} [ซีนจ่าว] = สวัสดี
* {{lang|vi|''Bạn''}} [บั่น] = เพื่อน
* {{lang|vi|Bạn}} [บั่น] = เพื่อน


==อ้างอิง==
==อ้างอิง==

รุ่นแก้ไขเมื่อ 20:01, 28 มีนาคม 2564

ภาษาเวียดนาม
tiếng Việt
ออกเสียง[tjə̌ˀŋ vjə̀t] เตี๊ยงเหวียต
(ทางเหนือ)
[tjə̌ŋ jə̀k] เตี๊ยงเหยียก
(ทางใต้)
ประเทศที่มีการพูดเวียดนาม สหรัฐอเมริกา กัมพูชา ฝรั่งเศส ออสเตรเลีย จีน
จำนวนผู้พูด70–73 ล้าน  (ไม่พบวันที่)
ตระกูลภาษา
ออสโตรเอเชียติก
ระบบการเขียนอักษรละติน
สถานภาพทางการ
ภาษาทางการเวียดนาม
รหัสภาษา
ISO 639-1vi
ISO 639-2vie
ISO 639-3vie

ภาษาเวียดนาม (เวียดนาม: tiếng Việt เตี๊ยงเหฺวียด, tiếng Việt Nam, Việt ngữ) เป็นภาษาที่มีวรรณยุกต์และเป็นภาษาทางการของประเทศเวียดนาม เป็นภาษาแม่ของประชากรเวียดนามถึงร้อยละ 87 รวมถึงผู้อพยพจากเวียดนามประมาณ 2 ล้านคน และรวมถึงชาวเวียดนาม-อเมริกันเป็นจำนวนพอสมควรด้วย ถึงแม้ว่าจะมีการยืมคำศัพท์จากภาษาจีนและเดิมใช้อักษรจีนเขียน แต่นักภาษาศาสตร์ยังคงจัดภาษาเวียดนามให้เป็นภาษากลุ่มออสโตรเอเซียติกซึ่งในกลุ่มนี้ภาษาเวียดนามมีผู้พูดมากที่สุด (10 เท่าของภาษาที่มีจำนวนคนพูดเป็นอันดับรองลงมา คือ ภาษาเขมร) ในด้านระบบการเขียนของภาษาเวียดนามนั้น แต่เดิมใช้ตัวเขียนจีน เรียกว่า "จื๋อญอ" ต่อมาชาวเวียดนามได้พัฒนาตัวเขียนจีนเพื่อใช้เขียนภาษาเวียดนาม เรียกว่า "จื๋อโนม" แต่ในปัจจุบันเวียดนามใช้ตัวอักษรโรมันที่พัฒนาขึ้นโดยมิชชันนารีชาวฝรั่งเศส โดยเครื่องหมายเสริมสัทอักษรใช้เป็นวรรณยุกต์

ตระกูลภาษา

ภาษาเวียดนามจัดอยู่ในสาขาเหวียด-เหมื่อง (Viet-Muong) ซึ่งเป็นสาขาหนึ่งในตระกูลภาษามอญ-เขมร (Mon-Khmer) หรือตระกูลออสโตรเอเชียติก (Austroasiatic) ประกอบด้วยภาษาเขมร ภาษามอญ ภาษามุนดา เป็นต้น แต่นักภาษาศาสตร์บางส่วนเห็นว่าควรจัดภาษาเวียดนามให้เป็นอีกสาขาหนึ่ง แยกจากภาษามอญ-เขมร

สำเนียงท้องถิ่น

ภาษาเวียดนามมีสำเนียงท้องถิ่นที่หลากหลาย แต่โดยมากถือว่ามี 3 หลัก ดังนี้

ถิ่นหลัก ท้องถิ่น ชื่อในยุคอาณานิคมของฝรั่งเศส
เวียดนามตอนเหนือ ถิ่นฮานอย, ถิ่นอื่นทางเหนือ: ไฮฟอง และถิ่นระดับจังหวัดจำนวนมาก ตังเกี๋ย
เวียดนามตอนกลาง ถิ่นเว้, ถิ่นเหงะอาน, ถิ่นกว๋างนาม อันนัมสูง
เวียดนามตอนใต้ ถิ่นไซ่ง่อน, ถิ่นแม่น้ำโขง (ตะวันตกไกล) โคชินไชนา

ภาษาถิ่นเหล่านี้มีน้ำเสียง การออกเสียง และบางครั้งก็มีคำศัพท์ที่แตกต่างไปบ้าง แต่ภาษาถิ่นเฮว้จะมีคำศัพท์ที่แตกต่างค่อนข้างมากจากภาษาถิ่นอื่น ๆ วรรณยุกต์ "หอย" และ "หงา" มีความแตกต่างในภาคเหนือ แต่กลืนเป็นวรรณยุกต์เดียวกันในภาคใต้ ส่วนพยัญชนะ ch และ tr นั้นจะออกเสียงแตกต่างกันในถิ่นใต้และกลาง แต่รวมเป็นเสียงเดียวในถิ่นเหนือ สำหรับความแตกต่างด้านไวยากรณ์นั้นไม่ปรากฏ

ระบบเสียง

เสียงพยัญชนะ

เสียงพยัญชนะในภาษาเวียดนามมีหน่วยเสียงตามตารางทางด้านล่าง โดยอักษรทางด้านซ้ายเป็นอักษรที่ใช้เขียนแทนหน่วยเสียงนั้น ๆ ในภาษาเวียดนาม อักษรตรงกลางเป็นสัทอักษร และด้านขวานั้นเป็นอักษรไทยที่นิยมใช้ทับศัพท์

ริมฝีปาก ปุ่มเหงือก ปลายลิ้นม้วน เพดานแข็ง เพดานอ่อน เส้นเสียง
นาสิก m [m] n [n] nh [ɲ] ng/ngh [ŋ]
กัก ไม่ก้อง ไม่พ่นลม p [p] t [t] tr [ʈʂ~ʈ] ch [c~tɕ] c/k/q [k~q]
ก้อง b [ɓ] đ [ɗ]
ไม่ก้อง พ่นลม th [tʰ] kh [x~kʰ]
เสียดแทรก ไม่ก้อง ph [f] x [s] s [ʂ] h [h]
ก้อง v [v] d [z~j] ซ, ย r [ʐ~ɹ] ซ, ร gi [z~j] ซ, ย g/gh [ɣ]
เปิด u/o [w] l [l] y/i [j]
สำเนียงต่าง ๆ ของภาษาเวียดนาม
รูปแบบ รูปพยัญชนะ เหนือ กลางตอนเหนือ กลาง ใต้
พยัญชนะต้น x [s] [s] [s] [s]
s [ʂ] ซ (ม้วนลิ้น) [ʂ] ซ (ม้วนลิ้น) [ʂ] ซ (ม้วนลิ้น)
ch [tɕ] [tɕ] [tɕ] [tɕ]
tr [tʂ] จ (ม้วนลิ้น) [tʂ] จ (ม้วนลิ้น) [tʂ] จ (ม้วนลิ้น)
r [z] ซ (ก้อง) [ɻ] ร (ม้วนลิ้น) [ɻ] ร (ม้วนลิ้น) [ɻ] ร (ม้วนลิ้น)
d [ɟ] กึ่ง จ กึ่ง ก (ก้อง) [j] [j]
gi [z] ซ (ก้อง)
v[1] [v] กึ่ง ฟ กึ่ง ว [v] กึ่ง ฟ กึ่ง ว
พยัญชนะท้าย c [k] [k] [k] [k]
t [t] [t]
t
หลัง e
[k, t] ก, ต
t
หลัง ê
[t] [k, t] ก, ต
t
หลัง i
[t]
ch [ʲk] จ/ก [k]
ng [ŋ] [ŋ] [ŋ] [ŋ]
n [n] [n]
n
หลัง [i, ê] ข้อผิดพลาด: {{Lang}}: ข้อความมีมาร์กอัปตัวเอียง (ช่วยเหลือ)
[n] [n]
nh [ʲŋ] ญ/ง [ŋ]

เสียงสระ

  หน้า กลาง หลัง
สูง i [i] /-ิ/ ư [ɨ/ɯ] /-ือ/ u [u] /-ู/
กลางสูง ê [e] /เ-/ ơ [əː/ɤː] /เ-อ/ ô [o] /โ-/
กลางต่ำ e [ɛ] /แ-/ â [ə/ɤ/ɜ] /เ-อะ/ o [ɔ] /-อ/
ต่ำ ă [a] /-ะ/, a [aː] /-า/

เสียงวรรณยุกต์

นักภาษาศาสตร์ได้ศึกษาภาษาเวียดนามและจัดให้อยู่ในภาษาตระกูลออสโตรเอเชียติก เช่นเดียวกับภาษาเขมร ซึ่งเป็นภาษาระบบคำสองพยางค์ (disyllable) และมีลักษณะน้ำเสียง (register) เป็นลักษณะสำคัญของภาษา อีกทั้งเป็นภาษาที่ไม่มีระบบเสียงวรรณยุกต์ แต่ภาษาเวียดนามปัจจุบันได้พัฒนาระบบเสียงวรรณยุกต์ขึ้นใช้ เนื่องจากอิทธิพลของภาษาที่มีเสียงวรรณยุกต์อันได้แก่ภาษาตระกูลไทที่อยู่โดยรอบและภาษาจีนที่เข้ามาปกครองเวียดนามในขณะนั้น

สระในภาษาเวียดนามนั้น ออกเสียงโดยมีวรรณยุกต์ภายใน (thanh หรือ thanh điệu) โดยวรรณยุกต์มีความแตกต่างกันที่

  • ระดับเสียง
  • ความยาว
  • น้ำเสียงขึ้นลง
  • ความหนักแน่น
  • การออกเสียงคอหอย (ลักษณะเส้นเสียง)

เครื่องหมายกำกับวรรณยุกต์นั้น ปกติจะเขียนเหนือหรือใต้สระ [ส่วนใหญ่เขียนไว้เหนือสระ แต่วรรณยุกต์หนั่ง (nặng) เป็นจุดใต้สระ] วรรณยุกต์ทั้ง 6 ในภาษาถิ่นเหนือ (รวมฮานอยด้วย) มีดังนี้

ชื่อ ลักษณะ เครื่องหมาย ตัวอย่าง ตัวอย่างสระ ออกเสียง
งาง (ngang)   'ระดับ' สูงระดับ ˧ (ไม่มีเครื่องหมาย) ma  'ผี' a อา
ฮเหวี่ยน (huyền)   'แขวน' ต่ำตก ˨˩ `  'แต่' à อ่า
ซัก (sắc)   'คม' สูงขึ้น ˧˥ ´  'แก้ม, แม่ (ถิ่นใต้) ' á อ๊า
หอย (hỏi)   'ถาม' ต่ำขึ้น ˧˩˧  ̉ mả  'หลุมศพ, สุสาน' อ๋า
หงา (ngã)   'ตก' สูงขึ้นหยุด ˧˥ˀ ˜  'ม้า (จีน-เวียดนาม), รหัส' ã อะ-อ๊ะ
หนั่ง (nặng)   'หนัก' ต่ำตกหยุด ˧˨ˀ  ̣ mạ  'สีข้าว' อะ (เสียงหนัก)

ไวยากรณ์

ภาษาเวียดนามเป็นภาษารูปคำโดดเช่นเดียวกับภาษาจีนและภาษาในเอเชียตะวันออกเฉียงใต้อื่นๆ ไวยากรณ์เน้นที่การเรียงลำดับคำและโครงสร้างประโยคมากกว่าการผันคำ แสดงโดยการเพิ่มคำเช่นเดียวกับภาษาไทย ภาษาเวียดนามเป็นภาษาคำโดด แต่ก็มีคำสองพยางค์อยู่เป็นจำนวนมาก การเรียงคำในประโยคเป็นแบบประธาน-กริยา-กรรม

กาล

ปกติแล้วไม่จำเป็นต้องแสดง โดยทั่วไปอดีตแสดงโดยคำว่า đã ปัจจุบันกาลกำลังกระทำ เติม đang อนาคตเติม sẽ

โครงสร้างแสดงหัวข้อ

เป็นโครงสร้างประโยคที่สำคัญในภาษาเวียดนาม ตัวอย่างเช่น Tôi đọc sách này rồi = ฉันอ่านหนังสือนี้แล้ว อาจเรียงประโยคใหม่เป็น Sách này thi tôi đọc rồi = หนังสือนี้น่ะฉันอ่านแล้ว (thi เป็นตัวแสดงหัวข้อ)

พหูพจน์

โดยทั่วไปไม่ต้องแสดง ถ้าแสดงจะใช้คำเติมเข้าไปในประโยค เช่น những, các, chúng

ลักษณนาม

ภาษาเวียดนามมีคำลักษณนามใช้แสดงลักษณะของนามเช่นเดียวกับภาษาไทยและภาษาจีน เช่น con ใช้กับสัตว์ cái ใช้กับสิ่งของไม่มีชีวิต คำลักษณนามบางคำอาจใช้ร่วมกันได้ เช่น cái con

คำสรรพนาม

คำสรรพนามในภาษาเวียดนามต่างจากภาษาอังกฤษ คือคำสรรพนามแต่ละคำไม่ได้ถูกแบ่งอย่างชัดเจนว่าเป็นบุรุษที่ 1 2 หรือ 3 ขึ้นกับผู้พูดและผู้ฟัง นอกจากนั้นยังต้องระมัดระวังในการระบุความสัมพันธ์ทางสังคมซึ่งขึ้นกับอายุและเพศ

การซ้ำคำ

พบมากในภาษาเวียดนามซึ่งเป็นการสร้างคำใหม่ ซึ่งมีความหมายต่างไปจากเดิม เช่นเป็นการลดหรือเพิ่มความเข้มของคำคุณศัพท์

คำศัพท์

คำศัพท์ทางการเมืองและวิทยาศาสตร์โดยมากมาจากภาษาจีน กว่าร้อยละ 70 ของคำศัพท์มีรากศัพท์มาจากภาษาจีน คำประสมหลายคำเป็นการประสมระหว่างคำดั้งเดิมในภาษาเวียดนามกับคำยืมจากภาษาจีน ซึ่งคำเหล่านี้ปัจจุบันมักถูกแทนที่ด้วยคำเวียดนาม นอกจากนี้ยังมีคำยืมจากภาษาฝรั่งเศสและภาษาอังกฤษ เช่น tivi มาจาก TV

ระบบการเขียน

ก่อนที่ฝรั่งเศสจะเข้ามายังเวียดนามนั้น ภาษาเวียดนามมีระบบการเขียนสองแบบ ซึ่งทั้งสองแบบก็มีที่มาจากอักษรจีนเช่นเดียวกัน

  • จื๋อญอ (chữ nho, 字儒) หรือฮ้านตึ (Hán tự, 漢字) คืออักษรจีนที่ใช้เขียนภาษาจีนโบราณ
  • จื๋อโนม (chữ nôm, 字喃) เป็นอักษรที่ใช้เขียนภาษาเวียดนาม โดยนำอักษรจีนมาดัดแปลงเล็กน้อย

ปัจจุบันภาษาเวียดนามเขียนด้วยจื๋อโกว๊กหงือ (chữ Quốc ngữ แปลว่า "อักษรของภาษาประจำชาติ") ซึ่งเป็นอักษรละตินที่เพิ่มเติมเครื่องหมายต่าง ๆ เข้ามาเพื่อให้มีอักษรเพียงพอที่จะใช้เขียนภาษา อักษรดังกล่าวได้รับการคิดค้นขึ้นมาในคริสต์ศตวรรษที่ 17 โดยอาแล็กซ็องดร์ เดอ รอด ซึ่งเป็นมิชชันนารีชาวฝรั่งเศสที่เข้ามาเผยแผ่ศาสนา โดยมีรากฐานมาจากระบบที่มิชชันนารีชาวโปรตุเกสคิดไว้ก่อนหน้านั้น ในระหว่างที่เวียดนามยังเป็นอาณานิคมของฝรั่งเศสนั้น จื๋อโกว๊กหงือได้เป็นอักษรราชการของอาณานิคม ซึ่งได้ทำให้อักษรดังกล่าวเป็นที่แพร่หลายมากขึ้นเรื่อย ๆ จื๋อโกว๊กหงือในปัจจุบันมีรูปแบบการเขียนที่อ้างอิงการออกเสียงของภาษาถิ่นเวียดนามกลาง ซึ่งสระและพยัญชนะท้ายจะคล้ายคลึงกับภาษาถิ่นเหนือ ส่วนพยัญชนะต้นจะคล้ายกับภาษาถิ่นใต้

ตัวอย่างประโยค

คำพูดที่ใช้ในชีวิตประจำวัน

  • Xin chào [ซีนจ่าว] = สวัสดี
  • Bạn [บั่น] = เพื่อน

อ้างอิง

  1. In southern dialects, v is reported to have a spelling pronunciation (i.e., the spelling influences pronunciation) of [vj] or [bj] among educated speakers. However, educated speakers revert to usual [j] in more relaxed speech. Less educated speakers have [j] more consistently throughout their speech. See: Thompson (1959), Thompson (1965: 85, 89, 93, 97-98).