ละครวิทยุ

ละครวิทยุ

คือศิลปะการแสดงแขนงหนึ่ง ที่ใช้เสียงในการสื่อสารถึงผู้ฟัง ไม่ว่าจะเป็นเสียงพูด เสียงดนตรี และเสียงประกอบต่าง ๆ เพื่อให้ผู้ฟังได้จินตนาการ ให้เกิดเป็นภาพในความคิด ผู้ฟังจึงมีอิสระในการสร้างจินตนาการของตน ว่าต้องการให้พระเอกนางเอก หล่อสวยเพียใด สภาพแวดล้อมยิ่งใหญ่เท่าใดก็ย่อมได้ การจะเป็นละครวิทยุได้นั้น ต้องมีการนำบทประพันธ์(นวนิยาย) มาดัดแปลงให้อยู่ในรูปบทละครวิทยุเสียก่อน เพื่อความสะดวกในการใช้งานของนักแสดงขณะทำการบันทึกเสียง

ต้นกำเนิด

ต้นกำเนิดของละครวิทยุเท่าที่มีการบันทึกไว้ มีการออกอากาศครั้งแรกที่ประเทศสหรัฐอเมริกา เมื่อปี พ.ศ. 2473 (ค.ศ.1930) โดยสตรีชื่อ เออร์น่า ฟิลลิปส์ โดยการสนุนจากบริษัทผลิตและจำหน่ายผงซักฟอก ซึ่งเป็นที่มาว่าทำไมจึงเรียกละครวิทยุว่า Soap Opara

สําหรับประเทศไทยเริ่มดําเนินการออกอากาศที่ศาลาแดงเมื่อวันที่ 25 กุมภาพันธ์ พ.ศ. 2473 โดยละครวิทยุกระจายเสียงใน สมัยแรกๆ เจ้าหน้าที่ของสถานีจะเป็นผู้แสดงเอง ซึ่งเริ่มจากการแทรกบทเจรจา สลับกับมโหรีในละครรําประเภทต่างๆ เช่น ละครนอก ละครใน ละครร้อง จึงอาจกล่าวได้ว่าละครวิทยุในปัจจุบัน มีวิวัฒนาการมาจากศิลปะการแสดงในยุคก่อน แล้วจึงมีการ เปลี่ยนแปลงรูปแบบให้เข้ากับยุคสมัย จนกลายมาเป็นละครวิทยุในยุคปัจจุบัน

ละครวิทยุคืออะไร

เป็นคำพูดที่มักจะได้ยิน เมื่อถามคนรุ่นใหม่ว่า เคยฟังละครวิทยุไหม รู้จักละครวิทยุไหม ซึ่งไม่ใช่เรื่องแปลก เพราะ “ละครวิทยุ” ในปัจจุบัน เป็นที่รู้จักน้อยลงทุกขณะ แม้จะมีวิชาละครวิทยุสอนในมหาวิทยาลัยก็ตาม แต่ในสังคมโดยทั่วไปคำว่า “ละครวิทยุ” แทบจะเลือนหายไปจากความทรงจำของผู้คน ยิ่งคนรุ่นใหม่ด้วยแล้วจะมีจำนวนไม่มากนักที่เคยได้ฟังละครวิทยุ

หากจะกล่าวโดยย่นย่อถึงคำจำกัดความของละครวิทยุเพื่อให้เข้าใจได้ง่ายขึ้น ละครวิทยุก็เหมือนละครโทรทัศน์ หรือซีรีส์ ที่ออกอากาศทางสถานีโทรทัศน์ต่าง ๆ นั่นเอง เพียงแต่ละครวิทยุมีแต่เสียงไม่มีภาพ การนำเสนอเรื่องราวต่าง ๆ อาศัยเพียงเสียงเป็นตัวนำเสนอ ไม่ว่าจะเป็นเสียงพูดของนักแสดงละครวิทยุ *(1) เสียงดนตรี หรือเสียงประกอบต่าง ๆ เพื่อถ่ายทอดเรื่องราวไปยังผู้ฟัง ไม่ว่าจะเป็นเรื่องราวความรัก ความเศร้า บู๊ ตลกขบขัน ละครผีสยองขวัญ หรือแม้แต่สาระความรู้ก็ตาม ดังนั้นละครวิทยุจะสนุกสนานน่าติดตาม หรือสามารถสื่อให้คนฟังเข้าใจเรื่องราวได้หรือไม่ ก็ล้วนอยู่ที่การนำเสนอผ่านเสียงทั้งสิ้น จึงสรุปได้ว่า “ละครวิทยุ” ก็คือการนำเสนอเรื่องราวต่าง ๆ ทั้งด้านบันเทิง และสาระไปยังผู้ฟัง ผ่านการใช้เสียง ไม่ว่าจะเป็นเสียงพูด เสียงดนตรี และเสียงประกอบต่าง ๆ โดยมีการผูกเป็นเรื่องราว มีที่มาที่ไปให้ชวนติดตามนั่นเอง

• (1)การที่บุคคลอ่านบท เปล่งเสียงเป็นเรื่องราว โดยสอดแทรกอารมณ์ลงไปในการเปล่งเสียง เช่นนี้เรียกว่า การแสดงละครวิทยุ และผู้ที่แสดง เรียกว่า นักแสดงละครวิทยุ (ไม่ใช่นักพากย์อย่างที่หลายคนเข้าใจผิด)