ผลต่างระหว่างรุ่นของ "ภาษาเติร์กเมน"

ภาษาเติร์กเมน
	Türkmen dili
ประเทศที่มีการพูด	เติร์กเมนิสถาน อิหร่าน อัฟกานิสถาน ตุรกี (เอเชีย)
จำนวนผู้พูด	6 ล้านคน (ไม่พบวันที่)
ตระกูลภาษา	เตอร์กิก โอคุซ ภาษาเติร์กเมน; ;
สถานภาพทางการ
ภาษาทางการ	เติร์กเมนิสถาน
รหัสภาษา
ISO 639-1	tk
ISO 639-2	tuk
ISO 639-3	tuk

เรียกดูประวัติแบบโต้ตอบ

← การแก้ไขก่อนหน้า การแก้ไขถัดไป →

เนื้อหาที่ลบ เนื้อหาที่เพิ่ม

เห็นภาพข้อความวิกิ

ในบรรทัด

รุ่นแก้ไขเมื่อ 18:48, 30 มกราคม 2563

ภาษาเติร์กเมน (Turkmen, Туркмен, ISO 639-1: tk, ISO 639-2: tuk) คือชื่อภาษาราชการของประเทศเติร์กเมนิสถาน มีคนพูดภาษาเติร์กเมนประมาณ 3,430,000 คนในประเทศเติร์กเมนิสถาน และประมาณ 3,000,000 คนในประเทศอื่น ๆ เช่น ประเทศอิหร่าน (2,000,000) ประเทศอัฟกานิสถาน (500,000) และประเทศตุรกี (1,000)

ภาษาเติร์กเมนอยู่ในตระกูลเตอร์กิก และบางครั้งก็รวมอยู่ในตระกูลที่ใหญ่กว่า คือ ตระกูล อัลไตอิก เป็นภาษากลุ่มเตอร์กิกทางใต้ในกลุ่มเติร์กเมเนียน สัมพันธ์กับภาษาตุรกีไครเมีย (Crimean Turkish) และ ภาษาซาลาร์ (Salar) และสัมพันธ์น้อยกว่ากับภาษาตุรกีและภาษาอาเซอร์ไบจาน

ภาษาเติร์กเมนเขียนโดยใช้อักษรซีริลลิกหรืออักษรอาหรับด้วย อย่างไรก็ดี ในช่วงหลายปีที่ผ่านมา ประธานาธิบดีซาปาร์มูรัต นิยาซอฟ ได้ประกาศให้เขียนภาษาติร์กเมนโดยใช้อักษรโรมันที่ได้รับการดัดแปลง

การจัดจำแนก ภาษาที่เกี่ยวข้องและสำเนียง

ภาษาเติร์กเมนเป็นภาษาในกลุ่มภาษาเตอร์กิก อยู่ในกลุ่มย่อยเตอร์กิกตะวันออก กลุ่มโอคุซตะวันออก ซึ่งกลุ่มนี้ได้รวมภาษาเติร์กโคซารานีด้วย ภาษาเติร์กเมนมีความสัมพันธ์ใกล้ชิดกับภาษาตาตาร์ไครเมียและภาษาซาลาร์และใกล้เคียงกับภาษาตุรกีและภาษาอาเซอร์ไบจาน

ภาษาเติร์กเมนเป็นภาษาที่มีการเปลี่ยนเสียงสระ เป็นภาษารูปคำติดต่อและไม่มีการแบ่งเพศทางไวยากรณ์และไม่มีกริยาอปกติ การเรียงลำดับคำในประโยคเป็นประธาน-กรรม-กริยา การเขียนของภาษาเติร์กเมนใช้ตามสำเนียงโยมุด และยังมีสำเนียงอื่นๆอีกมาก สำเนียงเตเกมักจะถูกอ้างว่าเป็นภาษาชะกะไตโดยเฉพาะในอัฟกานิสถาน แต่ภาษาเติร์กเมนทุกสำเนียงได้รับอิทธิพลจากภาษาชะกะไตไม่มากนัก

วรรณคดี

กวีที่มีชื่อเสียงของภาษาเติร์กเมนคือ Magtymguly Pyragy ซึ่งมีชีวิตในช่วงพุทธศตวรรษที่ 23 ภาษาของเขาเป็นการแสดงช่วงเปลี่ยนผ่านระหว่างภาษาชะกะไตและภาษาเติร์กเมนที่เป็นภาษาพูด

ระบบการเขียน

อย่างเป็นทางการ ภาษาเติร์กเมนในปัจจุบันเขียนด้วยอักษรใหม่หรืออักษรละติน อย่างไรก็ตาม อักษรยุคเก่าหรืออักษรซีริลลิกยังคงใช้อยู่ พรรคการเมืองหลายพรรคที่ต่อต้านนโยบายของประธานาธิบดีนิกาเยฟยังคงใช้อักษรซีริลลิกในเว็บไซต์และสื่อสิ่งพิมพ์

ก่อน พ.ศ. 2472 ภาษาเติร์กเมนเคยเขียนด้วยอักษรอาหรับดัดแปลง ใน พ.ศ. 2472 - 2481 เปลี่ยนมาใช้อักษรละติน แล้วจึงเปลี่ยนมาใช้อักษรซีริลลิกในช่วง พ.ศ. 2481 - 2534 แล้วจึงเปลี่ยนมาใช้อักษรละตินที่ใช้ในปัจจุบัน แต่การเปลี่ยนแปลงเป็นไปอย่างช้าๆ

ไวยากรณ์

การเปลี่ยนเสียงสระ

เช่นเดียวกับภาษากลุ่มเตอร์กิกอื่นๆ ภาษาเติร์กเมนมีการเปลี่ยนเสียงสระ โดยทั่วไป ถ้าเป็นคำดั้งเดิมในภาษาจะประกอบด้วยสระหน้าหรือสระหลังเท่านั้น คำอุปสรรคและปัจจัยจะได้รับผลกระทบจากการเปลี่ยนเสียงสระนี้ โดยจะเปลี่ยนรูปไปตามคำที่เข้าประกอบ รูปกริยาแท้ของคำจะถูกจำแนกตามสระหย้าและสระหลัง คำที่มีที่มาจากภาษาอื่น ส่วนใหญ่เป็นภาษารัสเซีย ภาษาเปอร์เซียหรือภาษาอาหรับจะไม่มีการเปลี่ยนเสียงสระ

คำกริยา

คำกริยาแบ่งเป็นรูปเอกพจน์และพหูพจน์ แบ่งตามบุรุษเป็นบุรุษที่ 1 ที่ 2 และที่ 3 มีการกของคำกริยา 11 การก มีคำกริยาสองชนิดในภาษาเติร์กเมนซึ่งแบ่งตามรูปของกริยาแท้ที่ลงท้ายด้วย -mak และ -mek โดย -mak จะตามรูปสระหลังส่วน -mek จะตามรูปสระหน้า

ปัจจัย

ปัจจัยเป็นส่วนที่สำคัญที่สุดของภาษาเติร์กเมน

เสียง

สระ

	สระหน้า		สระหลัง]]
	ไม่ห่อลิ้น	ห่อลิ้น	ไม่ห่อลิ้น	ห่อลิ้น
Close	i/и [i]	ü/ү [y] üý/үй [yː]	y/ы [ɯ]	u/у [u]
Mid	e/е [e]	ö/ө [ø]		o/о [o]
Open	ä/ә [æː]		a/а [a]¹

พยัญชนะ

	Bilabial	Dental/ alveolar	Post- alveolar	Palatal	Velar/ uvular
plosive	p b п б [p] [b]	t d т д [t̪] [d̪]			k g к г [k]/[q] [ɡ]/[ʁ]
nasal	m м [m]	n н [n]			ň ң [ŋ]
trill		r р [r]
fricative	f w ф в [ɸ] [β]	s z с з [θ] [ð]	ş ž ш ж [ʃ] [ʒ]		h х [h]/[x]
affricate			ç j ч җ [t͡ʃ] [d͡ʒ]
approximant		l л [l]		ý й [j]

แหล่งข้อมูลอื่น

@@ บรรทัด 6: / บรรทัด 6: @@
 |states=[[ประเทศเติร์กเมนิสถาน|เติร์กเมนิสถาน]] [[อิหร่าน]] [[อัฟกานิสถาน]] [[ตุรกี]] (เอเชีย)
 |speakers= 6 ล้านคน
-|fam1=[[กลุ่มภาษาอัลไตอิก|อัลไตอิก]] ''(เป็นที่ขัดแย้ง)''
+|fam1=[[กลุ่มภาษาเตอร์กิก|เตอร์กิก]]
-|fam2=[[กลุ่มภาษาตูร์กิก|ตูร์กิก]]
+|fam2=[[กลุ่มภาษาโอคุซ|โอคุซ]]
-|fam3=[[กลุ่มภาษาโอคุซ|โอคุซ]]
 |nation=[[ประเทศเติร์กเมนิสถาน|เติร์กเมนิสถาน]]
 |iso1=tk|iso2=tuk|iso3=tuk
-|map=[[ไฟล์:TurkmenLg.png|center|250px]]}}
+|map=TurkmenLg.png}}
-'''ภาษาเติร์กเมน''' (Turkmen, Туркмен, [[ISO 639]]-1: tk, ISO 639-2: tuk) คือชื่อภาษาราชการของ[[ประเทศเติร์กเมนิสถาน]]. มีคนพูด'''ภาษาเติร์กเมน'''ประมาณ 3,430,000 คนในประเทศเติร์กเมนิสถาน และประมาณ 3,000,000 คนในประเทศอื่น ๆ เช่น [[ประเทศอิหร่าน]] (2,000,000) [[ประเทศอัฟกานิสถาน]] (500,000) และ[[ประเทศตุรกี]] (1,000)
+'''ภาษาเติร์กเมน''' (Turkmen, Туркмен, [[ISO 639]]-1: tk, ISO 639-2: tuk) คือชื่อภาษาราชการของ[[ประเทศเติร์กเมนิสถาน]] มีคนพูดภาษาเติร์กเมนประมาณ 3,430,000 คนในประเทศเติร์กเมนิสถาน และประมาณ 3,000,000 คนในประเทศอื่น ๆ เช่น [[ประเทศอิหร่าน]] (2,000,000) [[ประเทศอัฟกานิสถาน]] (500,000) และ[[ประเทศตุรกี]] (1,000)
 ภาษาเติร์กเมนอยู่ในตระกูล[[ภาษากลุ่มเตอร์กิก|เตอร์กิก]] และบางครั้งก็รวมอยู่ในตระกูลที่ใหญ่กว่า คือ [[ตระกูลของภาษา|ตระกูล]][[ตระกูลภาษาอัลไตอิก|อัลไตอิก]] เป็นภาษากลุ่มเตอร์กิกทางใต้ในกลุ่มเติร์กเมเนียน สัมพันธ์กับ[[ภาษาตุรกีไครเมีย]] (Crimean Turkish) และ [[ภาษาซาลาร์]] (Salar) และสัมพันธ์น้อยกว่ากับ[[ภาษาตุรกี]]และ[[ภาษาอาเซอร์ไบจาน]]
@@ บรรทัด 134: / บรรทัด 133: @@
 {{วิกิภาษาอื่น|tk}}
+{{เรียงลำดับ|เติร์กเมน}}
-[[หมวดหมู่:ภาษาในประเทศเติร์กเมนิสถาน|ตเอิร์กมเน]]
-[[หมวดหมู่:ภาษาในประเทศอิหร่าน|ตเอิร์กมเน]]
+[[หมวดหมู่:ตระกูลภาษาเตอร์กิก]]
-[[หมวดหมู่:ภาษาในประเทศอัฟกานิสถาน|ตเอิร์กมเน]]
+[[หมวดหมู่:ภาษาในประเทศเติร์กเมนิสถาน]]
-[[หมวดหมู่:ภาษาในประเทศตุรกี|ตเอิร์กมเน]]
+[[หมวดหมู่:ภาษาในประเทศอิหร่าน]]
+[[หมวดหมู่:ภาษาในประเทศอัฟกานิสถาน]]
+[[หมวดหมู่:ภาษาในประเทศตุรกี]]