ผลต่างระหว่างรุ่นของ "เจ้าอุปราช (บุญทวงษ์)"

เจ้าอุปราช (บุญทวงษ์)
เจ้าอุปราช (บุญทวงษ์)
	; บุญทวงษ์
เจ้าอุปราชนครเชียงใหม่
พระชายา	เจ้าฟองแก้ว ณ เชียงใหม่
พระบุตร	เจ้าสิงห์โต ณ เชียงใหม่; เจ้าโสรส ณ เชียงใหม่; เจ้าราชบุตร (คำตื้อ ณ เชียงใหม่); เจ้าแสงเมือง ณ เชียงใหม่
ราชวงศ์	ราชวงศ์ทิพย์จักร
พระบิดา	เจ้าราชวงศ์ (มหาพรหมคำคง ณ เชียงใหม่)
พระมารดา	เจ้าคำหล้า

เรียกดูประวัติแบบโต้ตอบ

← การแก้ไขก่อนหน้า การแก้ไขถัดไป →

เนื้อหาที่ลบ เนื้อหาที่เพิ่ม

เห็นภาพข้อความวิกิ

ในบรรทัด

รุ่นแก้ไขเมื่อ 17:02, 18 พฤศจิกายน 2562

เจ้าอุปราช (บุญทวงษ์)^[1] [บุน-ทะ-วง] เป็นเจ้าอุปราชนครเชียงใหม่ในรัชสมัยพระเจ้าอินทวิชยานนท์ เจ้าผู้ครองนครเชียงใหม่องค์ที่ 7 ถือเป็นเจ้าอุปราชที่มีบทบาทสูงเทียบเจ้าผู้ครองนครเชียงใหม่ เพราะสามารถยกเลิกคำสั่งของเจ้าผู้ครองนครเชียงใหม่ได้^[2] จนมีการกล่าวว่าหากเจ้าอุปราช (บุญทวงษ์) ยังมีพระชนม์อยู่ การแทรกแซงจากสยามจะกระทำได้ยากยิ่ง^[3]

พระประวัติ

เจ้าบุญทวงษ์ เป็นโอรสในพระยาราชวงศ์ (มหาพรหมคำคง) กับแม่เจ้าคำหล้า และมีศักดิ์เป็นหลานของพระยาคำฟั่น เจ้าผู้ครองนครเชียงใหม่ องค์ที่ 3 มีราชอนุชาและราชขนิษฐา ร่วมราชบิดา 16 พระองค์ มีพระนามตามลำดับ ดังนี้

พระเจ้าอินทวิชยานนท์ พระเจ้านครเชียงใหม่ องค์ที่ 7
เจ้าอุปราชบุญทวงษ์ เจ้าอุปราชนครเชียงใหม่ -
เจ้าราชภาติกวงศ์ น้อยเทพวัง เจ้าราชภาติกวงศ์นครเชียงใหม่
เจ้าน้อยไชยลังกา
เจ้าหญิงฟองนวล
เจ้าหญิงดวงเทพ
เจ้าหญิงบุญฝ้าย
เจ้าหญิงคำทิพย์
เจ้าน้อยไชยวงศ์
เจ้าดวงทิพย์ - เจ้าปู่ใน "เจ้าทิพย์สมาตย์ ณ เชียงใหม่" "คุณหญิง เจ้าฉมชบา (ณ เชียงใหม่) วรรณรัตน์" "เจ้าวัฒนา (ณ เชียงใหม่) โชตนา"
เจ้าบุญสม
เจ้าหญิงบัวใส
เจ้าหญิงบัวเที่ยง
เจ้าหญิงกาบเมือง
เจ้าน้อยอ๋อ
เจ้าหญิงแว่นคำ

โอรส

เจ้าบุญทวงษ์ สมรสกับเจ้าฟองแก้ว มีโอรส 4 พระองค์ คือ

เจ้าสิงห์โต
เจ้าโสรส
เจ้าราชบุตร (คำตื้อ)
เจ้าแสงเมือง

กรณียกิจ

เจ้าบุญทวงษ์ มีบทบาทในการช่วยพระเชษฐาปฏิบัติพระภารกิจเมื่อครั้งยังมิได้ดำรงตำแหน่งเจ้าผู้ครองนครเชียงใหม่ กระทั่งในปี พ.ศ. 2416 พระเจ้าอินทวิชยานนท์ ได้รับโปรดเกล้าฯ แต่งตั้งเป็นเจ้าผู้ครองนครเชียงใหม่ ต่อมาเจ้าหลวงได้มอบหมายให้เจ้าบุญทวงษ์ นำเครื่องบรรณาการไปถวายที่สยาม จึงได้รับพระมหากรุณาธิคุณพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว โปรดเกล้าฯ แต่งตั้งเป็น "เจ้าอุปราช" ในปี พ.ศ. 2416 ภายหลังจากที่พระเจ้าอินทวิชยานนท์ ได้รับโปรดเกล้าฯ เป็นเจ้าหลวงแล้ว 6 เดือน^[4]

ในตำแหน่งเจ้าอุปราชนั้น เจ้าบุญทวงษ์ ได้ปฏิบัติหน้าที่เสมือนเป็นเจ้าหลวงองค์ที่ 2 ปฏิบัติหน้าที่แม่ทัพในยามสงคราม เป็นผู้อำนวยการรักษาความสงบในอาณาจักรยามสงบ และเป็นหัวหน้าคณะลูกขุนตุลาการพิจารณาโทษ^[5]

เจ้าอุปราชบุญทวงษ์ ถึงแก่กรรมในปี พ.ศ. 2425

ราชตระกูล

พงศาวลีของเจ้าอุปราช (บุญทวงษ์)

พระยาไชยสงคราม (ทิพย์ช้าง)

8. เจ้าฟ้าสิงหาราชธานีเจ้าฟ้าหลวงชายแก้ว

แม่เจ้าพิมพามหาเทวี

4. พระยาคำฟั่น

9. แม่เจ้าจันทาราชเทวี

2. พระยาราชวงศ์ (มหาพรหมคำคง)

10. เจ้าฟ้าเมืองยางแดง

5. แม่เจ้าเนตรนารีไวยตาเวยมหาเทวี

1. เจ้าอุปราชบุญทวงษ์ ณ เชียงใหม่

3. แม่เจ้าคำหล้า

อ้างอิง

↑ สรัสวดี อ๋องสกุล. ประวัติศาสตร์ล้านนา. พิมพ์ครั้งที่ 6. กรุงเทพฯ:อมรินทร์, 2552. หน้า 350-351
↑ คัมภีร์ คัมภีรญาณนนท์, นาวาอากาศเอก. เจ้านายฝ่ายเหนือ. [1]
↑ เจ้าอุปราชบุญทวงษ์
↑ พระเจ้าอินทวิชยานนท์
↑ วงศ์สักก์ ณ เชียงใหม่. 2539. เจ้าหลวงเชียงใหม่ : คณะทายาทสายสกุล ณ เชียงใหม่

แหล่งข้อมูลอื่น

ปราณี ศิริธร ณ พัทลุง. เพ็ชร์ล้านนา. (ครั้งที่ 2) เชียงใหม่ :ผู้จัดการ ศูนย์ภาคเหนือ, 2538.
สมหมาย เปรมจิตต์, สถาบันวิจัยสังคม มหาวิทยาลัยเชียงใหม่. ตำนานสิบห้าราชวงศ์ (ฉบับสอบชำระ) . เชียงใหม่: มิ่งเมือง, 2540.
ศักดิ์ รัตนชัย. พงศาวดารสุวรรณหอคำนครลำปาง (ตำนานเจ้าเจ็ดพระองค์กับหอคำมงคล ฉบับสอบทานกับเอกสารสืบค้น สรสว.ลำปาง) .
เจ้าวงศ์สัก ณ เชียงใหม่, คณะทายาทสายสกุล ณ เชียงใหม่. เจ้าหลวงเชียงใหม่. กรุงเทพฯ: อมรินทร์พริ้นติ้ง แอนด์ พับลิชชิ่ง จำกัด (มหาชน), 2539.
คณะทายาทสายสกุล เจ้าหลวงเมืองพะเยา, สถาบันศิลปวัฒนธรรมโยนก. ครบรอบ 100 ปี แม่เจ้าทรายมูล (มหาวงศ์) ไชยเมือง และประวัติสายสกุลเจ้าหลวงเมืองพะเยา พุทธศักราช 2387 - 2456. พะเยา :บ.ฮาซัน พริ้นติ้ง จก., 2546
นงเยาว์ กาญจนจารี. ดารารัศมี : พระประวัติพระราชชายา เจ้าดารารัศมี. เชียงใหม่ :สุริวงศ์บุ๊คเซนเตอร์, 2539.

[1] สรัสวดี อ๋องสกุล. ประวัติศาสตร์ล้านนา. พิมพ์ครั้งที่ 6. กรุงเทพฯ:อมรินทร์, 2552. หน้า 350-351

[2] คัมภีร์ คัมภีรญาณนนท์, นาวาอากาศเอก. เจ้านายฝ่ายเหนือ. [1]

[3] เจ้าอุปราชบุญทวงษ์

[4] พระเจ้าอินทวิชยานนท์

[5] วงศ์สักก์ ณ เชียงใหม่. 2539. เจ้าหลวงเชียงใหม่ : คณะทายาทสายสกุล ณ เชียงใหม่

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

@@ บรรทัด 18: / บรรทัด 18: @@
 | รัชกาลถัดมา =
 }}
-'''เจ้าอุปราช (บุญทวงษ์)'''<ref>สรัสวดี อ๋องสกุล. ''ประวัติศาสตร์ล้านนา.'' พิมพ์ครั้งที่ 6. กรุงเทพฯ:อมรินทร์, 2552. หน้า 350-351</ref> [บุน-ทะ-วง] หรือ '''เจ้าอุปราช (บุญทวงษ์ ณ เชียงใหม่)'''<ref>สกุล ณ เชียงใหม่ ได้รับพระราชทานในรัชสมัยของเจ้าแก้วนวรัฐ แต่เพื่อความเข้าใจและชัดเจน จึงมีการเติมต่อท้ายนามในภายหลัง</ref>  เป็นเจ้าอุปราชนครเชียงใหม่ในรัชสมัย[[พระเจ้าอินทวิชยานนท์]] เจ้าผู้ครองนครเชียงใหม่องค์ที่ 7
+'''เจ้าอุปราช (บุญทวงษ์)'''<ref>สรัสวดี อ๋องสกุล. ''ประวัติศาสตร์ล้านนา.'' พิมพ์ครั้งที่ 6. กรุงเทพฯ:อมรินทร์, 2552. หน้า 350-351</ref> [บุน-ทะ-วง] เป็นเจ้าอุปราชนครเชียงใหม่ในรัชสมัย[[พระเจ้าอินทวิชยานนท์]] เจ้าผู้ครองนครเชียงใหม่องค์ที่ 7 ถือเป็นเจ้าอุปราชที่มีบทบาทสูงเทียบเจ้าผู้ครองนครเชียงใหม่ เพราะสามารถยกเลิกคำสั่งของเจ้าผู้ครองนครเชียงใหม่ได้<ref>คัมภีร์ คัมภีรญาณนนท์, นาวาอากาศเอก. '''เจ้านายฝ่ายเหนือ'''. [http://www.globalgroup.in.th/encyclopedia_lanna.html]</ref> จนมีการกล่าวว่าหากเจ้าอุปราช (บุญทวงษ์) ยังมีพระชนม์อยู่ การแทรกแซงจาก[[สยาม]]จะกระทำได้ยากยิ่ง<ref>[http://chiangmai-thailand.net/Lanna%20people%20in%20history/Intawong/Boontawong.html เจ้าอุปราชบุญทวงษ์]</ref>
-เขาเป็นเจ้าอุปราชที่มีบทบาทสูงเทียบเจ้าผู้ครองนครเชียงใหม่ เพราะสามารถยกเลิกคำสั่งของ[[เจ้าผู้ครองนครเชียงใหม่]]ได้<ref>คัมภีร์ คัมภีรญาณนนท์, นาวาอากาศเอก. '''เจ้านายฝ่ายเหนือ'''. [http://www.globalgroup.in.th/encyclopedia_lanna.html]</ref> จนมีการกล่าวว่าหากเจ้าอุปราช (บุญทวงษ์) ยังมีพระชนม์อยู่ การแทรกแซงจาก[[สยาม]]จะกระทำได้ยากยิ่ง<ref>[http://chiangmai-thailand.net/Lanna%20people%20in%20history/Intawong/Boontawong.html เจ้าอุปราชบุญทวงษ์]</ref>
 == พระประวัติ ==
 '''เจ้าบุญทวงษ์''' เป็นโอรสใน[[พระยาราชวงศ์ (มหาพรหมคำคง)]] กับแม่เจ้าคำหล้า และมีศักดิ์เป็นหลานของ[[พระยาคำฟั่น]] เจ้าผู้ครองนครเชียงใหม่ องค์ที่ 3 มีราชอนุชาและราชขนิษฐา ร่วมราชบิดา 16 พระองค์ มีพระนามตามลำดับ ดังนี้
+* [[พระเจ้าอินทวิชยานนท์]] พระเจ้านครเชียงใหม่ องค์ที่ 7
-* [[พระเจ้าอินทวิชยานนท์]] พระเจ้าผู้ครองนครเชียงใหม่ องค์ที่ 7
 * เจ้าอุปราชบุญทวงษ์ เจ้าอุปราชนครเชียงใหม่ -
 * เจ้าราชภาติกวงศ์ น้อยเทพวัง เจ้าราชภาติกวงศ์นครเชียงใหม่
@@ บรรทัด 50: / บรรทัด 47: @@
 == กรณียกิจ ==
-เจ้าบุญทวงษ์ มีบทบาทในการช่วยพระเชษฐาปฏิบัติพระภารกิจเมื่อครั้งยังมิได้ดำรงตำแหน่งเจ้าผู้ครองนครเชียงใหม่ กระทั่งในปี พ.ศ. 2416 พระเจ้าอินทวิชยานนท์ ได้รับโปรดเกล้าฯ แต่งตั้งเป็นเจ้าผู้ครองนครเชียงใหม่ ต่อมาเจ้าหลวงได้มอบหมายให้เจ้าบุญทวงษ์ นำเครื่องบรรณาการไปถวายที่สยาม จึงได้รับพระมหากรุณาธิคุณ[[พระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว]] โปรดเกล้าฯ แต่งตั้งเป็น "เจ้าอุปราช" ในปี [[พ.ศ. 2416]] ภายหลังจากที่พระเจ้าอินทวิชยานนท์ ได้รับโปรดเกล้าฯ เป็นเจ้าหลวงแล้ว 6 เดือน<ref>[http://www.chiangmainews.co.th/chaingmai/intara.html พระเจ้าอินทวิชยานนท์]</ref>
+เจ้าบุญทวงษ์ มีบทบาทในการช่วยพระเชษฐาปฏิบัติพระภารกิจเมื่อครั้งยังมิได้ดำรงตำแหน่งเจ้าผู้ครองนครเชียงใหม่ กระทั่งในปี พ.ศ. 2416 พระเจ้าอินทวิชยานนท์ ได้รับโปรดเกล้าฯ แต่งตั้งเป็นเจ้าผู้ครองนครเชียงใหม่ ต่อมาเจ้าหลวงได้มอบหมายให้เจ้าบุญทวงษ์ นำเครื่องบรรณาการไปถวายที่สยาม จึงได้รับพระมหากรุณาธิคุณ[[พระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว]] โปรดเกล้าฯ แต่งตั้งเป็น "เจ้าอุปราช" ในปี พ.ศ. 2416 ภายหลังจากที่พระเจ้าอินทวิชยานนท์ ได้รับโปรดเกล้าฯ เป็นเจ้าหลวงแล้ว 6 เดือน<ref>[http://www.chiangmainews.co.th/chaingmai/intara.html พระเจ้าอินทวิชยานนท์]</ref>
 ในตำแหน่งเจ้าอุปราชนั้น เจ้าบุญทวงษ์ ได้ปฏิบัติหน้าที่เสมือนเป็นเจ้าหลวงองค์ที่ 2 ปฏิบัติหน้าที่แม่ทัพในยามสงคราม เป็นผู้อำนวยการรักษาความสงบในอาณาจักรยามสงบ และเป็นหัวหน้าคณะลูกขุนตุลาการพิจารณาโทษ<ref>วงศ์สักก์ ณ เชียงใหม่. 2539. '''เจ้าหลวงเชียงใหม่ : คณะทายาทสายสกุล ณ เชียงใหม่</ref>
-เจ้าอุปราชบุญทวงษ์ ถึงแก่พิราลัยในปี [[พ.ศ. 2425]]
+เจ้าอุปราชบุญทวงษ์ ถึงแก่กรรมในปี พ.ศ. 2425
 == ราชตระกูล ==
@@ บรรทัด 74: / บรรทัด 71: @@
 | 6=
 | 7=
-| 8= 8. [[เจ้าฟ้าสิงหราชธานี เจ้าฟ้าหลวงชายแก้ว]]
+| 8= 8. [[เจ้าฟ้าสิงหาราชธานีเจ้าฟ้าหลวงชายแก้ว]]
 | 9= 9. แม่เจ้าจันทาราชเทวี
 | 10= 10. เจ้าฟ้าเมืองยางแดง