ผลต่างระหว่างรุ่นของ "ขันธ์"

เนื้อหาที่ลบ เนื้อหาที่เพิ่ม

ในบรรทัด

รุ่นแก้ไขเมื่อ 11:02, 6 พฤศจิกายน 2562

ขันธ์ แปลว่า ตัว, หมู่, กอง, พวก, หมวด ในทางพุทธศาสนาหมายถึงส่วนหนึ่งๆ ของรูปกับนามที่แยกออกเป็น 5 กอง คือ รูป เวทนา สัญญา สังขาร วิญญาณ ซึ่งเรียกว่า ขันธ์ 5 หรือขันธ์ทั้ง 5

รูป เป็สภาพไม่รู้ รูปมีทั้งหมดมี 28 รูป มหาภูตรูป 4 มี ปฐพีธาตุ อาโปธาตุ วาโยธาตุ เตโชธาตุ ที่เหลือเป็น อุปทยรูป 24 รูป
เวทนา เป็นเวทนาเจตสิก เป็นความรู้สึก มี 5 ได้แก่ ทุกข์ สุข เกิดให้จิตรู้ได้ทางกาย โสมมนัส โทมนัส อุเบกขา เกิดให้จิตรู้ได้ทางใจ
สัญญา เป็นสัญญาเจตสิก เป็นความจำได้หมายรู้ ได้แก่ จำสิ่งที่ปรากฏได้ทางตา รับและรู้สึกนั้นๆได้ทางใจ
สังขาร เป็นเจตสิก 50 ประเภท ปรุงแต่งจิตให้เป็นจิตหลากหลาย
วิญญาณ เป็นจิตทั้งหมด เป็นสภาพรับรู้ ได้แก่ ระบบรับรู้สิ่งนั้นๆในปัจจุบัน ทางตา หู จมูก ลิ้น กาย ใจ

ขันธ์นี้ รูปจัดเป็นรูปธรรม เวทนา,สัญญา,สังขาร,วิญญาณจัดเป็นนามธรรม เมื่อจัดขันธ์เข้าในปรมัตถธรรม

วิญญาณขันธ์ จัดเข้าในจิต
เวทนาขันธ์ ,สัญญาขันธ์ ,สังขารขันธ์ จัดเข้าในเจตสิก
รูปขันธ์ จัดเข้าในรูป
การหมดเหตุปัจจัยของนามรูป จัดเข้าในนิพพาน
ขันธ์ 5 จัดเข้าในไตรลักษณ์

อ้างอิง

พระธรรมกิตติวงศ์ (ทองดี สุรเตโช) ป.ธ. ๙ ราชบัณฑิต พจนานุกรมเพื่อการศึกษาพุทธศาสน์ ชุด คำวัด, วัดราชโอรสาราม กรุงเทพฯ พ.ศ. 2548

@@ บรรทัด 1: / บรรทัด 1: @@
 {{พุทธศาสนา}}
 '''ขันธ์''' แปลว่า ''ตัว, หมู่, กอง, พวก, หมวด'' ในทางพุทธศาสนาหมายถึงส่วนหนึ่งๆ ของรูปกับนามที่แยกออกเป็น 5 กอง คือ รูป เวทนา สัญญา สังขาร วิญญาณ ซึ่งเรียกว่า ขันธ์ 5 หรือขันธ์ทั้ง 5
-# '''[[รูป (ศาสนาพุทธ)|รูป]]''' สิ่งที่รับรู้ได้ด้วยตา เช่นรูปตัวคน รูปตัวสัตว์ เค้าโครง ได้แก่ ส่วนที่ผสมกันของธาตุดิน น้ำ ไฟ ลม
+# '''[[รูป (ศาสนาพุทธ)|รูป]]''' เป็สภาพไม่รู้ รูปมีทั้งหมดมี 28 รูป มหาภูตรูป 4 มี ปฐพีธาตุ อาโปธาตุ วาโยธาตุ เตโชธาตุ ที่เหลือเป็น อุปทยรูป 24 รูป
-# '''[[เวทนา]]''' คือความรู้สึก ได้แก่ [[ทุกข์]] [[สุข]] อทุกขมสุข เช่น ความเจ็บปวด ทุกข์ทรมาน
+# '''[[เวทนา]]''' เป็นเวทนาเจตสิก เป็นความรู้สึก มี 5 ได้แก่ [[ทุกข์]] [[สุข]] เกิดให้จิตรู้ได้ทางกาย โสมมนัส โทมนัส อุเบกขา เกิดให้จิตรู้ได้ทางใจ
-# '''[[สัญญา (ศาสนาพุทธ)|สัญญา]]''' คือความจำได้หมายรู้ ได้แก่ จำสิ่งที่ได้รับและรู้สึกนั้นๆ
+# '''[[สัญญา (ศาสนาพุทธ)|สัญญา]]''' เป็นสัญญาเจตสิก เป็นความจำได้หมายรู้ ได้แก่ จำสิ่งที่ปรากฏได้ทางตา รับและรู้สึกนั้นๆได้ทางใจ
+# '''[[สังขาร]]''' เป็นเจตสิก 50 ประเภท ปรุงแต่งจิตให้เป็นจิตหลากหลาย
-# '''[[สังขาร]]''' คือการคิดปรุงแต่ง เช่นการแยกแยะสิ่งที่รับรู้ การคิดวิเคราะห์
-# '''[[วิญญาณ (ศาสนาพุทธ)|วิญญาณ]]''' ความรับรู้ ได้แก่ ระบบรับรู้สิ่งนั้นๆ ทางตา หู จมูก ลิ้น กาย ใจ
+# '''[[วิญญาณ (ศาสนาพุทธ)|วิญญาณ]]''' เป็นจิตทั้งหมด เป็นสภาพรับรู้ ได้แก่ ระบบรับรู้สิ่งนั้นๆในปัจจุบัน ทางตา หู จมูก ลิ้น กาย ใจ
 ขันธ์นี้ รูปจัดเป็นรูปธรรม เวทนา,สัญญา,สังขาร,วิญญาณจัดเป็น[[นาม]]ธรรม