ผลต่างระหว่างรุ่นของ "ระบบประสาทสั่งการ"
แปลจากวิกิอังกฤษ+บทความเดิม |
ไม่มีความย่อการแก้ไข |
||
| บรรทัด 73: | บรรทัด 73: | ||
[[หมวดหมู่:กายวิภาคศาสตร์]] |
[[หมวดหมู่:กายวิภาคศาสตร์]] |
||
[[หมวดหมู่:Motor control]] |
[[หมวดหมู่:Motor control]] |
||
[[en:motor system]] |
|||
รุ่นแก้ไขเมื่อ 11:56, 1 กรกฎาคม 2562
 |
ระบบสั่งการ[1] หรือ ระบบมอเตอร์ (อังกฤษ: motor system) เป็นคำกว้าง ๆ ที่หมายถึงทั้งระบบประสาทกลางและโครงสร้างนอกระบบประสาทกลางซึ่งทำหน้าที่เกี่ยวกับการเคลื่อนไหว (motor functions)[2][3] โดยกระตุ้นให้กล้ามเนื้อหดและคลายตัวก่อการเคลื่อนไหว โครงสร้างนอกประสาทกลางอาจรวมกล้ามเนื้อโครงร่างและเส้นใยประสาทนำเข้าที่ส่งไปยังกล้ามเนื้อ โครงสร้างในระบบประสาทกลางรวมทั้งเปลือกสมอง, ก้านสมอง, ไขสันหลัง, ระบบประสาทพีระมิด (ลำเส้นใยประสาทพีระมิด) รวมทั้งเซลล์ประสาทสั่งการบน (UMN), extrapyramidal system, สมองน้อย และเซลล์ประสาทสั่งการล่าง (LMN) ในก้านสมองและไขสันหลัง[4]
ลำเส้นใยประสาทพีระมิด
ลำเส้นใยประสาทพีระมิด (pyramidal tract, pyramidal motor system) เริ่มจากศูนย์สั่งการในเปลือกสมอง[5] ลำเส้นใยประสาทนี้มีทั้งเซลล์ประสาทสั่งการบน (UMN) และล่าง (LMN) กระแสประสาทเริ่มมาจากเซลล์พิระมิดขนาดใหญ่คือเซลล์เบ็ตซ์ภายในเปลือกสมองสั่งการ (motor cortex) ซึ่งก็คือส่วน precentral gyrus ของเปลือกสมอง เซลล์เหล่านี้จึงเป็นเซลล์ประสาทสั่งการบนของลำเส้นใยประสาทนี้ แอกซอนของเซลล์จะวิ่งผ่านใต้เปลือกสมองไปยัง corona radiata[A] แล้วไปยัง internal capsule ผ่านสาขาด้านหลัง (posterior) ของ internal capsule ไปยังสมองส่วนกลางและก้านสมองส่วนท้าย (medulla oblongata)
ในส่วนล่างของก้านสมองส่วนท้าย เส้นใยประสาทเหล่านี้ 80-85% จะข้ามไขว้ทแยง (decussate) ไปยังอีกซีกหนึ่งของร่างกาย แล้วลงไปตามเนื้อขาวของ lateral funiculus ในไขสันหลัง ที่เหลือ 15-20% ลงไปตามเนื้อขาวซีกร่างกายเดียวกัน แต่ที่ส่งไปยังปลายแขนปลายขา 100% จะข้ามไปยังซีกตรงข้าม เส้นใยประสาทจะไปยุติที่เนื้อเทาในส่วน anterior horn ของไขสันหลังในระดับต่าง ๆ เป็นส่วนที่มีเซลล์ประสาทสั่งการล่าง (LMN) ส่วนเส้นประสาทสั่งการรอบนอกจะส่งกระแสประสาทจาก anterior horn ไปยังกล้ามเนื้อส่วนต่าง ๆ
Extrapyramidal system
extrapyramidal motor system ประกอบด้วยระบบที่ปรับและควบคุมกระแสประสาทที่ส่งไปยังกล้ามเนื้อ โดยเฉพาะ basal ganglia และสมองน้อย ในสาขากายวิภาคศาสตร์ extrapyramidal system เป็นเครือข่ายประสาทชีวภาพ เป็นส่วนของระบบสั่งการซึ่งก่อการเคลื่อนไหวที่ไม่ได้อยู่ใต้อำนาจจิตใจ ระบบเรียกว่า "extrapyramidal" (นอกพิระมิด) เพื่อให้ต่างกับลำเส้นใยประสาทจากเปลือกสมองส่วนสั่งการ (motor cortex) ที่ส่งแอกซอนผ่านส่วน "พีระมิด" ของก้านสมองส่วนท้าย (medulla oblongata) วิถีประสาทพิรามิด (คือ corticospinal tract และ corticobulbar tract บางส่วน) อาจส่งเส้นประสาทไปยังเซลล์ประสาทสั่งการในไขสันหลังและในก้านสมองโดยตรง เทียบกับ extrapyramidal system ที่มีบททบาทในเการปรับและควบคุมเซลล์ประสาทสั่งการโดยอ้อม
extrapyramidal tract โดยหลักพบที่ reticular formation ของพอนส์และก้านสมองส่วนท้าย และปรับการทำงานของเซลล์ประสาทสั่งการล่างในไขสันหลังที่มีบทบาทเกี่ยวกับรีเฟล็กซ์ การเคลื่อนที่ (locomotion) การเคลื่อนไหวที่ซับซ้อน และการควบคุมท่าทางของร่างกาย (postural control) ลำเส้นใยประสาทเหล่านี้เองก็ควบคุมโดยส่วนต่าง ๆ ของระบบประสาทกลาง รวมทั้ง nigrostriatal pathway, basal ganglia, สมองน้อย, vestibular nuclei และเปลือกสมองที่รับความรู้สึกส่วนต่าง ๆ องค์ประกอบการควบคุมเหล่านี้สามารถจัดเป็นส่วนของระบบประสาทนี้ เพราะปรับการทำงานของกล้ามเนื้อโดยไม่ได้ส่งกระแสประสาทไปยังเซลล์ประสาทสั่งการโดยตรง
extrapyramidal tract รวมลำเส้นใยประสาทต่าง ๆ เหล่านี้ คือ
- rubrospinal tract
- pontine reticulospinal tract
- medullary reticulospinal tract
- lateral vestibulospinal tract
- tectospinal tract
สมองส่วนที่เกี่ยวข้องกับระบบประสาทสั่งการ
การทำงานของระบบประสาทสั่งการจะต้องอาศัยสมองหลายบริเวณเพื่อควบคุมและประมวลผลให้เกิดการเคลื่อนไหว เช่น somatosensory cortex, supplementary motor area (SMA), premotor cortex, และ basal ganglia เป็นต้น
ดูเพิ่ม
เชิงอรรถ
- ↑ ในสาขาประสาทกายวิภาคศาสตร์ corona radiata เป็นแผ่นเนื้อขาวที่ดำเนินไปทางด้านล่าง (ventral) โดยเรียกว่า internal capsule และดำเนินไปด้านบน (dorsal) โดยเป็น centrum semiovale แผ่นที่ประกอบด้วยแอกซอนทั้งที่ส่งขึ้น (ascending) และส่งลง (descending) นี้ขนส่งกระแสประสาทระหว่างเปลือกสมองกับส่วนอื่น ๆ ในระบบประสาทโดยมาก
อ้างอิง
- ↑
- "motor", ศัพท์บัญญัติอังกฤษ-ไทย, ไทย-อังกฤษ ฉบับราชบัณฑิตยสถาน (คอมพิวเตอร์) รุ่น ๑.๑ ฉบับ ๒๕๔๕,
(แพทยศาสตร์) ๑. มอเตอร์, -ยนต์ ๒. -สั่งการ
- "motor neuron", ศัพท์บัญญัติอังกฤษ-ไทย, ไทย-อังกฤษ ฉบับราชบัณฑิตยสถาน (คอมพิวเตอร์) รุ่น ๑.๑ ฉบับ ๒๕๔๕,
(แพทยศาสตร์) เซลล์ประสาทสั่งการ
- "motor", ศัพท์บัญญัติอังกฤษ-ไทย, ไทย-อังกฤษ ฉบับราชบัณฑิตยสถาน (คอมพิวเตอร์) รุ่น ๑.๑ ฉบับ ๒๕๔๕,
- ↑
Purves, Dale; Augustine, George J; Fitzpatrick, David; Hall, William C; Lamantia, Anthony Samuel; Mooney, Richard D; Platt, Michael L; White, Leonard E, บ.ก. (2018). Neuroscience (6th ed.). Sinauer Associates. Glossary, motor system, p. G-18. ISBN 9781605353807.
motor systems A broad term used to describe all the central and peripheral structures that support motor behavior.
- ↑
VandenBos, Gary R, บ.ก. (2015). motor system. APA dictionary of psychology (2nd ed.). Washington, DC: American Psychological Association. p. 672. doi:10.1037/14646-000. ISBN 978-1-4338-1944-5.
the complex of skeletal muscles, neural connections with muscle tissues, and structures of the central nervous system associated with motor functions. Also called neuromuscular system.
- ↑ Augustine, James R. (2008). "15 - The Motor System: Part 1 - Lower Motoneurons and the Pyramidal System". Human Neuroanatomy. San Diego, CA: Academic Press. 15.1. REGIONS INVOLVED IN MOTOR ACTIVITY, p. 259. ISBN 978-0-12-068251-5.
- ↑ Rizzolatti, G; Luppino, G (2001). "The Cortical Motor System". Neuron. 31: 889–901.
{{cite journal}}: CS1 maint: uses authors parameter (ลิงก์)
แหล่งข้อมูลอื่น
วิกิมีเดียคอมมอนส์มีสื่อเกี่ยวกับ Motor systems
