ผลต่างระหว่างรุ่นของ "กลุ่มภาษากะเหรี่ยง"
เนื้อหาที่ลบ เนื้อหาที่เพิ่ม
ไม่มีความย่อการแก้ไข |
ไม่มีความย่อการแก้ไข |
||
บรรทัด 1: | บรรทัด 1: | ||
{{รอการตรวจสอบ}} |
{{รอการตรวจสอบ}} |
||
{{Infobox language family |
|||
{{กล่องข้อมูล ภาษา |
|||
|name=กลุ่มภาษากะเหรี่ยง |
|name=กลุ่มภาษากะเหรี่ยง |
||
|region=ภาคตะวันออกเฉียงใต้ของ[[พม่า]]และ[[ภาคตะวันตก (ประเทศไทย)|ภาคตะวันตก]]ของ[[ไทย]] |
|||
|ethnicity=[[ชาวกะเหรี่ยง]] |
|||
|familycolor=Sino-Tibetan |
|familycolor=Sino-Tibetan |
||
|child1=[[ภาษากะเหรี่ยงสะกอ|กะเหรี่ยงสะกอ]] |
|||
|states= [[รัฐกะเหรี่ยง]]และ[[รัฐกะยา]] [[ประเทศพม่า]], ภาคเหนือและภาคตะวันตกของ[[ประเทศไทย]] |
|||
|child2=[[ภาษากะเหรี่ยงปะโอ|กะเหรี่ยงปะโอ]] |
|||
|fam2=[[ตระกูลภาษาย่อยทิเบต-พม่า]] |
|||
|child3=[[ภาษากะเหรี่ยงโป|กะเหรี่ยงโป]] |
|||
|script= [[อักษรพม่า]]และ[[อักษรละติน]]ในพม่า อักษรละตินและ[[อักษรไทย]]ในไทย |
|||
|iso2=kar |
|||
|nation= รัฐกะเหรี่ยง ประเทศพม่า |
|||
|glotto=kare1337 |
|||
|iso1=|iso2b=sit|iso2t=|iso3=kar |
|||
|glottorefname=Karenic |
|||
}} |
}} |
||
'''กลุ่มภาษากะเหรี่ยง''' เป็นกลุ่มภาษาในตระกูลจีน-ทิเบต สาขาทิเบต-พม่า มีผู้พูดภาษากลุ่มนี้อยู่ในไทยและพม่า แบ่งเป็นภาษาย่อยได้ 8 ภาษา คือ |
'''กลุ่มภาษากะเหรี่ยง''' เป็นกลุ่มภาษาในตระกูลจีน-ทิเบต สาขาทิเบต-พม่า มีผู้พูดภาษากลุ่มนี้อยู่ในไทยและพม่า แบ่งเป็นภาษาย่อยได้ 8 ภาษา คือ<ref>เรืองเดช ปันเขื่อนขัติย์. ภาษาถิ่นตระกูลไทย. กทม. สถาบันวิจัยภาษาและวัฒนธรรมเพื่อการพัฒนาชนบทมหาวิทยาลัยมหิดล. 2531.</ref> |
||
* [[ภาษากะเหรี่ยงสะกอ]] |
* [[ภาษากะเหรี่ยงสะกอ]] |
||
* [[ภาษากะเหรี่ยงโป]] |
* [[ภาษากะเหรี่ยงโป]] |
||
บรรทัด 21: | บรรทัด 24: | ||
นอกจากนี้ยังมีภาษากะเหรี่ยงสำเนียงอื่นๆอีกเช่น |
นอกจากนี้ยังมีภาษากะเหรี่ยงสำเนียงอื่นๆอีกเช่น |
||
* [[ภาษากะเหรี่ยงปะโอ]] |
* [[ภาษากะเหรี่ยงปะโอ]] |
||
* [[ภาษากะยัน]] มีเสียงพยัญชนะต้น 22 เสียง เป็นตัวสะกดได้ 7 เสียง เสียงควบกล้ำมี 3 เสียง คือ l r w สระมี 13 เสียง และวรรณยุกต์ 4 เสียง |
* [[ภาษากะยัน]] มีเสียงพยัญชนะต้น 22 เสียง เป็นตัวสะกดได้ 7 เสียง เสียงควบกล้ำมี 3 เสียง คือ l r w สระมี 13 เสียง และวรรณยุกต์ 4 เสียง<ref>สมทรง บุรุษพัฒน์และสรินยา คำเมือง. สารานุกรมกลุ่มชาติพันธุ์: กะเหรี่ยงกะยัน. สถาบันวิจัยภาษาและวัฒนธรรมเพื่อพัฒนาชนบท. มหาวิทยาลัยมหิดล. 2542</ref> |
||
* ภาษากะเหรี่ยงปากู (Paku Karen; ISO 639-3: kpp) มีผู้พูดในพม่า 5,300 คน (พ.ศ. 2526) ในบริเวณเนินเขาทางตะวันนอกเฉียงใต้ของ[[รัฐกะเหรี่ยง]] เขียนด้วย[[อักษรพม่า]] เรียประโยคแบบประธาน-กริยา-กรรม |
* ภาษากะเหรี่ยงปากู (Paku Karen; ISO 639-3: kpp) มีผู้พูดในพม่า 5,300 คน (พ.ศ. 2526) ในบริเวณเนินเขาทางตะวันนอกเฉียงใต้ของ[[รัฐกะเหรี่ยง]] เขียนด้วย[[อักษรพม่า]] เรียประโยคแบบประธาน-กริยา-กรรม |
||
* ภาษากะเหรี่ยงมานูมาเนา (Manumanaw Karen; ISO 639-3: kxf) มีผู้พูดทั้งหมด 10,000 คน (พ.ศ. 2543) ในบริเวณกเยโบคยีตะวันตกใน[[รัฐกะยา]] |
* ภาษากะเหรี่ยงมานูมาเนา (Manumanaw Karen; ISO 639-3: kxf) มีผู้พูดทั้งหมด 10,000 คน (พ.ศ. 2543) ในบริเวณกเยโบคยีตะวันตกใน[[รัฐกะยา]] |
||
* ภาษากะเหรี่ยงยินตาเล (Yintale Karen; ISO 639-3: kvy) หรือภาษาตาเลียก ภาษายางาตาเลต มีผู้พูดทั้งหมด 10,000 คน (พ.ศ. 2543) ในรัฐกะยา ประเทศพม่า |
* ภาษากะเหรี่ยงยินตาเล (Yintale Karen; ISO 639-3: kvy) หรือภาษาตาเลียก ภาษายางาตาเลต มีผู้พูดทั้งหมด 10,000 คน (พ.ศ. 2543) ในรัฐกะยา ประเทศพม่า |
||
* ภาษากะเหรี่ยงยินเบา (Yinbaw Karen; ISO 639-3: kvu) มีผู้พูดทั้งหมด 7,300 คน (พ.ศ. 2546) ในบริเวณที่ราบสูงทางตะวันออกของ[[รัฐ |
* ภาษากะเหรี่ยงยินเบา (Yinbaw Karen; ISO 639-3: kvu) มีผู้พูดทั้งหมด 7,300 คน (พ.ศ. 2546) ในบริเวณที่ราบสูงทางตะวันออกของ[[รัฐชาน]] ประเทศพม่า |
||
* ภาษากะเหรี่ยงเบรก (Brek Karen; ISO 639-3: kvl) มีผู้พูดทั้งหมด 16,600 คน (พ.ศ. 2526) ทางตะวันตกเฉียงใต้ของรัฐกะยา เขียนด้วยอักษรละติน |
* ภาษากะเหรี่ยงเบรก (Brek Karen; ISO 639-3: kvl) มีผู้พูดทั้งหมด 16,600 คน (พ.ศ. 2526) ทางตะวันตกเฉียงใต้ของรัฐกะยา เขียนด้วยอักษรละติน |
||
* ภาษากะเหรี่ยงเฆบา (Geba Karen; ISO 639-3: kvq) หรือภาษากะเหรี่ยงขาว มีผู้พูดทั้งหมด 10,000 คน (พ.ศ. 2543) ในทางตอนเหนือของรัฐกะเหรี่ยงและทางใต้ของรัฐ |
* ภาษากะเหรี่ยงเฆบา (Geba Karen; ISO 639-3: kvq) หรือภาษากะเหรี่ยงขาว มีผู้พูดทั้งหมด 10,000 คน (พ.ศ. 2543) ในทางตอนเหนือของรัฐกะเหรี่ยงและทางใต้ของรัฐชาน เขียนด้วยอักษรละตินหรืออักษรพม่า |
||
* ภาษากะเหรี่ยงซายีน (Zayein Karen; ISO 639-3: kxk) มีผู้พูดทั้งหมด 9,300 คน (พ.ศ. 2526) ทางใต้ของรัฐ |
* ภาษากะเหรี่ยงซายีน (Zayein Karen; ISO 639-3: kxk) มีผู้พูดทั้งหมด 9,300 คน (พ.ศ. 2526) ทางใต้ของรัฐชาน |
||
* ภาษากะเหรี่ยงบเว (Bwe Karen ISO 639-3: bwe) มีผู้พูดในพม่า 15,700 คนเมื่อ พ.ศ. 2526 ในรัฐกะเหรี่ยง เขียนด้วยอักษรละตินและอักษรพม่า |
* ภาษากะเหรี่ยงบเว (Bwe Karen ISO 639-3: bwe) มีผู้พูดในพม่า 15,700 คนเมื่อ พ.ศ. 2526 ในรัฐกะเหรี่ยง เขียนด้วยอักษรละตินและอักษรพม่า |
||
== การเขียน == |
== การเขียน == |
รุ่นแก้ไขเมื่อ 05:26, 25 พฤษภาคม 2562
กลุ่มภาษากะเหรี่ยง | |
---|---|
กลุ่มเชื้อชาติ: | ชาวกะเหรี่ยง |
ภูมิภาค: | ภาคตะวันออกเฉียงใต้ของพม่าและภาคตะวันตกของไทย |
การจําแนก ทางภาษาศาสตร์: | จีน-ทิเบต
|
กลุ่มย่อย: | |
ISO 639-2 / 5: | kar |
กลอตโตลอก: | kare1337[1] |
กลุ่มภาษากะเหรี่ยง เป็นกลุ่มภาษาในตระกูลจีน-ทิเบต สาขาทิเบต-พม่า มีผู้พูดภาษากลุ่มนี้อยู่ในไทยและพม่า แบ่งเป็นภาษาย่อยได้ 8 ภาษา คือ[2]
- ภาษากะเหรี่ยงสะกอ
- ภาษากะเหรี่ยงโป
- ภาษากะยา หรือภาษากะเหรี่ยงบาเว ยังแบ่งย่อยได้อีกหลายภาษา
- ภาษากะเหรี่ยงเฆโก
- ภาษากะเหรี่ยงมอบวา แบ่งเป็นภาษาถิ่นได้อีก 2 ภาษา คือ ภาษากะเหรี่ยงบิลีจีและภาษากะเหรี่ยงเดอมูฮา
- ภาษากะเหรี่ยงปาไลชิ
- ภาษากะเหรี่ยงต้องสู้หรือตองทู
- ภาษากะเหรี่ยงเวเวา
นอกจากนี้ยังมีภาษากะเหรี่ยงสำเนียงอื่นๆอีกเช่น
- ภาษากะเหรี่ยงปะโอ
- ภาษากะยัน มีเสียงพยัญชนะต้น 22 เสียง เป็นตัวสะกดได้ 7 เสียง เสียงควบกล้ำมี 3 เสียง คือ l r w สระมี 13 เสียง และวรรณยุกต์ 4 เสียง[3]
- ภาษากะเหรี่ยงปากู (Paku Karen; ISO 639-3: kpp) มีผู้พูดในพม่า 5,300 คน (พ.ศ. 2526) ในบริเวณเนินเขาทางตะวันนอกเฉียงใต้ของรัฐกะเหรี่ยง เขียนด้วยอักษรพม่า เรียประโยคแบบประธาน-กริยา-กรรม
- ภาษากะเหรี่ยงมานูมาเนา (Manumanaw Karen; ISO 639-3: kxf) มีผู้พูดทั้งหมด 10,000 คน (พ.ศ. 2543) ในบริเวณกเยโบคยีตะวันตกในรัฐกะยา
- ภาษากะเหรี่ยงยินตาเล (Yintale Karen; ISO 639-3: kvy) หรือภาษาตาเลียก ภาษายางาตาเลต มีผู้พูดทั้งหมด 10,000 คน (พ.ศ. 2543) ในรัฐกะยา ประเทศพม่า
- ภาษากะเหรี่ยงยินเบา (Yinbaw Karen; ISO 639-3: kvu) มีผู้พูดทั้งหมด 7,300 คน (พ.ศ. 2546) ในบริเวณที่ราบสูงทางตะวันออกของรัฐชาน ประเทศพม่า
- ภาษากะเหรี่ยงเบรก (Brek Karen; ISO 639-3: kvl) มีผู้พูดทั้งหมด 16,600 คน (พ.ศ. 2526) ทางตะวันตกเฉียงใต้ของรัฐกะยา เขียนด้วยอักษรละติน
- ภาษากะเหรี่ยงเฆบา (Geba Karen; ISO 639-3: kvq) หรือภาษากะเหรี่ยงขาว มีผู้พูดทั้งหมด 10,000 คน (พ.ศ. 2543) ในทางตอนเหนือของรัฐกะเหรี่ยงและทางใต้ของรัฐชาน เขียนด้วยอักษรละตินหรืออักษรพม่า
- ภาษากะเหรี่ยงซายีน (Zayein Karen; ISO 639-3: kxk) มีผู้พูดทั้งหมด 9,300 คน (พ.ศ. 2526) ทางใต้ของรัฐชาน
- ภาษากะเหรี่ยงบเว (Bwe Karen ISO 639-3: bwe) มีผู้พูดในพม่า 15,700 คนเมื่อ พ.ศ. 2526 ในรัฐกะเหรี่ยง เขียนด้วยอักษรละตินและอักษรพม่า
การเขียน
อักษรที่ใช้เขียนภาษากลุ่มกะเหรี่ยงมี 3 แบบด้วยกันดังนี้[4]
- อักษรไก่เขี่ย (Chicken-scratch; ภาษากะเหรี่ยง: lix hsau waiv หลิ ชอ แหว) เป็นอักษรพื้นเมืองที่ประดิษฐ์โดยชาวกะเหรี่ยงเอง ไม่ได้คัดลอกจากอักษรของชนชาติใด ใช้บันทึกประวัติศาสตร์และบทเพลงภาษากะเหรี่ยง ไม่เคยมีการใช้ในประเทศไทย
- อักษรที่มาจากอักษรพม่าหรืออักษรมอญ (ภาษากะเหรี่ยง: lix wa หลิ วา) หรืออักษรขาว เป็นอักษรที่ใช้มากในพม่าและไทยทั้งกะเหรี่ยงพุทธและกะเหรี่ยงคริสต์ แต่เริ่มเป็นที่เข้าใจยากในหมู่เยาวชน ตัวอย่างเช่น อักษรกะยา
- อักษรโรมัน (Romei โรเม) ประดิษฐ์โดยบาทหลวงเอ็ดเวิร์ด กาลมอง มิชชันนารีนิกายโปรแตสแตนท์ ที่เข้าไปเผยแพร่ศาสนาคริสต์ในพม่าเมื่อราว พ.ศ. 2473 และแพร่หลายเข้าสู่ประเทศไทย บาทหลวงเซกีนอต มิชชันนารีนิกายโรมันคาทอลิกจากฝรั่งเศส นำมาเผยแพร่ต่อในประเทศไทย และเขียนแบบเรียนภาษากะเหรี่ยงด้วยอักษรนี้ ใน พ.ศ. 2497 มีการเรียนการสอนภาษากะเหรี่ยงด้วยอักษรโรมันครั้งแรกในโรงเรียนบ้านแม่ปอน อำเภอจอมทอง จังหวัดเชียงใหม่ และมีการเผยแพร่ไปในหมู่ชาวกะเหรี่ยงคริสต์ในเขตภาคเหนือตอนบน
- อักษรไทย มีการนำอักษรไทยไปใช้เขียนภาษากะเหรี่ยงโปสำหรับชาวกะเหรี่ยงโปในประเทศไทย โดยใช้รูปพยัญชนะไทยทั้งสิ้น 24 ตัว คือ ก ค ฆ ง จ ช ซ ย ฌ ด ต ท น บ ป พ ม ซย ย ร ล ว อ ฮ[5]
อ้างอิง
- ↑ Nordhoff, Sebastian; Hammarström, Harald; Forkel, Robert; Haspelmath, Martin, บ.ก. (2013). "Karenic". Glottolog 2.2. Leipzig: Max Planck Institute for Evolutionary Anthropology.
- ↑ เรืองเดช ปันเขื่อนขัติย์. ภาษาถิ่นตระกูลไทย. กทม. สถาบันวิจัยภาษาและวัฒนธรรมเพื่อการพัฒนาชนบทมหาวิทยาลัยมหิดล. 2531.
- ↑ สมทรง บุรุษพัฒน์และสรินยา คำเมือง. สารานุกรมกลุ่มชาติพันธุ์: กะเหรี่ยงกะยัน. สถาบันวิจัยภาษาและวัฒนธรรมเพื่อพัฒนาชนบท. มหาวิทยาลัยมหิดล. 2542
- ↑ โยเซฟ เซกีมอต. พจนานุกรมปกาเกอะญอ-ไทย-ฝรั่งเศส-อังกฤษ. กทม. หน้าต่างสู่โลกกว้าง. 2549
- ↑ ผันพยัญชนะไทยเป็นภาษากะเหรี่ยงจุดเริ่มต้นแห่งการเรียนรู้ภาษาไทย. ผู้จัดการรายวัน. (1 ตุลาคม, 2547) หน้า 43