ผลต่างระหว่างรุ่นของ "ประวัติศาสตร์การทหารของประเทศอาเซอร์ไบจาน"
| บรรทัด 4: | บรรทัด 4: | ||
== สมัยโบราณ == |
== สมัยโบราณ == |
||
=== ชาวอัลบาเนียในเทือกเขาคอเคซัส === |
=== ชาวอัลบาเนียในเทือกเขาคอเคซัส === |
||
[[ |
[[ไฟล์:Ancient countries of Transcaucasia.jpg|thumb|275px|บริเวณ[[ทรานส์คอเคเซีย]] [[อัลบาเนียในเทือกเขาคอเคซัส]] (แสดงด้วยเส้นประสีแดง)ชาวอัลบาเนียในเทือกเขาคอเคซัสส่วนใหญ่อยู่ในดินแดนที่เป็นประเทศอาเซอร์ไบจานในปัจจุบัน]] |
||
เชื่อกันว่าชาวอัลบาเนียในเทือกเขาคอเคซัสเป็นผู้ตั้งหลักแหล่งรุ่นแรกในอาเซอร์ไบจาน<ref name="ISBN 2">Historical Dictionary</ref> ผู้รุกรานในยุคแรกรวมทั้งชาวไซเทียในราว 357 ปีก่อนพุทธศักราช<ref name="Library of Congress Azerbaijan">[http://lcweb2.loc.gov/frd/cs/aztoc.html Azerbaijan] - ''US Library of Congress Country Studies'' (retrieved 7 June 2006).</ref> บริเวณเทือกเขาคอเคซัสตอนใต้ถูกยึดครองโดยอาเคมินีดส์เมื่อราว 7 ปีก่อนพุทธศักราช ระหว่างยุคนี้ [[ศาสนาโซโรแอสเตอร์]]ได้แพร่ขยายเข้ามายังอาเซอร์ไบจาน อาเคมินีดส์พ่ายแพ้[[พระเจ้าอเล็กซานเดอร์มหาราช]]เมื่อ พ.ศ. 213 เมื่อราชวงศ์เซเลอูซิดส์ในเปอร์เซียตกต่ำลงเมื่อ พ.ศ. 296 ราชอาณาจักรอาร์เมเนียได้ขยายตัวเข้าครอบครองดินแดนอาเซอร์ไบจานระหว่าง พ.ศ. 353 – 971<ref name="Library of Congress Armenia">[http://lcweb2.loc.gov/cgi-bin/query/r?frd/cstdy:@field(DOCID+am0014) "Armenia-Ancient Period"] - ''US Library of Congress Country Studies'' (retrieved 23 June 2006)</ref><ref name="Strabo Geography">[http://www.perseus.tufts.edu/cgi-bin/ptext?doc=Perseus%3Atext%3A1999.01.0198&layout=&loc=11.14.1 Strabo, "Geography"] - ''Perseus Digital Library'', Tufts University (retrieved 24 June 2006).</ref> ชาวอัลบาเนียในเทือกเขาคอเคซัสจัดตั้งราชอาณาจักรขึ้นเมื่อ พ.ศ. 443 และเป็นเอกราชอยู่จนกระทั่ง[[ราชวงศ์ซัสซานิดส์]]เข้ายึดครองและปกครองในฐานะจังหวัดหนึ่งเมื่อ พ.ศ. 795<ref name="ISBN 2">p. 38</ref><ref>James Stuart Olson. An Ethnohistorical Dictionary of the Russian and Soviet Empires. {{ISBN|0-313-27497-5}}</ref><ref>[http://www.britannica.com/eb/article-32148 Encyclopædia Britannica]:''The list of provinces given in the inscription of Ka'be-ye Zardusht defines the extent of the gigantic empire under Shapur, in clockwise geographic enumeration: (1) Persis (Fars), (2) Parthia, (3) Susiana (Khuzestan), (4) Maishan (Mesene), (5) Asuristan (southern Mesopotamia), (6) Adiabene, (7) Arabistan (northern Mesopotamia), (8) Atropatene (Azerbaijan), (9) Armenia, (10) Iberia (Georgia), (11) Machelonia, (12) Albania (eastern Caucasus), (13) Balasagan up to the Caucasus Mountains and the Gate of Albania (also known as Gate of the Alans), (14) Patishkhwagar (all of the Elburz Mountains), (15) Media, (16) Hyrcania (Gorgan), (17) Margiana ([[Merv]]), (18) Aria, (19) Abarshahr, (20) Carmania ([[Kerman]]), (21) Sakastan (Sistan), (22) Turan, (23) Mokran (Makran), (24) Paratan (Paradene), (25) India (probably restricted to the Indus River delta area), (26) Kushanshahr, until as far as Peshawar and until Kashgar and (the borders of) Sogdiana and Tashkent, and (27), on the farther side of the sea, Mazun ([[Oman]])''</ref> กษัตริย์ชาวอัลบาเนีย พระเจ้าอูร์นายร์ เปลี่ยนไปนับถือศาสนาคริสต์และให้ศาสนาคริสต์เป็นศาสนาประจำรัฐเมื่อ พ.ศ. 943 และคงความเป็นรัฐคริสต์จนถึง พ.ศ. 1343<ref name="Iranica">[http://www.iranica.com/newsite/search/searchpdf.isc?ReqStrPDFPath=/home1/iranica/articles/v3_articles/azerbaijan/language_azerbaijan&OptStrLogFile=/home/iranica/public_html/logs/pdfdownload.html "Albania"] {{webarchive|url=https://web.archive.org/web/20090120154543/http://www.iranica.com/newsite/search/searchpdf.isc?ReqStrPDFPath=%2Fhome1%2Firanica%2Farticles%2Fv3_articles%2Fazerbaijan%2Flanguage_azerbaijan&OptStrLogFile=%2Fhome%2Firanica%2Fpublic_html%2Flogs%2Fpdfdownload.html |date=2009-01-20 }} - ''Encyclopedia Iranica'', p. 807 (retrieved 15 June 2006).</ref><ref name="Heyerdahl">[http://www.azer.com/aiweb/categories/magazine/ai102_folder/102_articles/102_heyerdahl_alexidze.html "Voices of the Ancients: Heyerdahl Intrigued by Rare Caucasus Albanian Text" by Dr. Zaza Alexidze] {{webarchive|url=https://web.archive.org/web/20090117033606/http://azer.com/aiweb/categories/magazine/ai102_folder/102_articles/102_heyerdahl_alexidze.html |date=2009-01-17 }} - ''Azerbaijan International'', Summer 2002 (retrieved 7 June 2006).</ref> การยึดครองของราชวงศ์ซัสซานิดส์สิ้นสุดลงเมื่อมุสลิมอาหรับรุกรานเมื่อ พ.ศ. 1185<ref name="Library of Congress Iran">"Islamic Conquest."</ref> |
เชื่อกันว่าชาวอัลบาเนียในเทือกเขาคอเคซัสเป็นผู้ตั้งหลักแหล่งรุ่นแรกในอาเซอร์ไบจาน<ref name="ISBN 2">Historical Dictionary</ref> ผู้รุกรานในยุคแรกรวมทั้งชาวไซเทียในราว 357 ปีก่อนพุทธศักราช<ref name="Library of Congress Azerbaijan">[http://lcweb2.loc.gov/frd/cs/aztoc.html Azerbaijan] - ''US Library of Congress Country Studies'' (retrieved 7 June 2006).</ref> บริเวณเทือกเขาคอเคซัสตอนใต้ถูกยึดครองโดยอาเคมินีดส์เมื่อราว 7 ปีก่อนพุทธศักราช ระหว่างยุคนี้ [[ศาสนาโซโรแอสเตอร์]]ได้แพร่ขยายเข้ามายังอาเซอร์ไบจาน อาเคมินีดส์พ่ายแพ้[[พระเจ้าอเล็กซานเดอร์มหาราช]]เมื่อ พ.ศ. 213 เมื่อราชวงศ์เซเลอูซิดส์ในเปอร์เซียตกต่ำลงเมื่อ พ.ศ. 296 ราชอาณาจักรอาร์เมเนียได้ขยายตัวเข้าครอบครองดินแดนอาเซอร์ไบจานระหว่าง พ.ศ. 353 – 971<ref name="Library of Congress Armenia">[http://lcweb2.loc.gov/cgi-bin/query/r?frd/cstdy:@field(DOCID+am0014) "Armenia-Ancient Period"] - ''US Library of Congress Country Studies'' (retrieved 23 June 2006)</ref><ref name="Strabo Geography">[http://www.perseus.tufts.edu/cgi-bin/ptext?doc=Perseus%3Atext%3A1999.01.0198&layout=&loc=11.14.1 Strabo, "Geography"] - ''Perseus Digital Library'', Tufts University (retrieved 24 June 2006).</ref> ชาวอัลบาเนียในเทือกเขาคอเคซัสจัดตั้งราชอาณาจักรขึ้นเมื่อ พ.ศ. 443 และเป็นเอกราชอยู่จนกระทั่ง[[ราชวงศ์ซัสซานิดส์]]เข้ายึดครองและปกครองในฐานะจังหวัดหนึ่งเมื่อ พ.ศ. 795<ref name="ISBN 2">p. 38</ref><ref>James Stuart Olson. An Ethnohistorical Dictionary of the Russian and Soviet Empires. {{ISBN|0-313-27497-5}}</ref><ref>[http://www.britannica.com/eb/article-32148 Encyclopædia Britannica]:''The list of provinces given in the inscription of Ka'be-ye Zardusht defines the extent of the gigantic empire under Shapur, in clockwise geographic enumeration: (1) Persis (Fars), (2) Parthia, (3) Susiana (Khuzestan), (4) Maishan (Mesene), (5) Asuristan (southern Mesopotamia), (6) Adiabene, (7) Arabistan (northern Mesopotamia), (8) Atropatene (Azerbaijan), (9) Armenia, (10) Iberia (Georgia), (11) Machelonia, (12) Albania (eastern Caucasus), (13) Balasagan up to the Caucasus Mountains and the Gate of Albania (also known as Gate of the Alans), (14) Patishkhwagar (all of the Elburz Mountains), (15) Media, (16) Hyrcania (Gorgan), (17) Margiana ([[Merv]]), (18) Aria, (19) Abarshahr, (20) Carmania ([[Kerman]]), (21) Sakastan (Sistan), (22) Turan, (23) Mokran (Makran), (24) Paratan (Paradene), (25) India (probably restricted to the Indus River delta area), (26) Kushanshahr, until as far as Peshawar and until Kashgar and (the borders of) Sogdiana and Tashkent, and (27), on the farther side of the sea, Mazun ([[Oman]])''</ref> กษัตริย์ชาวอัลบาเนีย พระเจ้าอูร์นายร์ เปลี่ยนไปนับถือศาสนาคริสต์และให้ศาสนาคริสต์เป็นศาสนาประจำรัฐเมื่อ พ.ศ. 943 และคงความเป็นรัฐคริสต์จนถึง พ.ศ. 1343<ref name="Iranica">[http://www.iranica.com/newsite/search/searchpdf.isc?ReqStrPDFPath=/home1/iranica/articles/v3_articles/azerbaijan/language_azerbaijan&OptStrLogFile=/home/iranica/public_html/logs/pdfdownload.html "Albania"] {{webarchive|url=https://web.archive.org/web/20090120154543/http://www.iranica.com/newsite/search/searchpdf.isc?ReqStrPDFPath=%2Fhome1%2Firanica%2Farticles%2Fv3_articles%2Fazerbaijan%2Flanguage_azerbaijan&OptStrLogFile=%2Fhome%2Firanica%2Fpublic_html%2Flogs%2Fpdfdownload.html |date=2009-01-20 }} - ''Encyclopedia Iranica'', p. 807 (retrieved 15 June 2006).</ref><ref name="Heyerdahl">[http://www.azer.com/aiweb/categories/magazine/ai102_folder/102_articles/102_heyerdahl_alexidze.html "Voices of the Ancients: Heyerdahl Intrigued by Rare Caucasus Albanian Text" by Dr. Zaza Alexidze] {{webarchive|url=https://web.archive.org/web/20090117033606/http://azer.com/aiweb/categories/magazine/ai102_folder/102_articles/102_heyerdahl_alexidze.html |date=2009-01-17 }} - ''Azerbaijan International'', Summer 2002 (retrieved 7 June 2006).</ref> การยึดครองของราชวงศ์ซัสซานิดส์สิ้นสุดลงเมื่อมุสลิมอาหรับรุกรานเมื่อ พ.ศ. 1185<ref name="Library of Congress Iran">"Islamic Conquest."</ref> |
||
== ยุคกลาง == |
== ยุคกลาง == |
||
=== การรุกรานของกองทัพอิสลาม === |
=== การรุกรานของกองทัพอิสลาม === |
||
[[ |
[[ไฟล์:Map of the Caucasus, 740 CE.svg|thumb|left|275px|บริเวณเทือกเขาคอเคซัสหลังจากสิ้นสุดสงครามอาหรับ-คาซาร์ครั้งที่ 2 ผลของสงครามทำให้มีระบบกาหลิบปกครองอาเซอร์ไบจาน]] |
||
มุสลิมอาหรับรบชนะราชวงศ์ซัสซานิดส์และไบแซนไทน์ได้เมื่อยกทัพเข้ามาในบริเวณเทือกเขาคอเคซัส ชาวอาหรับให้รัฐของชาวอัลบาเนียในเทือกเขาคอเคซัสเป็นรัฐบรรณาการ เมื่อการต่อต้านของชาวคริสต์ นำโดยเจ้าชายยาวานชีร์สิ้นสุดลงเมื่อ พ.ศ. 1210<ref name="ISBN 2">p. 71</ref> ในช่วงเวลาระหว่าง พ.ศ. 1443 – 1543 นักเขียนชาวอาหรับได้อ้างถึงดินแดนระหว่างแม่น้ำกูราและอารัสว่า''อาร์ราน''<ref name="ISBN 2">p. 20</ref> ในช่วงระหว่างนี้ ชาวอาหรับจากบัสราและคูฟาเข้ามายังอาเซอร์ไบจาน และเข้าถือครองที่ดินจำนวนมากที่ถูกทิ้งร้าง ทำให้ชาวอาหรับกลายเป็นชนชั้นเจ้าของที่ดิน<ref name="ISBN 3">''A History of Islamic Societies'' by Ira Lapidus, p. 48. Cambridge University Press, Cambridge (1988), {{ISBN|0-521-77933-2}} (retrieved 7 June 2006).</ref> แม้จะมีการต่อต้านอย่างต่อเนื่อง แต่ผู้อยู่อาศัยในอาเซอร์ไบจานจำนวนมากเปลี่ยนมานับถือศาสนาอิสลาม ต่อมาในช่วง พ.ศ. 1543 – 1643 ราชวงศ์ของชาวเคิร์ด คือ[[ราชวงศ์ชัดดาดิด]]และราวาดิดได้ปกครองบางส่วนของอาเซอร์ไบจาน |
มุสลิมอาหรับรบชนะราชวงศ์ซัสซานิดส์และไบแซนไทน์ได้เมื่อยกทัพเข้ามาในบริเวณเทือกเขาคอเคซัส ชาวอาหรับให้รัฐของชาวอัลบาเนียในเทือกเขาคอเคซัสเป็นรัฐบรรณาการ เมื่อการต่อต้านของชาวคริสต์ นำโดยเจ้าชายยาวานชีร์สิ้นสุดลงเมื่อ พ.ศ. 1210<ref name="ISBN 2">p. 71</ref> ในช่วงเวลาระหว่าง พ.ศ. 1443 – 1543 นักเขียนชาวอาหรับได้อ้างถึงดินแดนระหว่างแม่น้ำกูราและอารัสว่า''อาร์ราน''<ref name="ISBN 2">p. 20</ref> ในช่วงระหว่างนี้ ชาวอาหรับจากบัสราและคูฟาเข้ามายังอาเซอร์ไบจาน และเข้าถือครองที่ดินจำนวนมากที่ถูกทิ้งร้าง ทำให้ชาวอาหรับกลายเป็นชนชั้นเจ้าของที่ดิน<ref name="ISBN 3">''A History of Islamic Societies'' by Ira Lapidus, p. 48. Cambridge University Press, Cambridge (1988), {{ISBN|0-521-77933-2}} (retrieved 7 June 2006).</ref> แม้จะมีการต่อต้านอย่างต่อเนื่อง แต่ผู้อยู่อาศัยในอาเซอร์ไบจานจำนวนมากเปลี่ยนมานับถือศาสนาอิสลาม ต่อมาในช่วง พ.ศ. 1543 – 1643 ราชวงศ์ของชาวเคิร์ด คือ[[ราชวงศ์ชัดดาดิด]]และราวาดิดได้ปกครองบางส่วนของอาเซอร์ไบจาน |
||
| บรรทัด 19: | บรรทัด 19: | ||
=== ซาฟาวิดและการขึ้นสู่อำนาจของศาสนาอิสลามนิกายชีอะห์ === |
=== ซาฟาวิดและการขึ้นสู่อำนาจของศาสนาอิสลามนิกายชีอะห์ === |
||
[[ |
[[ไฟล์:1541-Battle in the war between Shah Isma'il and the King of Shirvan-Shahnama-i-Isma'il.jpg|thumb|upright|การสู้รบระหว่างทหารของราชวงศ์ซาฟาวิดกับชีร์วานชาห์ระหว่างการรุกรานของราชวงศ์ซาฟาวิดเมื่อ พ.ศ. 2044]] |
||
[[ราชวงศ์ซาฟาวิด]]หรือซาฟาวิเยห์ เป็นราชวงศ์ที่นับถือนิกาย[[ซูฟี]] ก่อตั้งเมื่อ พ.ศ. 1873 โดย เชค ซาฟี อัลดิน ซูฟีได้เปลี่ยนมาเป็นอิสลามนิกายชีอะห์ที่นับถืออิหม่าม 12 องค์ ผู้อยู่ใต้การปกครองของซาฟาวิดบางกลุ่ม เช่น ชาวเติร์กควิซิลบาซ เชื่อในอิทธิปาฏิหาริย์ของผู้ปกครอง และความสัมพันธ์กับอาลีและการต่อสู้เพื่ออิสลาม ผู้ปกครองในราชวงศ์ซาฟาวิดอ้างว่าเป็นผู้สืบเชื้อสายมาจากอาลี และภรรยาของเขาคือฟาติมาห์ซึ่งเป็นบุตรสาวของศาสนทูตโมฮัมหมัด ผ่านทางอิหม่ามคนที่ 7 มูซา อัลกาซิม ชาวเติร์กควิซิลบาซเพิ่มจำนวนมากขึ้นในพุทธศตวรรษที่ 21 และประสบความสำเร็จในการทำสงครามกับอัก โกยุนลู และยึดครองตาบริซ |
[[ราชวงศ์ซาฟาวิด]]หรือซาฟาวิเยห์ เป็นราชวงศ์ที่นับถือนิกาย[[ซูฟี]] ก่อตั้งเมื่อ พ.ศ. 1873 โดย เชค ซาฟี อัลดิน ซูฟีได้เปลี่ยนมาเป็นอิสลามนิกายชีอะห์ที่นับถืออิหม่าม 12 องค์ ผู้อยู่ใต้การปกครองของซาฟาวิดบางกลุ่ม เช่น ชาวเติร์กควิซิลบาซ เชื่อในอิทธิปาฏิหาริย์ของผู้ปกครอง และความสัมพันธ์กับอาลีและการต่อสู้เพื่ออิสลาม ผู้ปกครองในราชวงศ์ซาฟาวิดอ้างว่าเป็นผู้สืบเชื้อสายมาจากอาลี และภรรยาของเขาคือฟาติมาห์ซึ่งเป็นบุตรสาวของศาสนทูตโมฮัมหมัด ผ่านทางอิหม่ามคนที่ 7 มูซา อัลกาซิม ชาวเติร์กควิซิลบาซเพิ่มจำนวนมากขึ้นในพุทธศตวรรษที่ 21 และประสบความสำเร็จในการทำสงครามกับอัก โกยุนลู และยึดครองตาบริซ |
||
ราชวงศ์ซาฟาวิดที่นำโดยอิสมาอิลที่ 1 ขยายอำนาจเข้ายึดครองบากูใน พ.ศ. 2044 และยึดอำนาจจากชีร์วาน ชาห์ |
ราชวงศ์ซาฟาวิดที่นำโดยอิสมาอิลที่ 1 ขยายอำนาจเข้ายึดครองบากูใน พ.ศ. 2044 และยึดอำนาจจากชีร์วาน ชาห์ |
||
== การปกครองของรัสเซีย == |
== การปกครองของรัสเซีย == |
||
[[ |
[[ไฟล์:Сражение под Елисаветполем.jpeg|thumb|left| ยุทธการกันยาเป็นการรบที่เกิดขึ้นในสงครามรัสเซีย-เปอร์เซีย พ.ศ. 2469 - 2471]] |
||
หลังจาก[[รัสเซีย]]ชนะในสงครามรัสเซีย-เปอร์เซีย พ.ศ. 2346 – 2356 เปอร์เซียถูกบีบให้ลงนามใน[[สนธิสัญญากูลิสตาน]]เมื่อ พ.ศ. 2356 ยอมรับการสูญเสียดินแดนให้รัสเซีย ตำแหน่งข่านในท้องถิ่นถูกยุบ เช่นในบากูหรือกันยา หรือยอมรับผู้ปกครองจากรัสเซีย |
หลังจาก[[รัสเซีย]]ชนะในสงครามรัสเซีย-เปอร์เซีย พ.ศ. 2346 – 2356 เปอร์เซียถูกบีบให้ลงนามใน[[สนธิสัญญากูลิสตาน]]เมื่อ พ.ศ. 2356 ยอมรับการสูญเสียดินแดนให้รัสเซีย ตำแหน่งข่านในท้องถิ่นถูกยุบ เช่นในบากูหรือกันยา หรือยอมรับผู้ปกครองจากรัสเซีย |
||
รุ่นแก้ไขเมื่อ 03:49, 11 พฤษภาคม 2562
ประวัติศาสตร์การทหารของประเทศอาเซอร์ไบจานประกอบด้วยเหตุการณ์การสู้รบเป็นเวลากว่าพันปีในเขตแดนที่เป็นประเทศอาเซอร์ไบจานในปัจจุบัน รวมทั้งปฏิบัติการของกองทัพอาเซอร์ไบจานในต่างประเทศ เชื่อกันว่าชาวอาเซอร์ไบจานเป็นทายาทของกลุ่มชนในอดีตหลากหลายกลุ่ม เช่น ชนพื้นเมืองอัลบาเนียนในเทือกเขาคอเคซัส ชนเผ่าอิหร่าน เช่น ไซเทียน และอาลาน และชาวเติร์กโอคุซ
ตำแหน่งของประเทศอยู่ระหว่างแผ่นดินที่เชื่อมต่อทวีปยุโรปและเอเชีย ทำให้อาเซอร์ไบจานมีการปะทะกันทางทหารกับทั้งกองกำลังจากยุโรปและเอเชีย
สมัยโบราณ
ชาวอัลบาเนียในเทือกเขาคอเคซัส
เชื่อกันว่าชาวอัลบาเนียในเทือกเขาคอเคซัสเป็นผู้ตั้งหลักแหล่งรุ่นแรกในอาเซอร์ไบจาน[1] ผู้รุกรานในยุคแรกรวมทั้งชาวไซเทียในราว 357 ปีก่อนพุทธศักราช[2] บริเวณเทือกเขาคอเคซัสตอนใต้ถูกยึดครองโดยอาเคมินีดส์เมื่อราว 7 ปีก่อนพุทธศักราช ระหว่างยุคนี้ ศาสนาโซโรแอสเตอร์ได้แพร่ขยายเข้ามายังอาเซอร์ไบจาน อาเคมินีดส์พ่ายแพ้พระเจ้าอเล็กซานเดอร์มหาราชเมื่อ พ.ศ. 213 เมื่อราชวงศ์เซเลอูซิดส์ในเปอร์เซียตกต่ำลงเมื่อ พ.ศ. 296 ราชอาณาจักรอาร์เมเนียได้ขยายตัวเข้าครอบครองดินแดนอาเซอร์ไบจานระหว่าง พ.ศ. 353 – 971[3][4] ชาวอัลบาเนียในเทือกเขาคอเคซัสจัดตั้งราชอาณาจักรขึ้นเมื่อ พ.ศ. 443 และเป็นเอกราชอยู่จนกระทั่งราชวงศ์ซัสซานิดส์เข้ายึดครองและปกครองในฐานะจังหวัดหนึ่งเมื่อ พ.ศ. 795[1][5][6] กษัตริย์ชาวอัลบาเนีย พระเจ้าอูร์นายร์ เปลี่ยนไปนับถือศาสนาคริสต์และให้ศาสนาคริสต์เป็นศาสนาประจำรัฐเมื่อ พ.ศ. 943 และคงความเป็นรัฐคริสต์จนถึง พ.ศ. 1343[7][8] การยึดครองของราชวงศ์ซัสซานิดส์สิ้นสุดลงเมื่อมุสลิมอาหรับรุกรานเมื่อ พ.ศ. 1185[9]
ยุคกลาง
การรุกรานของกองทัพอิสลาม
มุสลิมอาหรับรบชนะราชวงศ์ซัสซานิดส์และไบแซนไทน์ได้เมื่อยกทัพเข้ามาในบริเวณเทือกเขาคอเคซัส ชาวอาหรับให้รัฐของชาวอัลบาเนียในเทือกเขาคอเคซัสเป็นรัฐบรรณาการ เมื่อการต่อต้านของชาวคริสต์ นำโดยเจ้าชายยาวานชีร์สิ้นสุดลงเมื่อ พ.ศ. 1210[1] ในช่วงเวลาระหว่าง พ.ศ. 1443 – 1543 นักเขียนชาวอาหรับได้อ้างถึงดินแดนระหว่างแม่น้ำกูราและอารัสว่าอาร์ราน[1] ในช่วงระหว่างนี้ ชาวอาหรับจากบัสราและคูฟาเข้ามายังอาเซอร์ไบจาน และเข้าถือครองที่ดินจำนวนมากที่ถูกทิ้งร้าง ทำให้ชาวอาหรับกลายเป็นชนชั้นเจ้าของที่ดิน[10] แม้จะมีการต่อต้านอย่างต่อเนื่อง แต่ผู้อยู่อาศัยในอาเซอร์ไบจานจำนวนมากเปลี่ยนมานับถือศาสนาอิสลาม ต่อมาในช่วง พ.ศ. 1543 – 1643 ราชวงศ์ของชาวเคิร์ด คือราชวงศ์ชัดดาดิดและราวาดิดได้ปกครองบางส่วนของอาเซอร์ไบจาน
ชีร์วาน ชาห์
ชีร์วาน ชาห์[11] หรือ ชาร์วาน ชาห์[11] เป็นตำแหน่งทางศาสนาอิสลามในยุคกลางของราชวงศ์เปอร์เซียที่มีจุดเริ่มต้นมาจากชาวอาหรับ[11] ชีร์วาน ชาห์ได้จัดตั้งรัฐพื้นเมืองของชาวอาเซอรี[12]ที่ปกครองโดยชีร์วาน ซึ่งในปัจจุบันเป็นพื้นที่ของประเทศอาเซอร์ไบจาน ชีร์วาน ชาห์ได้จัดตั้งราชวงศ์อิสลามที่ครองอำนาจยาวนานที่สุดในโลกอิสลาม
เซลจุกและรัฐที่สืบทอด
ยุคเซลจุกของประวัติศาสตร์อาเซอร์ไบจานเป็นจุดเปลี่ยนทางประวัติศาสตร์ที่สำคัญกว่าการรุกรานของชาวอาหรับโดยทำให้เกิดการก่อรูปร่างของความเป็นชาติทางภาษาและกลุ่มชาติพันธุ์ของชาวเติร์กอาเซอร์ไบจานสมัยใหม่ หลังจากการเสื่อมอำนาจของกาหลิบราชวงศ์อับบาสิด เขตแดนของอาเซอร์ไบจานอยู่ภายใต้การปกครองของหลายราชวงศ์ เช่น ซาลาริด ซายิด ชัดดาดิด ราวาดิด และบูยิด อย่างไรก็ตาม เมื่อราว พ.ศ. 1643 ดินแดนอาเซอร์ไบจาน ถูกยึดครองโดยชาวเติร์กเผ่าโอคุซจากเอเชียกลาง ราชวงศ์ของชาวเติร์กกลุ่มนี้ราชวงศ์แรกคือฆาซนาวิดจากอัฟกานิสถานตอนเหนือ ซึ่งปกครองบางส่วนของอาเซอร์ไบจานตั้งแต่ พ.ศ. 1573 ต่อจากนั้น เซลจุกซึ่งเป็นเผ่าโอคุซสาขาตะวันตกได้เข้ายึดครองอิหร่าน เทือกเขาคอเคซัส และกดดันอิรักจนสามารถล้มล้างราชวงศ์บูยิดในแบกแดดได้เมื่อ พ.ศ. 1593
ซาฟาวิดและการขึ้นสู่อำนาจของศาสนาอิสลามนิกายชีอะห์
ราชวงศ์ซาฟาวิดหรือซาฟาวิเยห์ เป็นราชวงศ์ที่นับถือนิกายซูฟี ก่อตั้งเมื่อ พ.ศ. 1873 โดย เชค ซาฟี อัลดิน ซูฟีได้เปลี่ยนมาเป็นอิสลามนิกายชีอะห์ที่นับถืออิหม่าม 12 องค์ ผู้อยู่ใต้การปกครองของซาฟาวิดบางกลุ่ม เช่น ชาวเติร์กควิซิลบาซ เชื่อในอิทธิปาฏิหาริย์ของผู้ปกครอง และความสัมพันธ์กับอาลีและการต่อสู้เพื่ออิสลาม ผู้ปกครองในราชวงศ์ซาฟาวิดอ้างว่าเป็นผู้สืบเชื้อสายมาจากอาลี และภรรยาของเขาคือฟาติมาห์ซึ่งเป็นบุตรสาวของศาสนทูตโมฮัมหมัด ผ่านทางอิหม่ามคนที่ 7 มูซา อัลกาซิม ชาวเติร์กควิซิลบาซเพิ่มจำนวนมากขึ้นในพุทธศตวรรษที่ 21 และประสบความสำเร็จในการทำสงครามกับอัก โกยุนลู และยึดครองตาบริซ
ราชวงศ์ซาฟาวิดที่นำโดยอิสมาอิลที่ 1 ขยายอำนาจเข้ายึดครองบากูใน พ.ศ. 2044 และยึดอำนาจจากชีร์วาน ชาห์
การปกครองของรัสเซีย
หลังจากรัสเซียชนะในสงครามรัสเซีย-เปอร์เซีย พ.ศ. 2346 – 2356 เปอร์เซียถูกบีบให้ลงนามในสนธิสัญญากูลิสตานเมื่อ พ.ศ. 2356 ยอมรับการสูญเสียดินแดนให้รัสเซีย ตำแหน่งข่านในท้องถิ่นถูกยุบ เช่นในบากูหรือกันยา หรือยอมรับผู้ปกครองจากรัสเซีย
สงครามรัสเซีย-เปอร์เซีย พ.ศ. 2369 – 2371 ซึ่งอิหร่านเป็นฝ่ายพ่ายแพ้อีกครั้ง รัสเซียเป็นฝ่ายได้ดินแดนเพิ่มตามสนธิสัญญาเติร์กเมนชาย โดยกวายาร์เปอร์เซียยอมเสียดินแดนบริเวณเทือกเขาคอเคซัสใน พ.ศ. 2371 ผลของสนธิสัญญาทำให้เกิดแนวชายแดนปัจจุบันของอาเซอร์ไบจานและอิหร่าน สิ้นสุดการปกครองในระบบข่าน รัสเซียได้จัดตั้งจังหวัดขึ้น 2 จังหวัด ซึ่งต่อมาได้กลายเป็นส่วนหนึ่งของสาธารณรัฐสมัยใหม่คือเอลิซาเวตปอลหรือกันยาทางตะวันตก และชามาคาทางตะวันออก
สงครามกลางเมืองรัสเซีย
เมื่อจักรวรรดิรัสเซียล่มสลายลงระหว่างสงครามกลางเมืองรัสเซีย การบริหารในบริเวณเทือกเขาคอเคซัสได้เปลี่ยนไป เริ่มจากการจัดตั้งทรานส์คอเคเซียน คอมมิชซาเรียตใน พ.ศ. 2460 ในเดือนเมษายน พ.ศ. 2461 ได้ประกาศจัดตั้งสหพันธ์สาธารณรัฐประชาธิปไตยทรานส์คอเคเซียน โดยเป็นการสร้างสหพันธ์ร่วมกับอาร์เมเนียและสาธารณรัฐประชาธิปไตยแห่งจอร์เจีย อีกเดือนต่อมา สาธารณรัฐสหพันธ์ได้สลายตัวไป และได้ประกาศตั้งสาธารณรัฐประชาธิปไตยอาเซอร์ไบจานที่กันยาเมื่อ 28 พฤษภาคม พ.ศ. 2461 ถือว่าเป็นสาธารณรัฐประชาธิปไตยแห่งแรกที่จัดตั้งขึ้นในโลกอิสลาม
อ้างอิง
- ↑ 1.0 1.1 1.2 1.3 Historical Dictionary อ้างอิงผิดพลาด: ป้ายระบุ
<ref>ไม่สมเหตุสมผล มีนิยามชื่อ "ISBN 2" หลายครั้งด้วยเนื้อหาต่างกัน - ↑ Azerbaijan - US Library of Congress Country Studies (retrieved 7 June 2006).
- ↑ "Armenia-Ancient Period" - US Library of Congress Country Studies (retrieved 23 June 2006)
- ↑ Strabo, "Geography" - Perseus Digital Library, Tufts University (retrieved 24 June 2006).
- ↑ James Stuart Olson. An Ethnohistorical Dictionary of the Russian and Soviet Empires. ISBN 0-313-27497-5
- ↑ Encyclopædia Britannica:The list of provinces given in the inscription of Ka'be-ye Zardusht defines the extent of the gigantic empire under Shapur, in clockwise geographic enumeration: (1) Persis (Fars), (2) Parthia, (3) Susiana (Khuzestan), (4) Maishan (Mesene), (5) Asuristan (southern Mesopotamia), (6) Adiabene, (7) Arabistan (northern Mesopotamia), (8) Atropatene (Azerbaijan), (9) Armenia, (10) Iberia (Georgia), (11) Machelonia, (12) Albania (eastern Caucasus), (13) Balasagan up to the Caucasus Mountains and the Gate of Albania (also known as Gate of the Alans), (14) Patishkhwagar (all of the Elburz Mountains), (15) Media, (16) Hyrcania (Gorgan), (17) Margiana (Merv), (18) Aria, (19) Abarshahr, (20) Carmania (Kerman), (21) Sakastan (Sistan), (22) Turan, (23) Mokran (Makran), (24) Paratan (Paradene), (25) India (probably restricted to the Indus River delta area), (26) Kushanshahr, until as far as Peshawar and until Kashgar and (the borders of) Sogdiana and Tashkent, and (27), on the farther side of the sea, Mazun (Oman)
- ↑ "Albania" เก็บถาวร 2009-01-20 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน - Encyclopedia Iranica, p. 807 (retrieved 15 June 2006).
- ↑ "Voices of the Ancients: Heyerdahl Intrigued by Rare Caucasus Albanian Text" by Dr. Zaza Alexidze เก็บถาวร 2009-01-17 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน - Azerbaijan International, Summer 2002 (retrieved 7 June 2006).
- ↑ "Islamic Conquest."
- ↑ A History of Islamic Societies by Ira Lapidus, p. 48. Cambridge University Press, Cambridge (1988), ISBN 0-521-77933-2 (retrieved 7 June 2006).
- ↑ 11.0 11.1 11.2 Barthold, W., C.E. Bosworth "Shirwan Shah, Sharwan Shah. "Encyclopaedia of Islam. Edited by: P. Bearman, Th. Bianquis, C.E. Bosworth, E. van Donzel and W.P. Heinrichs. Brill, 2nd edition
- ↑ Tadeusz Swietochowski. Russia and Azerbaijan: A Borderland in Transition, Columbia University, 1995, p. 2, ISBN 0-231-07068-3: "In the fifteenth century a native Azeri state of Shirvanshahs flourished north of the Araxes."
แหล่งข้อมูลอื่น
