อำเภอทุ่งเสลี่ยม

อำเภอทุ่งเสลี่ยม
อำเภอ
การถอดเสียงอักษรโรมัน
• อักษรโรมัน	Amphoe Thung Saliam
คำขวัญ:  พระศิลามิ่งขวัญ แม่ถันเด่นสง่า สวยล้ำค่าหินอ่อน เอื้ออาทรน้ำใจ รักษาไว้วัฒนธรรม
แผนที่จังหวัดสุโขทัย เน้นอำเภอทุ่งเสลี่ยม
พิกัด: 17°19′16.69″N 99°33′42.12″E
ประเทศ	ไทย
จังหวัด	สุโขทัย
พื้นที่
• ทั้งหมด	569.932 ตร.กม. (220.052 ตร.ไมล์)
ประชากร  (2561)
• ทั้งหมด	49,492 คน
• ความหนาแน่น	86.83 คน/ตร.กม. (224.9 คน/ตร.ไมล์)
รหัสไปรษณีย์	64150
รหัสภูมิศาสตร์	6409
ที่ตั้งที่ว่าการ	ที่ว่าการอำเภอทุ่งเสลี่ยม หมู่ที่ 1 ตำบลทุ่งเสลี่ยม อำเภอทุ่งเสลี่ยม จังหวัดสุโขทัย 64150
เว็บไซต์	http://www.thungsaliam.org/ อำเภอทุ่งเสลี่ยม
ส่วนหนึ่งของสารานุกรมประเทศไทย

ทุ่งเสลี่ยม (ไทยถิ่นเหนือ: ) เป็นอำเภอหนึ่งของจังหวัดสุโขทัย เป็นประตูสู่อารยธรรมล้านนา ศิลปะล้านนา "ทุ่งเสลี่ยม" เป็นภาษาล้านนา หมายถึง ทุ่งสะเดา

ที่ตั้งและอาณาเขต

อำเภอทุ่งเสลี่ยมตั้งอยู่ทางทิศตะวันตกเฉียงเหนือของจังหวัดสุโขทัย ห่างจากตัวจังหวัด 68 กิโลเมตร เป็นพื้นที่ราบเชิงเขา มีอาณาเขตติดต่อกับเขตการปกครองข้างเคียงดังนี้

• ทิศเหนือ ติดต่อกับตำบลบ้านแก่งและตำบลสารจิตร อำเภอศรีสัชนาลัย
• ทิศตะวันออก ติดต่อกับตำบลเมืองบางขลังและตำบลนาทุ่ง อำเภอสวรรคโลก
• ทิศใต้ ติดต่อกับตำบลนาขุนไกร อำเภอศรีสำโรง และตำบลตลิ่งชัน อำเภอบ้านด่านลานหอย
• ทิศตะวันตก ติดต่อกับตำบลเวียงมอก อำเภอเถิน (จังหวัดลำปาง)

• เนื้อหารายการสัญลักษณ์
• เนื้อหารายการสัญลักษณ์

ประวัติศาสตร์

• 50ปีก่อนพุทธศักราช อาณาจักรนครปา ของชนอ้ายลาว แปลว่าคนใหญ่ ถูกจีนตีแตก จึงอพยพลงมา สร้างนครรัฐ ปะปนกับ ชาวมอญ-เขมร
• เมืองเชลียง พุทธศตวรรษที่5-16 ปรากฏในบันทึกประวัติศาสตร์จีน พุทธศตวรรษที่16 เรียกว่า เมืองเฉิงเหลียง พงศาวดารโบราณเรียกว่า แดนเฉลียง
• ทุ่งเสลี่ยม มีหอรบโบราณลักษณะเป็นเฉลียงเป็นเขตแดนระหว่างเมืองเชียงชื่น(สวรรคโลก)กับเถิน ตั้งอยู่ที่ บ้านหอรบ ตำบลเวียงมอก อำเภอเถิน จังหวัดลำปาง
• พ.ศ. 1994 พระเจ้าติโลกราช แห่ง อาณาจักรล้านนา เปลี่ยน เมืองเชลียง เป็น เมืองเชียงชื่น
• พ.ศ. 2017 สมเด็จพระบรมไตรโลกนาถ ทรงตีเมืองเชียงชื่น คืน เปลี่ยนชื่อเป็น เมืองสวรรคโลก
• พ.ศ. 2034-2072 ขุนช้างขุนแผนกล่าวถึง ทุ่งชะเลียม(ทุ่งเสลี่ยม) ด่านท่าเกวียน(หอรบโบราณทุ่งเสลี่ยม) ของเมืองบางขลัง
• พ.ศ. 2367 ทำเนียบหัวเมือง เมืองโคฎก อยู่ฝั่งเหนือบางขัง เมืองบางขัง อยู่ฝั่งใต้ลำบางขัง ขึ้นกับเมืองสวรรคโลก
• พ.ศ. 2411 เจ้าเมืองบางขลัง ชักชวนชาวอำเภอเถิน ให้มาเป็นพลเมือง บ้านปากคลองแห้ง เมืองบางขลัง ปัจจุบันคือบ้านทุ่งเสลี่ยม
• พ.ศ. 2428 ชาวอำเภอเถิน จังหวัดลำปาง อพยพมาทำมาหากินมีอาชีพล่าสัตว์ ได้รวมกลุ่มกันตั้งชื่อว่า บ้านกลางดง ตำบลนาทุ่ง อำเภอวังไม้ขอน จังหวัดสวรรคโลก ได้นำเนื้อและหนังไปขายแลกข้าวที่บ้านปากคลองช้าง (เมืองบางขลังปัจจุบัน) ปากคลองแห้ง (บ้านทุ่งเสลี่ยมปัจจุบัน) ตำบลนาทุ่ง อำเภอวังไม้ขอน จังหวัดสวรรคโลก
• พ.ศ. 2460 ก่อตั้ง บ้านค่าชุม แล้วเรียกเพี้ยนเป็น บ้านท่าชุม ตำบลนาทุ่ง อำเภอวังไม้ขอน จังหวัดสวรรคโลก
• พ.ศ. 2463 ชาวบ้านเหมืองนา สร้าง"วัดเหมืองนา" เดิมเป็นที่ตั้งบ้านพักครู
• พ.ศ. 2475 ก่อตั้ง บ้านเทพพนม ตำบลนาทุ่ง อำเภอวังไม้ขอน จังหวัดสวรรคโลก
• 28 ตุลาคม พ.ศ. 2479 มีประกาศกระทรวงมหาดไทย ลงวันที่ 28 ตุลาคม 2479 แยกหมู่บ้านรวม 11 หมู่บ้านของตำบลนาทุ่ง อำเภอวังไม้ขอน จังหวัดสวรรคโลก ตั้งเป็นตำบลทุ่งเสลี่ยม ขึ้นกับอำเภอวังไม้ขอน (ราชกิจจานุเบกษา เล่น 53 หน้า 2012 ลงวันที่ 1 พฤศจิกายน 2479)
• 11 พฤศจิกายน พ.ศ. 2484 มีประกาศกระทรวงมหาดไทย แยกหมู่ที่ 6-11 ของตำบลทุ่งเสลี่ยม อำเภอสวรรคโลก จังหวัดสุโขทัย จัดตั้งเป็นตำบลกลางดง มี 6 หมู่บ้าน (ราชกิจจานุเบกษา เล่ม 49 หน้า 4063 ลงวันที่ 18 พฤศจิกายน 2484)
• 19 พฤษภาคม พ.ศ. 2500 ประกาศกระทรวงมหาดไทยยกฐานะตำบลทุ่งเสลี่ยมขึ้นเป็น กิ่งอำเภอทุ่งเสลี่ยม อยู่ในความปกครองของอำเภอสวรรคโลก และให้มีเขตการปกครองรวม 2 ตำบล คือ ตำบลทุ่งเสลี่ยมและตำบลกลางดง (ราชกิจจานุเบกษา เล่ม 74 ตอนที่ 51 หน้า 1281-1281 ลงวันที่ 4 มิถุนายน 2500)
• 31 สิงหาคม พ.ศ. 2500 มีประกาศกระทรวงมหาดไทย ลงวันที่ 29 สิงหาคม 2500 ตั้งตำบลไทยชนะศึก ขึ้นกับกิ่งอำเภอทุ่งเสลี่ยม
• 11 ธันวาคม พ.ศ. 2502 มีพระราชกฤษฎีกาตั้งกิ่งอำเภอทุ่งเสลี่ยมเป็น อำเภอทุ่งเสลี่ยม (ราชกิจจานุเบกษา เล่ม 76 ตอนที่ 113 ฉบับพิเศษ หน้า 8-10 ลงวันที่ 10 ธันวาคม 2501)
• 15 กันยายน พ.ศ. 2514 มีประกาศกระทรวงมหาดไทย ลงวันที่ 7 กันยายน 2514 ตั้งตำบลบ้านใหม่ไชยมงคล
• พ.ศ. 2519 ก่อตั้ง บ้านน้ำดิบ(ธารน้ำทิพย์) ตำบลทุ่งเสลี่ยม อำเภอทุ่งเสลี่ยม จังหวัดสุโขทัย
• 1 สิงหาคม พ.ศ. 2527 มีประกาศกระทรวงมหาดไทย ลงวันที่ 28 สิงหาคม 2527 ตั้งตำบลเขาแก้วศรีสมบูรณ์
• พ.ศ. 2540 ก่อตั้ง บ้านเด่นรุกขมูล แยกมาจาก บ้านท่าชุม
• พ.ศ. 2545 ก่อตั้ง บ้านโซกม่วง แยกมาจาก บ้านวังธาร
• 24 สิงหาคม พ.ศ. 2555 มีประกาศกระทรวงมหาดไทย ลงวันที่ 2 กรกฎาคม 2555 ยกฐานะองค์การบริหารส่วนตำบลกลางดงเป็นเทศบาลตำบลกลางดง

การแบ่งเขตการปกครอง

การปกครองส่วนภูมิภาค

อำเภอทุ่งเสลี่ยมแบ่งพื้นที่การปกครองออกเป็น 5 ตำบล 59 หมู่บ้าน

ลำดับที่	ชื่อตำบล	อักษรโรมัน	จำนวนหมู่บ้าน		จำนวนประชากร
1.	บ้านใหม่ไชยมงคล	Ban Mai Chai Mongkhon	9 หมู่บ้าน	7,017คน
2.	ไทยชนะศึก	Thai Chana Suek	11 หมู่บ้าน	8,209คน
3.	ทุ่งเสลี่ยม	Thung Saliam	13 หมู่บ้าน	14,248คน
4.	กลางดง	Klang Dong	15 หมู่บ้าน	12,223คน
5.	เขาแก้วศรีสมบูรณ์	Khao Kaeo Si Sombun	11 หมู่บ้าน	8,018คน

การปกครองส่วนท้องถิ่น

ท้องที่อำเภอทุ่งเสลี่ยมประกอบด้วยองค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น 6 แห่ง ได้แก่

• เทศบาลตำบลทุ่งเสลี่ยม ครอบคลุมพื้นที่บางส่วนของตำบลทุ่งเสลี่ยม
• เทศบาลตำบลเขาแก้วศรีสมบูรณ์ ครอบคลุมพื้นที่ตำบลเขาแก้วศรีสมบูรณ์ทั้งตำบล
• เทศบาลตำบลกลางดง ครอบคลุมพื้นที่ตำบลกลางดงทั้งตำบล
• องค์การบริหารส่วนตำบลบ้านใหม่ไชยมงคล ครอบคลุมพื้นที่ตำบลบ้านใหม่ไชยมงคลทั้งตำบล
• องค์การบริหารส่วนตำบลไทยชนะศึก ครอบคลุมพื้นที่ตำบลไทยชนะศึกทั้งตำบล
• องค์การบริหารส่วนตำบลทุ่งเสลี่ยม ครอบคลุมพื้นที่ตำบลทุ่งเสลี่ยม (นอกเขตเทศบาลตำบลทุ่งเสลี่ยม)

เศรษฐกิจ

อาชีพ

• เกษตรกรรม ข้าว ข้าวกล้อง ข้าวหอมมะลิ กล้วยไข่ แคนตาลูป เห็ดฟาง ยางพารา น้ำพริก ปลาร้า หมูหย็อง สมุนไพร ปุ๋ยอินทรีย์ ลำไย อ้อย ส้มโอ มะปราง องุ่น น้ำตาล มันสำปะหลัง โค แพะ สุกร สุราขาว สบู่ดำ แคบหมู แหนม
• การเพาะเลี้ยงพืชและสัตว์ในน้ำ ปลา กบ
• หัตถกรรม การทอผ้า การจักสาน ดอกไม้ประดิษฐ์ ไม้กวาด มัดหมี่ ถุงย่าม พลอย เครื่องเรือน
• ขนมไทย ทองม้วน น้ำแร่ ร้านขนมปัง โรตีมะตะบะ ร้านกาแฟ อาหารตามสั่ง ภัตตาคาร
• การนวดแผนไทย

การคมนาคม

1. ทุ่งเสลี่ยม-เถิน-กรุงเทพฯ (ทางหลวงแผ่นดินหมายเลข 1048-ทางหลวงแผ่นดินหมายเลข 1)
2. ทุ่งเสลี่ยม-สวรรคโลก-กำแพงเพชร-กรุงเทพฯ (ทางหลวงแผ่นดินหมายเลข 1048-ทางหลวงแผ่นดินหมายเลข 101-ทางหลวงแผ่นดินหมายเลข 1)
3. ทุ่งเสลี่ยม-บ้านด่านลานหอย-ตาก-กรุงเทพฯ (ทางหลวงแผ่นดินหมายเลข 1327-ทางหลวงแผ่นดินหมายเลข 12-ทางหลวงแผ่นดินหมายเลข 1)
4. ทุ่งเสลี่ยม-บ้านด่านลานหอย-พรานกระต่าย-กำแพงเพชร-กรุงเทพฯ(ทางหลวงแผ่นดินหมายเลข 1327-ทางหลวงแผ่นดินหมายเลข 3019-ทางหลวงแผ่นดินหมายเลข 1331-ทางหลวงแผ่นดินหมายเลข 101-ทางหลวงแผ่นดินหมายเลข 1)
5. ทุ่งเสลี่ยม-อุทยานประวัติศาสตร์สุโขทัย-คีรีมาศ-กำแพงเพชร-กรุงเทพฯ(ทางหลวงแผ่นดินหมายเลข 1048-ทางหลวงแผ่นดินหมายเลข 1113-ทางหลวงแผ่นดินหมายเลข 1272-ทางหลวงแผ่นดินหมายเลข 101-ทางหลวงแผ่นดินหมายเลข 1)
6. บริษัท สุโขทัยธานี จำกัด (วินทัวร์) กับ บริษัท ขนส่ง จำกัด มีเที่ยวกรุงเทพ-ทุ่งเสลี่ยม
7. สุโขทัยวินทัวร์ พิษณุโลก-สุโขทัย-ศรีสำโรง-สวรรคโลก-ทุ่งเสลี่ยม-เถิน-ลำปาง-ลำพูน-เชียงใหม่
8. สถานีรถไฟสวรรคโลก ระยะทาง 32 กิโลเมตร
9. ท่าอากาศยานสุโขทัย (บางกอกแอร์เวย์) ระยะทาง 42 กิโลเมตร
10. ท่าเรือน้ำลึกกะเลกวก(Kalegauk) ประเทศเมียนมาร์ ระยะทาง 415 กิโลเมตร
11. ท่าเรือน้ำลึกดานัง ประเทศเวียดนาม ระยะทาง 1,130 กิโลเมตร

สถานที่สำคัญ

1. วัดกลางดง เป็นที่ประดิษฐานพระธาตุเจดีย์ที่บรรจุพระบรมสารีริกธาตุ ลักษณะมียอดเจดีย์ 5 ยอด ศิลปะพม่า มีมณฑป อนุสาวรีย์ของครูบาศรีวิชัย
2. วัดทุ่งเสลี่ยม หลวงพ่อศิลา
3. วัดพิพัฒน์มงคล พระพุทธสุโขโพธิ์ทอง (หลวงพ่อทองคำ)
4. โบราณสถานแนวถนนพระร่วง
5. โบราณสถานวัดใหญ่ไชยมงคล(จังหวัดสุโขทัย)
6. โบราณสถานเมืองโคฎก(โบราณสถานนอกเมืองบางขลัง)
7. วัดเขาแก้วชัยมงคล
8. หน่วยพิทักษ์ป่าผาผึ้ง เขตรักษาพันธุ์สัตว์ป่าถ้ำเจ้าราม

สถานที่ท่องเที่ยว

1. พระธาตุเจดีย์ 5 ยอด วัดกลางดง ตั้งอยู่ที่หมู่ที่ 3 บ้านกลางดง ตำบลกลางดง
2. หลวงพ่อศิลา วัดทุ่งเสลี่ยม
3. สักการะพระบรมสารีริกธาตุ วัดเขาแก้วชัยมงคล
4. ศูนย์ปฏิบัติธรรม วัดเชิงผา ต.กลางดง
5. วัดท่าต้นธงชัย จุดกำเนิดพระธาตุครูบาเจ้าอภิชัยขาวปี ตั้งอยู่ในหมู่ที่ 1 บ้านท่าต้นธง ต.ไทยชนะศึก
6. วัดแม่ทุเลา (วัดน้ำล้อม) เจดีย์ศิลปะแบบมอญ วิหารแก้ว ตั้งอยู่ในหมู่ที่ 2 บ้านแม่ทุเลา ต.ไทยชนะศึก
7. หลวงพ่อทองคำ วัดพิพัฒน์มงคล
8. วัดธารชะอม ตั้งอยู่ในหมู่ที่ 6 บ้านธารชะอม ต.ไทยชนะศึก
9. อ่างเก็บน้ำห้วยหัวแหวน
10. โด่แม่ถัน บ้านเชิงผา ตำบลกลางดง
11. บ้านสวนพอเพียง บ้านเชิงผา ตำบลกลางดง
12. บ้านสวนม่วนใจ๋ บ้านเชิงผา ตำบลกลางดง
13. ฟาร์มฮักโฮมสเตย์ ฟาร์มโคนมพระราชทาน
14. ร้าน บ้านหอมกลิ่นดิน ตั้งอยู่ริมถนน สวรรคโลก-เถิน 1048. หมู่บ้านที่ 8 ต. ไทยชนะศึก
15. โรตีลิซึ่ม (หน้าโรตีให้เลือกมากถึง 109 หน้า)
16. Friendship Cafe
17. โรงหนังกันตนา สาขาทุ่งเสลี่ยม
18. สวนน้ำทุ่งเสลี่ยม วอเตอร์พาร์ค
19. ฝายน้ำล้นบ้านเชิงผา ต.กลางดง
20. โด่โง้ม ช่วงฤดูฝนฤดูหนาวทะเลหมอกหลังฝนตกและตอนเช้าฤดูหนาว
21. ฮ่อมโด่ฟาร์ม
22. อุทยานแห่งชาติป่าคา(เป็นส่วนหนึ่งของอุทยานแห่งชาติศรีสัชนาลัย)

บุคคลสำคัญ

• ครูบาเจ้าทิพยฺ์(ครูบาติ๊บ) อุบาลี มรณภาพ 19 ตุลาคม 2515 เป็น 1 ใน 19 พระบูรพนาจารย์ของสุโขทัย เป็นลูกศิษย์ของครูบาศรีวิชัย และอดีตเจ้าอาวาสวัดหัวฝาย
• ธวัช สุรินทร์คำ
• นาย สิทธิชัย โควาบุญพิทักษ์ ข้าราชการครูและบุคลากรทางการศึกษา ชาตะ 17 กรกฎาคม พ.ศ. 2514, มรณะ 6 มกราคม พ.ศ. 2556 อายุ 42 ปี อดีตผู้ก่อตั้งและควบคุมวงดนตรีลูกทุ่งโรงเรียนทุ่งเสลี่ยมชนูปถัมภ์
• พระครูรัตนโชติคุณ(ตุ๊เจ้าแก้ว) มรณภาพ 17 พฤษภาคม พ.ศ. 2556 อดีตเจ้าอาวาสวัดเหมืองนา
• ครูบาผัด (พระครูอดุลปุญญาภิรม) มรณภาพ 20 เมษายน 2554 อดีตเจ้าอาวาสวัดหัวฝาย พระสุปฏิปัณโนผู้มีจริวัตรที่งดงาม

โรงเรียน

1. โรงเรียนทุ่งเสลี่ยมชนูปถัมภ์
2. โรงเรียนชัยมงคลพิทยา
3. โรงเรียนอนุบาลทุ่งเสลี่ยม

แหล่งข้อมูลอื่น

• เว็บไซต์อำเภอทุ่งเสลี่ยม