ผลต่างระหว่างรุ่นของ "ปูม้า"

ปูม้า
	ปูม้าตัวผู้
การจำแนกชั้นทางวิทยาศาสตร์
อาณาจักร:	Animalia
ไฟลัม:	Arthropoda
ไฟลัมย่อย:	Crustacea
ชั้น:	Malacostraca
อันดับ:	Decapoda
อันดับฐาน:	Brachyura
วงศ์:	Portunidae
สกุล:	Portunus
สปีชีส์:	P. armatus
ชื่อทวินาม
	Portunus armatus; (Linnaeus, 1758)
ชื่อพ้อง
	Cancer pelagicus Linnaeus, 1758;

เรียกดูประวัติแบบโต้ตอบ

← การแก้ไขก่อนหน้า การแก้ไขถัดไป →

เนื้อหาที่ลบ เนื้อหาที่เพิ่ม

เห็นภาพข้อความวิกิ

ในบรรทัด

รุ่นแก้ไขเมื่อ 14:13, 29 พฤศจิกายน 2561

ปูม้า (ชื่อวิทยาศาสตร์: Portunus armatus อดีตคือ Portunus pelagicus)^[1]) จัดเป็นปูที่อาศัยอยู่ในทะเล ชนิดหนึ่ง ที่อยู่ในสกุล Portunus ซึ่งพบทั้งหมด 90 ชนิดทั่วโลก และพบในน่านน้ำไทยราว 19 ชนิด^[2]

ลักษณะ

ลักษณะทั่วไปแบ่งออกเป็น 3 ส่วนคือ ส่วนตัว, อก และท้อง ส่วนหัวและอกจะอยู่ติดกัน มีกระดองหุ้มอยู่ตอนบน ทางด้านข้างทั้งสองของกระดองจะเป็นรอยหยักคล้ายฟันเลื่อยเป็นหนามแหลมข้างละ 9 อัน ขามีทั้งหมด 5 คู่ด้วยกัน คู่แรกเปลี่ยนแปลงไปเป็นก้ามใหญ่เพื่อใช้ป้องกันตัวและจับอาหาร ขาคู่ที่ 2, 3 และ 4 จะมีขนาดเล็กปลายแหลมใช้เป็นขาเดิน ขาคู่สุดท้ายตอนปลายมีลักษณะเป็นใบพายใช้ในการว่ายน้ำ ขนาดกระดองสามารถโตเต็มที่ได้ราว 15–20 เซนติเมตร

การกระจายพันธุ์

สำหรับปูม้าในประเทศไทยสามารถพบได้แทบทุกจังหวัดทั้งฝั่งทะเลอันดามันและอ่าวไทย โดยอาศัยอยู่บริเวณปากแม่น้ำและแถบชายฝั่งทะเล หากินในเวลากลางคืน โดยจะฝังตัวอยู่ใต้พื้นทราย แล้วโผล่มาแค่ลูกตา จะพบได้ในระดับน้ำลึกที่ตื้นกว่า 40 เมตร พบได้ชุกชุกชุมที่ระดับ 7–30 เมตร

การขยายพันธุ์

ปูม้าตัวผู้และตัวเมียมีลักษณะแตกต่างกันที่จับปิ้งและสี ตัวผู้มีก้ามยาวเรียวกว่า มีสีฟ้าอ่อนและมีจุดขาวตกกระทั่วไปบนกระดองและก้าม พื้นท้องเป็นสีขาว จับปิ้งเป็นรูปสามเหลี่ยมเรียวสูง ตัวเมียจะมีก้ามสั้นกว่ากระดองและก้ามมีสีฟ้าอมน้ำตาลอ่อนและมีจุดขาวประทั่วไปทั้งกระดองและก้าม เมื่อถึงฤดูกาลวางไข่ ปูม้าตัวเมียจะมีไข่ติดอยู่บริเวณระยางค์ซึ่งเคยเป็นขาว่ายน้ำในระยะวัยอ่อน โดยในระยะแรกไข่จะอยู่ภายในกระดองต่อมากระดองทางหน้าท้องเปิดออกมาทำให้สามารถเห็นไข่ชัดเจน จึงมักเรียกปูม้าในระยะนี้ว่าปูม้าที่มีไข่นอกกระดอง ไข่นอกกระดองนี้ในขณะที่เจริญแบ่งเซลล์อยู่ภายในเปลือกไข่ สีของไข่จะค่อย ๆ เปลี่ยนจากสีเหลืองอมส้มเป็นสีเหลืองปนเทา สีเทาและสีเทาอมดำ ปูม้าที่มีไข่สีเทาอมดำนั้นจะวางไข่ภายใน 1–2 วัน วางไข่ได้ตลอดทั้งปี ตัวหนึ่งมีไข่ได้ถึง 120,000–1,300,000 ฟอง มีระยะเวลาการผสมพันธุ์นานถึง 12 วัน หลังผสมพันธุ์ ตัวผู้จะยังเกาะหลังตัวเมียต่อไปอีก 2 วัน

ความสำคัญทางเศรษฐกิจ

ปูม้า นับเป็นปูอีกชนิดหนึ่งที่มนุษย์ใช้ปรุงเป็นอาหารเช่นเดียวกับปูดำ (Scylla serrata) หรือปูทะเล โดยใช้ปรุงได้ทั้งอาหารยุโรป, อาหารจีน, อาหารญี่ปุ่นและอาหารไทย สำหรับอาหารไทยนั้นยังอาจปรุงเป็นส้มตำปูม้าได้อีกด้วย

ปูม้า จึงเป็นสัตว์เศรษฐกิจอีกชนิดหนึ่งที่หน่วยงานภาครัฐ คือ กรมประมงได้ทำการเพาะขยายพันธุ์ในที่เลี้ยงและส่งเสริมให้เกษตรกรชาวไทยเลี้ยงในเชิงพาณิชย์^[3] เช่น ที่จังหวัดกระบี่ เป็นต้น^[4]

อ้างอิง

↑ Craig, John F. (2016-01-12). Freshwater Fisheries Ecology. Wiley. pp. 57–. ISBN 9781118394403. สืบค้นเมื่อ 2 November 2017.
↑ "ปูม้า". crab-tef.
↑ "การเพาะเลี้ยงปูม้า". กรมประมง.
↑ ""ปูม้า" อาชีพยั่งยืนของคนบ้านติงไหร". pamame.

แหล่งข้อมูลอื่น

[1] Craig, John F. (2016-01-12). Freshwater Fisheries Ecology. Wiley. pp. 57–. ISBN 9781118394403. สืบค้นเมื่อ 2 November 2017.

[2] "ปูม้า". crab-tef.

[3] "การเพาะเลี้ยงปูม้า". กรมประมง.

[4] ""ปูม้า" อาชีพยั่งยืนของคนบ้านติงไหร". pamame.

[1]

[2]

[3]

[4]

@@ บรรทัด 10: / บรรทัด 10: @@
 | familia = [[Portunidae]]
 | genus = ''[[Portunus]]''
-| species = '''''P. pelagicus'''''
+| species = '''''P. armatus'''''
-| binomial = ''Portunus pelagicus''
+| binomial = ''Portunus armatus''
 | binomial_authority = ([[Carolus Linnaeus|Linnaeus]], [[ค.ศ. 1758|1758]])
 |synonyms = *''Cancer pelagicus'' <small>Linnaeus, 1758</small>
 }}
-'''ปูม้า''' ({{ชื่อวิทยาศาสตร์|Portunus pelagicus}}) จัดเป็น[[ปู]]ที่อาศัยอยู่ใน[[ทะเล]][[สปีชีส์|ชนิด]]หนึ่ง ที่อยู่ใน[[สกุล (ชีววิทยา)|สกุล]] ''[[Portunus]]'' ซึ่งพบทั้งหมด 90 ชนิดทั่ว[[โลก]] และพบในน่านน้ำ[[ไทย]]ราว 19 ชนิด<ref>{{cite web|url=http://www.crab-trf.com/horse_crab.php|title= ปูม้า|work=crab-tef}}</ref>
+'''ปูม้า''' ({{ชื่อวิทยาศาสตร์|Portunus armatus}} อดีตคือ  ''Portunus pelagicus'')<ref>{{cite book|last=Craig|first=John F.|title=Freshwater Fisheries Ecology|url=https://books.google.com/books?id=ppdmCwAAQBAJ&pg=PA57|accessdate=2 November 2017|date=2016-01-12|publisher=Wiley|isbn=9781118394403|pages=57–}}</ref>) จัดเป็น[[ปู]]ที่อาศัยอยู่ใน[[ทะเล]][[สปีชีส์|ชนิด]]หนึ่ง ที่อยู่ใน[[สกุล (ชีววิทยา)|สกุล]] ''[[Portunus]]'' ซึ่งพบทั้งหมด 90 ชนิดทั่ว[[โลก]] และพบในน่านน้ำ[[ไทย]]ราว 19 ชนิด<ref>{{cite web|url=http://www.crab-trf.com/horse_crab.php|title= ปูม้า|work=crab-tef}}</ref>
 == ลักษณะ ==
@@ บรรทัด 21: / บรรทัด 21: @@
 == การกระจายพันธุ์ ==
-สำหรับปูม้าในประเทศไทยสามารถพบได้แทบทุก[[จังหวัดในประเทศไทย|จังหวัด]]ทั้งฝั่ง[[ทะเลอันดามัน]]และ[[อ่าวไทย]] โดยอาศัยอยู่บริเวณ[[ปากแม่น้ำ]]และแถบ[[ชายฝั่ง]]ทะเล
+สำหรับปูม้าในประเทศไทยสามารถพบได้แทบทุก[[จังหวัดในประเทศไทย|จังหวัด]]ทั้งฝั่ง[[ทะเลอันดามัน]]และ[[อ่าวไทย]] โดยอาศัยอยู่บริเวณ[[ปากแม่น้ำ]]และแถบ[[ชายฝั่ง]]ทะเล หากินในเวลากลางคืน โดยจะฝังตัวอยู่ใต้พื้นทราย แล้วโผล่มาแค่ลูกตา จะพบได้ในระดับน้ำลึกที่ตื้นกว่า 40 เมตร พบได้ชุกชุกชุมที่ระดับ 7–30 เมตร
 == การขยายพันธุ์ ==
-ปูม้าตัวผู้และตัวเมียมีลักษณะแตกต่างกันที่จับปิ้งและ[[สี]] ตัวผู้มีก้ามยาวเรียวกว่า มี[[สีน้ำเงิน|สีฟ้า]]อ่อนและมีจุด[[ขาว]]ตกกระทั่วไปบนกระดองและก้าม พื้นท้องเป็นสีขาว จับปิ้งเป็นรูป[[สามเหลี่ยม]]เรียวสูง ตัวเมียจะมีก้ามสั้นกว่ากระดองและก้ามมีสีฟ้าอมน้ำตาลอ่อนและมีจุดขาวประทั่วไปทั้งกระดองและก้าม  เมื่อถึงฤดูกาลวางไข่ ปูม้าตัวเมียจะมี[[ไข่]]ติดอยู่บริเวณระยางค์ซึ่งเคยเป็นขาว่ายน้ำในระยะวัยอ่อน โดยในระยะแรกไข่จะอยู่ภายในกระดองต่อมากระดองทางหน้าท้องเปิดออกมาทำให้สามารถเห็นไข่ชัดเจน จึงมักเรียกปูม้าในระยะนี้ว่าปูม้าที่มีไข่นอกกระดอง ไข่นอกกระดองนี้ในขณะที่เจริญแบ่ง[[เซลล์]]อยู่ภายในเปลือกไข่ สีของไข่จะค่อย ๆ เปลี่ยนจาก[[สีเหลือง]]อม[[สีส้ม|ส้ม]]เป็นสีเหลืองปน[[เทา]] สีเทาและสีเทาอม[[ดำ]] ปูม้าที่มีไข่สีเทาอมดำนั้นจะวางไข่ภายใน 1–2 วัน
+ปูม้าตัวผู้และตัวเมียมีลักษณะแตกต่างกันที่จับปิ้งและ[[สี]] ตัวผู้มีก้ามยาวเรียวกว่า มี[[สีน้ำเงิน|สีฟ้า]]อ่อนและมีจุด[[ขาว]]ตกกระทั่วไปบนกระดองและก้าม พื้นท้องเป็นสีขาว จับปิ้งเป็นรูป[[สามเหลี่ยม]]เรียวสูง ตัวเมียจะมีก้ามสั้นกว่ากระดองและก้ามมีสีฟ้าอมน้ำตาลอ่อนและมีจุดขาวประทั่วไปทั้งกระดองและก้าม  เมื่อถึงฤดูกาลวางไข่ ปูม้าตัวเมียจะมี[[ไข่]]ติดอยู่บริเวณระยางค์ซึ่งเคยเป็นขาว่ายน้ำในระยะวัยอ่อน โดยในระยะแรกไข่จะอยู่ภายในกระดองต่อมากระดองทางหน้าท้องเปิดออกมาทำให้สามารถเห็นไข่ชัดเจน จึงมักเรียกปูม้าในระยะนี้ว่าปูม้าที่มีไข่นอกกระดอง ไข่นอกกระดองนี้ในขณะที่เจริญแบ่ง[[เซลล์]]อยู่ภายในเปลือกไข่ สีของไข่จะค่อย ๆ เปลี่ยนจาก[[สีเหลือง]]อม[[สีส้ม|ส้ม]]เป็นสีเหลืองปน[[เทา]] สีเทาและสีเทาอม[[ดำ]] ปูม้าที่มีไข่สีเทาอมดำนั้นจะวางไข่ภายใน 1–2 วัน วางไข่ได้ตลอดทั้งปี ตัวหนึ่งมีไข่ได้ถึง 120,000–1,300,000 ฟอง มีระยะเวลาการผสมพันธุ์นานถึง 12 วัน  หลังผสมพันธุ์ ตัวผู้จะยังเกาะหลังตัวเมียต่อไปอีก 2 วัน
 == ความสำคัญทางเศรษฐกิจ ==
@@ บรรทัด 30: / บรรทัด 30: @@
 ปูม้า จึงเป็น[[สัตว์เศรษฐกิจ]]อีกชนิดหนึ่งที่หน่วยงานภาครัฐ คือ [[กรมประมง]]ได้ทำการเพาะขยายพันธุ์ในที่เลี้ยงและส่งเสริมให้เกษตรกร[[ชาวไทย]]เลี้ยงในเชิงพาณิชย์<ref>{{cite web|url=http://www.nicaonline.com/new-22.htm |title=การเพาะเลี้ยงปูม้า|work=[[กรมประมง]]}}</ref> เช่น ที่[[จังหวัดกระบี่]] เป็นต้น<ref>{{cite web|url=http://www.pamame.com/magazine/%E2%80%9C%E0%B8%9B%E0%B8%B9%E0%B8%A1%E0%B9%89%E0%B8%B2%E2%80%9D-%E0%B8%AD%E0%B8%B2%E0%B8%8A%E0%B8%B5%E0%B8%9E%E0%B8%A2%E0%B8%B1%E0%B9%88%E0%B8%87%E0%B8%A2%E0%B8%B7%E0%B8%99%E0%B8%82%E0%B8%AD%E0%B8%87.html|title= “ปูม้า” อาชีพยั่งยืนของคนบ้านติงไหร|work=pamame}}</ref>
-{{คอมมอนส์-หมวดหมู่|Portunus pelagicus|''Portunus pelagicus''}}
 == อ้างอิง ==
 {{รายการอ้างอิง}}
+==แหล่งข้อมูลอื่น==
+{{คอมมอนส์-หมวดหมู่|Portunus pelagicus|''Portunus armatus''}}
 [[หมวดหมู่:วงศ์ปูว่ายน้ำ]]