ผลต่างระหว่างรุ่นของ "พระที่นั่งดุสิตมหาปราสาท"
ป้ายระบุ: แก้ไขจากอุปกรณ์เคลื่อนที่ แก้ไขจากเว็บสำหรับอุปกรณ์เคลื่อนที่ |
ไม่มีความย่อการแก้ไข ป้ายระบุ: การแก้ไขแบบเห็นภาพ แก้ไขจากอุปกรณ์เคลื่อนที่ แก้ไขจากเว็บสำหรับอุปกรณ์เคลื่อนที่ |
||
| บรรทัด 28: | บรรทัด 28: | ||
}} |
}} |
||
'''พระที่นั่งดุสิตมหาปราสาท''' เป็นพระที่นั่งองค์ประธานของหมู่พระมหาปราสาท ใน [[พระบรมมหาราชวัง]] ตั้งอยู่ในเขตพระราชฐานชั้นกลาง ทางทิศตะวันตกของ[[พระที่นั่งจักรีมหาปราสาท]] มีพระที่นั่งพิมานรัตยา พระปรัศว์ซ้าย พระปรัศว์ขวา และ เรือนบริวาร หรือ เรือนจันทร์ ต่อเนื่องทางด้านหลังใน[[เขตพระราชฐานชั้นใน (พระบรมมหาราชวัง)|เขตพระราชฐานชั้นใน]] พระที่นั่งองค์นี้ได้รับยกย่องว่าเป็นสถาปัตยกรรมชั้นเอกของ[[กรุงรัตนโกสินทร์]] และเป็นพระที่นั่งทรงไทยแท้องค์เดียว ในพระบรมมหาราชวัง โดยเฉพาะเรือนยอดพระมหาปราสาท ([[กุฎาคาร]]) มีรูปทรงต้องด้วยศิลปะลักษณะอันวิจิตรงดงาม |
'''พระที่นั่งดุสิตมหาปราสาท''' เป็นพระที่นั่งองค์ประธานของหมู่พระมหาปราสาท ใน [[พระบรมมหาราชวัง]] ตั้งอยู่ในเขตพระราชฐานชั้นกลาง ทางทิศตะวันตกของ[[พระที่นั่งจักรีมหาปราสาท]] มีพระที่นั่งพิมานรัตยา พระปรัศว์ซ้าย พระปรัศว์ขวา และ เรือนบริวาร หรือ เรือนจันทร์ ต่อเนื่องทางด้านหลังใน[[เขตพระราชฐานชั้นใน (พระบรมมหาราชวัง)|เขตพระราชฐานชั้นใน]] พระที่นั่งองค์นี้ได้รับยกย่องว่าเป็นสถาปัตยกรรมชั้นเอกของ[[กรุงรัตนโกสินทร์]] และเป็นพระที่นั่งทรงไทยแท้องค์เดียว ในพระบรมมหาราชวัง โดยเฉพาะเรือนยอดพระมหาปราสาท ([[กุฎาคาร]]) มีรูปทรงต้องด้วยศิลปะลักษณะอันวิจิตรงดงาม |
||
== ประวัติ == |
== ประวัติ == |
||
รุ่นแก้ไขเมื่อ 07:34, 19 พฤษภาคม 2561
| พระที่นั่งดุสิตมหาปราสาท | |
|---|---|
Phra Thinang Dusit Maha Prasat | |
 พระที่นั่งดุสิตมหาปราสาท | |
 | |
| ข้อมูลทั่วไป | |
| ประเภท | พระที่นั่งภายในพระบรมมหาราชวัง |
| สถาปัตยกรรม | สถาปัตยกรรมไทย |
| เมือง | เขตพระนคร, กรุงเทพมหานคร |
| ประเทศ |  ประเทศไทย |
| เริ่มสร้าง | พ.ศ. 2332 |
| ผู้สร้าง | พระบาทสมเด็จพระพุทธยอดฟ้าจุฬาโลกมหาราช |
พระที่นั่งดุสิตมหาปราสาท เป็นพระที่นั่งองค์ประธานของหมู่พระมหาปราสาท ใน พระบรมมหาราชวัง ตั้งอยู่ในเขตพระราชฐานชั้นกลาง ทางทิศตะวันตกของพระที่นั่งจักรีมหาปราสาท มีพระที่นั่งพิมานรัตยา พระปรัศว์ซ้าย พระปรัศว์ขวา และ เรือนบริวาร หรือ เรือนจันทร์ ต่อเนื่องทางด้านหลังในเขตพระราชฐานชั้นใน พระที่นั่งองค์นี้ได้รับยกย่องว่าเป็นสถาปัตยกรรมชั้นเอกของกรุงรัตนโกสินทร์ และเป็นพระที่นั่งทรงไทยแท้องค์เดียว ในพระบรมมหาราชวัง โดยเฉพาะเรือนยอดพระมหาปราสาท (กุฎาคาร) มีรูปทรงต้องด้วยศิลปะลักษณะอันวิจิตรงดงาม
ประวัติ
เมื่อปี พ.ศ. 2332 พระบาทสมเด็จพระพุทธยอดฟ้าจุฬาโลกมหาราช โปรดเกล้าฯ ให้สร้างพระที่นั่งดุสิตมหาปราสาทขึ้น บนพื้นที่ซึ่งเคยเป็นที่ตั้งของ พระที่นั่งอมรินทราภิเษกมหาปราสาท ซึ่งถูกฟ้าผ่าไหม้จนหมด จึงมีพระบรมราชโองการโปรดเกล้าฯ ให้สร้างมหาปราสาทขึ้นใหม่บนพื้นที่เดิม นามว่า พระที่นั่งดุสิตมหาปราสาท
สถาปัตยกรรม
พระที่นั่งดุสิตมหาปราสาทเป็นพระที่นั่ง1ชั้นสถาปัตยกรรมทรงปราสาทแบบจตุรมุขด้านเหนือมีมุขเด็ดยื่นออกมาเป็นพระที่นั่งก่ออิฐถือปูนฐานสูง2.85เมตรชั้นล่างเป็นเชิงฐานถัดไปเป็นฐานสิงห์และฐานเชิงบาตรสองชั้นหลังคาเป็นยอดทรงปราสาทประดับช่อฟ้า ใบระกา หางหงส์ นาคสะดุ้งคันทวยมีลักษณะเป็นพญานาค3หัวหน้าบันจำหลักรูปพระนารายณ์ทรงสุบรรณล้อมรอบด้วยลายกนกเทพพนมมุมยอดปราสาททั้ง4มุมเป็นรูปลายพญาครุฑหน้าบันจำหลักรูปพระนารายณ์ทรงครุฑไขรารอบปราสาทเป็นรูปครุฑหยุดนาครองรับ
พระแท่นที่ประดิษฐานอยู่ภายใน
ภายในพระที่นั่งประดิษฐานพระแท่นต่าง ๆ ดังนี้
- พระที่นั่งบุษบกมาลา เป็นพระแท่นสำหรับประดิษฐานพระสยามเทวาธิราชเมื่อครั้งพระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหาภูมิพลอดุลยเดช รัชกาลที่ 9 เสด็จออกมหาสมาคมเนื่องในโอกาสสมโภชกรุงรัตนโกสินทร์ครบ 200 ปี
- พระแท่นราชบัลลังก์ประดับมุก เป็นพระแท่นประดับมุก กางกั้นด้วยนพปฎลมหาเศวตฉัตร ใช้เป็นที่ประทับในการพระราชพิธีใหญ่ๆ ส่วนถ้าเป็นงานอื่นๆใช้ประดิษฐานพระพุทธรูปสำคัญต่าง ๆ
- พระแท่นราชบรรจถรณ์ประดับมุก เป็นพระแท่นที่สร้างขึ้นในรัชกาลพระบาทสมเด็จพระพุทธยอดฟ้าจุฬาโลกมหาราช ทรงโปรดให้ขนย้ายหนีไฟ เมื่อคราวที่เกิดอสุนีบาตลงที่เครื่องยอดพระที่นั่งอมรินทราภิเษกมหาปราสาท ปัจจุบันประดิษฐานปูชนียวัตถุในพระราชพิธีสำคัญ และเป็นที่นั่งของพระสงฆ์ที่จะสวดสรภัญญะในงานการบำเพ็ญพระราชกุศลพระบรมศพและพระศพต่างๆ
ธรรมเนียม
เมื่อสร้างแล้วเสร็จ พระบาทสมเด็จพระพุทธยอดฟ้าจุฬาโลกมหาราช ได้เสด็จออกว่าราชการที่ท้องพระโรง จนเมื่อสมเด็จพระเจ้าพี่นางเธอ กรมพระศรีสุดารักษ์สิ้นพระชนม์จึงได้เชิญพระศพมาประดิษฐานเป็นพระศพแรก จึงเป็นธรรมเนียมที่สามารถใช้พระมหาปราสาทนี้ประดิษฐานพระศพพระบรมวงศ์ที่ทรงโปรดเกล้าเป็นพิเศษได้ พระมหาปราสาทนี้ใช้เป็นที่ประดิษฐานพระบรมศพของพระมหากษัตริย์แทบทุกรัชกาล(ยกเว้นรัชกาลที่ 7) และพระบรมศพของพระอัครมเหสี(ยกเว้นสมเด็จพระศรีสุริเยนทราบรมราชินี) และพระบรมวงศ์ที่ทรงโปรดเกล้าเป็นพิเศษ อาทิ สมเด็จพระบรมโอรสาธิราช เจ้าฟ้ามหาวชิรุณหิศ สยามมกุฎราชกุมาร(เจ้านายฝ่ายหน้าพระองค์เดียวที่ได้ประดิษฐานบนพระมหาปราสาทนี้) สมเด็จพระเจ้าภคินีเธอ เจ้าฟ้าเพชรรัตนราชสุดา สิริโสภาพัณณวดีโดยได้ประดิษฐานพระบรมศพพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวภูมิพลอดุลยเดช เป็นพระองค์ล่าสุด
พระที่นั่งองค์นี้ไม่ได้เป็นเพียงที่ประดิษฐานพระบรมศพและพระศพเท่านั้น ยังเป็นสถานที่เพื่อทำพระราชพิธีสำคัญด้วย อย่างเช่น เมื่อปี พ.ศ. 2454 ในรัชกาลสมเด็จพระมงกุฏเกล้าเจ้าอยู่หัว ทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ ให้ตั้งการพระราชพิธีบรมราชาภิเษกสมโภช ณ พระที่นั่งดุสิตมหาปราสาท
ในปัจจุบัน พระที่นั่งดุสิตมหาปราสาทเป็นสถานที่ประกอบพระราชพิธี และ พระราชกุศลต่าง ๆ เช่น พระราชพิธีฉัตรมงคล (พระราชทานเครื่องราชอิสริยาภรณ์จุลจอมเกล้า) ในวันที่ 5 พฤษภาคม ของทุกปี
มุขกระสัน
มุขกระสันระหว่างพระที่นั่งดุสิตมหาปราสาท กับพระที่นั่งพิมานรัตยาเป็นอาคารทรงไทยรูปสี่เหลี่ยมผืนผ้า ก่ออิฐถือปูนทาสีขาว หลังคามุงด้วยกระเบื้องดินเผาเคลือบสี ประดับด้วยช่อฟ้า ใบระกา หางหงส์ นาคสะดุ้ง ปิดทองประดับกระจก มุขกระสันนี้เป็นโถงยาว มีฝากั้นแบ่งเป็นสองตอน ตอนหนึ่งต่อกับพระที่นั่งดุสิตมหาปราสาท อีกตอนหนึ่งติดต่อกับพระที่นั่งพิมานรัตยา มีพระทวารเป็นทางเชื่อมถึงกัน มุขกระสันตอนที่ต่อกับพระที่นั่งดุสิตมหาปราสาททางด้านทิศเหนือ มีบันไดทางขึ้นพระที่นั่งบุษบกมาลาสองข้าง
อ้างอิง
- สำนักพระราชวัง. พระบรมมหาราชวัง. กรุงเทพ : โรงพิมพ์ไทยวัฒนาพานิช, พ.ศ. 2547. 331 หน้า. หน้า หน้าที่. ISBN 974-8274-98-5
แหล่งข้อมูลอื่น
- แผนที่และภาพถ่ายทางอากาศของ พระที่นั่งดุสิตมหาปราสาท
- ภาพถ่ายดาวเทียมจากวิกิแมเปีย หรือกูเกิลแมปส์
- แผนที่จากลองดูแมป หรือเฮียวีโก
- ภาพถ่ายทางอากาศจากเทอร์ราเซิร์ฟเวอร์
13°45′00″N 100°29′26″E / 13.750125°N 100.490549°E
