ผลต่างระหว่างรุ่นของ "ชาวกาตาลา"

จากวิกิพีเดีย สารานุกรมเสรี
เนื้อหาที่ลบ เนื้อหาที่เพิ่ม
Potapt (คุย | ส่วนร่วม)
ไม่มีความย่อการแก้ไข
บรรทัด 1: บรรทัด 1:
{{Infobox ethnic group|
{{Infobox ethnic group|
| group = คาตาลัน, กาตาลัน
| group = กาตาลา, กาตาลัน
| image =
| image =
| population = c. 5.5 ล้าน
| population = c. 5.5 ล้าน
บรรทัด 24: บรรทัด 24:
| pop7 = 29,000
| pop7 = 29,000
| ref7 = <ref name="Catalans-2"/>
| ref7 = <ref name="Catalans-2"/>
| region8 = {{flag|Italy}}<br><small>{{spaces|9}}(ชาวอัลเกโรเชื้อสายคาตาลัน ใน[[อัลเกโร]], [[ซาร์ดีเนีย]])</small>
| region8 = {{flag|Italy}}<br><small>{{spaces|9}}(ชาวอัลเกโรเชื้อสายกาตาลา ใน[[อัลเกโร]], [[ซาร์ดีเนีย]])</small>
| pop8 = 23,000
| pop8 = 23,000
| ref8 = <ref name="Catalans-2"/><ref>{{cite web|url=http://www.ethnologue.com/show_language.asp?code=cat|title=Catalan|work=Ethnologue|accessdate=29 March 2015}}</ref>
| ref8 = <ref name="Catalans-2"/><ref>{{cite web|url=http://www.ethnologue.com/show_language.asp?code=cat|title=Catalan|work=Ethnologue|accessdate=29 March 2015}}</ref>
บรรทัด 43: บรรทัด 43:
| ref13 = <ref>[http://www20.gencat.cat/portal/site/Departament-de-la-Vicepresidencia/menuitem.231745376b0b41e13a81e810b0c0e1a0/?vgnextoid=03874dd5332bc110VgnVCM1000008d0c1e0aRCRD&vgnextchannel=03874dd5332bc110VgnVCM1000008d0c1e0aRCRD&vgnextfmt=detall&contentid=b28778c2455ff110VgnVCM1000008d0c1e0aRCRD&newLang=en_GB El vicepresident del Govern es reuneix amb el Casal català de Quito], Generalitat de Catalunya</ref>
| ref13 = <ref>[http://www20.gencat.cat/portal/site/Departament-de-la-Vicepresidencia/menuitem.231745376b0b41e13a81e810b0c0e1a0/?vgnextoid=03874dd5332bc110VgnVCM1000008d0c1e0aRCRD&vgnextchannel=03874dd5332bc110VgnVCM1000008d0c1e0aRCRD&vgnextfmt=detall&contentid=b28778c2455ff110VgnVCM1000008d0c1e0aRCRD&newLang=en_GB El vicepresident del Govern es reuneix amb el Casal català de Quito], Generalitat de Catalunya</ref>
| rels = [[ศาสนาคริสต์]] ([[คาทอลิก]])<ref>Estadísticas Enseñanzas no Universitarias – Resultados Detallados – Curso 2007–2008, Ministry of Education, educacion.es – Compiled by Fernando Bravo. FP: Formación Profesional (Vocational training).</ref>
| rels = [[ศาสนาคริสต์]] ([[คาทอลิก]])<ref>Estadísticas Enseñanzas no Universitarias – Resultados Detallados – Curso 2007–2008, Ministry of Education, educacion.es – Compiled by Fernando Bravo. FP: Formación Profesional (Vocational training).</ref>
| langs = [[ภาษาคาตาลัน]] (ภาษาแรก); [[ภาษาสเปน|สเปน]] และ [[ภาษาฝรั่งเศส|ฝรั่งเศส]] (ซึ่งเป็นผลมาจากการย้ายถิ่นฐาน หรือ การเปลี่ยนภาษา (language shift))
| langs = [[ภาษากาตาลา]] (ภาษาแรก); [[ภาษาสเปน|สเปน]] และ [[ภาษาฝรั่งเศส|ฝรั่งเศส]] (ซึ่งเป็นผลมาจากการย้ายถิ่นฐาน หรือ การเปลี่ยนภาษา (language shift))
| related = [[ชาวอารากอน]], [[ชาวอันดอร์รา]], [[ชาวแบลีแอริก]], [[ชาวออกซิตัน]], [[ชาวบาเลนเซีย]], ชาติพันธุ์โรมานซ์อื่น ๆ
| related = [[ชาวอารากอน]], [[ชาวอันดอร์รา]], [[ชาวแบลีแอริก]], [[ชาวออกซิตัน]], [[ชาวบาเลนเซีย]], ชาติพันธุ์โรมานซ์อื่น ๆ
}}
}}


'''ชาวคาตาลัน''' หรือ '''ชาวกาตาลัน''' ([[ภาษาคาตาลัน|คาตาลัน]], [[ภาษาฝรั่งเศส|ฝรั่งเศส]] และ [[ภาษาออกซิตัน|ออกซิตัน]]: ''catalans''; {{lang-it|catalani}}; {{lang-es|catalanes}}) คือกลุ่มชาติพันธุ์โรมานซ์ (Romance) ซึ่งพูด[[ภาษาคาตาลัน]] หรือมีเชื้อชาติคาตาลันผสมผสานอยู่ ส่วนใหญ่อาศัยอยู่ใน[[แคว้นกาตาลุญญา|กาตาลุญญา]] [[ประเทศสเปน|สเปน]], [[กาตาลุญญาเหนือ]] (Catalunya Nord) ใน[[ประเทศฝรั่งเศส|ฝรั่งเศส]] และ[[ประเทศอันดอร์รา]] โดยคนคาตาลันส่วนใหญ่นับถือศาสนาคริสต์ [[คาทอลิก|นิกายโรมันคาทอลิก]]
'''ชาวกาตาลา''' หรือ '''ชาวกาตาลัน''' ([[ภาษากาตาลา|กาตาลา]], [[ภาษาฝรั่งเศส|ฝรั่งเศส]] และ [[ภาษาออกซิตัน|ออกซิตัน]]: ''catalans''; {{lang-it|catalani}}; {{lang-es|catalanes}}) คือกลุ่มชาติพันธุ์โรมานซ์ (Romance) ซึ่งพูด[[ภาษากาตาลา]] หรือมีเชื้อชาติกาตาลาผสมผสานอยู่ ส่วนใหญ่อาศัยอยู่ใน[[แคว้นกาตาลุญญา|กาตาลุญญา]] [[ประเทศสเปน|สเปน]], [[กาตาลุญญาเหนือ]] (Catalunya Nord) ใน[[ประเทศฝรั่งเศส|ฝรั่งเศส]] และ[[ประเทศอันดอร์รา]] โดยคนกาตาลาส่วนใหญ่นับถือศาสนาคริสต์ [[คาทอลิก|นิกายโรมันคาทอลิก]]


== ภูมิศาสตร์ ==
== ภูมิศาสตร์ ==
ชาวคาตาลันส่วนใหญ่อาศัยอยู่ใน[[แคว้นกาตาลุญญา|กาตาลุญญา]] ซึ่งเป็นเขตปกครองตนเองในสเปน ผู้พูดภาษาคาตาลันจำนวนไม่น้อยกว่า 100,000 คนอาศัยอยู่ในเขตเปอีส์กาตาล็อง (pays catalan) ในฝรั่งเศส มีชาวคาตาลัน ซึ่งมีจำนวนไม่ทราบอย่างแน่ชัด ได้อพยพย้ายถิ่นฐานไปยังประเทศต่าง ๆ ที่เคยที่อยู่ภายใต้[[จักรวรรดิสเปน]] เช่น [[ลาตินอเมริกา|กลุ่มประเทศลาตินอเมริกา]] และ [[ประเทศฟิลิปปินส์|ฟิลิปปินส์]] เป็นต้น นอกจากนี้ ยังมีการย้ายถิ่นฐานออกจากกาตาลุญญาไปยังประเทศอื่น ๆ ภายหลังช่วง[[สงครามกลางเมืองสเปน]]อีกด้วย
ชาวกาตาลาส่วนใหญ่อาศัยอยู่ใน[[แคว้นกาตาลุญญา|กาตาลุญญา]] ซึ่งเป็นเขตปกครองตนเองในสเปน ผู้พูดภาษากาตาลาจำนวนไม่น้อยกว่า 100,000 คนอาศัยอยู่ในเขตเปอีส์กาตาล็อง (pays catalan) ในฝรั่งเศส มีชาวกาตาลา ซึ่งมีจำนวนไม่ทราบอย่างแน่ชัด ได้อพยพย้ายถิ่นฐานไปยังประเทศต่าง ๆ ที่เคยที่อยู่ภายใต้[[จักรวรรดิสเปน]] เช่น [[ลาตินอเมริกา|กลุ่มประเทศลาตินอเมริกา]] และ [[ประเทศฟิลิปปินส์|ฟิลิปปินส์]] เป็นต้น นอกจากนี้ ยังมีการย้ายถิ่นฐานออกจากกาตาลุญญาไปยังประเทศอื่น ๆ ภายหลังช่วง[[สงครามกลางเมืองสเปน]]อีกด้วย


[[ไฟล์:Igualada 2013 - Colla Joves de Valls 3de9f.JPG|200px|thumbnail|right|กัสเตย์ (castell) คือ ประเพณีคาตาลัน ซึ่งมีการต่อตัวให้เป็นตึกสูง [[องค์การยูเนสโก]]ได้ขึ้นทะเบียนประเพณีนี้ ให้เป็นมรดกภูมิปัญญาทางวัฒนธรรม<ref>BBC, [http://www.bbc.co.uk/news/world-europe-11742399 Close-Up: Catalonia's human towers]</ref>]]
[[ไฟล์:Igualada 2013 - Colla Joves de Valls 3de9f.JPG|200px|thumbnail|right|กัสเต็ลย์ (castell) คือ ประเพณีท้องถิ่นซึ่งมีการต่อตัวให้เป็นตึกสูง [[องค์การยูเนสโก]]ได้ขึ้นทะเบียนประเพณีนี้ ให้เป็นมรดกภูมิปัญญาทางวัฒนธรรม<ref>BBC, [http://www.bbc.co.uk/news/world-europe-11742399 Close-Up: Catalonia's human towers]</ref>]]


== วัฒนธรรมและสังคม ==
== วัฒนธรรมและสังคม ==
===ภาษา===
===ภาษา===
{{ดูเพิ่ม|ภาษาคาตาลัน}}
{{ดูเพิ่ม|ภาษากาตาลา}}


ภาษาคาตาลันเป็นภาษาใน[[กลุ่มภาษาโรมานซ์]] ภาษาที่อยู่ในกลุ่มภาษาโรมานซ์อื่นที่มีความใกล้เคียงกับภาษาคาตาลันมากที่สุด คือ [[ภาษาออกซิตัน]] ซึ่งทั้งสองภาษานี้ มี[[ไวยากรณ์]]และคำศัพท์คล้ายคลึงกับภาษา[[กลุ่มภาษาโรมานซ์ตะวันตก|ภาษาโรมานซ์ตะวันตก]]อื่น ๆ เช่น [[ภาษาสเปน]] [[ภาษาฝรั่งเศส]] [[ภาษาโปรตุเกส]] และ [[ภาษาอารากอน]] ภาษาคาตาลัน สามารถแบ่งออกเป็นสำเนียงต่าง ๆ โดยสำเนียงที่มีผู้พูดมากที่สุดคือ คาตาลันกลาง (català central)
ภาษากาตาลาเป็นภาษาใน[[กลุ่มภาษาโรมานซ์]] ภาษาที่อยู่ในกลุ่มภาษาโรมานซ์อื่นที่มีความใกล้เคียงกับภาษากาตาลามากที่สุด คือ [[ภาษาออกซิตัน]] ซึ่งทั้งสองภาษานี้ มี[[ไวยากรณ์]]และคำศัพท์คล้ายคลึงกับภาษา[[กลุ่มภาษาโรมานซ์ตะวันตก|ภาษาโรมานซ์ตะวันตก]]อื่น ๆ เช่น [[ภาษาสเปน]] [[ภาษาฝรั่งเศส]] [[ภาษาโปรตุเกส]] และ [[ภาษาอารากอน]] ภาษากาตาลา สามารถแบ่งออกเป็นสำเนียงต่าง ๆ โดยสำเนียงที่มีผู้พูดมากที่สุดคือ กาตาลากลาง (català central)


ผู้พูดภาษาคาตาลัน มีมากกว่า 9.8 ล้านคน (ค.ศ. 2011) โดย 5.9 ล้านคนอาศัยอยู่ในกาตาลุญญา ซึ่งภายในกาตาลุญญา ผู้พูดคาตาลันส่วนใหญ่ สามารถพูดได้สองภาษา โดยผู้ที่อาศัยอยู่ในสเปนมักพูดภาษาสเปนเป็นอีกภาษาหนึ่ง ส่วนผู้ที่อาศัยอยู่ในฝรั่งเศส มักพูดภาษาฝรั่งเศสและภาษาคาตาลัน
ผู้พูดภาษากาตาลา มีมากกว่า 9.8 ล้านคน (ค.ศ. 2011) โดย 5.9 ล้านคนอาศัยอยู่ในกาตาลุญญา ซึ่งภายในกาตาลุญญา ผู้พูดกาตาลาส่วนใหญ่ สามารถพูดได้สองภาษา โดยผู้ที่อาศัยอยู่ในสเปนมักพูดภาษาสเปนเป็นอีกภาษาหนึ่ง ส่วนผู้ที่อาศัยอยู่ในฝรั่งเศส มักพูดภาษาฝรั่งเศสและภาษากาตาลา


เมื่อเดือนกันยายน ปี ค.ศ. 2005, [[.cat]] ซึ่งเป็น [[โดเมนระดับบนสุด]]ที่ใช้ภาษาคาตาลันเป็นภาษาหลัก ได้รับการอนุมัติให้เป็นโดเมนของเว็บเพจที่ใช้ภาษาคาตาลัน เพื่อเป็นการส่งเสริมการใช้ภาษาคาตาลันในโลกออนไลน์ให้มากขึ้น
เมื่อเดือนกันยายน ปี ค.ศ. 2005, [[.cat]] ซึ่งเป็น [[โดเมนระดับบนสุด]]ที่ใช้ภาษากาตาลาเป็นภาษาหลัก ได้รับการอนุมัติให้เป็นโดเมนของเว็บเพจที่ใช้ภาษากาตาลา เพื่อเป็นการส่งเสริมการใช้ภาษากาตาลาในโลกออนไลน์ให้มากขึ้น


===การนุ่งห่มตามประเพณี===
===การนุ่งห่มตามประเพณี===
ปัจจุบัน เครื่องแต่งกายตามประเพณีคาตาลัน มักสวมใส่ในงานเฉลิมฉลองต่าง ๆ เท่านั้น ประกอบด้วย [[บาร์ราตินา|หมวกบาร์ราตินา]] (barretina) (หมวกยาว รูปทรงคล้ายคลึงกับหมวกนอน ทำจากขนสัตว์ โดยมากจะเป็นสีแดงหรือสีม่วง) และ ฟาชา (faixa) (ผ้าพันเอว หรือเข็มขัด) ซึ่งทั้งสองมักสวมใส่โดยผู้ชาย ส่วนผู้หญิงมักสวมใส่ เรต (ret) (ผ้าคลุมผม) รองเท้าที่สวมใส่ควบคู่ เรียกว่า อัสปาร์เดนญา (espardenya)
ปัจจุบัน เครื่องแต่งกายตามประเพณีกาตาลา มักสวมใส่ในงานเฉลิมฉลองต่าง ๆ เท่านั้น ประกอบด้วย [[บาร์ราตินา|หมวกบาร์ราตินา]] (barretina) (หมวกยาว รูปทรงคล้ายคลึงกับหมวกนอน ทำจากขนสัตว์ โดยมากจะเป็นสีแดงหรือสีม่วง) และ ฟาชา (faixa) (ผ้าพันเอว หรือเข็มขัด) ซึ่งทั้งสองมักสวมใส่โดยผู้ชาย ส่วนผู้หญิงมักสวมใส่ เรต (ret) (ผ้าคลุมผม) รองเท้าที่สวมใส่ควบคู่ เรียกว่า อัสปาร์เดนญา (espardenya)


[[ไฟล์:Catalan folk costume.jpg|200px|thumbnail|right|เด็กคาตาลันสวมใส่ชุดคาตาลัน โดยสวมใส่หมวกบาร์ราตินาสีแดงอยู่ด้วย]]
[[ไฟล์:Catalan folk costume.jpg|200px|thumbnail|right|เด็กกาตาลาสวมใส่ชุดกาตาลา โดยสวมใส่หมวกบาร์ราตินาสีแดงอยู่ด้วย]]


== อ้างอิง ==
== อ้างอิง ==
{{รายการอ้างอิง}}
{{รายการอ้างอิง}}


{{เรียงลำดับ|คาตาลัน}}
{{เรียงลำดับ|กาตาลา}}
[[หมวดหมู่:กลุ่มชาติพันธุ์ในประเทศสเปน]]
[[หมวดหมู่:กลุ่มชาติพันธุ์ในประเทศสเปน]]
[[หมวดหมู่:ชาวคาตาลัน| ]]
[[หมวดหมู่:ชาวคาตาลัน| ]]

รุ่นแก้ไขเมื่อ 04:54, 31 ตุลาคม 2560

กาตาลา, กาตาลัน
ประชากรทั้งหมด
c. 5.5 ล้าน
ภูมิภาคที่มีประชากรอย่างมีนัยสำคัญ
 สเปน
         (คนเกิดในกาตาลุญญา)
4,800,000[1]
 อาร์เจนตินา
         (การประมาณจำนวนไม่แน่นอน)
188,000[2][3]
 ฝรั่งเศส110,000[2]
 เม็กซิโก63,000[2]
 เยอรมนี48,000[2]
 เปรู39,000[2]
 อันดอร์รา29,000[2]
 อิตาลี
         (ชาวอัลเกโรเชื้อสายกาตาลา ในอัลเกโร, ซาร์ดีเนีย)
23,000[2][4]
 ชิลี16,000[2]
 เวเนซุเอลา6,200[2]
 คิวบา3,600[2]
 สหรัฐ
         (การประมาณจำนวนไม่แน่นอน)
700-1,738[1][5]
 เอกวาดอร์850[6]
ภาษา
ภาษากาตาลา (ภาษาแรก); สเปน และ ฝรั่งเศส (ซึ่งเป็นผลมาจากการย้ายถิ่นฐาน หรือ การเปลี่ยนภาษา (language shift))
ศาสนา
ศาสนาคริสต์ (คาทอลิก)[7]
กลุ่มชาติพันธุ์ที่เกี่ยวข้อง
ชาวอารากอน, ชาวอันดอร์รา, ชาวแบลีแอริก, ชาวออกซิตัน, ชาวบาเลนเซีย, ชาติพันธุ์โรมานซ์อื่น ๆ

ชาวกาตาลา หรือ ชาวกาตาลัน (กาตาลา, ฝรั่งเศส และ ออกซิตัน: catalans; อิตาลี: catalani; สเปน: catalanes) คือกลุ่มชาติพันธุ์โรมานซ์ (Romance) ซึ่งพูดภาษากาตาลา หรือมีเชื้อชาติกาตาลาผสมผสานอยู่ ส่วนใหญ่อาศัยอยู่ในกาตาลุญญา สเปน, กาตาลุญญาเหนือ (Catalunya Nord) ในฝรั่งเศส และประเทศอันดอร์รา โดยคนกาตาลาส่วนใหญ่นับถือศาสนาคริสต์ นิกายโรมันคาทอลิก

ภูมิศาสตร์

ชาวกาตาลาส่วนใหญ่อาศัยอยู่ในกาตาลุญญา ซึ่งเป็นเขตปกครองตนเองในสเปน ผู้พูดภาษากาตาลาจำนวนไม่น้อยกว่า 100,000 คนอาศัยอยู่ในเขตเปอีส์กาตาล็อง (pays catalan) ในฝรั่งเศส มีชาวกาตาลา ซึ่งมีจำนวนไม่ทราบอย่างแน่ชัด ได้อพยพย้ายถิ่นฐานไปยังประเทศต่าง ๆ ที่เคยที่อยู่ภายใต้จักรวรรดิสเปน เช่น กลุ่มประเทศลาตินอเมริกา และ ฟิลิปปินส์ เป็นต้น นอกจากนี้ ยังมีการย้ายถิ่นฐานออกจากกาตาลุญญาไปยังประเทศอื่น ๆ ภายหลังช่วงสงครามกลางเมืองสเปนอีกด้วย

กัสเต็ลย์ (castell) คือ ประเพณีท้องถิ่นซึ่งมีการต่อตัวให้เป็นตึกสูง องค์การยูเนสโกได้ขึ้นทะเบียนประเพณีนี้ ให้เป็นมรดกภูมิปัญญาทางวัฒนธรรม[8]

วัฒนธรรมและสังคม

ภาษา

ภาษากาตาลาเป็นภาษาในกลุ่มภาษาโรมานซ์ ภาษาที่อยู่ในกลุ่มภาษาโรมานซ์อื่นที่มีความใกล้เคียงกับภาษากาตาลามากที่สุด คือ ภาษาออกซิตัน ซึ่งทั้งสองภาษานี้ มีไวยากรณ์และคำศัพท์คล้ายคลึงกับภาษาภาษาโรมานซ์ตะวันตกอื่น ๆ เช่น ภาษาสเปน ภาษาฝรั่งเศส ภาษาโปรตุเกส และ ภาษาอารากอน ภาษากาตาลา สามารถแบ่งออกเป็นสำเนียงต่าง ๆ โดยสำเนียงที่มีผู้พูดมากที่สุดคือ กาตาลากลาง (català central)

ผู้พูดภาษากาตาลา มีมากกว่า 9.8 ล้านคน (ค.ศ. 2011) โดย 5.9 ล้านคนอาศัยอยู่ในกาตาลุญญา ซึ่งภายในกาตาลุญญา ผู้พูดกาตาลาส่วนใหญ่ สามารถพูดได้สองภาษา โดยผู้ที่อาศัยอยู่ในสเปนมักพูดภาษาสเปนเป็นอีกภาษาหนึ่ง ส่วนผู้ที่อาศัยอยู่ในฝรั่งเศส มักพูดภาษาฝรั่งเศสและภาษากาตาลา

เมื่อเดือนกันยายน ปี ค.ศ. 2005, .cat ซึ่งเป็น โดเมนระดับบนสุดที่ใช้ภาษากาตาลาเป็นภาษาหลัก ได้รับการอนุมัติให้เป็นโดเมนของเว็บเพจที่ใช้ภาษากาตาลา เพื่อเป็นการส่งเสริมการใช้ภาษากาตาลาในโลกออนไลน์ให้มากขึ้น

การนุ่งห่มตามประเพณี

ปัจจุบัน เครื่องแต่งกายตามประเพณีกาตาลา มักสวมใส่ในงานเฉลิมฉลองต่าง ๆ เท่านั้น ประกอบด้วย หมวกบาร์ราตินา (barretina) (หมวกยาว รูปทรงคล้ายคลึงกับหมวกนอน ทำจากขนสัตว์ โดยมากจะเป็นสีแดงหรือสีม่วง) และ ฟาชา (faixa) (ผ้าพันเอว หรือเข็มขัด) ซึ่งทั้งสองมักสวมใส่โดยผู้ชาย ส่วนผู้หญิงมักสวมใส่ เรต (ret) (ผ้าคลุมผม) รองเท้าที่สวมใส่ควบคู่ เรียกว่า อัสปาร์เดนญา (espardenya)

เด็กกาตาลาสวมใส่ชุดกาตาลา โดยสวมใส่หมวกบาร์ราตินาสีแดงอยู่ด้วย

อ้างอิง

  1. 1.0 1.1 "Idescat. Statistical Yearbook of Catalonia. Population. By place of birth. Counties, areas and provinces". สืบค้นเมื่อ 29 March 2015.
  2. 2.00 2.01 2.02 2.03 2.04 2.05 2.06 2.07 2.08 2.09 Joshua Project. "Catalonian". สืบค้นเมื่อ 29 March 2015.
  3. Catalanes en Cuba
  4. "Catalan". Ethnologue. สืบค้นเมื่อ 29 March 2015.
  5. Ancestry and Ethnic Origin, US Census
  6. El vicepresident del Govern es reuneix amb el Casal català de Quito, Generalitat de Catalunya
  7. Estadísticas Enseñanzas no Universitarias – Resultados Detallados – Curso 2007–2008, Ministry of Education, educacion.es – Compiled by Fernando Bravo. FP: Formación Profesional (Vocational training).
  8. BBC, Close-Up: Catalonia's human towers