ผลต่างระหว่างรุ่นของ "พระอารามหลวง"
บรรทัด 35: | บรรทัด 35: | ||
| [[วัดสุทัศนเทพวรารามราชวรมหาวิหาร]] || กรุงเทพมหานคร || ภาค 1 || มหานิกาย || [[พระธรรมรัตนดิลก (เชิด จิตฺตคุตฺโต)]] |
| [[วัดสุทัศนเทพวรารามราชวรมหาวิหาร]] || กรุงเทพมหานคร || ภาค 1 || มหานิกาย || [[พระธรรมรัตนดิลก (เชิด จิตฺตคุตฺโต)]] |
||
|- |
|- |
||
| [[วัดอรุณราชวรารามราชวรมหาวิหาร]] || กรุงเทพมหานคร || ภาค 1 || มหานิกาย || [[พระ |
| [[วัดอรุณราชวรารามราชวรมหาวิหาร]] || กรุงเทพมหานคร || ภาค 1 || มหานิกาย || [[พระเทพเมธี (สมเกียรติ โกวิโท)]] (รักษาการเจ้าอาวาส) |
||
|- |
|- |
||
| [[วัดพระพุทธบาทราชวรมหาวิหาร]] || สระบุรี || ภาค 2 || มหานิกาย || [[พระธรรมปิฎก (ชวลิต อภิวฑฺฒโน)]] |
| [[วัดพระพุทธบาทราชวรมหาวิหาร]] || สระบุรี || ภาค 2 || มหานิกาย || [[พระธรรมปิฎก (ชวลิต อภิวฑฺฒโน)]] |
รุ่นแก้ไขเมื่อ 15:04, 1 สิงหาคม 2560
บทความนี้ยังต้องการเพิ่มแหล่งอ้างอิงเพื่อพิสูจน์ความถูกต้อง |
ส่วนหนึ่งของชุดบทความ |
ศาสนาพุทธ |
---|
พระอารามหลวง หรือ วัดหลวง คือ วัดที่พระมหากษัตริย์หรือพระบรมวงศานุวงศ์ทรงสร้างหรือทรงบูรณปฏิสังขรณ์ หรือมีผู้สร้างน้อมเกล้าน้อมกระหม่อมถวายเป็นวัดหลวง และวัดที่ราษฎรสร้าง หรือบูรณปฏิสังขรณ์ แล้วทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ ให้เข้าจำนวนในบัญชีเป็นพระอารามหลวง[1]
ประวัติ
แต่เดิมนั้นยังไม่มีการจัดแบ่งพระอารามหลวงอย่างเป็นทางการ เพียงแต่มีการจัดแบ่งพระอารามหลวงออกเป็นหลายชั้นตามความรู้สึกหรืออาศัยการคาดเดาตามสถานการณ์ เช่น ดูจากการพระราชทานเทียนพรรษาขี้ผึ้งหรือไม้เล่มเดียวหรือมากกว่านั้น หรือดูจากการบรรดาศักดิ์ที่พระราชทานแก่เจ้าพนักงานผู้คุมเลกข้าพระ เป็นต้น หลังจากนั้น กระทรวงธรรมการร่วมกับกระทรวงพระคลังมหาสมบัติได้จัดระเบียบพระอารามหลวงเพื่อประมาณค่าบำรุงวัดหลักจากเลิกเลขวัด แต่ไม่ได้นำมาใช้เป็นเกณฑ์ในการจัดระเบียบพระอารามหลวง ดังนั้น ในปี พ.ศ. 2458 พระบาทสมเด็จพระมงกุฎเกล้าเจ้าอยู่หัว จึงทรงพระกรุณาโปรดเกล้าให้มีการจัดระเบียบพระอารามหลวงขึ้นอย่างเป็นระบบตั้งแต่นั้นมา[2]
โดยในครั้งนั้น วัดที่จัดว่าเป็นพระอารามหลวงนั้น คือ วัดอันสมเด็จพระเจ้าแผ่นดิน สมเด็จพระราชินี สมเด็จพระยุพราช ทรงสร้าง ทรงปฏิสังขรณ์เป็นส่วนพระองค์หรือทรงในนามท่านผู้อื่น และอารามอันพระบรมวงศ์และข้าทูลละอองธุลีพระบาทผู้ใหญ่สร้างปฏิสังขรณ์ทรงรับไว้ในความบำรุงของแผ่นดิน[2] ภายหลังจึงหมายรวมถึงวัดราษฎร์ที่ที่ประชาชนสร้างหรือปฏิสังขรณ์ แล้วทรงพิจารณาเห็นสมควรยกย่องเป็นพิเศษก็ทรงรับไว้เป็นพระอารามหลวง[3]
การแบ่งพระอารามหลวง
การจัดลำดับชั้นของพระอารามหลวง เริ่มมีขึ้นในรัชกาลพระบาทสมเด็จพระมงกุฎเกล้าเจ้าอยู่หัว เมื่อ พ.ศ. 2458 ซึ่งทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ ให้จัดระเบียบแบ่งชั้นพระอารามหลวงออกเป็นสามชั้น แต่ละชั้นยังแยกระดับออกไปอีกหลายระดับ โดยมีสร้อยต่อท้ายชื่อวัดตามฐานะดังนี้
- พระอารามหลวงชั้นเอก ได้แก่ วัดที่มีเจดียสถานบรรจุพระบรมอัฐิ หรือเป็นวัดที่มีเกียรติสูง มี 3 ชนิด คือ
- ชนิดราชวรมหาวิหาร
- ชนิดราชวรวิหาร
- ชนิดวรมหาวิหาร
- พระอารามหลวงชั้นโท ได้แก่ วัดที่มีเจดียสถานสำคัญ มี 4 ชนิด คือ
- ชนิดราชวรมหาวิหาร
- ชนิดราชวรวิหาร
- ชนิดวรมหาวิหาร
- ชนิดวรวิหาร
- พระอารามหลวงชั้นตรี ได้แก่ วัดประจำหัวเมือง หรือวัดที่มีความสำคัญชั้นรอง มี 3 ชนิด คือ
- ชนิดราชวรวิหาร
- ชนิดวรวิหาร
- ชนิดสามัญ (ไม่มีสร้อยนามต่อท้าย โดยส่วนใหญ่จะต่อท้ายว่า พระอารามหลวง)
รายชื่อพระอารามหลวงชั้นเอก
อ้างอิง
- ↑ พจนานุกรม ฉบับราชบัณฑิตยสถาน พ.ศ. 2542
- ↑ 2.0 2.1 ราชกิจจานุเบกษา, ประกาศกระทรวงธรรมการ แผนกกรมสังฆการี เรื่อง จัดระเบียบพระอารามหลวง, เล่ม ๓๒, ตอน ๐ ก, ๓ ตุลาคม พ.ศ. ๒๔๕๘, หน้า ๒๘๔
- ↑ ระเบียบกระทรวงศึกาธิการ ว่าด้วยการยกวัดราษฎร์ขึ้นเป็นพระอารามหลวง พ.ศ. 2518