อัลกาฟี

อัลกาฟี เป็นหนังสือรวบรวมฮะดีษของมัซฮับอะหฺลุลเบต รวบรวมโดย อัลกุลัยนีย์ เป็นหนึ่งในสี่หนังสือฮะดีษที่สำคัญ

อัลกาฟีมีฮะดีษครอบคลุมทุกหมวด ทุกวิทยาการอิสลาม ที่รายงานจากบรรดาอิมาม (อ) แบ่งออกเป็นสามส่วนหลัก ๆ คือ อุศูล อัลกาฟี, ฟุรูอฺ อัลกาฟี และเราฏอตุ อัลกาฟี ทั้งสามส่วนมีฮะดีษรวม 16,000 ฮะดีษ ในหมวดหมู่อะกีดะหฺและชะรีอะหฺ

ผู้รวบรวมอัลกาฟี

ผู้รวบรวมอัลกาฟี มีนามและกิตินามว่า อัลฮาฟิซ อัลกะบีร อัลมุฮัดดิษ อัลญะลีล อัชเชค อะบูญะอฺฟัร มุฮัมมัด บิน ยะอฺกูบ บิน อิสฮาก อัลกุลัยนีย์ อัลรอซีย์ อัลบัฆดาดีย์ الحافظ الكبير و المحدِّث الجليل الشيخ أبو جعفر محمد بن يعقوب بن إسحاق الكليني الرازي البغدادي เกิดฮ.ศ.260 มรณะ ฮ.ศ. 329 เป็นนักวิชาการด้านฟิกหฺ และเป็นมุฮัดดิษ(นักบันทึกและรายงานวจนะบรรดาอิมาม)

อัลกุลัยนีมีชีวิตอยู่ในสมัยที่บรรดาตัวแทน(สะฟีร)ของอิมามมะหฺดี (อ) ยังมีชีวิตอยู่ ท่านได้พบปะกับบรรดาสะฟีรที่อาศัยอยู่ในนครบัฆดาด อัลกุลัยนีย์เองก็เคยอาศัยอยู่ที่นั่นเช่นกัน อัลกุลัยนีย์สิ้นชีพในปีเดียวกันกับอะลีย์ บินมุฮัมมัด อัสสะมะรีย์ ตัวแทนคนสุดท้ายของอิมามมะหฺดี (อ)

หนังสืออัลกาฟี

อัลกาฟีรวบรวมฮะดีษมาจาก บทบันทึกวจนะของบรรดาอิมาม หรือที่เรียกว่า ริซาละหฺ ฮะดีษ ที่รู้จักกันในนาม อัลอุศูล อัลอัรบะอะมิอะหฺ (الأصول الأربعمائة) เป็นบทบันทึกจากบรรดาสาวกและสานุศิษย์ของบรรดาอิมาม (อ) ที่บันทึกไว้ในสมัยของอิมามแต่ละท่าน ที่ตกทอดกันมา ริซาละหฺ เล็ก ๆ เหล่านี้มีค่ายิ่งและเรียกชื่อ ริซาละหฺ ฮะดีษ เหล่านั้นว่า อัศลุ เช่น อัศลุ ของอาดัม บินฮุเซน อันนุคอส อัลกูฟีย์ เป็นต้น

อัลกุลัยนีย์ได้ทุ่มเทความพยายามในการนำ ริซาละหฺ ฮะดีษ หรืออัศลุ ของบรรดาสาวกและสานุศิษย์ของบรรดาอิมามมารวบรวมไว้ ท่านได้เดินทางไปยังบ้านเมืองต่าง ๆ มากมายเพื่อสืบเสาะแสวงหาริซาละหฺเหล่านั้นเพื่อนำมารวมกัน จนเกิดเป็นหนังสืออัลกาฟีย์ขึ้นมา

ฮะดีษต่าง ๆ ในอัลกาฟีมีสะนัด(สายรายงาน)อ้างอิงไปถึงบรรดาอิมาม (อ) และอัลกุลัยนีย์ก็พยายามบอกรายละเอียดของผู้รายงานของแต่ละฮะดีษ ซึ่งเป็นข้อมูลที่สำคัญสำหรับชนรุ่นหลังในการตัดสินความถูกต้องและความน่าเชื่อถือของสายรายงาน อัลกุลัยนีย์ใช้เวลา 20 ปีในการรวบรวมเรียบเรียงอัลกาฟี ซึ่งมี 34 กิตาบ(บท)และ 326 บาบ(หมวด) รวมฮะดีษทั้งสิ้น 16,121 ฮะดีษ

เชคญะอฺฟัร ซุบฮานีย์ ได้ตรวจสอบระดับฮะดีษในอัลกาฟีและแยกแยะไว้ดังนี้ :

มีฮะดีษศอฮีฮฺ (الصحيح ถูกต้อง) 5,072 ฮะดีษ

มีฮะดีษฮะซัน (الحسن ดี) 144 ฮะดีษ

มีฮะดีษมุวัษษัก (الموثق เชื่อได้) 1,118 ฮะดีษ

มีฮะดีษกอวีย์ (القوي แข็ง) 302 ฮะดีษ

มีฮะดีษฎออีฟ (الضعيفอ่อนแอ) 9,485 ฮะดีษ