ผลต่างระหว่างรุ่นของ "พระอารามหลวง"

จากวิกิพีเดีย สารานุกรมเสรี
เนื้อหาที่ลบ เนื้อหาที่เพิ่ม
Tonx (คุย | ส่วนร่วม)
บรรทัด 33: บรรทัด 33:
| [[วัดมหาธาตุยุวราชรังสฤษฎิ์]] || กรุงเทพมหานคร || ภาค 1 || มหานิกาย || ราชวรมหาวิหาร || พระธรรมสุธี (พีร์ สุชาโต)
| [[วัดมหาธาตุยุวราชรังสฤษฎิ์]] || กรุงเทพมหานคร || ภาค 1 || มหานิกาย || ราชวรมหาวิหาร || พระธรรมสุธี (พีร์ สุชาโต)
|-
|-
| [[วัดสุทัศนเทพวราราม]] || กรุงเทพมหานคร || ภาค 1 || มหานิกาย || ราชวรมหาวิหาร || สมเด็จพระพุทธโฆษาจารย์ (วีระ ภทฺทจารี)
| [[วัดสุทัศนเทพวราราม]] || กรุงเทพมหานคร || ภาค 1 || มหานิกาย || ราชวรมหาวิหาร || พระธรรมรัตนดิลก (เชิด จิตฺตคุตฺโต) (รักษาการ)
|-
|-
| [[วัดอรุณราชวราราม]] || กรุงเทพมหานคร || ภาค 1 || มหานิกาย || ราชวรมหาวิหาร || พระธรรมมงคลเจดีย์ (เฉลียว ฐิตปุญฺโญ)
| [[วัดอรุณราชวราราม]] || กรุงเทพมหานคร || ภาค 1 || มหานิกาย || ราชวรมหาวิหาร || พระธรรมมงคลเจดีย์ (เฉลียว ฐิตปุญฺโญ)
บรรทัด 41: บรรทัด 41:
| [[วัดพระปฐมเจดีย์]] || นครปฐม || ภาค 14 || มหานิกาย || ราชวรมหาวิหาร || พระพรหมเวที (สุเทพ ผุสฺสธมฺโม)
| [[วัดพระปฐมเจดีย์]] || นครปฐม || ภาค 14 || มหานิกาย || ราชวรมหาวิหาร || พระพรหมเวที (สุเทพ ผุสฺสธมฺโม)
|-
|-
| [[วัดบวรนิเวศวิหาร]] || กรุงเทพมหานคร || ภาค 1 || ธรรมยุต || ราชวรวิหาร || สมเด็จพระวันรัต (จุนท์ พฺรหฺมคุตฺโต) (รักษาการ)
| [[วัดบวรนิเวศวิหาร]] || กรุงเทพมหานคร || ภาค 1 || ธรรมยุต || ราชวรวิหาร || สมเด็จพระวันรัต (จุนท์ พฺรหฺมคุตฺโต)
|-
|-
| [[วัดราชประดิษฐสถิตมหาสีมาราม]] || กรุงเทพมหานคร || ภาค 1 || ธรรมยุต || ราชวรวิหาร || พระธรรมไตรโลกาจารย์ (พูนศักดิ์ วรภทฺโท)
| [[วัดราชประดิษฐสถิตมหาสีมาราม]] || กรุงเทพมหานคร || ภาค 1 || ธรรมยุต || ราชวรวิหาร || พระธรรมไตรโลกาจารย์ (พูนศักดิ์ วรภทฺทโก)
|-
|-
| [[วัดราชบพิธสถิตมหาสีมาราม]] || กรุงเทพมหานคร || ภาค 1 || ธรรมยุต || ราชวรวิหาร || สมเด็จพระมหามุนีวงศ์ (อัมพร อมฺพโร)
| [[วัดราชบพิธสถิตมหาสีมาราม]] || กรุงเทพมหานคร || ภาค 1 || ธรรมยุต || ราชวรวิหาร || สมเด็จพระมหามุนีวงศ์ (อัมพร อมฺพโร)

รุ่นแก้ไขเมื่อ 14:47, 6 พฤษภาคม 2559

พระอารามหลวง คือ วัดที่พระมหากษัตริย์หรือพระบรมวงศานุวงศ์ทรงสร้างหรือทรงบูรณปฏิสังขรณ์ หรือมีผู้สร้างน้อมเกล้าน้อมกระหม่อมถวายเป็นวัดหลวง และวัดที่ราษฎรสร้าง หรือบูรณปฏิสังขรณ์ และขอพระราชทานให้ทรงรับไว้เป็นพระอารามหลวง

ประวัติ

แต่เดิมนั้นยังไม่มีการจัดแบ่งพระอารามหลวงอย่างเป็นทางการ เพียงแต่มีการจัดแบ่งพระอารามหลวงออกเป็นหลายชั้นตามความรู้สึกหรืออาศัยการคาดเดาตามสถานการณ์ เช่น ดูจากการพระราชทานเทียนพรรษาขี้ผึ้งหรือไม้เล่มเดียวหรือมากกว่านั้น หรือดูจากการบรรดาศักดิ์ที่พระราชทานแก่เจ้าพนักงานผู้คุมเลกข้าพระ เป็นต้น หลังจากนั้น กระทรวงธรรมการร่วมกับกระทรวงพระคลังมหาสมบัติได้จัดระเบียบพระอารามหลวงเพื่อประมาณค่าบำรุงวัดหลักจากเลิกเลขวัด แต่ไม่ได้นำมาใช้เป็นเกณฑ์ในการจัดระเบียบพระอารามหลวง ดังนั้น ในปี พ.ศ. 2458 พระบาทสมเด็จพระมงกุฎเกล้าเจ้าอยู่หัว จึงทรงพระกรุณาโปรดเกล้าให้มีการจัดระเบียบพระอารามหลวงขึ้นอย่างเป็นระบบตั้งแต่นั้นมา[1]

โดยในครั้งนั้น วัดที่จัดว่าเป็นพระอารามหลวงนั้น คือ วัดอันสมเด็จพระเจ้าแผ่นดิน สมเด็จพระราชินี สมเด็จพระยุพราช ทรงสร้าง ทรงปฏิสังขรณ์เป็นส่วนพระองค์หรือทรงในนามท่านผู้อื่น และอารามอันพระบรมวงศ์และข้าทูลละอองธุลีพระบาทผู้ใหญ่สร้างปฏิสังขรณ์ทรงรับไว้ในความบำรุงของแผ่นดิน[1] ภายหลังจึงหมายรวมถึงวัดราษฎร์ที่ที่ประชาชนสร้างหรือปฏิสังขรณ์ แล้วทรงพิจารณาเห็นสมควรยกย่องเป็นพิเศษก็ทรงรับไว้เป็นพระอารามหลวง[2]

การแบ่งพระอารามหลวง

การจัดลำดับชั้นของพระอารามหลวง เริ่มมีขึ้นในรัชกาลพระบาทสมเด็จพระมงกุฎเกล้าเจ้าอยู่หัว เมื่อ พ.ศ. 2458 ซึ่งทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ ให้จัดระเบียบแบ่งชั้นพระอารามหลวงออกเป็นสามชั้น แต่ละชั้นยังแยกระดับออกไปอีกหลายระดับ โดยมีสร้อยต่อท้ายชื่อวัดตามฐานะดังนี้

  1. พระอารามหลวงชั้นเอก ได้แก่ วัดที่มีเจดียสถานบรรจุพระบรมอัฐิ หรือเป็นวัดที่มีเกียรติสูง มี 3 ชนิด คือ
    • ชนิดราชวรมหาวิหาร
    • ชนิดราชวรวิหาร
    • ชนิดวรมหาวิหาร
  2. พระอารามหลวงชั้นโท ได้แก่ วัดที่มีเจดียสถานสำคัญ มี 4 ชนิด คือ
    • ชนิดราชวรมหาวิหาร
    • ชนิดราชวรวิหาร
    • ชนิดวรมหาวิหาร
    • ชนิดวรวิหาร
  3. พระอารามหลวงชั้นตรี ได้แก่ วัดประจำหัวเมือง หรือวัดที่มีความสำคัญชั้นรอง มี 3 ชนิด คือ
    • ชนิดราชวรวิหาร
    • ชนิดวรวิหาร
    • ชนิดสามัญ (ไม่มีสร้อยนามต่อท้าย โดยส่วนใหญ่จะต่อท้ายว่า พระอารามหลวง)

รายชื่อพระอารามหลวงชั้นเอก

ชื่อวัด จังหวัด ภูมิภาค นิกาย สร้อยนามต่อท้าย เจ้าอาวาสรูปปัจจุบัน
วัดพระเชตุพนวิมลมังคลาราม กรุงเทพมหานคร ภาค 1 มหานิกาย ราชวรมหาวิหาร พระเทพวีราภรณ์ (สีนวล ปญฺญาวชิโร)
วัดมหาธาตุยุวราชรังสฤษฎิ์ กรุงเทพมหานคร ภาค 1 มหานิกาย ราชวรมหาวิหาร พระธรรมสุธี (พีร์ สุชาโต)
วัดสุทัศนเทพวราราม กรุงเทพมหานคร ภาค 1 มหานิกาย ราชวรมหาวิหาร พระธรรมรัตนดิลก (เชิด จิตฺตคุตฺโต) (รักษาการ)
วัดอรุณราชวราราม กรุงเทพมหานคร ภาค 1 มหานิกาย ราชวรมหาวิหาร พระธรรมมงคลเจดีย์ (เฉลียว ฐิตปุญฺโญ)
วัดพระพุทธบาท สระบุรี ภาค 2 มหานิกาย ราชวรมหาวิหาร พระธรรมปิฎก (ชวลิต อภิวฑฺฒโน)
วัดพระปฐมเจดีย์ นครปฐม ภาค 14 มหานิกาย ราชวรมหาวิหาร พระพรหมเวที (สุเทพ ผุสฺสธมฺโม)
วัดบวรนิเวศวิหาร กรุงเทพมหานคร ภาค 1 ธรรมยุต ราชวรวิหาร สมเด็จพระวันรัต (จุนท์ พฺรหฺมคุตฺโต)
วัดราชประดิษฐสถิตมหาสีมาราม กรุงเทพมหานคร ภาค 1 ธรรมยุต ราชวรวิหาร พระธรรมไตรโลกาจารย์ (พูนศักดิ์ วรภทฺทโก)
วัดราชบพิธสถิตมหาสีมาราม กรุงเทพมหานคร ภาค 1 ธรรมยุต ราชวรวิหาร สมเด็จพระมหามุนีวงศ์ (อัมพร อมฺพโร)
วัดเบญจมบพิตรดุสิตวนาราม กรุงเทพมหานคร ภาค 1 มหานิกาย ราชวรวิหาร พระเทพกิตติเวที (ฉ่ำ ปุญฺญชโย)
วัดราชโอรสาราม กรุงเทพมหานคร ภาค 1 มหานิกาย ราชวรวิหาร พระมหาโพธิวงศาจารย์ (ทองดี สุรเตโช)
วัดเสนาสนาราม พระนครศรีอยุธยา ภาค 2 ธรรมยุต ราชวรวิหาร พระราชเมธากรกวี (โสภณ ปุญฺญโสภโณ)
วัดสุวรรณดาราราม พระนครศรีอยุธยา ภาค 2 มหานิกาย ราชวรวิหาร พระสุวรรณวิมลศีล
วัดนิเวศธรรมประวัติ พระนครศรีอยุธยา ภาค 2 ธรรมยุต ราชวรวิหาร พระราชวินัยสุนทร (สําเภา ติสาโร)
วัดพระศรีรัตนมหาธาตุ สุโขทัย ภาค 5 มหานิกาย ราชวรวิหาร พระสุนทรธรรมาภรณ์ (บำเหน็จ เตชปญฺโญ)
วัดพระบรมธาตุไชยา สุราษฎร์ธานี ภาค 16 มหานิกาย ราชวรวิหาร พระอุดมธรรมปรีชา (จำลอง ธมฺมิสฺสโร)
วัดพระศรีมหาธาตุ กรุงเทพมหานคร ภาค 1 ธรรมยุต วรมหาวิหาร พระธรรมเจติยาจารย์ (บุญเรือง ปุญฺญโชโต)
วัดญาณสังวราราม ชลบุรี ภาค 13 ธรรมยุต วรมหาวิหาร พระธรรมบัณฑิต (อภิพล อภิพโล) (รักษาการ)
วัดพระธาตุพนม นครพนม ภาค 10 มหานิกาย วรมหาวิหาร พระเทพวรมุนี (สำลี ปญฺญาวโร)
วัดพระสิงห์ เชียงใหม่ ภาค 7 มหานิกาย วรมหาวิหาร พระราชสิงหวรมุนี (โสภณ โสภโณ)
วัดพระธาตุหริภุญชัย ลำพูน ภาค 7 มหานิกาย วรมหาวิหาร พระราชปัญญาโมลี (จำรัส ทตฺตสิริ)
วัดพระศรีรัตนมหาธาตุ พิษณุโลก ภาค 5 มหานิกาย วรมหาวิหาร พระธรรมเสนานุวัตร (บำรุง ฐานุตฺตโร)
วัดพระมหาธาตุ นครศรีธรรมราช ภาค 16 ธรรมยุต วรมหาวิหาร พระเทพวินยาภรณ์ (สมปอง ปญฺญาทีโป)

อ้างอิง

ดูเพิ่ม