ผลต่างระหว่างรุ่นของ "พระอารามหลวง"
บรรทัด 33: | บรรทัด 33: | ||
| [[วัดมหาธาตุยุวราชรังสฤษฎิ์]] || กรุงเทพมหานคร || ภาค 1 || มหานิกาย || ราชวรมหาวิหาร || พระธรรมสุธี (พีร์ สุชาโต) |
| [[วัดมหาธาตุยุวราชรังสฤษฎิ์]] || กรุงเทพมหานคร || ภาค 1 || มหานิกาย || ราชวรมหาวิหาร || พระธรรมสุธี (พีร์ สุชาโต) |
||
|- |
|- |
||
| [[วัดสุทัศนเทพวราราม]] || กรุงเทพมหานคร || ภาค 1 || มหานิกาย || ราชวรมหาวิหาร || |
| [[วัดสุทัศนเทพวราราม]] || กรุงเทพมหานคร || ภาค 1 || มหานิกาย || ราชวรมหาวิหาร || พระธรรมรัตนดิลก (เชิด จิตฺตคุตฺโต) (รักษาการ) |
||
|- |
|- |
||
| [[วัดอรุณราชวราราม]] || กรุงเทพมหานคร || ภาค 1 || มหานิกาย || ราชวรมหาวิหาร || พระธรรมมงคลเจดีย์ (เฉลียว ฐิตปุญฺโญ) |
| [[วัดอรุณราชวราราม]] || กรุงเทพมหานคร || ภาค 1 || มหานิกาย || ราชวรมหาวิหาร || พระธรรมมงคลเจดีย์ (เฉลียว ฐิตปุญฺโญ) |
||
บรรทัด 41: | บรรทัด 41: | ||
| [[วัดพระปฐมเจดีย์]] || นครปฐม || ภาค 14 || มหานิกาย || ราชวรมหาวิหาร || พระพรหมเวที (สุเทพ ผุสฺสธมฺโม) |
| [[วัดพระปฐมเจดีย์]] || นครปฐม || ภาค 14 || มหานิกาย || ราชวรมหาวิหาร || พระพรหมเวที (สุเทพ ผุสฺสธมฺโม) |
||
|- |
|- |
||
| [[วัดบวรนิเวศวิหาร]] || กรุงเทพมหานคร || ภาค 1 || ธรรมยุต || ราชวรวิหาร || สมเด็จพระวันรัต (จุนท์ พฺรหฺมคุตฺโต |
| [[วัดบวรนิเวศวิหาร]] || กรุงเทพมหานคร || ภาค 1 || ธรรมยุต || ราชวรวิหาร || สมเด็จพระวันรัต (จุนท์ พฺรหฺมคุตฺโต) |
||
|- |
|- |
||
| [[วัดราชประดิษฐสถิตมหาสีมาราม]] || กรุงเทพมหานคร || ภาค 1 || ธรรมยุต || ราชวรวิหาร || พระธรรมไตรโลกาจารย์ (พูนศักดิ์ |
| [[วัดราชประดิษฐสถิตมหาสีมาราม]] || กรุงเทพมหานคร || ภาค 1 || ธรรมยุต || ราชวรวิหาร || พระธรรมไตรโลกาจารย์ (พูนศักดิ์ วรภทฺทโก) |
||
|- |
|- |
||
| [[วัดราชบพิธสถิตมหาสีมาราม]] || กรุงเทพมหานคร || ภาค 1 || ธรรมยุต || ราชวรวิหาร || สมเด็จพระมหามุนีวงศ์ (อัมพร อมฺพโร) |
| [[วัดราชบพิธสถิตมหาสีมาราม]] || กรุงเทพมหานคร || ภาค 1 || ธรรมยุต || ราชวรวิหาร || สมเด็จพระมหามุนีวงศ์ (อัมพร อมฺพโร) |
รุ่นแก้ไขเมื่อ 14:47, 6 พฤษภาคม 2559
บทความนี้ยังต้องการเพิ่มแหล่งอ้างอิงเพื่อพิสูจน์ความถูกต้อง |
ส่วนหนึ่งของชุดบทความ |
ศาสนาพุทธ |
---|
พระอารามหลวง คือ วัดที่พระมหากษัตริย์หรือพระบรมวงศานุวงศ์ทรงสร้างหรือทรงบูรณปฏิสังขรณ์ หรือมีผู้สร้างน้อมเกล้าน้อมกระหม่อมถวายเป็นวัดหลวง และวัดที่ราษฎรสร้าง หรือบูรณปฏิสังขรณ์ และขอพระราชทานให้ทรงรับไว้เป็นพระอารามหลวง
ประวัติ
แต่เดิมนั้นยังไม่มีการจัดแบ่งพระอารามหลวงอย่างเป็นทางการ เพียงแต่มีการจัดแบ่งพระอารามหลวงออกเป็นหลายชั้นตามความรู้สึกหรืออาศัยการคาดเดาตามสถานการณ์ เช่น ดูจากการพระราชทานเทียนพรรษาขี้ผึ้งหรือไม้เล่มเดียวหรือมากกว่านั้น หรือดูจากการบรรดาศักดิ์ที่พระราชทานแก่เจ้าพนักงานผู้คุมเลกข้าพระ เป็นต้น หลังจากนั้น กระทรวงธรรมการร่วมกับกระทรวงพระคลังมหาสมบัติได้จัดระเบียบพระอารามหลวงเพื่อประมาณค่าบำรุงวัดหลักจากเลิกเลขวัด แต่ไม่ได้นำมาใช้เป็นเกณฑ์ในการจัดระเบียบพระอารามหลวง ดังนั้น ในปี พ.ศ. 2458 พระบาทสมเด็จพระมงกุฎเกล้าเจ้าอยู่หัว จึงทรงพระกรุณาโปรดเกล้าให้มีการจัดระเบียบพระอารามหลวงขึ้นอย่างเป็นระบบตั้งแต่นั้นมา[1]
โดยในครั้งนั้น วัดที่จัดว่าเป็นพระอารามหลวงนั้น คือ วัดอันสมเด็จพระเจ้าแผ่นดิน สมเด็จพระราชินี สมเด็จพระยุพราช ทรงสร้าง ทรงปฏิสังขรณ์เป็นส่วนพระองค์หรือทรงในนามท่านผู้อื่น และอารามอันพระบรมวงศ์และข้าทูลละอองธุลีพระบาทผู้ใหญ่สร้างปฏิสังขรณ์ทรงรับไว้ในความบำรุงของแผ่นดิน[1] ภายหลังจึงหมายรวมถึงวัดราษฎร์ที่ที่ประชาชนสร้างหรือปฏิสังขรณ์ แล้วทรงพิจารณาเห็นสมควรยกย่องเป็นพิเศษก็ทรงรับไว้เป็นพระอารามหลวง[2]
การแบ่งพระอารามหลวง
การจัดลำดับชั้นของพระอารามหลวง เริ่มมีขึ้นในรัชกาลพระบาทสมเด็จพระมงกุฎเกล้าเจ้าอยู่หัว เมื่อ พ.ศ. 2458 ซึ่งทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ ให้จัดระเบียบแบ่งชั้นพระอารามหลวงออกเป็นสามชั้น แต่ละชั้นยังแยกระดับออกไปอีกหลายระดับ โดยมีสร้อยต่อท้ายชื่อวัดตามฐานะดังนี้
- พระอารามหลวงชั้นเอก ได้แก่ วัดที่มีเจดียสถานบรรจุพระบรมอัฐิ หรือเป็นวัดที่มีเกียรติสูง มี 3 ชนิด คือ
- ชนิดราชวรมหาวิหาร
- ชนิดราชวรวิหาร
- ชนิดวรมหาวิหาร
- พระอารามหลวงชั้นโท ได้แก่ วัดที่มีเจดียสถานสำคัญ มี 4 ชนิด คือ
- ชนิดราชวรมหาวิหาร
- ชนิดราชวรวิหาร
- ชนิดวรมหาวิหาร
- ชนิดวรวิหาร
- พระอารามหลวงชั้นตรี ได้แก่ วัดประจำหัวเมือง หรือวัดที่มีความสำคัญชั้นรอง มี 3 ชนิด คือ
- ชนิดราชวรวิหาร
- ชนิดวรวิหาร
- ชนิดสามัญ (ไม่มีสร้อยนามต่อท้าย โดยส่วนใหญ่จะต่อท้ายว่า พระอารามหลวง)
รายชื่อพระอารามหลวงชั้นเอก
ชื่อวัด | จังหวัด | ภูมิภาค | นิกาย | สร้อยนามต่อท้าย | เจ้าอาวาสรูปปัจจุบัน |
---|---|---|---|---|---|
วัดพระเชตุพนวิมลมังคลาราม | กรุงเทพมหานคร | ภาค 1 | มหานิกาย | ราชวรมหาวิหาร | พระเทพวีราภรณ์ (สีนวล ปญฺญาวชิโร) |
วัดมหาธาตุยุวราชรังสฤษฎิ์ | กรุงเทพมหานคร | ภาค 1 | มหานิกาย | ราชวรมหาวิหาร | พระธรรมสุธี (พีร์ สุชาโต) |
วัดสุทัศนเทพวราราม | กรุงเทพมหานคร | ภาค 1 | มหานิกาย | ราชวรมหาวิหาร | พระธรรมรัตนดิลก (เชิด จิตฺตคุตฺโต) (รักษาการ) |
วัดอรุณราชวราราม | กรุงเทพมหานคร | ภาค 1 | มหานิกาย | ราชวรมหาวิหาร | พระธรรมมงคลเจดีย์ (เฉลียว ฐิตปุญฺโญ) |
วัดพระพุทธบาท | สระบุรี | ภาค 2 | มหานิกาย | ราชวรมหาวิหาร | พระธรรมปิฎก (ชวลิต อภิวฑฺฒโน) |
วัดพระปฐมเจดีย์ | นครปฐม | ภาค 14 | มหานิกาย | ราชวรมหาวิหาร | พระพรหมเวที (สุเทพ ผุสฺสธมฺโม) |
วัดบวรนิเวศวิหาร | กรุงเทพมหานคร | ภาค 1 | ธรรมยุต | ราชวรวิหาร | สมเด็จพระวันรัต (จุนท์ พฺรหฺมคุตฺโต) |
วัดราชประดิษฐสถิตมหาสีมาราม | กรุงเทพมหานคร | ภาค 1 | ธรรมยุต | ราชวรวิหาร | พระธรรมไตรโลกาจารย์ (พูนศักดิ์ วรภทฺทโก) |
วัดราชบพิธสถิตมหาสีมาราม | กรุงเทพมหานคร | ภาค 1 | ธรรมยุต | ราชวรวิหาร | สมเด็จพระมหามุนีวงศ์ (อัมพร อมฺพโร) |
วัดเบญจมบพิตรดุสิตวนาราม | กรุงเทพมหานคร | ภาค 1 | มหานิกาย | ราชวรวิหาร | พระเทพกิตติเวที (ฉ่ำ ปุญฺญชโย) |
วัดราชโอรสาราม | กรุงเทพมหานคร | ภาค 1 | มหานิกาย | ราชวรวิหาร | พระมหาโพธิวงศาจารย์ (ทองดี สุรเตโช) |
วัดเสนาสนาราม | พระนครศรีอยุธยา | ภาค 2 | ธรรมยุต | ราชวรวิหาร | พระราชเมธากรกวี (โสภณ ปุญฺญโสภโณ) |
วัดสุวรรณดาราราม | พระนครศรีอยุธยา | ภาค 2 | มหานิกาย | ราชวรวิหาร | พระสุวรรณวิมลศีล |
วัดนิเวศธรรมประวัติ | พระนครศรีอยุธยา | ภาค 2 | ธรรมยุต | ราชวรวิหาร | พระราชวินัยสุนทร (สําเภา ติสาโร) |
วัดพระศรีรัตนมหาธาตุ | สุโขทัย | ภาค 5 | มหานิกาย | ราชวรวิหาร | พระสุนทรธรรมาภรณ์ (บำเหน็จ เตชปญฺโญ) |
วัดพระบรมธาตุไชยา | สุราษฎร์ธานี | ภาค 16 | มหานิกาย | ราชวรวิหาร | พระอุดมธรรมปรีชา (จำลอง ธมฺมิสฺสโร) |
วัดพระศรีมหาธาตุ | กรุงเทพมหานคร | ภาค 1 | ธรรมยุต | วรมหาวิหาร | พระธรรมเจติยาจารย์ (บุญเรือง ปุญฺญโชโต) |
วัดญาณสังวราราม | ชลบุรี | ภาค 13 | ธรรมยุต | วรมหาวิหาร | พระธรรมบัณฑิต (อภิพล อภิพโล) (รักษาการ) |
วัดพระธาตุพนม | นครพนม | ภาค 10 | มหานิกาย | วรมหาวิหาร | พระเทพวรมุนี (สำลี ปญฺญาวโร) |
วัดพระสิงห์ | เชียงใหม่ | ภาค 7 | มหานิกาย | วรมหาวิหาร | พระราชสิงหวรมุนี (โสภณ โสภโณ) |
วัดพระธาตุหริภุญชัย | ลำพูน | ภาค 7 | มหานิกาย | วรมหาวิหาร | พระราชปัญญาโมลี (จำรัส ทตฺตสิริ) |
วัดพระศรีรัตนมหาธาตุ | พิษณุโลก | ภาค 5 | มหานิกาย | วรมหาวิหาร | พระธรรมเสนานุวัตร (บำรุง ฐานุตฺตโร) |
วัดพระมหาธาตุ | นครศรีธรรมราช | ภาค 16 | ธรรมยุต | วรมหาวิหาร | พระเทพวินยาภรณ์ (สมปอง ปญฺญาทีโป) |
อ้างอิง
- ↑ 1.0 1.1 ราชกิจจานุเบกษา, ประกาศกระทรวงธรรมการ แผนกกรมสังฆการี เรื่อง จัดระเบียบพระอารามหลวง, เล่ม ๓๒, ตอน ๐ ก, ๓ ตุลาคม พ.ศ. ๒๔๕๘, หน้า ๒๘๔
- ↑ ระเบียบกระทรวงศึกาธิการ ว่าด้วยการยกวัดราษฎร์ขึ้นเป็นพระอารามหลวง พ.ศ. 2518