โรคตับแข็ง

ตับแข็ง (Cirrhosis)
ภาพตับที่เป็นมะเร็งตับซึ่งเป็นภาวะแทรกซ้อนร้ายแรงอย่างหนึ่งของตับแข็ง
บัญชีจำแนกและลิงก์ไปภายนอก
ICD-10	K70.3, K71.7, K74
ICD-9	571
DiseasesDB	2729
eMedicine	me/3183 radio/175
MeSH	D008103

ตับแข็ง (อังกฤษ: Cirrhosis) เป็นภาวะซึ่งเป็นผลจากโรคตับเรื้อรัง มีลักษณะเฉพาะคือการมีเนื้อเยื่อพังผืดเกิดขึ้นในเนื้อตับ ดึงรั้งเนื้อตับดีจนเป็นผิวตะปุ่มตะป่ำเรียกว่า regenerative nodule ทำให้ตับเสียการทำงานลงไป ตับแข็งมักเกิดขึ้นเป็นผลจากพิษสุราเรื้อรัง ตับอักเสบจากไวรัส (โดยเฉพาะจากไวรัสตับอักเสบบีและซี) และโรคตับคั่งไขมัน รวมถึงสาเหตุอื่น ๆ อีกหลายอย่าง

ภาวะแทรกซ้อนจากตับแข็งที่พบบ่อยคือภาวะท้องมาน ซึ่งมีความสัมพันธ์อย่างมากกับการสูญเสียคุณภาพชีวิต เพิ่มความเสี่ยงต่อการติดเชื้อ และผลเสียในระยะยาว ภาวะแทรกซ้อนอื่นที่อาจเป็นอันตรายถึงชีวิตคือโรคสมองที่เกิดจากตับ (hepatic encephalopathy) และการมีเลือดออกจากหลอดเลือดขอดในหลอดอาหาร (esophageal varices) ตับแข็งนั้นเมื่อเกิดแล้วมักไม่สามารถกลับเป็นปกติได้ การรักษาจึงมักมุ่งไปที่การยับยั้งการดำเนินโรคและป้องกันภาวะแทรกซ้อน หากเป็นมากอาจมีทางเลือกในการรักษาเพียงทางเดียวคือการผ่าตัดเปลี่ยนตับ

อาการ

อาการของผู้ป่วยที่เป็นโรคตับแข็ง จะมีอาการอ่อนเพลีย ตาเหลือง ปัสสาวะเหลือง ท้องโตขึ้น ขาบวม แต่ในรายที่มีอาการยังไม่มากอาจมีแค่อ่อนเพลีย แต่อาจยังไม่มีตาเหลือง ท้องโตขึ้นก็ได้ บางรายอาจจะมีผื่นสีแดงขึ้นที่ลำตัว หรือใยแมงมุม บางรายมีผลข้างเคียง ผู้ชายจะมีนมหน้าอกโตและเจ็บ

สาเหตุ

ตับแข็งมีสาเหตุที่สำคัญดังต่อไปนี้

• โรคตับอักเสบเรื้อรังจากไวรัสชนิดB หรือ C
• การดื่มเครื่องดื่มแอลกอฮอล์ทุกชนิด
• ภาวะไขมันสะสมในตับ พบได้ในผู้ป่วยโรคเบาหวาน, โรคอ้วน,ไขมันในเลือดสูง
• การรับประทานยาบางชนิดที่ทำให้เกิดภาวะตับอักเสบเป็นระยะเวลานาน ๆ