ผลต่างระหว่างรุ่นของ "สารสื่อประสาท"
ไม่มีความย่อการแก้ไข |
ไม่มีความย่อการแก้ไข |
||
บรรทัด 2: | บรรทัด 2: | ||
# สารนั้นต้องสารภายในเซลล์ อันเป็นเซลล์ที่เรียกว่า เซลล์ประสาทก่อน[[ไซแนปส์]] (presynaptic neuron) |
# สารนั้นต้องสารภายในเซลล์ อันเป็นเซลล์ที่เรียกว่า เซลล์ประสาทก่อน[[ไซแนปส์]] (presynaptic neuron) |
||
# สารที่พบใน presynaptic neuron จะต้องมีปริมาณเพียงพอที่เมื่อ |
# สารที่พบใน presynaptic neuron จะต้องมีปริมาณเพียงพอที่เมื่อหลัอกมาแล้วสามารถทำให้เกิดผลที่ เซลล์ประสาทหลังไซแนปส์ (postsynaptic neuron) ได้ |
||
# ถ้าหากนำสารนี้ใส่ไปบริเวณ postsynaptic neuron (หมายถึง สารนั้นไม่ได้มาจาก presynaptic neuron แต่นำ |
# ถ้าหากนำสารนี้ใส่ไปบริเวณ postsynaptic neuron (หมายถึง สารนั้นไม่ได้มาจาก presynaptic neuron แต่นำสหรือสังเคราะห์ใส่ไปในกาดลอง) จะทำให้เกผลเหมือนกับผลที่ได้จากการหลั่งสารจาก presynaptic neuron |
||
# จะต้องมีกลไกทาง[[ชีวเคมี]]ที่ใช้ในการ |
# จะต้องมีกลไกทาง[[ชีวเคมี]]ที่ใช้ในการหยารทำงานของสารสื่อประสาทเกิดขึ้น |
||
อย่างไรก็ตาม บางคนถือว่าสสารบางชนิด เช่น ไอออนของสังกะสี ซึ่งไม่ได้สังเคราะห์หรือเกิดขึ้นโดยปฏิกิริยาคะตาบอลิซึ่ม เป็นสารสื่อประสาท ดังนั้น จำเป็นต้องมีคำนิยามใหม่ ๆ เกี่ยวกับสารสื่อประสาท เพื่อใช้อธิบายสารใหม่ ๆ ที่พบว่ามีหน้าที่เป็นหรือคล้ายสารสื่อประสาท |
|||
อย่างไรก็ตาม บางคนถือว่าสสารบางชนิด เช่น ไอออนของสักะสี ซึ่งไม่ได้สังเคราะห์หรือเกิดขึ้นโด |
|||
== ชนิดของสารสื่อประสาท == |
== ชนิดของสารสื่อประสาท == |
||
* กรดอะมิโน (amino acids) |
* กรดอะมิโน (amino acids) |
||
บรรทัด 17: | บรรทัด 16: | ||
== การส่งสารสื่อประสาท == |
== การส่งสารสื่อประสาท == |
||
เมื่อมีการส่งกระแสประสาท สารสื่อ |
เมื่อมีการส่งกระแสประสาท สารสื่อประจะถูกนำเข้าสู่เซลล์ปาทโดยผ่านทางช่องรับสารสประสาทที่อยู่ยื่อหุ้มเซลล์ของปลายประสาทเดนไดรท์ หรือที่เรียกว่าประตูไอออน (ion channels) ซึ่งประตูไอออนนี้ก็จะมีหลายชนิดแตกต่างนไปและมีกลไกในการเปิดรับสารสื่อประสาทที่แตกต่างกันด้วย โดยที่ประตูไอนแต่ละชนิดก็จะจับกับสารสื่อประสาทอย่างจำเพาะเจาะจง เมื่อสารสื่อประสาทเหล่านี้เข้ามาสู่ภายในเซลล์แล้ว ก็จะถูกบรรจุในถุงที่เรียกว่าเวสสิเคิล (vesicle) ซึ่งเวสสิเคิลก็จะเคลนที่ไปยังเซลล์ประสาทเพื่อส่งสารสื่อประสาทนี้ไปยังเซลล์ประสาทอื่นๆต่อไปตามกลไกของมัน |
||
== กลไกในการกำจัดสารสื่อประสาท == |
== กลไกในการกำจัดสารสื่อประสาท == |
||
เมื่อมีการหลั่งสารสื่อประสาทออกมา หลังจากใช้งานเสร็จเรียบร้อยก็จะมีกลไกในการกำจัดสารสื่อประสาทที่เหลือได้หลายรูปแบบดังนี้ |
เมื่อมีการหลั่งสารสื่อประสาทออกมา หลังจากใช้งานเสร็จเรียบร้อยก็จะมีกลไกในการกำจัดสารสื่อประสาทที่เหลือได้หลายรูปแบบดังนี้ |
||
# นำกลับไปใช้ใหม่ (Reuptake) คือ การนำสารสื่อประสาทไปบรรจุไว้ในเวสสิเคิลเหมือนเดิม เพื่อทำหน้าที่ในการสื่อ |
# นำกลับไปใช้ใหม่ (Reuptake) คือ การนำสารสื่อประสาทไปบรรจุไว้ในเวสสิเคิลเหมือนเดิม เพื่อทำหน้าที่ในการสื่อสัญญาประสาทต่อไป |
||
# ทำลายทิ้งโดย |
# ทำลายทิ้งโดยไซม์ (Enzymatic degradation) คือ การกำจัดสารสื่อประสาทโดยใช้เอนไซม์เ ตัวทำให้สารสื่อประสาทนั้นมีโครงสร้างที่เสียไป และไม่สามารถใช้งานได้อีก |
||
# การแพร่ออกไป (Diffusion) คือ การแพร่สารสื่อประสาทไปยังบริเวณอื่นๆ |
# การแพร่ออกไป (Diffusion) คือ การแพร่สารสื่อประสาทไปยังบริเวณอื่นๆ |
||
== ดูเพิ่ม == |
== ดูเพิ่ม == |
||
* [[ระบบ |
* [[ระบบประแสด]] |
||
* [[สมอง]] |
* [[สมอง]] |
||
* [[ประสาทวิทยาศาสตร์]] |
* [[ประสาทวิทยาศาสตร์]] |
รุ่นแก้ไขเมื่อ 13:12, 10 มิถุนายน 2558
สารสื่อประสาท (neurotransmitter) คือ สารเคมีที่มีหน้าที่ในการนำ, ขยาย และควบคุมสัญญาณไฟฟ้าจากเซลล์ประสาทเซลล์หนึ่งไปยังอีกเซลล์หนึ่ง ตามระบอบความเชื่อ ที่ตั้งขึ้นในทศวรรษที่ 1960 โดยที่สารเคมีนั้นจะเป็นสารสื่อประสาทได้จะต้องเป็นจริงตามเงื่อนไขดังนี้
- สารนั้นต้องสารภายในเซลล์ อันเป็นเซลล์ที่เรียกว่า เซลล์ประสาทก่อนไซแนปส์ (presynaptic neuron)
- สารที่พบใน presynaptic neuron จะต้องมีปริมาณเพียงพอที่เมื่อหลัอกมาแล้วสามารถทำให้เกิดผลที่ เซลล์ประสาทหลังไซแนปส์ (postsynaptic neuron) ได้
- ถ้าหากนำสารนี้ใส่ไปบริเวณ postsynaptic neuron (หมายถึง สารนั้นไม่ได้มาจาก presynaptic neuron แต่นำสหรือสังเคราะห์ใส่ไปในกาดลอง) จะทำให้เกผลเหมือนกับผลที่ได้จากการหลั่งสารจาก presynaptic neuron
- จะต้องมีกลไกทางชีวเคมีที่ใช้ในการหยารทำงานของสารสื่อประสาทเกิดขึ้น
อย่างไรก็ตาม บางคนถือว่าสสารบางชนิด เช่น ไอออนของสักะสี ซึ่งไม่ได้สังเคราะห์หรือเกิดขึ้นโด
ชนิดของสารสื่อประสาท
- กรดอะมิโน (amino acids)
ลักษณะเป็นโมเลกุลขนาดเล็ก สามารถขนส่งได้อย่างรวดเร็ว ตัวอย่างเช่น กลูตาเมต (glutamate), ไกลซีน (glycine), GABA เป็นต้น
- Catecholamines
ตัวอย่างเช่น DA, 5-HT, NE เป็นต้น
- Neuropeptides
เป็นสารสื่อประสาทที่มีคุณสมบัติ slow communication ตัวอย่างเช่น substance P เป็นต้น
การส่งสารสื่อประสาท
เมื่อมีการส่งกระแสประสาท สารสื่อประจะถูกนำเข้าสู่เซลล์ปาทโดยผ่านทางช่องรับสารสประสาทที่อยู่ยื่อหุ้มเซลล์ของปลายประสาทเดนไดรท์ หรือที่เรียกว่าประตูไอออน (ion channels) ซึ่งประตูไอออนนี้ก็จะมีหลายชนิดแตกต่างนไปและมีกลไกในการเปิดรับสารสื่อประสาทที่แตกต่างกันด้วย โดยที่ประตูไอนแต่ละชนิดก็จะจับกับสารสื่อประสาทอย่างจำเพาะเจาะจง เมื่อสารสื่อประสาทเหล่านี้เข้ามาสู่ภายในเซลล์แล้ว ก็จะถูกบรรจุในถุงที่เรียกว่าเวสสิเคิล (vesicle) ซึ่งเวสสิเคิลก็จะเคลนที่ไปยังเซลล์ประสาทเพื่อส่งสารสื่อประสาทนี้ไปยังเซลล์ประสาทอื่นๆต่อไปตามกลไกของมัน
กลไกในการกำจัดสารสื่อประสาท
เมื่อมีการหลั่งสารสื่อประสาทออกมา หลังจากใช้งานเสร็จเรียบร้อยก็จะมีกลไกในการกำจัดสารสื่อประสาทที่เหลือได้หลายรูปแบบดังนี้
- นำกลับไปใช้ใหม่ (Reuptake) คือ การนำสารสื่อประสาทไปบรรจุไว้ในเวสสิเคิลเหมือนเดิม เพื่อทำหน้าที่ในการสื่อสัญญาประสาทต่อไป
- ทำลายทิ้งโดยไซม์ (Enzymatic degradation) คือ การกำจัดสารสื่อประสาทโดยใช้เอนไซม์เ ตัวทำให้สารสื่อประสาทนั้นมีโครงสร้างที่เสียไป และไม่สามารถใช้งานได้อีก
- การแพร่ออกไป (Diffusion) คือ การแพร่สารสื่อประสาทไปยังบริเวณอื่นๆ